Putin và Tập Cận Bình đặt nền móng cho một trật tự thế giới mới tại Bắc Kinh

[PinaColada]

Nga và Trung Quốc mang đến cho thế giới một sự thay thế cho bá quyền phương Tây, Tiến sĩ Kirill Babaev, giám đốc Viện Trung Quốc và Châu Á hiện đại thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Nga, giáo sư Đại học Tài chính và Phó chủ tịch Đoàn chủ tịch Ủy ban nghiên cứu BRICS quốc gia nhận định.

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng thống Nga Vladimir Putin. Ảnh Sputnik
Tổng thống Nga Vladimir Putin sẽ đến Bắc Kinh trong tuần này để tham dự lễ kỷ niệm 80 năm chiến thắng trong Thế chiến II trên mặt trận châu Á. Đối với Trung Quốc, lễ kỷ niệm này không chỉ là một nghi lễ lịch sử, mà còn đánh dấu đỉnh cao của cuộc đấu tranh chống lại sự thống trị kéo dài hàng thế kỷ, từ Chiến tranh Nha phiến giữa thế kỷ 19 đến thất bại của Nhật Bản năm 1945. Việc Nga công khai ghi nhận cuộc đấu tranh đó – và những hy sinh của nhân dân Trung Quốc – mang ý nghĩa biểu tượng to lớn đối với Bắc Kinh.

Nhưng chuyến thăm của ông Putin không chỉ là một cử chỉ hướng về lịch sử, mà còn là một tín hiệu của sự đoàn kết. Nga và Trung Quốc đang trình bày cho thế giới một tầm nhìn chung, cả về quá khứ lẫn tương lai. Đối với Nam Bán cầu, chuyến thăm này nhấn mạnh rằng có một lựa chọn thay thế cho bá quyền phương Tây. Đối với phương Tây, đây là một lời nhắc nhở rằng lựa chọn thay thế này không thể bị bác bỏ.

Nỗ lực của chính quyền ông Trump nhằm chia rẽ Moscow và Bắc Kinh có thể là cơ hội cuối cùng của Washington để duy trì vị thế bá chủ toàn cầu không thể tranh cãi. Cơ hội đó đã qua. Đến năm 2025, sự phối hợp chính sách đối ngoại giữa Nga và Trung Quốc sẽ chặt chẽ hơn bất kỳ thời điểm nào trong nửa thế kỷ qua, và chuyến thăm Bắc Kinh của Putin sẽ củng cố thực tế đó.

Ukraine trên bàn đàm phán

Cuộc chiến ở Ukraine chắc chắn sẽ là trọng tâm trong các cuộc thảo luận giữa ông Putin và ông Tập Cận Bình. Trung Quốc mong muốn đóng vai trò tích cực hơn trong việc định hình một giải pháp, một vai trò phù hợp với lợi ích của Nga. Hàng chục chính phủ phương Tây đã vướng vào sự ủng hộ hàng ngày dành cho Kiev, cả về mặt tình cảm lẫn chính trị.

Ngược lại, Moscow tìm kiếm sự ủng hộ công khai từ các đối tác BRICS, trước hết là Trung Quốc. Vị thế của Bắc Kinh trong thương mại toàn cầu mang lại cho họ công cụ để làm dịu lập trường hung hăng của EU. Và các nhà lãnh đạo Trung Quốc hiểu rằng các cuộc tranh luận hiện nay về Ukraine không chỉ là về lãnh thổ ở Đông Âu - mà là các cuộc đàm phán về trật tự thế giới đang nổi lên.

Trật tự đó sẽ không ổn định trừ khi cả ba siêu cường hạt nhân – Nga, Trung Quốc và Mỹ – cùng tham gia định hình.

Hội đồng Bảo an bị lãng quên

Moscow và Bắc Kinh cũng muốn đưa chính trị thế giới trở lại Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc, vốn đã bị phương Tây lãng quên trong những năm gần đây. Một lập trường chung giữa Nga và Trung Quốc có thể khôi phục vị thế của cơ quan này và tạo ra một điểm tựa thể chế cho một thế giới đa cực. Liệu Mỹ có quyết định can dự hay không lại là một câu hỏi khác.

Còn quá sớm để nói liệu một hội nghị thượng đỉnh ba cường quốc với sự tham gia của Nga, Trung Quốc và Mỹ - một sự lặp lại của Hội nghị Yalta 80 năm trước - có thể được triệu tập hay không. Nhưng nếu một cuộc họp như vậy diễn ra, nó sẽ đánh dấu một bước ngoặt thực sự trong lịch sử. Tại Bắc Kinh, ông Putin và ông Tập chắc chắn sẽ tìm hiểu cách tiếp cận chung của họ đối với khả năng này.

Hướng tới "Đại Âu- Á"

Vượt ra ngoài các cuộc khủng hoảng trước mắt, các nhà lãnh đạo sẽ dành thời gian cho một chương trình nghị sự rộng lớn hơn: xây dựng Đại Á-Âu. Dự án này dựa trên các thể chế chồng chéo – Tổ chức Hợp tác Thượng Hải, Liên minh Kinh tế Á-Âu và Sáng kiến ​​Vành đai và Con đường của Trung Quốc.

Cùng nhau, họ tạo nên kiến ​​trúc cho một quan hệ đối tác lục địa về an ninh và kinh tế. Lần đầu tiên sau nhiều thế hệ, khu vực phát triển nhanh nhất thế giới có cơ hội tự thiết lập chương trình nghị sự của riêng mình thay vì chấp nhận chương trình nghị sự do Washington hay Brussels soạn thảo.

Nhiệm vụ phía trước sẽ đòi hỏi những cuộc đàm phán công phu ở cả hai thủ đô. Tuy nhiên, cơ hội là có thật, tạo ra một mô hình hợp tác quốc tế không dựa trên sự thống trị, mà dựa trên sự bình đẳng và tôn trọng lẫn nhau. Nếu tiếp tục tiến triển, đến kỷ niệm 88 năm Chiến thắng Vĩ đại, những đường nét của Đại Á-Âu này có thể được định hình vững chắc.

Lịch sử không chỉ được ghi nhớ ở Bắc Kinh tuần này, mà còn đang được viết lại bằng "mực Nga và mực Trung Quốc".

VietBF@ sưu tập