6/21/19
WASHINGTON, DC (NV) – Tổng Thống Donald Trump chuẩn thuận các cuộc tấn công quân sự vào Iran để trả đũa vụ Vệ Binh Cách Mạng Hồi Giáo Iran bắn rơi máy bay không người lái của Mỹ, nhưng ông lại bất ngờ hủy vào phút chót tối Thứ Năm, 20 Tháng Sáu, một ngày sau khi có gia tăng căng thẳng giữa Washington và Tehran.
Một chiếc máy bay không người lái RQ-4 Global Hawk của Mỹ, loại bị Iran bắn rớt ở Trung Đông. (Hình minh họa: Airman 1st Class D. Blake Browning/U.S. Air Force via AP)
Theo nhật báo The New York Times, tính đến 7 giờ tối, giờ miền Đông, các giới chức ngoại giao và quân sự Mỹ dự trù sẽ có một cuộc tấn công, sau khi có thảo luận và tranh cãi căng thẳng giữa các giới chức an ninh quốc gia cao cấp của tổng thống và lãnh đạo Quốc Hội tại Tòa Bạch Ốc, theo nhiều giới chức cao cấp trong chính quyền cho biết.
Đây là những người có mặt tại buổi họp hoặc được báo cho biết chi tiết buổi họp.
Các giới chức nói ban đầu tổng thống chuẩn thuận các cuộc tấn công vào một số mục tiêu của Iran như hệ thống radar và hỏa tiễn.
Cuộc hành quân đã được chuẩn bị và đang trong giai đoạn đầu thì bất ngờ được thông báo hủy bỏ, một giới chức cao cấp trong chính quyền nói.
Lúc đó, máy bay Mỹ đã ở trên bầu trời và tàu chiến đã vào vị trí, nhưng không có hỏa tiễn nào được bắn ra, khi thông báo hủy được đưa ra, giới chức này nói.
Quyết định đảo ngược này chấm dứt một chiến dịch của một cuộc tấn công quân sự thứ ba của Tổng Thống Donald Trump vào vùng Trung Đông, sau hai lần trước ông ra lệnh đánh vào các mục tiêu của Syria hồi năm 2017 và năm 2018.
Hiện chưa biết rõ tại sao tổng thống lại đổi ý, hoặc chính quyền thay đổi quyết định, vì lý do chuẩn bị hoặc vì lý do chiến lược.
Và cũng không rõ là cuộc tấn công có được tiến hành sau này hay không.
Khi được hỏi tại sao lại có sự thay đổi này, cả Tòa Bạch Ốc lẫn Ngũ Giác Đài đều từ chối bình luận.
Trong khi đó, cũng không có giới chức chính quyền nào yêu cầu nhật báo The New York Times hoãn đăng thông tin này.
Kế hoạch trả đũa được dự trù thực hiện sau khi hỏa tiễn đất đối không của Iran bắn rơi chiếc máy bay không người lái của Mỹ trị giá $130 triệu vào sáng sớm Thứ Năm.
Cuộc tấn công dự trù được thực hiện vào sáng sớm Thứ Sáu theo giờ Iran để giảm thiểu nguy hiểm đối với binh sĩ và dân chúng ở quốc gia Hồi Giáo này.
Trước đó, khả năng có một cuộc tấn công trả đũa được thảo luận tại Washington hầu hết trong ngày.
Trong khi đó, giới chức chính quyền của cả hai quốc gia lên giọng chỉ trích và đe dọa lẫn nhau.
Các cố vấn an ninh quốc gia của tổng thống cũng không đồng thuận là có nên tấn công Iran hay không.
Các giới chức cao cấp chính quyền cho biết Ngoại Trưởng Mike Pompeo, cố vấn an ninh quốc gia John Bolton, và giám đốc CIA Gina Haspel ủng hộ tấn công, nhưng các giới chức Ngũ Giác Đài cảnh báo một hành động quân sự như vậy sẽ làm gia tăng căng thẳng và gây nguy hiểm cho các lực lượng Mỹ trong khu vực.
Các lãnh đạo Quốc Hội cũng được các giới chức chính quyền báo cáo tình hình tại phòng Situation Room trong Tòa Bạch Ốc.
Hồi sáng sớm Thứ Năm, Iran xác định chiếc máy bay không người lái bị bắn rớt là RQ-4 Global Hawk.
Theo CNN, Ngoại Trưởng Javad Zarif của Iran tweet ra rằng “chiếc máy bay bị bắn rớt trong lãnh hải Iran.”
Hải Quân Đại Tá Bill Urban, phát ngôn viên Bộ Chỉ Huy Trung Tâm Hoa Kỳ, từ chối giải thích khi được AP hỏi về vụ này.
Tuy nhiên, ông nói thêm rằng: “Không có máy bay không người lái nào trên lãnh thổ Iran.”
Sau đó vài giờ, ông Urban xác nhận với Reuters máy bay này “đang bay trên không phận quốc tế ở eo biển Hormuz thì bị bắn rớt” và nói “đây là một hành động khiêu khích của Iran.”
Sau đó, phát biểu trước báo giới trong Tòa Bạch Ốc, Tổng Thống Donald Trump nói rằng: “Iran mắc một lỗi rất lớn, và chúng ta sẽ sớm quyết định” có trả đũa hay không.
Nhưng sau đó, theo ABC News, nhà lãnh đạo Mỹ lại nói: “Vụ bắn rơi máy bay này có thể không phải là cố ý, nhưng là một ‘lầm lẫn’ của một kẻ ‘ngu dốt’ nào đó.”
Tin Iran bắn rớt máy bay không người lái RQ-4 Global Hawk xảy ra sau khi quân đội Mỹ trước đó tố cáo Iran bắn một hỏa tiễn vào một máy bay không người lái khác của Hoa Kỳ hồi tuần trước để phản ứng vụ liên quan tới vụ hai tàu dầu bị tấn công trong vùng vịnh Gulf of Oman.
Hoa Kỳ cho rằng Iran tấn công hai tàu này, một điều mà Tehran bác bỏ.
Những vụ tấn công này xảy ra trong bối cảnh căng thẳng giữa Washington và Tehran sau khi Tổng Thống Donald Trump của Mỹ quyết định rút khỏi thỏa ước nguyên tử với Iran và các cường quốc thế giới cách đây một năm.
Tòa Bạch Ốc nói rằng họ có biết tin một hỏa tiễn bắn vào Saudi Arabia trong lúc vương quốc dầu hỏa có một cuộc hành quân nhắm vào nhóm du kích Houthi ở Yemen do Iran hỗ trợ.
Mới đây, Iran gia tăng mức làm giàu uranium nhẹ lên bốn lần và đe dọa sẽ làm giàu chất này lên tới mức có thể chế tạo vũ khí nguyên tử, tìm cách ép buộc Liên Âu phải đưa ra các điều khoản mới đối với thỏa thuận nguyên tử ký từ năm 2015.
Trong mấy tuần qua, Mỹ đưa một hàng không mẫu hạm, hàng ngàn binh sĩ, và một số hỏa tiễn, đến Trung Đông, cộng với hàng chục ngàn binh sĩ đã có sẵn trong vùng.
Hồi tuần trước, nhóm Houthi cũng dùng phi cơ không người lái tấn công vào Saudi Arabia.
Tất cả những sự kiện này rất dễ châm ngòi cho chiến tranh nếu chỉ một bên bị khiêu khích hoặc tính toán sai lầm, và sẽ là cuộc chiến đầu tiên đối với Iran kể từ cuộc cách mạng lật đổ chính quyền do Mỹ ủng hộ cách đây 40 năm.
(Đ.D.)
NV
