Cục diện hiện trường: giao tranh cự ly gần, thâm nhập sâu vào đô thị
Những ngày gần đây, chiến sự trong lòng Pokrovsk leo thang rõ rệt sau khi lực lượng Nga thâm nhập được vào nội đô. Theo miêu tả từ các đơn vị tiền tuyến, các hình thái tác chiến đan xen—đấu súng trong khu phố, pháo kích và oanh kích nhiều loại vũ khí—khiến thành phố vốn đã tan nát càng thêm đổ nát. Dù Kyiv bác bỏ tuyên bố “bao vây hoàn toàn”, binh sĩ Ukraine tại chỗ thừa nhận thế trận “rất khó khăn” và vòng vây ngày một siết chặt.
Chiến thuật “lấp chỗ trống” và nhịp độ tiêu hao khốc liệt
Các tổ bay không người lái Ukraine cho biết cường độ đối phương “dồn dập đến mức không kịp bám”, với kiểu vận động từng tốp ba người: chấp nhận hai người bị diệt để một người lọt được vào vị trí bám trụ trong phố. Mật độ như vậy có thể lên tới hàng trăm tốp mỗi ngày—một hình ảnh cô đặc của chiến tranh tiêu hao, hy sinh lớn để đổi lấy từng căn nhà, từng góc phố.
Từ trung tâm hậu cần đến “chiến lợi phẩm biểu tượng”
Về thuần chiến thuật, Pokrovsk từng là đầu mối đường bộ—đường sắt quan trọng, tỏa ra Donetsk, Kostyantynivka (đông) và Dnipro, Zaporizhzhia (tây). Nhưng từ mùa hè, khi Nga mở thế vây, các tuyến cao tốc và đường ray chủ chốt bị tập kích thường xuyên, buộc Kyiv chuyển trục cung ứng sang tuyến khác. Chức năng “trạm trung chuyển” suy giảm mạnh; mỏ luyện cốc cuối cùng của Ukraine ở đây cũng phải dừng hoạt động từ đầu năm. Bởi vậy, việc đánh chiếm Pokrovsk lúc này ít mang lại lợi ích tác chiến mới—song lại có ý nghĩa biểu tượng lớn trong bối cảnh chiến sự đình trệ: đây sẽ là đô thị lớn nhất Nga chiếm được kể từ Bakhmut (5/2023).
Thông điệp chính trị: khẳng định “tất yếu chiến trường”
Pokrovsk được chính Tổng thống Vladimir Putin nhiều lần nêu đích danh như một mục tiêu phải đạt. Vì thế, dù lợi ích quân sự trực tiếp đã phần nào đạt được (cắt khâu hậu cần, buộc đối phương đổi tuyến), việc treo lá cờ tại tòa đô thị đổ nát vẫn là miếng ghép quan trọng của chiến dịch thông tin: tạo ấn tượng “đà thắng là không thể đảo ngược”.
Áp lực lực lượng và hướng tiến công kế tiếp
Kyiv cho biết Nga đã tập trung khoảng 170.000 quân quanh hướng này để gia tăng sức ép. Nếu Pokrovsk cùng thị trấn lân cận Myrnohrad thất thủ, đòn đánh nhiều khả năng sẽ chuyển lên dải đô thị công nghiệp ở đông bắc—Kostyantyniv ka, rồi cửa ngõ Druzhkivka—nơi cấu thành “xương sống” phòng thủ vùng Donetsk. Một binh sĩ thuộc Lữ đoàn 129 chia sẻ đơn vị thiếu quân số, thiếu thiết giáp—yếu tố báo hiệu áp lực sẽ còn tăng.
Dân thường kẹt lại: cửa thoát hẹp dần
Trước chiến tranh, Pokrovsk có khoảng 60.000 dân; đa số đã rời đi sau 2/2022. Theo phía Ukraine, hiện còn chừng 1.200 người mắc kẹt. Có người lỡ “cửa sổ di tản”, có người chờ lực lượng Nga tiến vào. Chính quyền Ukraine nói việc sơ tán giờ “bất khả thi”; phía Nga công bố hình ảnh cho rằng đang đưa dân về khu vực họ kiểm soát. Trong một cuộc chiến tiêu hao, mỗi ngày chậm trễ đều khiến hành lang nhân đạo mong manh hơn.
“Không có lệnh rút”: hồi chuông cảnh báo “nút cổ chai”
Những người lính tuyến đầu lo ngại quyết định giữ thành phố “bằng mọi giá” có thể lặp lại bài học đắt đỏ ở Bakhmut (2023) và Avdiivka (2024), nơi mệnh lệnh rút chậm khiến thương vong tăng vọt khi phải “chui qua nút thắt” dưới hỏa lực bủa vây. Theo họ, Pokrovsk đã cầm cự “rất lâu”—lâu đến mức lực lượng kiệt quệ, tiếp viện không kịp thời—và càng chần chừ, đường thoát càng hóa bẫy chết.
Cán cân chiến lược: lợi ích tác chiến hạn chế, tác động biểu tượng lớn
Từ góc nhìn chiến trường thuần túy, chiếm Pokrovsk lúc này “không thay đổi cục diện” vì mục tiêu làm tê liệt hậu cần đã đạt từ trước. Nhưng trên bàn cờ chính trị—tuyên truyền, đó là “bằng chứng” để Moscow kể câu chuyện tất yếu thắng lợi. Với Kyiv, quyết định giữa “giữ biểu tượng” và “bảo toàn lực lượng” là phép thử khó, nhất là khi áp lực binh lực—hỏa lực trên mũi đột kích đang trội hơn.
Thành phố đổ nát, biểu tượng nguyên vẹn
Pokrovsk giờ đây hầu như đã mất ý nghĩa hậu cần, nhưng lại trở thành biểu tượng đậm đặc của một cuộc chiến tiêu hao: hai bên đổ nguồn lực khổng lồ để tranh giành “ý nghĩa” hơn là “địa lợi”. Nếu thành phố thất thủ, nó sẽ đánh dấu một mốc tâm lý quan trọng, mở ra trục gây sức ép mới lên vành đai công nghiệp Donetsk—nhưng cũng đặt ra câu hỏi cốt lõi: cái giá con người phải trả cho một “chiến thắng biểu tượng” sẽ còn kéo dài đến đâu.