Mỹ khó bán F-35 cho đồng minh châu Âu

[Romano]

3 quốc gia châu Âu là Phần Lan, Cộng hòa Séc và Thụy Sĩ đang mất nhiều thời gian hơn để chốt thương vụ mua F-35 của Mỹ.Trong bài phân tích mới đây, tờ Breaking Defense cho hay, các thương vụ bán F-35 của Mỹ đang gặp trục trặc, khi các quốc gia châu Âu đang mất nhiều thời gian hơn để cân nhắc đến quyết định mua máy bay thế hệ thứ 5 của Washington.Tạp chí này cho biết, việc bán máy bay chiến đấu thế hệ thứ năm F-35 Lightning II của Mỹ ở châu Âu phải đối mặt với cạnh tranh gay gắt từ các nhà sản xuất máy bay chiến đấu trong nước.Ấn phẩm Breaking Defense viết rằng, Phần Lan, Cộng hòa Séc và Thụy Sĩ không chỉ cân nhắc tài chính và kỹ thuật của F-35 Lightning II mà còn có cả lý do chính trị.

"Cả ba quốc gia đang được xem xét đều có những đặc điểm riêng biệt có thể gây ra vấn đề cho thế hệ máy bay chiến đấu thứ năm của Mỹ" - Breaking Defense viết.

Cụ thể, giá mua F-35 Lightning II có thể đắt đối với Cộng hòa Séc, nước này đang sử dụng máy bay chiến đấu JAS 39 Gripen của Thụy Điển. Như vậy, trong tương lai Prague có thể tiếp tục sử dụng máy bay của công ty Thụy Điển Saab AB, điều này "ít có khả năng khiến Nga tức giận".


“Máy bay do Mỹ sản xuất có lợi thế: gần đây quan hệ giữa Cộng hòa Séc và Nga suy giảm” - tờ báo lưu ý song cũng nhấn mạnh thêm rằng, Séc đang nỗ lực để tìm cách không chọc giận thêm "gấu Nga" sau hàng loạt cáo buộc liên quan đến vụ nổ kho đạn của nước này vào năm 2014.

Trong khi đó, là quốc gia không thuộc NATO, Phần Lan sẽ có lựa chọn chính giữa JAS 39 Gripen và F-35 Lightning II.

Ấn phẩm khẳng định rằng máy bay chiến đấu mới của Phần Lan có khả năng phải đồng thời vượt qua hệ thống phòng không của Nga và chiến đấu với các máy bay chiến đấu hiện đại của Nga. Trong trường hợp thứ nhất, F-35 Lightning II tàng hình giành được lợi thế, trong trường hợp thứ hai - JAS 39 Gripen có khả năng sử dụng các căn cứ không quân của Thụy Điển.

Đáng chú ý hơn, cư dân các khu vực nói tiếng Pháp của Thụy Sĩ phản đối mua máy bay của Mỹ, họ tin tưởng vào khả năng mua Rafale của châu Âu (Pháp).

Còn tờ Breaking Defense lưu ý, quốc gia nhỏ bé, trung lập này là một trong những quốc gia bình quân đầu người giàu có nhất ở châu Âu, nhưng quyết định lựa chọn máy bay phản lực của Mỹ dù sao cũng vấp phải những lời tố cáo rằng chiếc máy bay này quá mức cần thiết so với yêu cầu của Thụy Sĩ.

Một số nhà lập pháp nêu quan ngại về phân tích định giá của chính phủ Thụy Sĩ đối với F-35 là có thể chưa chính xác hoặc đã bị hạ thấp chi phí. Số khác lại tin rằng, đúng là nước này cần có một lực lượng không quân hiện đại song không hài lòng với việc nước này lựa chọn F-35. Nhiều người đã cam kết ủng hộ một cuộc trưng cầu dân ý để đảo ngược việc lựa chọn F-35 của Chính phủ.

Nhóm "Vì Thụy Sĩ Không có Quân đội (GSoA)" tháng trước đã thu thập 100.000 chữ ký cần thiết để bắt đầu một cuộc bỏ phiếu nhằm thay đổi quyết định mua F-35 của Chính phủ.

Vào tháng 9, tờ báo quốc gia Thụy Sĩ này, Tages Anzeiger, đã chạy một đánh giá về cơ hội của chương trình và tuyên bố rằng, sự chấp thuận của công chúng Thụy Sĩ để tiến hành mua sắm máy bay chiến đấu là 50,1%.

Bên cạnh đó là những tiếng nói phản đối khác, cáo buộc rằng nếu Không quân Thụy Sĩ chọn mua máy bay F-35, "CIA sẽ luôn ở trong buồng lái" và rằng các hành động của máy bay và các phi công của họ sẽ luôn chịu sự giám sát của chính phủ Mỹ.



F-35 hiện đang gặp nhiều khó khăn trong các chương trình mua sắm. Hôm 9/11, nhà sản xuất máy bay Mỹ đón nhận tin không vui. Bộ Quốc phòng Tây Ban Nha khẳng định, nước này không hề quan tâm đến F-35 của Mỹ mà đang tập trung nguồn lực cho chương trình tiêm kích tương lai (FCAS) với châu Âu.

"Chính phủ Tây Ban Nha không có khoản ngân sách nào dành cho việc mua sắm F-35 và chúng tôi cũng không có kế hoạch mua chúng. Nguồn lực của Không quân đang dành cho FCAS", Bộ Quốc phòng Tây Ban Nha cho biết trong báo cáo hôm 9/11.

Tuyên bố được Madrid đưa ra sau khi Lockheed Martin - nhà sản xuất F-35 tuyên bố rằng quốc gia châu Âu này đang có kế hoạch mua hàng chục chiếc tiêm kích thế hệ 5 F-35. Sau tuyên bố từ Bộ Quốc phòng Tây Ban Nha, nhà sản xuất Lockheed Martin đã tiếp tục liên lạc với các quan chức Chính phủ nước này.

"Họ có một tàu sân bay đang trang bị máy bay cất cánh đường băng ngắn và hạ cánh thẳng đứng Harrier. Chúng tôi đã gợi ý họ thay thế phi đội Harrier bằng những chiếc F-35B thế hệ mới tối tân hơn rất nhiều", Phó chủ tịch của Lockheed Martin, Greg Ulmer cho biết.

Vị phó chủ tịch này cho biết thêm: "Trong chương trình hiện đại hóa sức mạnh quân đội của Tây Ban Nha được công bố mới đây, tôi tin rằng F-35B sẽ là lựa chọn hoàn hảo nhất".

Trong khi đó, chương trình tiêm kích thế hệ mới FCAS đang được phát triển bởi Tây Ban Nha, Pháp và Đức. Mục tiêu cốt lõi của dự án là tạo ra dòng chiến đấu cơ tối tân hơn F-35 nhằm thay thế các tiêm kích Eurofighter Typhoon, Dassault Rafale, F-18 Mỹ sản xuất hiện đang có trong biên chế của không quân các nước châu Âu.