Đào núi, khoét sông vì 'cơn lốc vàng'

Trong cơn điên đảo của giá vàng, nhiều người và nhiều nhà tại Quảng Nam đã đổ xô đi khai thác vàng trái phép bất chấp lệnh cấm của địa phương.

Đào núi, khoét sông tìm vàng Trong cơn điên loạn của giá vàng những ngày qua, người dân quê các huyện miền núi Quảng Nam, Quảng Ngãi đã bỏ công việc đồng áng ào ạt đổ về các sông suối, đồi núi để đào vàng.

Một góc bãi vàng trái phép tại Sông Tranh, Quảng Nam

Tại các huyện núi Nông Sơn, Nam Giang, Phước Sơn, Hiệp Đức,Tiên Phước... của tỉnh Quảng Nam hay các huyện miền núi Tây Trà, Sơn Hà... Quảng Ngãi, tình trạng khai thác vàng trái phép nóng lên trong những ngày qua.

Ở nhiều con sông, suối tại huyện miền núi Sơn Hà như một đại công trường khai khoáng. Nhiều bãi đào vàng huy động cả phương tiện cơ giới được núp dưới danh nghĩa khai thác cát sỏi phục vụ cho các công trình xây dựng.

Ông Đinh Văn Luôn, một người dân sống tại thôn làng Nà, xã Trung Sơn, huyện Sơn Hà cho biết, ngay tại ngã ba sông Rin chảy qua làng Nà ngày đêm các phương tiện cơ giới đào đãi vàng hoạt động hết công suất.

Hầm hố đào vàng tàn phá rừng Khu bảo tồn thiên nhiên sông Thanh

Hỏi tại sao chính quyền địa phương không xử lý? Ông bảo, những người làm vàng này núp dưới danh nghĩa khai thác cát sỏi. Điều rất lạ là cát sỏi họ móc lên khỏi lòng sông qua máy đãi vàng cao thành đống như núi nhưng chẳng thấy chở đi.

Anh Đinh Văn Troa, Công an viên thôn Nà, xã Sơn Trung cho biết: "Lúc đầu thấy chỉ có một máy xúc, sau đó rất nhiều máy đào được đưa lên đào sâu dưới lòng sông. Mình đã báo với xã. Nhưng chẳng thấy ai đến xử lý...”.

Thống kê chưa đầy đủ, tại hai huyện Sơn Hà và Tây Trà đã xuất hiện hàng chục điểm khai thác vàng trái phép. Người dân địa phương thấy cảnh xe, máy ầm ào suốt ngày khai thác vàng dưới các lòng sông suối nên cũng bỏ đi đào vàng.

Tàu cuốc, xe xúc vô tư đào bới lòng sông ở huyện Sơn Hà, Quảng Ngãi.

Ông Đinh Toán, một người dân ở làng Nà cho biết: "Vàng lên giá, mấy cha con mình đi mót vàng dưới sông mỗi ngày cũng kiếm được 400 nghìn. Đi làm rẫy cực nhưng không có tiền cán bộ à...".

Còn tại các huyện miền núi Quảng Nam, cơn sốt tìm vàng nóng lên hàng ngày. Ở hầu hết các con sông suối đầu nguồn, tình trạng đào vàng trái phép diễn ra tràn lan. Người từ các nơi đổ về lội bộ vào tận rừng thẳm để đào vàng, tránh sự kiểm tra và truy quét của chính quyền địa phương.

Một hầm vàng đang khai thác trái phép

Tại khu vực khe Ba Nhó, thuộc địa bàn xã Quế Lâm, huyện Nông Sơn, tình trạng khai thác vàng trái phép diễn ra tràn lan không thể kiểm soát được. Được biết, chính quyền địa phương huyện đã tổ chức nhiều đợt truy quét, nhưng vẫn chưa xử lý dứt điểm. Bởi, đây là địa bàn vùng núi hiểm trở.

Một cán bộ lãnh đạo huyện Nông Sơn đề nghị không nêu tên cho biết, do địa bàn khai thác vàng quá cách trở, lại nằm giữa rừng sâu nên không kiểm soát được.



Ông Trương Hồng Khôi - Công an viên xã Quế Lâm cho biết: “Tình trạng đào đãi vàng trái phép đang nóng lên trong thời gian qua. Chính quyền địa phương không thể kiểm soát nổi vì địa bàn vùng núi hiểm trở. Bị truy quét, họ chạy vào núi, hết truy quét lại ra làm...”.

Không ngăn được cơn “lốc vàng”

Điểm nóng mà cơn lốc vàng tràn qua dữ dội nhất là tại khu vực đầu nguồn sông Thanh, thuộc khu bảo tồn thiên nhiên Sông Thanh, huyện Nam Giang, tỉnh Quảng Nam. Đây là vùng đất được mệnh danh là “rốn” vàng.

