Mở màn với bầu không khí căng thẳng, “Tử chiến trên không” lôi cuốn khán giả vào cuộc chiến sinh tử, đồng thời khơi lên thắc mắc về ranh giới giữa đời thực và điện ảnh.
Xem Tử chiến trên không, khán giả khó tránh khỏi thắc mắc đâu là hư cấu, đâu là sự thật. Ngay từ những khung hình đầu, phim đã tạo bầu không khí căng thẳng với tiếng động cơ gầm rú, khoang máy bay rung lắc, ánh mắt lo âu của phi hành đoàn và hành khách. Nhịp phim dồn dập cùng những pha hành động nghẹt thở khiến người xem như sống trong cuộc chiến. Thực tế, dù xây dựng dựa trên sự kiện có thật nhưng nhiều chi tiết đã được thêm thắt để tăng hiệu ứng cảm xúc.

Tử chiến trên không có nhiều chi tiết hư cấu so với sự thật. Ảnh: NSX
Hai nữ tiếp viên có thực sự bị tra tấn dã man?
Hai nữ tiếp viên chính là những người chịu đựng nhiều đau đớn nhất trên chuyến bay DC4-501 năm 1978, khi liên tục bị không tặc tra tấn – điều này tương đối giống trong phim. Trong Tử chiến trên không hai nữ tiếp viên Trinh và Nhàn do Kaity Nguyễn và Trâm Anh thủ vai liên tục nhận những đòn tra tấn như bẻ tay, lật móng chân, kề dao vào cổ…
Ngoài đời, bà Huỳnh Thu Cúc - nhân chứng thực sự với vai trò tiếp viên trên chuyến bay DC4-501 cho biết mình dí dao vào cổ, còn bà Ngô Kim Thanh (một tiếp viên khác) bị bắn vài phát vào chân - song cả hai vẫn không khuất phục, bảo vệ cánh cửa buồng lái đến cùng.
Bà Huỳnh Thu Cúc, kể lại, chỉ khoảng 8 phút sau khi máy bay cất cánh, khi bà vừa định đứng lên để phục vụ hành khách thì bất ngờ lộ ra những nòng súng và lưỡi dao chĩa thẳng vào. Bà đứng ngay bên ngoài nên kịp lách tránh, còn bà Ngô Kim Thanh ở phía sau thì không may bị chặn lại.
Bà Cúc cho biết: "Khi tôi xuống khoang dưới, thấy phía sau vẫn còn hai, ba người nữa khống chế chứ không chỉ một tên ở phía trên. Tôi vừa bước xuống, chúng đã nhìn, thắc mắc tại sao ở trên lại xuống đây được. Một tên đi lên hỏi tôi đi đâu. Tôi nói khéo để trấn an hành khách, bảo mọi người cứ ngồi yên, đừng náo loạn, vì máy bay mất thăng bằng sẽ rất nguy hiểm.
Tên không tặc không cho tôi nói, kéo tôi vào chỗ có cảnh vệ. Khi đó, cảnh vệ đã bị khống chế, ngồi ngay ghế giữa trong một hàng ghế. Chỉ trong khoảnh khắc, một con dao dí vào cổ tôi, thêm một trái lựu đạn tên đó đã cầm sẵn. Lúc tên không tặc đang nhấn con dao vào cổ tôi, anh cảnh vệ nghĩ hắn đâm tôi nên nhào lên đánh lại. Nhưng khoang chật chội quá, không tránh được. Tên không tặc hất tôi ngã nhào xuống luôn, lúc đó tôi nghĩ rằng mình không dậy nữa, nằm luôn thì có một tên nói: 'Lôi nó lên mở đường'. Một tên lôi tôi nhưng vì đường rất chật chội, tôi bị mắc bên nọ bên kia không thể đi được. Mục đích của tôi khi đó chỉ là kéo dài thời gian, để tổ lái xử lý, không để chúng ép lên buồng lái – nếu lên được buồng lái là tất cả cùng chết. Tôi vẫn nhớ khi đó có giọng một tên la lên ở hàng ghế hành khách, nên mới biết đó chính là tên chủ mưu. Tên đó la: 'Nó ngất rồi, mất thời gian. Còn một đứa nữa kìa!' và thả chúng tôi xuống.
Tiếp đó, tên không tặc nhào lên cô Thanh (tiếp viên Ngô Kim Thanh) ở trên, định ép cô Thanh vào cửa buồng lái nhưng tiếp viên đã được huấn luyện không bao giờ được để người khác đến cửa buồng lái. Cô Thanh không chịu khuất phục, chống cự và chạy xuống. Chúng liền bắn cô mấy phát, nhưng không bắn vào người mà vào chân cô".
