Bối cảnh & mốc thời gian: “Thứ Tư nếu Thượng viện xong”
Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson nói với các dân biểu Cộng hòa rằng ông kỳ vọng bỏ phiếu về thỏa thuận của Thượng viện để chấm dứt shutdown vào thứ Tư. Đây là mốc dự kiến nhằm giúp các dân biểu kịp trở lại Washington giữa tình trạng trễ/huỷ chuyến bay; chưa phải lịch chính thức. Hạ viện chỉ bỏ phiếu nếu Thượng viện hoàn tất trước đó.
Nhà Trắng bật đèn xanh cho phương án Thượng viện
Tòa Bạch Ốc ủng hộ kế hoạch tài trợ của Thượng viện, gọi đây là “bước tiến tích cực” để kết thúc đợt đóng cửa chính phủ kéo dài kỷ lục. Phía Nhà Trắng nhấn mạnh mong muốn mở cửa ngay khi có thể, coi chuyển động tại Thượng viện là nền tảng để xúc tiến.
Thượng viện: Tiến trình & nút thắt trợ cấp ACA
Tám thượng nghị sĩ Dân chủ đã cùng Cộng hòa thúc đẩy biện pháp cấp ngân sách đến tháng Giêng, đổi lại lời hứa sẽ có một cuộc bỏ phiếu về việc gia hạn trợ cấp tăng cường của Obamacare (ACA). Dự kiến Thượng viện sẽ thông qua trong vài ngày tới, mở đường cho lá phiếu của Hạ viện — khả năng chấm dứt shutdown ngay trong tuần.
Trận địa Hạ viện: ACA vẫn là “vệt gờ giảm tốc”
Đảng Cộng hòa và cựu Tổng thống Donald Trump phản đối tiếp tục các khoản trợ cấp ACA. Lãnh đạo GOP cũng chưa cam kết sẽ cho một dự luật gia hạn trợ cấp được bỏ phiếu ở Hạ viện. Đây là điểm nghẽn còn lại trước khi chính phủ có thể mở cửa.
Lời thề của Adelita Grijalva & tác động thủ tục
Ông Johnson dự định sẽ làm lễ tuyên thệ cho Dân biểu đắc cử Adelita Grijalva (Arizona) khi Hạ viện quay lại. Trước đó ông trì hoãn cho đến khi phe Dân chủ Thượng viện đồng ý mở lại chính phủ — động thái gây phản ứng từ phía Dân chủ. Lễ tuyên thệ dự kiến diễn ra ngay sau khi Hạ viện nhóm họp và trước cuộc bỏ phiếu về ngân sách (nếu có).
Sau khi tuyên thệ: hồ sơ Epstein vào hàng chờ
Một khi Grijalva chính thức nhậm chức, bà được kỳ vọng là chữ ký thứ 218 để vượt qua lãnh đạo Hạ viện, buộc đưa ra bỏ phiếu về nghị quyết yêu cầu công bố các tài liệu trong vụ Jeffrey Epstein. Tuy nhiên, quy trình không diễn ra tức thì: sau khi đạt 218 chữ ký, cần ít nhất bảy ngày lập pháp trước khi đưa ra sàn, và lãnh đạo Hạ viện có thể mất thêm tối đa hai ngày lập pháp để ấn định lịch.
Nội bộ Dân chủ: Shaheen phản pháo, kêu gọi tập trung vào Hạ viện
Thượng nghị sĩ Jeanne Shaheen — một trong tám người Dân chủ bỏ phiếu thúc đẩy dự luật — lý giải rằng kéo dài shutdown không đưa đến đâu. Bà kêu gọi dồn sức chỉ trích những người chịu trách nhiệm về bế tắc: ông Trump, Chủ tịch Johnson và đảng Cộng hòa bị cho là đã chặn mọi nỗ lực về y tế. Trước phê phán nhằm vào Lãnh đạo Thiểu số Chuck Schumer, bà nhắn các dân biểu Dân chủ nên tập trung làm những gì có thể tại Hạ viện để bảo đảm có một cuộc bỏ phiếu về chăm sóc sức khỏe.
Kịch bản tuần này: các bước cần xảy ra
• Thượng viện phải hoàn tất dự luật tài trợ.
• Hạ viện quay lại, tuyên thệ Grijalva, rồi (nếu đủ điều kiện) tiến hành bỏ phiếu ngân sách.
• Nếu thông qua, chính phủ có thể mở lại ngay trong tuần; riêng chuyện gia hạn trợ cấp ACA vẫn cần bước đi tiếp theo ở Hạ viện.
• Hồ sơ Epstein, dù đủ chữ ký, vẫn phải xếp hàng theo lịch bảy ngày lập pháp + tối đa hai ngày để ấn định.
Điều cần theo dõi
– Tốc độ biểu quyết tại Thượng viện và ngôn ngữ cuối cùng của dự luật tài trợ.
– Quyết định của Chủ tịch Johnson về việc có/không đưa gia hạn trợ cấp ACA lên sàn.
– Thời điểm tuyên thệ của Grijalva và lịch thủ tục đối với nghị quyết Epstein.
Con đường mở cửa chính phủ đã hình thành: Thượng viện chốt văn bản, Hạ viện trở lại và bỏ phiếu. Nhưng “trận sau” về trợ cấp ACA mới là phép thử thực sự cho ý chí thương lượng của hai đảng — và cho quyền lực điều phối của Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson.
Vì sao Angus King bỏ phiếu cùng Cộng hòa?
