Năm 690, Vơ Tắc Thiên tự xưng là Hoàng đế thánh thần, đổi quốc hiệu thành Chu. Đến cuối đời, bà hoàng này trả lại ngai vàng cho nhà họ Lư. V́ sao lại vậy?
Vơ Tắc Thiên (624 - 705) thường được biết đến với tên gọi Vơ Mỵ Nương, tên thật là Vơ Chiếu. Bà là nữ hoàng đế đầu tiên và duy nhất trong lịch sử Trung Quốc. Cuộc đời Vơ Tắc Thiên gây ra cuộc tranh luận lớn trong giới sử học khi các học giả nghiên cứu, bàn luận về công - tội của bà.
Vào cung từ năm 14 tuổi, Vơ Tắc Thiên là phi tần của Đường Thái Tông Lư Thế Dân. Về sau, bà lại trở thành vợ của con trai chồng - Đường Cao Tông Lư Trị.
Từ một tài nhân nhỏ bé, Vơ Tắc Thiên từng bước trở thành hoàng hậu của nhà Đường. Sau khi Đường Cao Tông băng hà năm 683, bà lần lượt đưa hai con trai của ḿnh lên ngôi hoàng đế. Thế nhưng, hai vị vua này đều không vừa ḷng bà.
Do đó, Vơ Tắc Thiên t́m cách phế truất, đầu độc Đường Trung Tông và giam lỏng Đường Duệ Tông. Dần dần, bà hoàng này thâu tóm quyền lực và chiếm ngôi. Đến tháng 9/690, Vơ Tắc Thiên tự xưng là Hoàng đế thánh thần và đổi quốc hiệu thành Chu. Từ đó, Vơ Tắc Thiên trở thành nữ hoàng đế đầu tiên trong lịch sử Trung Quốc.
Trước khi qua đời, Vơ Tắc Thiên không truyền ngôi báu cho Vơ gia mà lại trả về cho họ Lư. Theo đó, bà là hoàng đế duy nhất của Chu. Động thái của bà hoàng này khiến nhiều người ṭ ṃ.
Theo các sử gia, Vơ Tắc Thiên làm như vậy v́ muốn bỏ đi ngai vị đế vương của ḿnh để trở về với danh phận Hoàng hậu nhà Đường cũng như quay trở lại với thân phận con dâu của hoàng tộc họ Lư. Cuối cùng, bà muốn được hợp táng cùng với Đường Cao Tông tại Càn Lăng.
Thêm nữa, trong thời gian làm hoàng đế, Vơ Tắc Thiên giao nhiều trọng trách quan trọng cho con cháu Vơ gia. Thế nhưng, không có người nào khiến Vơ Tắc Thiên ưng ư để có thể truyền lại ngai vàng cho.
Nếu cố t́nh chọn con cháu Vơ gia làm tân vương tiếp theo th́ có thể khiến đất nước diệt vong. V́ vậy, Vơ Tắc Thiên từ bỏ ư định chọn người thừa kế ngai vàng trong gia tộc ḿnh và trả lại cho nhà họ Lư.
Đặc biệt, Vơ Tắc Thiên biết được văn vơ bá quan và dân chúng đều mong đợi ngai vàng sẽ sớm trả lại cho nhà họ Lư. Bởi việc bà lên ngôi hoàng đế không được mọi người tâm phục khẩu phục. Trong xă hội phong kiến, một phụ nữ lên làm vua khó được mọi người chấp nhận.
Do đó, việc Vơ Tắc Thiên trả lại ngai vàng cho con cháu nhà họ Lư là điều mà mọi người mong đợi. V́ vậy, sau khi cân nhắc kỹ, bà hoàng này tự khép lại vương triều nhà Chu của ḿnh.