Disney’s ABC đã ra quyết định gây sốc: tạm ngừng phát sóng “Jimmy Kimmel Live!” vô thời hạn, chỉ vài giờ sau khi quan chức phụ trách cấp phép trạm phát sóng địa phương của chính quyền Trump công khai gây áp lực đòi ABC phải trừng phạt Kimmel. Người phát ngôn ABC xác nhận việc “pre-empted indefinitely” nhưng từ chối cung cấp chi tiết thêm. Đại diện của Kimmel chưa phản hồi.
Cú bẻ lái đến từ áp lực chính trị – và tín hiệu từ các đài địa phương
Ngay trước khi ABC “rút phích”, ít nhất hai tập đoàn sở hữu đài liên kết ABC cho biết họ sẽ tự ý thay thế chương trình Kimmel:
Nexstar ra thông cáo “kịch liệt phản đối” phát ngôn của Kimmel và sẽ đổi khung giờ này sang nội dung khác ở các thị trường ABC của họ. Nexstar đang xin chính quyền Trump phê duyệt thương vụ thâu tóm Tegna – một hồ sơ cần FCC nới trần sở hữu.
Sinclair thông báo đã yêu cầu ABC cho phép tạm ngừng phát sóng Kimmel trên các đài ABC của mình, đồng thời công bố sẽ chiếu chương trình tưởng niệm Charlie Kirk dài 1 giờ vào đúng khung giờ của Kimmel. Sinclair cũng có hồ sơ kinh doanh đang chờ duyệt và từng nộp đề nghị với Tegna trước khi Nexstar xuất hiện.
Chỉ vài phút sau khi Nexstar lên tiếng, ABC công bố ngừng phát sóng toàn quốc. Sau quyết định này, Sinclair còn tuyên bố “chừng đó là chưa đủ”, đòi ABC phải đối thoại về “cam kết chuyên nghiệp và trách nhiệm giải trình”, yêu cầu Kimmel xin lỗi gia đình Kirk và đóng góp “có ý nghĩa” cho tổ chức Turning Point USA.
Mồi lửa: độc thoại tối thứ Hai của Kimmel
Trong monologue tối thứ Hai, Kimmel nói phong trào MAGA đang cố “ghi điểm chính trị” khi tìm cách mô tả nghi phạm Tyler Robinson không thuộc phe mình: “Băng MAGA đang tuyệt vọng cố gắng gán cho cậu nhóc đã sát hại Charlie Kirk là bất cứ thứ gì ngoại trừ thành phần của họ, và làm mọi thứ để ghi điểm chính trị từ đó… Trong lúc chỉ trỏ đổ lỗi, dĩ nhiên cũng có nỗi đau thương.”
Phát ngôn này lập tức bị các website và chương trình thân Trump công kích, rồi lan thành câu chuyện lớn vào thứ Tư.
FCC nhảy vào: ranh giới Tu chính án thứ Nhất bị thử thách
Chủ tịch FCC Brendan Carr gọi phát biểu của Kimmel là “hành vi bệnh hoạn nhất có thể” và ám chỉ có thể thu hồi giấy phép các đài liên kết ABC nếu Disney không trừng phạt. Carr nói với podcaster Benny Johnson: “Làm theo cách dễ hoặc cách khó… hoặc các công ty tự thay đổi và có hành động với Kimmel, còn không sẽ có thêm việc cho FCC.” Trên Fox, ông còn báo hiệu sẽ siết mạnh hơn nghĩa vụ “phục vụ lợi ích công chúng” với các đài: “Ai không thích, có thể nộp lại giấy phép.”
Ủy viên Dân chủ duy nhất tại FCC, Anna Gomez, phản bác ngay trên X: một hành vi bạo lực chính trị không thể bị lợi dụng để biện minh cho kiểm duyệt rộng hơn. Trả lời CNN sau khi chương trình bị rút sóng, bà nhấn mạnh: “Tu chính án thứ Nhất không cho phép FCC nói cho các đài là họ được phát gì.” Gomez nói bà đã xem clip: “Đó là một câu đùa – có thể thô với một số người – không trái luật và không phải là căn cứ để doanh nghiệp chịu thua sức ép theo cách vi phạm Tu chính án thứ Nhất.”
