Hơn 1 năm qua sau khi Covid-19 xuất hiện, Trung Quộc tổng lực nghiên cứu và sản xuất vắc xin Covid-19 để đạt được mức độ bao phủ đầy đủ của 4-5 tuyến kỹ thuật vắc xin với 21 loại.
Coi vắc xin Covid-19 là vũ khí để chống lại dịch bệnh
Là một vũ khí mạnh mẽ để chống lại đại dịch, vắc xin Covid-19 đã thu hút sự chú ý ngay từ khi bắt đầu phát triển.
Kể từ khi Trung Quốc thành lập một nhóm đặc biệt để triển khai nghiên cứu và phát triển vắc xin vào tháng 2/2020, nước này đã đạt được những kết quả khả quan trong việc nghiên cứu và phát triển vắc xin Covid-19 trong hơn một năm qua.
Theo số liệu thống kê mới nhất, Trung Quốc đã hoàn thành tiêm chủng được hơn 800 triệu liều vắc xin Covid-19 và đang tiếp tục tăng lên hàng ngày cho đến khi đạt tỉ lệ miễn dịch cộng đồng, trên 70% dân số được tiêm phòng.
Mới đây, ông Tằng Ích Tân (Zeng Yixin), Phó giám đốc Ủy ban Y tế Quốc gia và là trưởng nhóm nghiên cứu và phát triển vắc xin của Ban Cơ chế Phòng chống và Kiểm soát chung của Quốc vụ viện Trung Quốc tiết lộ trong một cuộc phỏng vấn rằng hiện nước này có 21 loại vắc xin Covid-19.
Các loại vắc xin này đã bước vào giai đoạn thử nghiệm lâm sàng, bao gồm 4 vắc xin được liệt kê có điều kiện ở Trung Quốc, 3 vắc xin đã được phê duyệt để sử dụng khẩn cấp ở Trung Quốc, 8 vắc xin đã được chấp thuận ở nước ngoài để thử nghiệm lâm sàng giai đoạn III và 1 vắc xin mRNA đã được phê duyệt về mặt đạo đức ở nước ngoài.
Thực hiện việc nghiên cứu và phát triển ở nước ngoài các thử nghiệm lâm sàng đối với vắc xin bất hoạt, vắc xin protein tái tổ hợp, vắc xin vectơ adenovirus, vắc xin axit nucleic – cả 4 tuyến kỹ thuật được bao phủ đầy đủ.
Vắc xin bất hoạt
Theo thông tin công khai, hiện nay, Trung Quốc có 3 loại vắc xin bất hoạt của Viện sinh phẩm Sinopharm Vũ Hán, Viện sinh học Sinopharm Bắc Kinh và Viện Sinh học Kexing Bắc Kinh đã được phê duyệt đưa vào danh mục có điều kiện.
Đồng thời, 2 loại vắc xin bất hoạt do Kangtai Biology và Viện Sinh học Y tế thuộc Viện Khoa học Y tế Trung Quốc phát triển đã được chấp thuận sử dụng khẩn cấp ở Trung Quốc.
Vắc xin bất hoạt là một dạng vắc xin cổ điển, nó "tiêu diệt" và làm sạch virus SARS-CoV-2 được nuôi cấy trong ống nghiệm.
Virus bất hoạt không có khả năng gây bệnh nhưng vẫn có thể kích thích cơ thể tạo ra phản ứng miễn dịch và sản xuất kháng thể trong cơ thể.
Vắc xin bất hoạt có độ an toàn và hiệu quả tốt, cách bào chế đơn giản, nhanh chóng, độ an toàn tương đối cao, là phương tiện thông thường để xử lý lây truyền các bệnh cấp tính.
Vắc xin bất hoạt rất phổ biến như vắc xin viêm gan B, vắc xin bại liệt bất hoạt, vắc xin viêm não Nhật Bản bất hoạt, vắc xin DPT ở Trung Quốc thường được sử dụng phổ biến hiện nay đều là vắc xin bất hoạt.
Vắc xin bất hoạt cũng là vắc xin đầu tiên được phê duyệt ở Trung Quốc.
Vào ngày 30 tháng 12 năm 2020, Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Nhà nước Trung Quốc đã phê duyệt có điều kiện đơn đăng ký cho vắc xin bất hoạt virus Covid-19 của Viện Sản phẩm Sinh học Bắc Kinh thuộc Tập đoàn Sinopharm, trở thành vắc xin đầu tiên được phê duyệt.
Vắc xin Vero Cell của Sinovac đã được WHO phê duyệt sử dụng khẩn cấp
Vắc xin protein tái tổ hợp
Vắc xin Covid-19 hiện đã được phê duyệt để sử dụng khẩn cấp ở Trung Quốc là "vắc xin Covid-19 tái tổ hợp (tế bào CHO)" đầu tiên của nước này do Anhui Zhifeilongkema Biology và Viện Vi sinh vật, Viện Khoa học Trung Quốc đồng phát triển.