Trong buồng lái: Cơ trưởng Phạm Trung Nam và sự thật về người hạ cánh thành công
Phim Tử chiến trên không mô tả buồng lái như một chiến trường, nơi phi công la hét, giằng co với máy móc, thậm chí cãi vã trong lúc quyết định số phận chuyến bay. Hai nhân vật phi công do Xuân Phúc – cơ trưởng và Trần Ngọc Vàng – cơ phó đảm nhận.
Cơ trưởng Phạm Trung Nam chính là người điều khiển chiếc DC4 số hiệu 501. Ông kể: “Tôi ngồi trong buồng lái nhưng nghe tiếng động không bình thường, cửa bị đập liên hồi nên nhanh chóng thông báo cho mặt đất rằng máy bay bị cướp, và tôi quyết định bay vòng lại”. Ông cho biết thêm, cuộc đối đầu càng trở nên căng thẳng khi bọn cướp bắn xuyên qua cửa máy bay.
Ông đã kể rằng đạn xuyên qua cửa buồng lái khiến cho đồng nghiệp của mình bị thương, máu chảy đầm đìa và nhiệm vụ giữ cho máy bay chắc chắn, thoát khỏi tình trạng trao đảo hoàn toàn phụ thuộc vào ông.
Tuy vậy ở trong phim Tử chiến trên không, nhân vật cơ trưởng Phong của Xuân Phúc dựa trên nguyên mẫu của ông Phạm Trung Nam lại bị trúng đạn ngất đi, nên mọi quyết định thuộc về cơ phó Khanh do Trần Ngọc Vàng thủ vai cùng sự hỗ trợ sau đó của tiếp viên Trinh (Kaity Nguyễn).
Cảnh vệ Nguyễn Đắc Thoại – “siêu nhân” trên màn ảnh và anh hùng ngoài đời thật
Nhiều khán giả xem Tử chiến trên không cho rằng nhân vật cảnh vệ Bình do Thanh Sơn thủ vai hơi phi thực tế, giống như một “siêu anh hùng”. Dù liên tiếp bị thương bởi dao và súng nhưng vẫn không hề hấn gì, bền bỉ hạ gục 4 tên không tặc. Cảnh vệ Bình được xây dựng từ nguyên mẫu là anh hùng Nguyễn Đắc Thoại. Ông được Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân cho những chiến công của mình.
Ông Nguyễn Đắc Thoại đã chia sẻ cảm xúc khi xem Tử chiến trên không: “Bộ phim khiến tôi thực sự bồi hồi, như được trở lại những năm tháng công tác. Có lúc xem mà người tôi run lên. Tôi đặc biệt xúc động khi thấy Thanh Sơn trong vai cảnh vệ tái hiện hình ảnh của mình ngày trước. Không chỉ anh, mà cả các diễn viên khác cũng diễn rất tốt, tác phong nhanh nhẹn tái hiện đúng dáng vẻ của chúng tôi năm xưa".
Trong thực tế, ông Nguyễn Đắc Thoại cũng trải qua giây phút sinh tử khi một mình giằng co với 4 tên cướp, còn trong phim thì là hai cảnh vệ do Thanh Sơn và Ma ran đô thủ vai.
Theo lời kể của tiếp viên Huỳnh Thu Cúc, cảnh vệ của chuyến bay bị đâm 7 nhát dao và gục xuống.
Trong Tử chiến trên không, nhân vật cảnh vệ Bình được khắc họa với hình ảnh một anh hùng, chiến đấu đến cùng, bị tấn công nhiều lần với hàng loạt thương tích nhưng không hề gục ngã. Sau đó lần lượt hạ gục 4 tên không tặc.
Theo lời bà Ngô Kim Thanh kể lại, sau khi đám không tặc không thể xâm nhập buồng lái, một tên liền ném lựu đạn với ý đồ làm máy bay rơi và thiệt mạng. Cuối cùng, 3 tên không tặc đã nhảy xuống khu vực Cẩm Lệ và tử nạn. Toàn bộ hành khách trên chuyến bay, dù hoảng loạn, nhưng đều an toàn. Máy bay sau đó đã hạ cánh thành công. Đó là một ký ức ám ảnh nhưng cũng là may mắn lớn, khi tất cả chúng tôi vẫn giữ được sự sống”.
Đạo diễn Hàm Trần cũng bày tỏ rằng dù vẫn có những tình tiết hư cấu với nhân vật cảnh vệ, nhưng anh hùng Nguyễn Đắc Thoại vẫn thực sự là một “siêu nhân” khi bị đâm 7 nhát cùng rất nhiều vết thương nhưng vẫn khỏe mạnh sau đó.
Quả lựu đạn được đẩy lên thành chi tiết ám ảnh nhất phim
Trong Tử chiến trên không, cao trào kịch tính nhất là cảnh một quả lựu đạn xuất hiện trong khoang, găm chặt vào hình ảnh hoảng loạn tập thể. Máy quay lia nhanh, hành khách giành giật nhau tìm chỗ trú, khói bụi và máu loang đầy ống kính. Với nghệ thuật điện ảnh, chi tiết này đẩy cảm xúc lên cực điểm, biến chuyến bay thành chiến trường. Đây cũng là cảnh thể hiện được cảm xúc bên trong của nhân vật không tặc Long (Thái Hòa), dùng lựu đạn tự vẫn trước sự tuyệt vọng khi con trai qua đời khiến hắn cảm thấy mọi cố gắng đã không còn giá trị.
