Mỹ rời Iraq, chấm dứt các cuộc chiến tranh bất tận?

[Romano]

Chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden quyết định rút khỏi Iraq vào cuối năm nay.Người phát ngôn Lầu Năm Góc John Kirby, hôm 20/11, cho biết thông tin trên được Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Austin tuyên bố trong cuộc gặp với người đồng cấp Iraq Juma Inad.Ông Austin còn xác nhận với Bộ trưởng Quốc phòng Iraq rằng, các lực lượng Mỹ sẽ chỉ ở lại Iraq theo lời mời của chính phủ Baghdad để hỗ trợ các lực lượng an ninh địa phương.

Bên cạnh đó, các bên cũng sẽ thảo luận về giai đoạn tiếp theo đối với nhiệm vụ quân sự của Mỹ tại Iraq, trong đó sẽ tập trung vào việc "cố vấn, hỗ trợ và chia sẻ thông tin tình báo" với lực lượng an ninh Iraq để hỗ trợ các chiến dịch đánh bại Daesh (tên gọi khác của tổ chức khủng bố Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng).

Quan chức Iraq cũng xác nhận thông tin này. Người phát ngôn Bộ Tư lệnh Hoạt động chung Iraq Tahseen al-Khafaji nói rằng lực lượng chiến đấu Mỹ sẽ rút khỏi Iraq, hạn chót vào ngày 31/12 năm nay và không có gì thay đổi.

Ông al-Khafaji cho biết sự hợp tác giữa Iraq và Mỹ sau khi Washington rút lực lượng chiến đấu sẽ nằm trong các lĩnh vực đào tạo, vũ khí và thông tin tình báo. Quyết định này đã được thống nhất hồi tháng 7 khi Mỹ và Iraq tổ chức một phiên họp đối thoại chiến lược, trong đó 2 nước đồng ý rút tất cả lực lượng chiến đấu của Mỹ khỏi Iraq, hạn chót vào ngày 31/12/2021.

Trong khi đó, một nhóm dân quân Iraq cảnh báo họ đã chuẩn bị vũ khí chống lại sự hiện diện của quân đội Mỹ tại Iraq nếu Washington không rút lực lượng chiến đấu trước thời hạn chót nêu trên. Ủy ban Phối hợp kháng chiến Iraq (IRCC) ngày 19-11 nhấn mạnh chỉ còn 42 ngày nữa là thời hạn chót Mỹ rút tất cả lực lượng chiến đấu khỏi Iraq nhưng vẫn chưa thấy dấu hiệu cụ thể nào.

Ngược lại, IRCC tiết lộ Mỹ thậm chí còn "tăng số lượng nhân viên quân sự và thiết bị trong các căn cứ của mình ở Iraq".

Việc Mỹ rút khỏi Iraq đã được nêu trong nghị quyết mà nước này thông qua sau cuộc tấn công chấn động của Mỹ sát hại tướng Iran Qassem Soleimani vào tháng 1/2020.

Dư luận xã hội và chính giới Iraq đều hoan nghênh thỏa thuận này. Tổng thống Iraq Bahram Saleh coi thỏa thuận mang tính chiến lược quan trọng, góp phần ổn định tình hình và củng cố chủ quyến của Iraq. Chủ tịch Quốc hội Iraq Mohammed Al-Halbousi và các nhóm trong Quốc hội đã hoan nghênh việc ký kết thỏa thuận rút quân Mỹ khỏi Iraq.

Thời điểm đó, việc Mỹ quyết định rút quân khỏi Iraq diễn ra vào lúc quân đội Mỹ đang gấp rút rời khỏi Afghanistan.

Trong bối cảnh mới trên thế giới, chính quyền Mỹ đang thay đổi các ưu tiên trong chính sách đối ngoại của mình. Cựu Tổng thống D. Trump đã lên tiếng phản đối "những cuộc chiến tranh phi lý vô tận" ở Iraq, Syria và Afghanistan. Trước đó, năm 2011, Cựu Tổng thống B. Obama cũng đã quyết định sẽ rút toàn bộ binh lính tại Iraq về nước, nhưng năm 2014 lại đưa quân trở lại giúp Iraq trong cuộc chiến chống Tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS), giải phóng Mosul.Rút quân khỏi Iraq là chủ trương nhất quán của Mỹ. Các cuộc thăm dò gần đây cho thấy hầu hết người Mỹ ủng hộ việc rút quân khỏi Iraq và Afghanistan và họ tin rằng sự hiện diện của Mỹ ở hai nước này chỉ tốn nhiều tiền bạc, sinh mạng mà không mang lại lợi ích gì.

Với việc rút quân, Mỹ đã không hoàn thành nhiệm vụ đặt ra khi phát động cuộc chiến năm 2003, truyền bá các tư tưởng dân chủ và chủ nghĩa tự do ở Iraq. Đất nước đang sống thanh bình bỗng chốc trở nên hỗn loạn. Trong suốt 18 năm chiến tranh ở Iraq và 20 năm ở Afghanistan, Mỹ đã không đạt được các mục tiêu của mình. Washington đã thất bại, không mang lại được hòa bình, ổn định cho khu vực này và loại bỏ mối đe dọa của chủ nghĩa Hồi giáo cực đoan.

Người dân bình thường, các phe phái chính trị cũng như chính giới Iraq đều không muốn sự hiện diện của quân đội Mỹ trên đất nước của họ. Ngày 5/1/2020, Quốc hội Iraq với đa số phiếu đã thông qua nghị quyết kêu gọi chính phủ chấm dứt mọi sự hiện diện quân sự của nước ngoài trên lãnh thổ Iraq, cũng như hủy bỏ Thỏa thuận về sự giúp đỡ của liên minh quốc tế do Mỹ đứng đầu.

Thủ tướng Al-Kadhimi nói, lực lượng an ninh và quân đội Iraq đủ sức bảo vệ đất nước mà không cần đến Mỹ. Trong khi đó, ảnh hưởng của các nhóm dân quân của người Shia thân Iran ngày càng lớn, đòi Mỹ phải rút quân.

Từ năm 2020, họ đã thực hiện khoảng 50 cuộc tấn công bằng tên lửa và máy bay không người lái vào các căn cứ và các nơi đồn trú của quân Mỹ ở Iraq. Đại sứ quán Mỹ tại Baghdad được bảo vệ nghiêm ngặt vẫn nhiều lần bị pháo kích.