Thượng nghị sĩ độc lập Angus King (Maine), người họp cùng khối Dân chủ, giải thích ông ủng hộ biện pháp tài trợ chính phủ do Cộng hòa thúc đẩy vì các mục tiêu của phía Dân chủ đã bị đình trệ. Theo ông, chiến lược ban đầu của Dân chủ có hai vế: đối đầu cựu Tổng thống Donald Trump và buộc Cộng hòa ngồi vào bàn thương lượng để chặn “mức tăng phí bảo hiểm ACA quá đà”. Nhưng sau hơn 40 ngày, không vế nào tiến triển, trong khi “tổn thất dây chuyền” đang làm hại đời sống người dân.
“Nếu chiến thuật không hiệu quả, phải chuyển hướng”
King nói ông vật lộn với câu hỏi: khi một chiến thuật không phát huy tác dụng và khó có triển vọng thành công, liệu có nên tiếp tục để nhiều người khác phải chịu thiệt hại? Câu trả lời của ông là “hãy bước tiếp”, tìm lối thoát thực dụng để ngăn shutdown kéo dài.
Lợi ích cụ thể của thỏa thuận hiện tại
King nhấn mạnh gói hiện tại đem lại những điều không có trong bàn thảo ban đầu, gồm “ba dự luật chi tiêu theo ngành”. Ông nêu một văn bản liên quan nông nghiệp giúp giữ cho trợ cấp SNAP “an toàn” tới năm sau — một tấm lưới bảo vệ quan trọng giữa bối cảnh gián đoạn dịch vụ công.
Cửa mới cho ACA: Từ “bằng 0” thành có thể bỏ phiếu
Theo King, Lãnh đạo khối đa số tại Thượng viện John Thune đã đồng ý đưa một dự luật do phe Dân chủ soạn về trợ cấp ACA ra sàn để biểu quyết — điều “lịch sử hiếm khi xảy ra”. Ông thừa nhận khả năng Cộng hòa ủng hộ gia hạn trợ cấp là thấp, nhưng khác biệt ở chỗ trước đó “cơ hội là bằng 0”.
Tác động chính trị: Phá thế bế tắc, giảm thiệt hại xã hội
Lá phiếu của King gửi đi tín hiệu ưu tiên các kết quả có thể đo đếm được: đưa cơ quan liên bang hoạt động trở lại, bảo vệ phúc lợi thiết yếu, và mở một “lối kỹ thuật” để tranh luận về ACA trên sàn Thượng viện. Đây là cách tiếp cận thực dụng nhằm phá băng đàm phán, thay vì kéo dài thế đối đầu mang tính biểu tượng.
Dự báo của King: “Chính phủ sẽ mở lại trong tuần này”
Trả lời trên chương trình “The Situation Room” của CNN, Angus King bày tỏ niềm tin rằng chính phủ có thể mở cửa trở lại ngay trong tuần. Ông đặt kỳ vọng vào tiến độ hoàn tất ở Thượng viện và nhịp phối hợp giữa hai viện để sớm thông qua tài trợ.
Quyết định “bẻ hàng” của Angus King không chỉ là một lá phiếu khác thường; đó là lựa chọn đặt lợi ích dân sinh và sự vận hành của chính phủ lên trên cuộc so găng chiến thuật. Nếu thỏa thuận đi trọn quy trình, SNAP được bảo toàn trước mắt, còn ACA có cơ hội được đưa ra tranh luận công khai — chuyển hồ sơ từ phòng mặc cả sang sàn nghị trường.
Johnson khen thỏa thuận Thượng viện, thúc Hạ viện quay lại làm việc
Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson hoan nghênh thỏa thuận của Thượng viện nhằm chấm dứt tình trạng chính phủ đóng cửa, đồng thời cảnh báo các dân biểu sớm quay lại Washington. Ông nói: “Ít nhất một số đảng viên Dân chủ giờ đây cuối cùng cũng sẵn sàng làm điều mà đảng Cộng hòa, Tổng thống Trump và hàng triệu người Mỹ chăm chỉ đã yêu cầu suốt nhiều tuần.”
“Báo động 36 giờ”: Kịch bản bỏ phiếu tại Hạ viện
Johnson cho biết sẽ gửi thông báo 36 giờ cho toàn thể Hạ viện ngay khi Thượng viện hoàn tất thông qua nghị quyết tiếp tục chi tiêu (CR) và chuyển văn bản xuống Hạ viện để bỏ phiếu. Ông nhấn mạnh yêu cầu các dân biểu bắt đầu trở lại Capitol “ngay bây giờ” để tiến hành nhanh nhất có thể.
Lịch làm việc dày đặc để bù “thời gian đã mất”
Thừa nhận Hạ viện đã ngoài phiên trong nhiều tuần, Johnson nói các thành viên nên chuẩn bị tinh thần cho “những ngày dài và đêm dài”. Mục tiêu là khôi phục hoạt động chính phủ trong tuần này, rồi trở lại nhịp lập pháp thường lệ để giải quyết “rất nhiều công việc còn tồn đọng”.
Điểm còn bỏ ngỏ: Lễ tuyên thệ của Adelita Grijalva
Trong phát biểu, Johnson không nêu thời điểm tuyên thệ cho Dân biểu đắc cử Adelita Grijalva (Arizona). Đây là chi tiết được giới quan sát chú ý vì có thể ảnh hưởng đến cục diện bỏ phiếu và lịch làm việc của Hạ viện khi cơ quan này nhóm họp trở lại.
Không nhận câu hỏi: Tập trung “gỡ nút” shutdown
Johnson không trả lời báo chí sau phát biểu, nói rằng ông sẽ có thêm thông tin sau trong ngày. Thông điệp chính của ông: sẵn sàng đưa Hạ viện trở lại, ưu tiên thông qua CR để mở lại chính phủ ngay trong tuần, rồi mới tiếp tục các hồ sơ lập pháp khác.