Đây là vùng “Tam giác vàng” nối với 'thủ phủ vàng' Phước Sơn, nằm giáp biên giới Lào. Con sông Thanh nằm vắt ngang chảy len lỏi qua những cánh rừng nguyên sinh đã bị băm nát. Hàng nghìn hố đào nham nhở sục sâu xuống lòng sông. Bên vách núi là những hầm hố quật ngã cây rừng. Nhìn từ xa giống như những hang chuột khoét sâu vào lòng núi để tìm vàng.

Chúng tôi theo chân đoàn truy quét của bộ đội biên phòng bất ngờ đột nhập vào khu vực Đắkpring, một điểm nóng khai thác vàng trái phép từ nhiều năm nay. Do địa bàn hiểm trở, nằm giữa rừng nguyên sinh, nên các đối tượng khai thác vàng trái phép án binh bất động nằm phục chờ lực lượng truy quét rút là lại làm tiếp.

Chủ hầm Nguyễn Văn Diệm (quê Giao Lạc, huyện Giao Thủy, Nam Định) là người đầu tiên cùng 12 phu vàng bị lực lượng biên phòng bất ngờ bắt giữ.

Biết không thể qua mặt được lực lượng biên phòng, chủ hầm Diệm năn nỉ và hứa sẽ ra khỏi rừng, không làm vàng nữa. Tuy nhiên, với sự kiên quyết, lực lượng biên phòng lập biên bản và xử lý nghiêm.

Lật lại hồ sơ vi phạm, vào năm 2010, Diệm tuyển 13 phu vàng người cùng quê miền Bắc vào bãi vàng để khai thác trái phép và bị xử lý.

Từ dưới hầm sâu ngoi lên, phu vàng Vi Văn Hoài (SN 1991, quê Yên Na, huyện Tương Dương, Nghệ An) đã bị lực lượng biên phòng bắt giữ. Hoài bảo do nhà nghèo nên phải vào làm công cho chủ hầm tên Diệm để kiếm sống nuôi mẹ già.

Người dân vẫn vô tư đào sông khoét núi làm vàng tại Nam Giang

Thiếu tá Hồ Văn Phú - Phó trưởng Phòng Phòng chống tội phạm và ma túy BĐBP tỉnh Quảng Nam, đội trưởng đội truy quét cho biết: Nhiều năm trở lại đây, lực lượng BĐBP tỉnh đã phối hợp các ngành liên quan mở nhiều đợt truy quét, đẩy đuổi hàng nghìn đối tượng khai thác vàng ra khỏi địa bàn khu vực biên giới, tịch thu, phá hủy nhiều phương tiện đào đãi vàng, đồng thời xử lý nghiêm các đối tượng vi phạm.

Thế nhưng, các đối tượng vẫn lén lút vận chuyển máy móc, thiết bị, lương thực, thực phẩm vào cất giấu trong rừng để tổ chức khai thác làm huỷ hoại môi trường đầu nguồn và gây mất an ninh trật tự khu vực.

Đợt truy quét bất ngờ vào bãi vàng Sông Thanh vào giữa tháng 8 vừa qua, lực lượng BĐBP đã bắt quả tang, lập biên bản vi phạm 12 đối tượng là chủ hầm. Đốt, tiêu hủy 30 lán trại, 54 máy nổ, máy phát điện, gần 2 tấn dầu diesel, 16 tấn thủy ngân dùng để phân kim và nhiều tang vật khác. Ngoài ra, lực lượng còn đẩy đuổi hơn 200 đối tượng làm vàng trái phép ra khỏi khu vực biên giới.

Trong quá trình truy quét các đối tượng làm vàng, lực lượng BĐBP còn phát hiện trong rừng sâu khu bảo tồn nhiều kho chứa lương thực và nhiên liệu mà các chủ hầm đã thuê người gùi cõng vào.

Hơn 2.000 lít dầu diesel và 3 tấn lương thực gồm gạo và thức ăn khô cùng một lượng lớn chất độc cyanua cất giấu tại các kho bí mật trong rừng sâu đã được lực lượng bộ đội biên phòng phát hiện và thu giữ tiêu huỷ.

Bãi đào vàng trái phép vừa bị truy quét ở vùng núi Tây Trà, Quảng Ngãi

Ông Diệp Thanh Phong - Phó Giám đốc Sở NN&PTNT, thành viên trong đoàn kiểm tra khai thác vàng trái phép của tỉnh cho biết: “Tình hình khai thác khoáng sản hiện nay đang trở nên rất phức tạp, có nhiều lỗ hổng trong công tác quản lý. Nổi lên trong đó là sự buông lỏng khá rõ của chính quyền địa phương đối với việc khai thác khoáng sản đang diễn ra trên địa bàn.

Vì vậy để ngăn tình trạng khai thác khoáng sản trái phép, tỉnh cần làm rõ trách nhiệm của chính quyền địa phương, của công dân và của doanh nghiệp được cấp phép" - ông Phong nhấn mạnh.

Vũ Trung - vietnamnet