Lãnh đạo Sở Y tế nêu lý do vì sao TPHCM thiếu thuốc điều trị cho người bệnh

[Romano]

Lãnh đạo các bệnh viện đều khẳng định thiếu thuốc và tình trạng này đã xuất hiện từ rất lâu do nhiều nguyên nhân khác nhau chứ không phải do sợ sai mà không dám tổ chức đấu thầu hoặc đấu thầu muộn.
Ngày 20/6, ông Tăng Chí Thượng, Giám đốc Sở Y tế TPHCM chủ trì buổi làm việc trực tiếp với giám đốc và trưởng khoa dược của tất cả bệnh viện và trung tâm y tế trực thuộc về tình hình cung ứng thuốc và các giải pháp tháo gỡ.

Hiện nay, về cơ bản các cơ sở y tế trên địa bàn thành phố đảm bảo cung ứng đủ thuốc cho nhu cầu khám chữa bệnh của người dân bởi hầu hết các cơ sở y tế này đã và đang tổ chức đấu thầu thuốc theo quy định. Tuy nhiên, lãnh đạo các cơ sở y tế đều cho rằng luôn thiếu thuốc và tình trạng này xuất hiện từ rất lâu do nhiều nguyên nhân khác nhau, chứ không phải do sợ sai mà không dám tổ chức đấu thầu hoặc đấu thầu muộn.Sở Y tế cho rằng tình trạng thiếu một vài loại thuốc như Dopamin, dung dịch cao phân tử Dextran, huyết thanh kháng nọc rắn…xảy ra từ nhiều năm qua do đây là thuốc hiếm, không có nhà cung ứng

Ngoài ra, các loại thuốc phải kiểm soát đặc biệt như thuốc gây nghiện, hướng thần như Diazepam, Phenobarbital dạng tiêm, Midazolam… trong những năm gần đây khó tìm do nhà sản xuất trong nước gặp khó khăn về nguồn nguyên liệu hoặc do các công ty trên thế giới đã ngừng sản xuất.Mới đây cũng xuất hiện một vài loại thuốc bị gián đoạn do ảnh hưởng bởi cuộc xung đột giữa Nga và Ucraina (thuốc Methotrexat sản xuất từ Belarus) hoặc do hết số đăng ký nhưng chưa được Bộ Y tế gia hạn. Các bệnh viện đều có phương án sử dụng thuốc thay thế, ngoại trừ một số thuốc không thể thay thế như các loại huyết thanh kháng nọc rắn.

Nguyên nhân khác dẫn tới thiếu thuốc là do các bệnh viện trên địa bàn còn bị động trong việc mua sắm thuốc thuộc danh mục đàm phán giá và đấu thầu tập trung cấp quốc gia (công việc này do Trung tâm Mua sắm tập trung thuốc Quốc gia thực hiện theo quy định). Nếu chờ có kết quả của Trung tâm Mua sắm tập trung thuốc Quốc gia thì khả năng thuốc bị thiếu. Nếu chủ động đấu thầu thì có khả năng gặp khó khăn trong thanh toán khi Trung tâm Mua sắm tập trung thuốc Quốc gia có kết quả đấu thầu với giá thấp hơn giá mua của các bệnh viện đã đấu thầu trước đó.

Bên cạnh đó, một số thuốc mới phát sinh do các bệnh viện tuyến cuối triển khai thêm các kỹ thuật mới, chuyên sâu như thuốc điều trị trong lĩnh vực ung bướu, huyết học… Hầu hết các thuốc này chưa có số đăng ký và chủ yếu là nhập khẩu chuyến hàng năm sau khi được Bộ Y tế cấp phép. Trường hợp Bộ Y tế chưa cấp phép kịp thì khả năng các thuốc này sẽ bị thiếu trong một khoảng thời gian nhất định. Sở Y tế cho biết, thực tế các bệnh viện đều mong Bộ Y tế xem xét, phê duyệt khi bệnh viện cần nhập khẩu chuyến để đáp ứng nhu cầu điều trị cho người bệnh.

Những cơ sở khám bệnh, chữa bệnh có quy mô nhỏ (như các trung tâm y tế quận, huyện; bệnh viện quận, huyện quy mô nhỏ...) thiếu nhân lực làm công tác đấu thầu thuốc theo quy định, chưa có kinh nghiệm trong mua sắm nên thường bị động trong công tác đấu thầu thuốc.Mặt khác, các bệnh viện tại TPHCM luôn phải sẵn sàng tiếp nhận người bệnh từ các tỉnh thành chuyển đến do bệnh nặng và kể cả do thiếu một số thuốc, vật tư y tế khi các địa phương chậm tổ chức đấu thầu theo quy định cũng khiến cho tình trạng thiếu thuốc tại thành phố gia tăng.

Trước thực tế trên, Sở Y tế TPHCM kiến nghị UBND thành phố hỗ trợ ngân sách cho ngành y tế trong việc dự trữ một số thuốc hiếm trong công tác cấp cứu người bệnh. Sớm hiện thực hóa Đề án xây dựng Khu công nghệ Y - Dược kỹ thuật cao để hạn chế việc lệ thuộc nhập khẩu một số thuốc, vật tư y tế trong cấp cứu và điều trị chuyên sâu.

Sở cũng kiến nghị Bộ Y tế tiếp tục rút ngắn thời gian gia hạn số đăng ký đối với các thuốc đã hết hạn số đăng ký; xem xét và rút ngắn thời gian cấp phép nhập khẩu chuyến đối với những thuốc chưa có số đăng ký; cấp số đăng ký đối với những thuốc thường xuyên phải xin phép nhập khẩu chuyến.

Các chuyên gia cho rằng, Bộ Y tế cần chỉ đạo Trung tâm mua sắm tập trung thuốc Quốc gia rút ngắn thời gian đàm phán giá, đấu thầu tập trung để các bệnh viện kịp thời ký hợp đồng mua sắm với các nhà cung cấp, tránh gây gián đoạn, ảnh hưởng đến chất lượng điều trị, chăm sóc người bệnh. Bên cạnh đó, Bộ Y tế cần có chính sách đặt hàng cho các nhà sản xuất trong nước ưu tiên sản xuất các loại thuốc cấp cứu, đặc trị như huyết thanh kháng nọc rắn.