Trong vụ Ngân 98 bị bắt, thứ gây ấn tượng mạnh nhất với tôi không phải cảnh Ngân bị xích chân, mà là bảng hiệu công ty.
Tấm bảng ấy biết nói — và nói khá nhiều điều.
Thứ nhất, ZUBU là biểu tượng của mô hình sexy (Vú Bự) hoá thương hiệu: Xây dựng nhận diện bằng cơ thể, scandal và viral — thay vì giá trị thật, phơi bày lối kinh doanh dựa vào thao túng cảm xúc chứ không phải chất lượng sản phẩm.
Thứ hai, mô hình này chỉ phát huy tối đa trong thực phẩm chức năng — là vùng xám mà lợi ích của sản phẩm khó kiểm chứng và biên lợi nhuận đủ lớn để làm tha hoá bất kỳ ai.
Thứ ba, tấm bảng ấy phản chiếu sự mất niềm tin của người tiêu dùng vào năng lực quản lý Nhà nước, mà một loạt quan chức ở Cục Vệ sinh an toàn thực phẩm bị bắt gần đây là minh chứng.

Nhìn tưởng là công ty Summo Nhật ai dè là 2 cái đấy nó bự !
Mà niềm tin là thứ không tự nhiên sinh ra hay mất đi. Nó chỉ chuyền sang những cá nhân biết thao túng từ ông quản lý nhà nước.
Nhưng thay một ông quan tham bằng một ông quan liêm có giải quyết được vấn đề?
Có gì bảo đảm ông quan liêm hôm nay sẽ không bị tha hoá ngày mai? Khi quyền lực không có lực kiểm soát ngang bằng, hệ thống sẽ lặp lại sai lầm như cũ — chỉ thay tên người.
Vì gốc rễ nằm ở chỗ: Người tiêu dùng không có tiếng nói tập thể và không tạo áp lực giám sát xã hội dân sự từ dưới lên đối với quản lý nhà nước lẫn doanh nghiệp.
Cùng một vấn đề đó ở Mỹ, khi người tiêu dùng mất niềm tin vào FDA, họ tự khởi phát phong trào Clean Label. Họ chọn cách “bỏ phiếu bằng ví tiền” — tránh những sản phẩm không “clean”.
“Clean” là một định nghĩa mềm: Từng là “non-GMO”, rồi “không chứa phụ gia E”. Nhưng trên hết, nó là một cơ sở tạo niềm tin do người tiêu dùng tạo ra, không chờ ai ban phát.
Từ một phong trào nhỏ cách đây vài thập kỷ, Clean Label đã lớn mạnh thành trào lưu tiêu dùng chủ đạo, lan rộng ra nhiều quốc gia. Và qua đó, trở thành hạ tầng niềm tin song song với chính quyền.
Tôi tin rằng trước sau Clean Label rồi cũng sẽ vào Việt Nam. Nhưng điều đáng nghĩ hơn cả, là vì sao những gì tốt đẹp – sản phẩm, tiêu chuẩn và mô hình kiểm soát – chúng ta đều phải nhập khẩu?
Chính trị đã cởi trói cho nền kinh tế. Nhưng tôi tin rằng nếu không cắt xích cho không gian dân sự, thì ZUBU sẽ không phải là ví dụ cuối cùng.
Phạm Ngọc Hưng
======
Để em tóm tắt cho quý anh chị nắm vụ Ngân 98, nếu như lười đọc báo.
Đầu tiên, Ngân lập công ty và hộ kinh doanh, giấy tờ thì giao mẹ ruột đứng tên cho hợp pháp, nhưng thực tế quyền sinh quyền sát vẫn nằm trong tay… Tổng giám đốc Ngân 98.
Từ năm 2021, Ngân bắt tay với mấy nhà máy ở Hà Nội, đặt gia công mấy dòng thực phẩm bảo vệ sức khoẻ giảm cân nghe rất tây như Super Detox X3, X7, X1000.
Không dừng ở đó, Ngân còn tung thêm viên rau củ Collagen, sản phẩm không giấy tờ, không công bố, không phép tắc nhưng lại được đóng gói, dán nhãn trùng với thương hiệu X3/X7/X1000, và được quảng cáo là tăng hiệu quả gấp đôi khi uống kèm combo chính.
Trên bao bì thì ghi rõ: “Hàng tặng kèm, không bán.”
Nhưng ai mua hàng mới biết, tặng kiểu này tặng có điều kiện, muốn nhận quà phải trả luôn combo từ 870 ngàn đến 1,1 triệu đồng. Né luật một cách tinh tế như đang chơi trốn tìm với cơ quan chức năng.
Hàng sau khi gia công được vận chuyển từ nhà máy ra kho ở TP.HCM, rồi bung hàng khắp nơi qua Facebook, TikTok, hotline ... nói chung full hệ sinh thái Zubu của Ngân 98.
Về lợi nhuận, Ngân cho chạy lòng vòng qua tài khoản mẹ, người thân, nhân viên… xong gom lại về túi riêng. Dòng tiền lắt léo y như nhạc DJ, beat lên xuống liên tục, ai đuổi cũng mệt.
Đến khi Phân viện Khoa học Hình sự của Bộ Công an vào cuộc, thì phát hiện sản phẩm không đạt chất lượng theo công bố, nôm na là… hàng giả.
Không chỉ vậy, trong một số mẫu còn có chất chatcam, nghe nhẹ nhàng nhưng thực ra là thứ có thể làm tim đập như trống trận, huyết áp tăng vọt, tiêu hoá rối loạn và có nguy cơ gây ungthu.
Tuy shop không cam kết nhưng ai cũng hiểu rằng nếu uống xong không giảm cân thì giảm… tuổi thọ.
Còn khoản lợi nhuận bất chính bao nhiêu thì mình chưa thấy công bố, nhưng nhìn quy mô và doanh số ngàn đơn mỗi ngày thì chắc cũng không ít đâu.
Tóm lại, đế chế Detox X3 giờ chính thức detox luôn cả chủ.
Em báo cáo hết !