Nhà Trắng mỉm cười, giới tự do ngôn luận phẫn nộ
Từ Anh – nơi đang công du – Tổng thống Trump chúc mừng ABC trên Truth Social: “Chúc mừng ABC cuối cùng đã đủ can đảm làm điều cần làm,” đồng thời mỉa mai Jimmy Fallon và Seth Meyers của NBC, kêu gọi “Làm đi NBC!!!”. Các nhóm bảo vệ tự do biểu đạt và SAG-AFTRA lập tức lên án quyết định của ABC, gọi đây là hành động “hèn nhát” và là tiền lệ nguy hiểm cho quyền tự do ngôn luận.
Trong tuần, Trump cũng kiện New York Times 15 tỷ USD vì phỉ báng và tiếp tục các vụ kiện truyền thông khác – củng cố ấn tượng rằng Nhà Trắng sẵn sàng dùng biện pháp pháp lý và cơ quan quản lý để phạt những tổ chức khiến họ phật ý.
Khi “công ích” gặp “chính kiến”: cuộc đấu định nghĩa chuẩn mực phát sóng
Center for American Rights đã nộp đơn khiếu nại lên FCC, lập luận rằng không thể viện cớ “hài kịch đêm khuya” để miễn trừ chuẩn mực lợi ích công cộng, kêu gọi các đài liên kết ABC “đứng ra chịu trách nhiệm” và Disney “hành động trực tiếp” để sửa sai.
Ở chiều ngược lại, các nhóm tự do ngôn luận khẳng định chuẩn mực phát sóng không thể biến thành công cụ trừng phạt quan điểm, nhất là khi phát ngôn tranh luận chính trị – dù gây khó chịu – được Hiến pháp bảo vệ.
Ảnh hưởng dây chuyền: thương vụ, giấy phép, và quyền tự chủ biên tập
Động thái đồng loạt của Nexstar và Sinclair không chỉ là phản ứng nội dung; chúng xảy ra đúng lúc cả hai có hồ sơ cần chính quyền phê duyệt. Việc các nhà đài địa phương tự ý “cắt sóng” rồi mạng lưới rút toàn quốc đặt ra câu hỏi:
Các động cơ kinh doanh và quy định có đang đè lên quyền tự chủ biên tập?
Sau Stephen Colbert bị hủy (mà Carr công khai tán dương), liệu Kimmel là bước kế tiếp trong chuỗi “tái thiết lập” chuẩn mực phát sóng đêm khuya theo khẩu vị chính trị?
Bức tranh lớn
Quyết định đình bản vô thời hạn cho thấy mức độ chính trị hóa cực đoan quanh vụ sát hại nhà hoạt động bảo thủ Charlie Kirk: các chiến dịch quy mô lớn kêu gọi sa thải bất kỳ ai có phát ngôn bị xem là “kém tôn trọng” với Kirk; ngược lại, giới bảo vệ quyền biểu đạt coi đây là bước lùi nguy hiểm. Ranh giới giữa chuẩn mực phát sóng và quyền tự do ngôn luận đang bị kéo giãn bởi sức ép từ cơ quan quản lý, Nhà Trắng, tập đoàn truyền thông và cộng đồng đảng phái.
Trong ngắn hạn, khán giả mất đi một chương trình đêm khuya trụ cột. Trong dài hạn, ngành truyền hình Mỹ sẽ phải trả lời câu hỏi cốt tử: Ai quyết định “lợi ích công cộng” – công chúng, tòa án, hay chính trị? Và mức độ “kiểm duyệt phòng ngừa” mà các mạng lưới tự áp đặt hôm nay sẽ định hình môi trường phát biểu của ngày mai ra sao.
