Thị trường lao động toàn cầu đối mặt nhiều thách thức

[Romano]

Tổ chức Lao động quốc tế (ILO) của Liên hợp quốc dự báo, tăng trưởng việc làm toàn cầu trong năm 2023 sẽ chỉ ở mức 1%, bằng một nửa mức tăng trưởng trong năm 2022. Thị trường lao động đang chịu tác động mạnh mẽ từ căng thẳng địa chính trị, sự phục hồi không đồng đều tại các nước sau đại dịch, các điểm nghẽn trong chuỗi cung ứng…Theo báo cáo hằng năm của ILO về triển vọng việc làm và xã hội thế giới, được công bố vào tháng 1/2023, tỷ lệ thất nghiệp trên toàn cầu trong năm nay sẽ là 5,8%, tương đương 208 triệu người, cao hơn mức dự báo 205 triệu người được đưa ra trước đó. Chuyên gia của ILO nhận định, tăng trưởng việc làm toàn cầu chậm lại đồng nghĩa những thiệt hại do cuộc khủng hoảng Covid-19 sẽ khó có thể bù đắp trước năm 2025. Hầu hết các quốc gia trên thế giới vẫn chưa thể quay trở lại mức độ việc làm và số giờ làm việc như vào cuối năm 2019, trước khi đại dịch Covid-19 bùng phát.

Theo thống kê của ILO, trong năm 2022, khoảng 2 tỷ người trên toàn thế giới làm việc trong khu vực phi chính thức. Sau đại dịch, tỷ lệ lao động tăng nhanh nhất trong khu vực phi chính thức. ILO cảnh báo xu hướng giảm bớt việc làm phi chính thức trên thế giới nhiều khả năng sẽ bị đảo ngược trong những năm tới, dù các công việc phi chính thức hạn chế khả năng tiếp cận các hệ thống bảo trợ xã hội hơn nhiều so với các công việc chính thức. Hiện nay, 47% số người dân trên toàn thế giới được hưởng ít nhất một phúc lợi xã hội, có nghĩa là hơn 4 tỷ người vẫn chưa thể tiếp cận bất kỳ hình thức bảo trợ xã hội nào.

Ước tính, 214 triệu người lao động, tương đương 6,4% trong tổng số những người có việc làm, sống ở mức nghèo đói với thu nhập dưới 1,9 USD/ngày. Tại các quốc gia có thu nhập thấp, tỷ lệ lao động nghèo cùng cực tương đương như mức ghi nhận năm 2019, trong khi số lượng lao động nghèo ngày càng tăng. Tăng trưởng năng suất có xu hướng suy giảm trong dài hạn tại các nước phát triển và xu hướng này đang lan sang các nền kinh tế mới nổi lớn. Theo ILO, đây là vấn đề gây quan ngại do tăng trưởng năng suất sẽ giúp đẩy lùi các cuộc khủng hoảng về sức mua và hệ sinh thái bền vững.

Báo cáo của ILO cũng chỉ ra rằng, lạm phát leo thang đã khiến thu nhập thực tế suy giảm nhanh chóng. Kinh tế đi xuống khiến nhiều lao động buộc chấp nhận các công việc chất lượng thấp, thu nhập kém trong năm 2023, trong khi lạm phát khiến tiền lương thực tế giảm đi. Khi thu nhập của người lao động không tăng theo kịp lạm phát, cuộc khủng hoảng chi phí sinh hoạt sẽ khiến thêm nhiều gia đình rơi vào tình trạng nghèo đói cùng cực. Những người trong độ tuổi từ 15-24 đang đối mặt khó khăn nghiêm trọng về công việc. ILO kêu gọi tăng cường đầu tư vào giáo dục và đào tạo, khi có tới 2/3 lực lượng lao động trẻ toàn cầu thiếu kỹ năng cơ bản, khiến họ khó tìm việc.

Tổng Giám đốc ILO Gilbert Houngbo (G.Hung-bô) nhận định, xu hướng phục hồi sau đại dịch Covid-19 diễn ra không đồng đều tại các nước thu nhập thấp và trung bình, bị ảnh hưởng nghiêm trọng do biến đổi khí hậu, cũng như các thách thức về nhân đạo. Tăng trưởng kinh tế và việc làm sẽ chậm lại trong năm 2023 đồng nghĩa phần lớn quốc gia sẽ không thể phục hồi về mức trước đại dịch trong tương lai gần ■