Đây cũng là tình tiết được cho là một trong những yếu tố tạo điểm nhấn của phim Tử chiến trên không. Đạo diễn Hàm Trần chia sẻ với PV Dân Việt rằng trong thực tế, 4 tên không tặc không có ai có mối quan hệ cha con. Chỉ có tên cầm đầu cũng mang theo vợ và con nhỏ, đứa trẻ cũng cầm bức tượng thạch cao có lựu đạn giống như trên phim là đứa trẻ cầm hũ tro cốt.
Về chi tiết ném lựu đạn trong câu chuyện có thật, tiếp viên Huỳnh Thu Cúc kể lại như sau: “Quả lựu đạn xuất hiện ngay lúc đầu khi tên không tặc khống chế tôi, tôi không biết nó lấy ở đâu ra, nhưng nó để ngay sát sườn tôi. Sau khi kế hoạch chiếm buồng lái thất bại, một tên ném lựu đạn hòng làm nổ máy bay. Tên đó đứng ngay phía trước tôi ném, nếu đứng sau tôi thì chắc tôi cũng chết rồi. Tên đó ném rồi chết luôn, ngã xuống ngay cạnh tôi, chân đè lên chân tôi”.
Cơ trưởng Phạm Trung Nam cũng kể lại: "Tôi vừa quay lại thì nghe tiếng súng bụp bụp. Sau đó, một tên không tặc cầm lựu đạn lên, định cho nổ luôn máy bay. May mắn thay, quả lựu đạn phát nổ trong buồng tiếp viên, khiến tên này thiệt mạng nhưng cũng phá hủy hệ thống dầu, làm máy bay chao đảo. Sau này xuống đất mới biết lựu đạn gây lỗ hổng to bằng cái mâm dưới bụng máy bay, khiến hệ thống dầu đỏ, thả càng hạ cánh bị hỏng. Đó mới là cái đáng sợ", ông kể lại.
Trước đó theo những ghi chép, bọn không tặc trong vụ án có thật năm 1978 lại cất giấu lựu đạn trong một bức tượng thạch cao nhưng đạo diễn đã thay đổi thành hũ tro cốt. Đạo diễn Hàm Trần đã xác nhận chi tiết này trong bài phỏng vấn với Dân Việt gần đây.
Ai là người đã hạ càng cứu máy bay ở phút chót?
Trong Tử chiến trên không, có một cảnh được lấy cảm hứng từ sự kiện thực tế, khi máy bay không thể hạ càng đáp do hệ thống dầu đỏ bị hỏng. Cơ trưởng Phạm Trung Nam đã phải đối diện với tình huống nguy hiểm tưởng chừng không thể phanh được máy bay. Nhân vật cảnh vệ Bình do Thanh Sơn thể hiện suýt chút nữa rơi khỏi máy bay trong nỗ lực giúp cơ trưởng hạ càng, tạo thêm cao trào kịch tính cho phim.
Tuy nhiên, chi tiết này mang tính hư cấu để tăng sức hấp dẫn, bởi trên thực tế, người đã thực hiện hành động đó là một thợ máy tên Sâm – người đã bị trúng đạn vào phổi và xương sườn trong lúc cứu máy bay. Cơ trưởng Phạm Trung Nam kể lại: “Ông Sâm chồm lên thả cái càng xuống cho tôi, bình thường có dầu thì nó xuống được. Lúc đó tôi cũng hơi hồi hộp, nhưng chỉ sau năm giây thì đèn báo mới sáng, may mà thành công”.
Đạo diễn Hàm Trần cho biết, trong Tử chiến trên không, mình không chỉ khai thác tư liệu từ vụ không tặc năm 1978 mà còn lồng ghép những chi tiết từ các vụ án khác. Một trong số đó là hình ảnh máy bay quân sự xuất hiện, bám theo chiếc máy bay dân dụng bị không tặc khống chế. Ông giải thích: “Thực tế, phải nhiều năm sau mới có tình huống này, khi người ta nhận ra mức độ nguy hiểm từ các chuyến bay bị không tặc tấn công”. Theo đạo diễn, việc thêm thắt một số chi tiết hư cấu nhằm tăng kịch tính, hấp dẫn và giúp truyền tải thông điệp bộ phim rõ nét hơn. Về cơ bản, với đạo diễn, những câu chuyện có thật luôn cuốn hút bởi không ai có thể đoán trước được điều gì sẽ xảy ra tiếp theo.
Vietbf @ Sưu tầm