Thảm kịch từng khiến 58 người Trung Quốc chết ngạt trong container. Vụ việc xảy ra vào tháng 6 năm 2000. Các thi thể được phát hiện ở cảng Dover, hạt Kent, đông nam nước Anh.
Trong số 60 người Trung Quốc tìm đường nhập cư bất hợp pháp chỉ có hai người sống sót. Họ phải trải qua hành trình gian khổ kéo dài nhiều tuần trước khi bước lên chuyến đi định mệnh vào "miền đất hứa". Mỗi người trả cho một băng đảng tội phạm 20.000 bảng (hơn 25.000 USD) để được đưa từ Trung Quốc sang Anh.
Hành trình của 56 người đàn ông và 4 phụ nữ xuất phát từ thủ đô Bắc Kinh, nơi họ lên chuyến bay tới Belgrade, khi đó là thủ đô của Nam Tư. Nhóm người di chuyển hợp pháp bằng hộ chiếu Trung Quốc trên chặng đường này sau khi nhận được giấy phép xuất cảnh. Suốt chuyến đi, nhóm tội phạm buộc họ phải mặc quần đen và áo phông xám, đồng thời cấp mã số để họ không bị các băng đảng đối thủ bắt.
Chiếc xe container chở 60 người Trung Quốc từ Hà Lan tới Anh hồi tháng 6/2000. Ảnh: PA.
Sau khi tới Belgrade, nhóm người Trung Quốc được đưa đến những ngôi nhà an toàn và cấp hộ chiếu đánh cắp từ các công dân châu Á, chủ yếu là người Hàn Quốc. Từ thành phố này, họ tiếp tục di chuyển bằng ôtô theo những nhóm nhỏ để vượt biên vào Hungary.
Nhóm người di cư trốn trong thùng các xe van khi đi qua Áo để vào Pháp, sau đó bắt một chuyến tàu ở Pháp để đến Hà Lan, nơi họ được bàn giao cho nhánh châu Âu của mạng lưới buôn người tại thành phố Rotterdam.
Hai người sống sót sau hành trình là Su Di Ke, 20 tuổi và Ke Shi Guang, 22 tuổi. Ke khai trước tòa rằng anh rời Bắc Kinh cùng 15 người di cư khác và được hai thành viên băng đảng hộ tống. Sau khi di chuyển khắp châu Âu, nhóm của Ke được đưa tới một ngôi nhà ở Rotterdam, nơi những người di cư khác đã có mặt để chờ thời cơ nhập cư vào Anh.
Tòa án cho biết vào ngày 18/6/2000, băng đảng Hà Lan đã đưa 60 người di cư vào hai xe van chở hàng, một xe gồm 27 người và xe còn lại có 33 người, để di chuyển tới một nhà kho ở khu vực Waalhaven, Rotterdam. Tại đây, nhóm tội phạm xếp những người di cư lên phần đầu container của xe tải rồi dùng ba miếng gỗ làm vách ngăn, sau đó chất những thùng cà chua lên container để che giấu sự hiện diện của họ.
Khi xe rời khỏi Rotterdam, nắp lỗ thông hơi ở mặt bên container để mở và được giữ bằng một sợi dây. Đoàn người Trung Quốc cũng được đưa 4 thùng nước để đủ sức vượt qua hành trình. Tuy nhiên, Ke cho biết số nước này hết nhanh chóng và anh thậm chí không lấy được chút nào.
Tài xế người Hà Lan Perry Wacker tiếp nhận chiếc xe tải vào 15h ngày 18/6/2000 rồi lái nó tới cảng Zeebrugge bên bờ biển tây bắc nước Bỉ. Trước khi đến nơi vào khoảng 18h, Wacker dừng xe tại một trạm dịch vụ trên đường cao tốc, mua 4 lon nước ngọt và đóng lỗ thông hơi để tránh bị phát hiện chở người di cư trái phép khi đi qua trạm kiểm soát.
Đoàn người Trung Quốc mắc kẹt trong container bị bịt kín vào một trong những ngày nóng nhất mùa hè năm đó, cho đến khi chiếc xe bị kiểm tra tại cảng Dover lúc 23h43.
Ke kể lại rằng những người đi cùng anh vẫn bình tĩnh cho tới khi không khí bắt đầu cạn kiệt. "Họ trở nên hoảng loạn sau khoảng 2-3 giờ do lỗ thông hơi bị đóng và không có không khí. Một số người cố dịch chuyển các thùng cà chua và phá cửa. Cũng có rất nhiều tiếng la hét, nhưng không ai tới giúp", anh cho biết.
Ke và Guang là hai người cuối cùng bị đưa vào container. Họ được các nhân viên tại cảng Dover kéo ra ngoài trong tình trạng gần như mất ý thức, nhưng may mắn sống sót.
Hiện trường bên trong container nơi nhóm người Trung Quốc chết ngạt hồi tháng 6/2000. Ảnh: PA.
Giám sát viên vận chuyển hàng hóa Barry Betts cùng trợ lý Darren Bailey là hai người đầu tiên bước vào container sau khi họ được đề nghị hỗ trợ các quan chức hải quan và di trú kiểm tra chiếc xe. "Khi tôi bước vào, các thùng cà chua đã được dỡ xuống. Tôi có thể nhìn rõ thi thể của một thanh niên Trung Quốc", Betts nói trong phiên tòa hồi năm 2001.
"Nhiệt độ trong xe rất nóng, trong khi các container chở rau quả thường lạnh. Khi chiếu đèn pin vào bên trong, tôi nhìn thấy hàng loạt thi thể dường như đều bất động, sau đó hét lên với các đồng nghiệp để gọi xe cứu thương. Một thanh niên không mặc áo gõ vào hông container để thu hút sự chú ý. Tôi vòng tay qua ngực anh ta để kéo ra ngoài và phát hiện nhiệt độ cơ thể quá nóng", giám sát viên kể lại, nói thêm rằng một thanh niên khác trèo qua các thi thể để cầu cứu và không ai trong số những người còn lại sống sót.
Andrew Smith, một sĩ quan chịu trách nhiệm chống buôn lậu, cho biết xe tải của Wacker bị chặn lại do công ty Van Der Speck Transport, nơi chiếc xe được đăng ký, không được các nhân viên tại cảng Dover nhận diện và tài xế đã trả tiền mặt.
Wacker hồi tháng 4/2001 bị kết án 14 năm tù vì các tội danh ngộ sát và tham gia đường dây buôn người. Trước đó vào tháng 6/2000, phiên dịch viên Ying Guo sống tại hạt Essex, người bị cáo buộc là đồng phạm của Wacker, bị kết án 6 năm tù vì tội âm mưu buôn người nhập cư. Một số thành viên khác của băng đảng sau đó cũng bị kết án tù vì đóng vai trò trong thảm kịch.