Đây là vắc xin Covid-19 thứ 5 được chấp thuận sử dụng ở Trung Quốc và là vắc xin protein tiểu đơn vị tái tổ hợp Covid-19 đầu tiên được chấp thuận sử dụng lâm sàng trên thế giới.
Các vắc xin protein tái tổ hợp chủ yếu thông qua các phương pháp kỹ thuật di truyền để sản xuất hàng loạt protein S, đây là kháng nguyên có khả năng cao nhất của Covid-19, và tiêm nó vào cơ thể người để kích thích cơ thể sản sinh ra kháng thể.
Nó tương đương với việc không tạo ra một loại virus hoàn chỉnh, mà sản xuất riêng biệt "chìa khóa" của nhiều thành phần quan trọng của Covid-19 và chuyển giao nó cho hệ thống miễn dịch của cơ thể.
Đây là vắc xin an toàn, hiệu quả và có thể được sản xuất trên quy mô lớn. Vắc xin kháng nguyên bề mặt viêm gan B là một kiểu vắc xin tiểu đơn vị kỹ thuật di truyền tương đối thành công thuộc nhóm này.
Vắc xin vectơ adenovirus
Đối với vắc xin vectơ adenovirus, đã có một nhóm gồm CanSino Biology và Viện sĩ Trần Vi (Chen Wei) của Học viện Khoa học Quân sự ở Trung Quốc cùng phát triển một loại vắc xin Covid-19 tái tổ hợp (vectơ adenovirus loại 5), đã được phê duyệt để tung ra thị trường có điều kiện, và nó cũng là loại vắc xin Covid-19 một liều duy nhất sử dụng trong chương trình chủng ngừa.
Không chỉ vậy, tại cuộc họp toàn thể của Diễn đàn Đổi mới Pujiang vào ngày 3/6, ông Trần Vi cũng cho biết nhóm của ông và Kangsino đang hợp tác để phát triển một loại vắc xin Covid-19 tái tổ hợp dạng hít (vector adenovirus).
Nhóm của ông lần đầu tiên công bố kết quả của một loại vắc xin không tiêm vào tháng 8 năm ngoái và tiến hành thử nghiệm lâm sàng ở Vũ Hán vào ngày 29 tháng 9 năm ngoái.
Loại vắc xin Covid-19 này áp dụng phương pháp phân phối khí dung và liều lượng cần thiết chỉ bằng 1/5 vắc xin vectơ adenovirus dạng tiêm và nó cũng có thể hình thành miễn dịch niêm mạc.
Khi miễn dịch niêm mạc được hình thành, được cho là sẽ giảm chi phí tiêm chủng và tăng khả năng cung cấp vắc xin.
Viện sĩ Trần Vi nhấn mạnh rằng Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm đã thông qua văn bản chấp thuận cho việc mở rộng thử nghiệm lâm sàng và hiện đang áp dụng cho trường hợp khẩn cấp.
Vắc xin vectơ Adenovirus là 1 loại vắc xin mới, đó là cài đặt đoạn axit nucleic của virus vào adenovirus đã được xử lý an toàn, sau đó tiêm vào cơ thể người.
Sau khi tiêm, hệ miễn dịch sẽ nhận biết kháng nguyên virus này và kích hoạt phản ứng miễn dịch của cơ thể để đạt được miễn dịch, có thể phát huy tối đa hoạt tính kháng nguyên của acid nucleic virus và kích thích chức năng miễn dịch của cơ thể.
Vắc xin axit nucleic
Dòng kỹ thuật thứ 4 là vắc xin axit nucleic, bao gồm vắc xin mRNA và vắc xin DNA.
Mặc dù quy trình kỹ thuật này vẫn chưa được phê duyệt để tiếp thị quảng bá/sử dụng khẩn cấp ở Trung Quốc, vắc xin mRNA do Watson Bio phát triển đã nhận được sự chấp thuận về mặt đạo đức cho các thử nghiệm lâm sàng Giai đoạn III ở nước ngoài.
Vào ngày 11/5, Bộ trưởng Ngoại giao Mexico Marcelo Ebrard thông báo rằng, 3 cơ quan tổ chức gồm Viện Công nghệ sinh học Vân Nam Watson, Viện Công nghệ sinh học Tô Châu Aibo và Viện Quân y của Học viện Khoa học Quân sự Trung Quốc cùng phát triển vắc-xin mRNA mới ARCoV sẽ bắt đầu thử nghiệm giai đoạn III ở Mexico từ ngày 30/6 tới.
