Trump không thể khiến Putin và Tập Cận Bình bất hòa

[vuitoichat]

Theo như Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình mới đây gọi Tổng thống Nga Putin là "người bạn thân quý". Ông đã gặp Putin hơn 40 lần, nhiều hơn bất kỳ lãnh đạo thế giới nào khác. Trong chuyến đi đến Trung Quốc sẽ là một chiến thắng cho ông Putin sau khi ông trở về từ Alaska, nơi ông được Trump long trọng tiếp đón trên đất Mỹ, và nơi Putin đã thuyết phục Trump từ bỏ yêu cầu không ném bom Ukraine cũng như từ bỏ những đe dọa áp đặt các lệnh trừng phạt mới đối với Nga.

Chuyến thăm Trung Quốc dài ngày khác thường của Putin nhằm cho phương Tây thấy rằng "tình hữu nghị không giới hạn" giữa Nga và Trung Quốc chỉ ngày càng bền chặt hơn, và những nỗ lực của Mỹ nhằm chia rẽ họ chắc chắn sẽ thất bại, theo nhận định của một số chuyên gia.

Ngay cả khi Trump nhượng bộ Ukraine cho Putin và dỡ bỏ các lệnh trừng phạt, Nga cũng sẽ không quay lưng với Trung Quốc, họ nói.

Các nhà phân tích chỉ ra rằng, vào những năm 1970, Ngoại trưởng Mỹ khi đó là Henry Kissinger, dưới thời Tổng thống Richard Nixon, đã thành công trong việc kéo Trung Quốc thoát khỏi ảnh hưởng của Liên Xô.

Nhưng khi đó, quan hệ giữa Bắc Kinh và Moscow vốn đã căng thẳng.

Giờ thì tình hình đã khác.

"Bằng cách gia tăng sức ép thương mại với Trung Quốc, chính quyền Trump chỉ càng củng cố trục Nga–Trung. Những nỗ lực nhằm làm suy yếu mối quan hệ giữa hai nước và thực hiện một 'chiến lược Kissinger đảo ngược' chưa mang lại kết quả rõ rệt," Pierre Andrieu, chuyên gia về quan hệ Trung–Nga tại Viện Chính sách Xã hội châu Á, từng là nhà ngoại giao Pháp tại Nga, Tajikistan và Moldova, nhận định.

"Nếu chiến lược của Mỹ là chia rẽ Moscow và Bắc Kinh bằng cách chấm dứt chiến tranh ở Ukraine và dỡ bỏ một số lệnh trừng phạt với Nga, thì Washington đã đánh giá thấp chiều sâu và sự phức tạp của mối quan hệ đối tác này," một chuyên gia ẩn danh về quan hệ Trung–Nga viết trong một bài đăng cho Trung tâm Phân tích Chính sách châu Âu.

Liên minh giữa Trung Quốc và Nga chủ yếu xuất phát từ mối quan hệ cá nhân giữa các nhà lãnh đạo của hai nước.

Trung Quốc đã trở thành khách hàng mua năng lượng chính của Nga và là nhà cung cấp ô tô cùng nhiều loại hàng hóa khác cho Nga sau khi các công ty phương Tây rút đi.

Nhưng cuộc xâm lược Ukraine cũng đã củng cố mối liên kết ý thức hệ trong tình hữu nghị Nga–Trung.

"Cả hai nước đều phản đối chủ nghĩa tự do phương Tây và thách thức 'sự bá quyền' của Mỹ. Cả hai đều là cường quốc hạt nhân và là thành viên thường trực của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc. Lợi ích chiến lược của họ trùng khớp với nhau," ông Andrieu giải thích.

"Về kinh tế, họ bổ sung cho nhau. Nga là cường quốc về tài nguyên, còn Trung Quốc là cường quốc công nghiệp và công nghệ," ông viết.

Tuy nhiên, ông cho rằng mối quan hệ cá nhân nồng ấm giữa hai nhà lãnh đạo mới là yếu tố then chốt.

Putin và Tập có nhiều điểm chung. Họ cùng tuổi (72), đều trưởng thành trong bối cảnh cộng sản thời Liên Xô, và đều cầm quyền lâu năm. Cả hai đều xây dựng hệ thống quyền lực mang tính độc tài tập trung và dường như không chấp nhận sự bất đồng.

Ngay trước cuộc xâm lược Ukraine năm 2022, ông Putin đã ký với ông Tập một tuyên bố về "tình hữu nghị không giới hạn và hợp tác không vùng cấm".

Ông Tập gọi Putin là "người bạn thân quý". Ông đã gặp Putin hơn 40 lần, nhiều hơn bất kỳ lãnh đạo thế giới nào khác.

Nhưng chuyến thăm lần này có ý nghĩa đặc biệt.

Trung Quốc cũng được lợi từ việc giữ Putin trong "vùng kiểm soát", ngăn ông quay lại với phương Tây, nhưng đồng thời Trung Quốc cũng không muốn Nga trở nên quá mạnh, theo Patricia Kim, chuyên gia về chính sách đối ngoại Trung Quốc và quan hệ Mỹ-Trung tại Viện Brookings ở Washington.

"Kịch bản lý tưởng cho Bắc Kinh là một nước Nga đủ mạnh để đối đầu phương Tây, nhưng đủ yếu để vẫn nằm trong quỹ đạo của Trung Quốc," Kim nói.

"Nga là một đối tác hữu ích cho Trung Quốc. Nga giúp Tập duy trì ổn định cả trong nước lẫn ở toàn khu vực Trung Á," Andrieu giải thích. "Nga cũng giúp Bắc Kinh huy động sự ủng hộ từ các nước phương Nam [Nam Toàn cầu] và thúc đẩy một mô hình trật tự thế giới thay thế phương Tây."

Chính sách America First thực sự thì về lâu về dài sẽ làm cho nước Mỹ vững mạnh hơn, dù có "đẩy" thế giới vào vòng tay Trung quốc. Tao ủng hộ hoàn toàn góc nhìn của Trump về tương lai nước Mỹ và mối quan hệ với thế giới, ngoại trừ 1 điểm duy nhất, theo ý tao thôi, là Trump sai lầm khi "alienate" những nước láng giềng như Canada và Mexico; nhất là Canada.