Thông tin mới nhất từ Bộ Y tế, vừa phát hiện 3 người ở Đắk Lắk và Thanh Hoá mắc khuẩn Burkholderia Pseudomallei gây bệnh Whitmore.
Sở Y tế Đắk Lắk cho biết người phụ nữ 40 tuổi đau bụng từ hồi giữa tháng 10, phẫu thuật tại Bệnh viện Đa khoa vùng Tây Nguyên điều trị áp xe lá lách. Nửa tháng sau tái phát đau bụng, bệnh nhân trở lại bệnh viện, bác sĩ chẩn đoán mắc bệnh Whitmore trên nền đái tháo đường type 2.
2 bệnh nhi ở Thanh Hoá mắc bệnh đều là nam, xung quanh gia đình chưa phát hiện được ai có biểu hiện bệnh giống các bé.
Bé 15 tuổi ở thị xã Nghi Sơn chuyển lên viện Nhi Trung ương vào ngày thứ 12 của bệnh, sau khi đã điều trị ở 2 bệnh viện địa phương. Gia đình cho biết 2 ngày trước khi khởi phát, bé đi học về và bị dầm nước mưa. Sau đó bé sốt cao liên tục 4 ngày, ho, nổi sẩn ban kèm đau tức ngực phải, đau bụng... vào viện cấp cứu.
Bé được chuyển lên Bệnh viện Nhi Trung ương trong tình trạng rất nặng, phổi tổn thương, suy hô hấp, vẫn còn ban sẩn xuất huyết ở 2 bàn tay, tiếp tục được thở máy, duy trì vận mạch. Bác sĩ chẩn đoán trẻ bị sốc nhiễm khuẩn, suy đa tạng, Whitmore.
Phát hiện thêm 3 người mắc 'vi khuẩn ăn thịt người', có bé suy tạng phải thở máy
Một trường hợp nhiễm vi khuẩn ăn thịt người. Ảnh minh họa: Internet
Bé 10 tuổi ở Nông Cống có diễn biến bệnh 3 tháng, khởi đầu với biểu hiện sốt, sưng đỏ vùng mang tai 5 ngày. Bệnh viện địa phương chẩn đoán bé viêm tuyến nước bọt mang tai phải và điều trị 20 ngày không đỡ. Sau đó trẻ được chuyển đến bệnh viện tuyến tỉnh điều trị thêm gần 30 ngày. Tuy nhiên, vùng má phải tổn thương vẫn viêm và rỉ dịch mủ, xuất hiện thêm cục to đau sau tai.
Đầu tháng 11, bé được chuyển ra Bệnh viện Nhi Trung ương, được chích rạch khối áp xe. Kết quả cấy dịch mủ phát hiện bé nhiễm khuẩn gây bệnh Whitmore.
Bộ Y tế dự báo tới đây tiếp tục ghi nhận thêm trường hợp mắc Whitmore, nhất là tại các khu vực có điều kiện vệ sinh môi trường bị ô nhiễm thuận lợi cho vi khuẩn sinh sôi, phát triển.
Khuẩn gây bệnh Whitmore sống trên bề mặt nước và trong đất, đặc biệt là bùn đất. Khuẩn lây sang người qua vết trầy xước trên da, hoặc qua đường hô hấp khi hít phải các hạt bụi đất, hoặc giọt nước li ti trong không khí có chứa vi khuẩn, nhất là vào mùa mưa (từ tháng 7 - 11).
Vi khuẩn này có thể làm hoại tử và chết các mô, gây viêm loét hay áp xe trên da, viêm phổi, nhiễm trùng máu… Do đó, khuẩn gây bệnh Whitmore vẫn thường được dân gian gọi là "khuẩn ăn thịt người".
Trao đổi với VietNamNet, PGS.TS Đỗ Duy Cường, Giám đốc Trung tâm Bệnh nhiệt đới - Bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội), cho biết bệnh Whitmore có biểu hiện lâm sàng đa dạng. Bệnh nhân sốt, với các kiểu như sốt cơn hoặc sốt kèm theo lạnh run, sốt kéo dài; suy hô hấp; loét da; viêm đường tiết niệu; viêm phổi; áp xe ở gan; lách; nhiễm trùng huyết, suy đa phủ tạng...
Ảnh minh họa: Internet
Không chỉ dễ bị chẩn đoán nhầm, Whitmore còn khó điều trị, nhiều người bệnh bỏ cuộc.
