Mỹ dọa Nga dừng đại sứ quán, rõ tiêu chuẩn kép

[Romano]

Mỹ gây khó khăn người Nga xin thị thực, cản trở hoạt động Đại sứ quán Nga nhưng lại buộc Moscow phải đáp ứng yêu cầu.Căng thẳng trong quan hệ Nga- Mỹ đã tiếp tục gia tăng một bước mới giữa tranh cãi liên quan đến hoạt động của các cơ quan Đại sứ quán hai nước.Hôm 27/10, một quan chức cấp cao Bộ Ngoại giao Mỹ đã cảnh báo về việc dừng nhiều hoạt động của Đại sứ quán Mỹ tại Moscow, trừ khi Nga tăng thị thực cho các nhà ngoại giao Mỹ.

Hiện Mỹ đang thiếu nhân viên cho các công việc cơ bản như đóng, mở cổng đại sứ quán, bảo đảm an ninh cho các cuộc điện thoại và vận hành thang máy.

Đầu tháng Tám vừa qua, Nga đã cấm đại sứ quán các nước tại Moskva thuê người Nga hoặc người nước thứ ba, buộc Mỹ phải cho nghỉ hơn 200 nhân viên địa phương tại các cơ quan đại diện của Washington trên lãnh thổ Nga.

Mỹ cáo buộc Nga không tôn trọng nguyên tắc có đi có lại trong ngoại giao khi tính cả số nhân viên địa phương vào danh sách các nhà ngoại giao Mỹ, trong khi Washington chỉ tính số công dân Nga trong danh sách hạn chế.

Mỹ hiện có khoảng 120 nhân viên ngoại giao tại các cơ quan đại diện ở Nga, giảm mạnh so với con số 1.200 vào năm 2017, trong khi Nga có khoảng 230 người tại Mỹ, không bao gồm số nhân viên phái đoàn Nga tại Liên hợp quốc ở New York.



Các tranh cãi này vẫn chưa xong thì mới đây, Mỹ đã từ chối nhập cảnh những người tiêm vaccine của Nga, vốn chưa được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) phê duyệt. Trong tháng này, Mỹ đã dừng xử lý hồ sơ xin visa tại Moscow khiến những công dân Nga có nhu cầu phải sang Đại sứ quán Mỹ tại Ba Lan nộp hồ sơ.

Quy định mới có hiệu lực từ ngày 12/10. Đại sứ quán Mỹ ở Moscow sẽ chỉ xử lý thị thực ngoại giao hoặc công vụ. Bộ Ngoại giao Mỹ cũng bổ sung những công dân Nga đăng ký thị thực không phải định cư vẫn có thể thực hiện quy trình tại bất cứ Đại sứ quán hoặc lãnh sự quán Mỹ ở nước ngoài miễn là họ hiện diện ở quốc gia đó.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova sau đó đăng trên mạng xã hội Telegram rằng các nhà ngoại giao Mỹ từ lâu đã “hủy hoại” hệ thống dịch vụ lãnh sự tại Nga và biến những quy trình kỹ thuật thường ngày thành “địa ngục thực sự”.

Về phần mình, Bộ Ngoại giao Mỹ lại nói rằng chính Moscow là nguyên nhân dẫn đến thay đổi này.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ cho rằng: "Việc chính phủ Nga quyết định cấm Mỹ tuyển dụng, giữ lại hoặc ký hợp đồng với nhân viên người Nga hoặc nước thứ ba thực sự đã ảnh hưởng nặng nề đến năng lực của chúng tôi trong xử lý dịch vụ lãnh sự”.