Dự kiến sẽ có 6.000 tình nguyện viên tham gia thử nghiệm.
Ebrard đã tweet: "Phía Trung Quốc đã chính thức thông báo với chúng tôi rằng họ sẽ bắt đầu (thử nghiệm giai đoạn III) ở Mexico và hiện đang chờ cơ quan quản lý dược phẩm Mexico phê duyệt".
Vắc xin sẽ bắt đầu thử nghiệm lâm sàng giai đoạn III ở nước ngoài vào tháng 5 thử nghiệm. Đây là vắc xin mRNA đầu tiên của Trung Quốc bước vào giai đoạn thử nghiệm lâm sàng III.
Vắc xin axit nucleic là tiêm trực tiếp gen, mRNA hoặc DNA mã hóa protein S vào cơ thể người, và sử dụng tế bào của người để tổng hợp protein S trong cơ thể người để kích thích cơ thể sản sinh ra kháng thể trong quá trình phát triển mà không cần tổng hợp protein hoặc virus.
Vắc xin vectơ virus cúm giảm độc lực
Ngoài bốn tuyến kỹ thuật vắc xin nêu trên, việc nghiên cứu và phát triển vắc xin của Trung Quốc còn có một tuyến kỹ thuật nữa dành cho vắc xin véctơ virus cúm giảm độc lực, và các vắc xin trên tuyến kỹ thuật này cũng đang trong sự phát tiến bộ đồng thời với các nhóm trên.
Vào tháng 9/2020, vắc xin virus cúm dạng xịt qua đường mũi do Đại học Hạ Môn, Đại học Hồng Kông và Viện Công nghệ sinh học Wantai Bắc Kinh đồng phát triển cũng đang bắt đầu thử nghiệm lâm sàng.
Vắc xin này là vắc xin vectơ virus sống được phát triển bằng cách chèn đoạn gen đột biến của SARS-CoV-2 vào vectơ virus cúm theo mùa thông thường để giảm độc lực kép.
Vắc xin vectơ virus cúm giảm độc lực là lộ trình công nghệ vắc xin duy nhất có thể có tác dụng bảo vệ kép, cùng lúc chống lại cả virus cúm và virus SARS-CoV-2.
Các vắc xin thuộc các tuyến kỹ thuật khác hiện không thể đạt được chức năng này, nhưng quá trình phát triển của nó sẽ lâu hơn các loại vắc xin khác.
Không chỉ đứng đầu, mà còn lập nhiều kỷ lục
Trên thực tế, trong khi số lượng nghiên cứu và phát triển vắc xin ở Trung Quốc đứng hàng đầu thế giới, thì tốc độ nghiên cứu và phát triển cũng lập kỷ lục.
Dự án nghiên cứu và phát triển vắc xin Covid-19 chỉ mất 2 tháng kể từ khi bắt đầu cho đến khi nghiên cứu lâm sàng đầu tiên trên thế giới.
Để đưa vào sử dụng vắc xin khẩn cấp đầu tiên trong lịch sử, chỉ mất 4 tháng.
Để thử nghiệm lâm sàng giai đoạn III ở nước ngoài đầu tiên về vắc xin trong lịch sử, chỉ mất 5 tháng.
Để nghiên cứu triển khai và hoàn thành sản xuất cho đến khi danh sách có điều kiện được phê duyệt, chỉ mất 11 tháng.
Trong 5 tuyến kỹ thuật R&D được vạch ra thì đã đạt được độ bao phủ đầy đủ của 4 tuyến kỹ thuật.
21 loại vắc xin đã đi vào thử nghiệm lâm sàng và 7 loại vắc xin đã được phê duyệt để đưa vào danh sách có điều kiện/sử dụng khẩn cấp.
Đây là kết quả nghiên cứu và phát triển vắc xin Covid-19 của Trung Quốc.
Từ khi bắt đầu nghiên cứu vắc xin Covid-19 đầu tiên trên thế giới được phê duyệt cho đến các thử nghiệm lâm sàng giai đoạn I và giai đoạn II, đến thử nghiệm lâm sàng giai đoạn III đầu tiên trên thế giới, đến vắc xin đầu tiên được niêm yết có điều kiện trên thị trường, đều là Trung Quốc đứng vị trí số 1.
Quả thật giống như ông Trịnh trung Vĩ - Người đứng đầu Ban Cơ chế Phòng ngừa và Kiểm soát của Hội đồng Nhà nước Trung Quốc, trưởng Dự án R&D của Nhóm Nghiên cứu Khoa học về vắc xin Covid-19 đã phát biểu tại Diễn đàn Y tế Toàn cầu khu vực Châu Á rằng nghiên cứu và phát triển vắc xin mới của Trung Quốc luôn là vị trí đầu tiên trên thế giới.
VietBF @ Sưu tầm