Đây là bệnh ít gặp, không gây thành dịch, không lây truyền từ người sang người, thường tiến triển nặng, có tỷ lệ tử vong cao (40%), đặc biệt ở người có bệnh nền. Người sức đề kháng kém như bệnh nhiễm trùng mạn tính, dùng thuốc corticoid kéo dài, tiểu đường, thận, người nghiện rượu,... nếu bị vi khuẩn Burkholderia Pseudomallei xâm nhập máu sẽ gây nhiễm khuẩn huyết nặng.
Vi khuẩn theo dòng máu đến khắp các cơ quan, nhất là gan, lách, phổi, dẫn đến các ổ áp xe từ nhỏ đến lớn hoặc có thể liên kết với nhau. Nếu không phát hiện sớm và điều trị kịp thời, bệnh diễn tiến trầm trọng, sốc nhiễm khuẩn, suy đa tạng, có thể tử vong.
Hiện chưa có vắc xin, các biện pháp phòng bệnh chủ yếu gồm vệ sinh cá nhân, vệ sinh môi trường, trong đó hạn chế tiếp xúc trực tiếp với đất, nước bẩn, đặc biệt tại nơi ô nhiễm nặng. Không tắm gội, bơi, ngụp lặn ở các ao, hồ, sông nơi bị ô nhiễm. Sử dụng đồ bảo hộ lao động (giày, ủng, găng tay…) với người thường xuyên làm việc ngoài trời, tiếp xúc với đất, bùn và nước bẩn...
Thông tin chung về bệnh Whitmore
Bệnh Whitmore (tên gọi khác là bệnh Melioidosis) là một bệnh nhiễm trùng ở người và động vật do vi khuẩn Burkholderia Pseudomalle gây ra. Vi khuẩn B. pseudomallei sống trong đất, nước bị nhiễm khuẩn và xâm nhập vào cơ thể chủ yếu qua da khi có vết thương hở tiếp xúc trực tiếp với đất, nước bị nhiễm khuẩn B. pseudomallei. Hiện chưa có bằng chứng về việc lây truyền vi khuẩn từ người sang người hoặc từ động vật sang người. Bệnh Whitmore là bệnh không thường gặp, không lây lan thành dịch. Bệnh ghi nhận số mắc cao chủ yếu tại Úc và khu vực Đông Nam Á.
Tại Việt Nam, ca bệnh đầu tiên được ghi nhận vào năm 1925 tại TP. Hồ Chí Minh, sau đó xuất hiện rải rác ở một số địa phương. Bệnh có biểu hiện lâm sàng rất đa dạng, khó chẩn đoán và có thể tử vong nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời, đặc biệt ở những người có bệnh nền như tiểu đường, bệnh gan, thận, phổi mạn tính, suy giảm miễn dịch ... Bệnh được điều trị bằng cách sử dụng các kháng sinh có nhạy cảm với các chủng B. pseudomallei và điều trị các triệu chứng, biến chứng kèm theo, đồng thời chăm sóc, điều dưỡng phục hồi sức khỏe cho người bệnh. Hiện chưa có vaccine phòng bệnh Whitmore.
Bộ Y tế khuyến cáo người dân chủ động phòng bệnh Whitmore như sau:
1) Đảm bảo vệ sinh cá nhân, thường xuyên rửa tay với xà phòng và nước sạch, đặc biệt là trước và sau khi chế biến thức ăn, sau khi đi vệ sinh, sau khi đi làm ruộng, trước khi ăn.
2) Thực hiện ăn chín, uống nước đun sôi để nguội, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm; không giết mổ, ăn thịt động vật, gia súc, gia cầm bị ốm chết.
3) Hạn chế tiếp xúc trực tiếp với đất, nước bẩn, đặc biệt tại những nơi bị ô nhiễm nặng. Không tắm gội, bơi, ngụp lặn ở các ao, hồ, sông tại/gần nơi bị ô nhiễm.
4) Sử dụng đồ bảo hộ lao động (giày, ủng, găng tay…) đối với những người thường xuyên việc ngoài trời, tiếp xúc với đất và nước bẩn.
5) Khi có vết thương hở, vết loét hoặc vết bỏng cần tránh tiếp xúc với đất hoặc nước có khả năng bị ô nhiễm. Nếu bắt buộc phải tiếp xúc thì sử dụng băng chống thấm và cần được rửa sạch đảm bảo vệ sinh.
6) Những người có bệnh nền như tiểu đường, bệnh gan, thận, phổi mạn tính, suy giảm miễm dịch... cần được chăm sóc, bảo vệ các tổn thương để ngăn ngừa nhiễm khuẩn.
7) Khi nghi ngờ nhiễm bệnh cần đến cơ sở y tế để được tư vấn, khám phát hiện và điều trị kịp thời.