Trên trang mạng Bộ Ngoại giao Mỹ, Nga được bổ sung vào danh sách một số quốc gia nơi “Mỹ không có đại diện lãnh sự”. Hầu hết những quốc gia có tên trong danh sách này có mối quan hệ không quá thân thiết hoặc trực tiếp với Mỹ như Cuba, Iran, Syria…

Ở thời điểm còn tranh cãi về số nhân sự ngoại giao mỗi bên có thể duy trì ở nước bên kia, Nga đã nêu tên Mỹ trong danh sách “các quốc gia không thân thiện” và cần phải qua xét duyệt để được tuyển dụng công dân Nga.

Tuy nhiên, bản chất vấn đề không chỉ nằm ở vụ việc Mỹ không được thuê người địa phương làm việc ở Đại sứ quán mà xuất phát từ việc phía Mỹ đã có nhiều cách hành xử không phù hợp đối với trụ sở Đại sứ quán Nga tại Mỹ và nhiều lần mượn cớ để trục xuất các nhân viên ngoại giao Nga.

Căng thẳng liên quan đến vấn đề lãnh sự Nga- Mỹ đã diễn ra từ năm 2017, dưới thời Tổng thống Mỹ Donald Trump, với việc Mỹ đóng cửa hàng loạt đại sứ quán Nga trên lãnh thổ và có những hành động mà Moscow cáo buộc là "xâm lược" và "chưa từng có tiền lệ".



Tháng 9/2017, phía Nga cáo buộc đã có "một cuộc xâm lược" vào tổng lãnh sự quán và nơi ở của các nhân viên ngoại giao Nga. Cục điều tra Liên bang Mỹ (FBI) có kế hoạch khám xét tòa nhà tổng lãnh sự quán Nga tại thành phố San Francisco vào ngày 2/9, buộc nhân viên ngoại giao và gia đình họ phải ở ngoài trong vòng 12 tiếng.

Hàng loạt các cáo buộc đã được đưa ra thời điểm đó khi người ta nhìn thấy các cột khói đen bốc lên từ tổng lãnh sự quán khi người Mỹ kiểm tra trụ sở ngoại giao Nga. Sở cứu hỏa San Francisco cho biết những người bên trong đang đốt các vật thể không xác định.

Washington yêu cầu Moscow đóng cửa tổng lãnh sự quán tại San Francisco cùng 2 cơ sở phụ trợ ngoại giao khác tại thủ đô Washington và thành phố New York, đáp trả việc Nga bắt Mỹ giảm 755 nhân viên ngoại giao.

Các căng thẳng liên quan đến lãnh sự quán Nga tại Mỹ và trục xuất các nhà ngoại giao đã từng xảy ra dưới chính quyền của ông Trump sau vụ Mỹ đổ lỗi cho Nga về vụ sử dụng chất độc Novichok tấn công gián điệp hai mang Sergei Skripal tại Anh hồi tháng 3/2018.

Cho đến cuối tháng 12/2020, Bộ Ngoại giao Mỹ tiếp tục có động thái căng thẳng. Bộ này cho biết nước này sẽ đóng cửa lãnh sự quán ở thành phố Vladivostok và tạm thời ngừng hoạt động lãnh sự quán tại Yekaterinburg, Nga.Đến tháng 1 năm nay, Đại sứ quán Nga tại Mỹ ra thông báo cho biết Mỹ đã cắt đường dây liên lạc điện thoại tại Lãnh sự quán của nước này ở New York vào ngày 18/1 vì lý do vấn đề kỹ thuật.

Các nhà ngoại giao Nga đánh giá sự việc này là không thể chấp nhận và rất nghiêm trọng, cản trở hoạt động của Lãnh sự quán. Thậm chí, Tổng Lãnh sự quán Nga tại Mỹ còn nhấn mạnh, chưa bao giờ phát sinh tình huống như vậy.

Các tranh cãi liên quan đến hoạt động ngoại giao đã cran trở những nỗ lực hàn gắn quan hệ giữa Nga va Mỹ dưới thời Tổng thống Mỹ Joe Bidden sau cuộc gặp Tổng thống Nga Vladimir Putin tại Geneva hồi tháng 6 vừa qua.