USA Video của Bộ trưởng DHS Kristi Noem tại cổng TSA gây tranh cãi: Chính trị bước vào an ninh sân bay?

[Gibbs]

Chính trị xuất hiện ngay tại cổng an ninh sân bay
Tại Detroit Metro Airport, hành khách đi qua chốt an ninh của TSA được xem một video do Bộ trưởng An ninh Nội địa Kristi Noem ghi hình, trong đó bà đổ lỗi cho đảng Dân chủ về việc đóng cửa chính phủ liên bang. Động thái đưa thông điệp đảng phái vào không gian kiểm tra an ninh – vốn thường chỉ có clip hướng dẫn thủ tục – đã thổi bùng tranh cãi.

Ai bật, ai tắt? Quyền kiểm soát màn hình: TSA hay sân bay
Nhiều sân bay trên khắp nước Mỹ từ chối phát video trên màn hình do sân bay sở hữu, hoặc nói không có hạ tầng để phát. Một số màn hình tại chốt an ninh thuộc TSA, số khác thuộc cảng vụ sân bay:
• Đang phát (khu vực do TSA kiểm soát): Detroit Metro (MI), Bismarck (ND).
• Đã gỡ xuống: Albany International (NY) – phát trên màn hình thuộc TSA mà không báo trước cho cảng vụ; sau đó bị gỡ để “tuân thủ chính sách lâu nay: không hiển thị nội dung chính trị”.

Video nói gì?
Mở đầu với lời chào hành khách và cam kết trải nghiệm “dễ chịu, hiệu quả và an toàn”, video nhanh chóng rẽ sang thông điệp đảng phái: “Đảng Dân chủ ở Quốc hội từ chối cấp ngân sách, vì thế nhiều hoạt động của chúng tôi bị ảnh hưởng, và đa số nhân viên TSA phải làm việc không lương.”

Bối cảnh: hai tuần đóng cửa và cuộc đổ lỗi lẫn nhau
Đợt đóng cửa chính phủ kéo dài hai tuần. Phía Cộng hòa nói chỉ cần gia hạn ngân sách 7 tuần, trong khi phía Dân chủ đòi gói cấp vốn phải kèm gia hạn trợ cấp nâng cao của ACA. Một số trang web liên bang xuất hiện thông điệp đổ lỗi phe Dân chủ và “Cánh tả cấp tiến”.

Hợp pháp hay không? Khả năng đụng Luật Hatch 1939
Cựu giám đốc an ninh liên bang của TSA tại LAX Keith Jeffries cho rằng clip khác thường: nhân viên an ninh không quen với thông điệp công kích chính trị ngay tại nơi làm việc. Luật sư John Berry – chuyên xử các vụ Luật Hatch (cấm hoạt động chính trị trong thi hành công vụ) – nhận định video “đi chệch” Hatch Act, nhất là khi quan chức đương nhiệm quay bằng nguồn lực chính phủ cho thông điệp mang tính phe phái.
Thông thường, cáo buộc vi phạm Hatch Act do Văn phòng Cố vấn Đặc biệt (OSC) điều tra rồi đệ trình Tổng thống quyết định. Dẫu vậy, chế tài khó xảy ra, như tiền lệ Peter Navarro và Kellyanne Conway trước đây.

Sân bay có quyền từ chối?
Theo chuyên gia an ninh quốc gia Juliette Kayyem, không có luật liên bang buộc sân bay phải phát các video như vậy. Hành khách hoặc nhân viên hàng không có thể khiếu nại với cảng vụ; một số bang còn có quy định riêng cấm nội dung chính trị trên màn hình công. Về mặt liên bang, chuyện cắt tài trợ để gây sức ép là khó khả thi trong hàng không vì rủi ro gián đoạn chuỗi bay.

Tác động trong nội bộ lực lượng và môi trường làm việc
Giới chuyên gia lo ngại clip sẽ tạo tiền lệ cho nhân viên liên bang bộc lộ quan điểm chính trị (“sếp nói được thì mình cũng được”), dễ dẫn đến khí hậu công sở bị chính trị hóa – đặc biệt nhạy cảm khi nhiều nhân viên đang làm việc không lương.

Những câu hỏi còn bỏ ngỏ
• DHS/TSA có thẩm quyền yêu cầu sân bay phát video hay không, và đến mức nào?
• Nếu sân bay từ chối, liệu có biện pháp kỷ luật/tài chính nào?
• OSC có mở điều tra Hatch Act hay không, và quy trình tiếp theo thế nào?
• TSA sẽ duy trì, điều chỉnh hay rút video khỏi các chốt an ninh?

Việc phát video có nội dung đổ lỗi đảng phái ngay tại cổng an ninh hàng không đã vượt khỏi phạm vi “chào mừng–hướng dẫn thủ tục” vốn có, đẩy các sân bay vào thế lựa chọn pháp lý và đạo đức công vụ. Khi an toàn–hiệu quả là ưu tiên số một của hành khách và nhân viên, câu hỏi cho DHS/TSA là: liệu chính trị có nên bước vào làn kiểm tra an ninh, hay nên dừng lại trước cửa máy soi chiếu?