Hàng loạt vật cản khiến hội nghị thượng đỉnh Nga - Ukraine khó diễn ra

[troopy]

Tổng thống Donald Trump đang nỗ lực sắp xếp hội nghị thượng đỉnh Nga - Ukraine trong vài tuần tới nhằm mở ra cơ hội chấm dứt cuộc chiến kéo dài hơn 3 năm qua.


Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky (bên trái) và Tổng thống Nga Vladimir Putin.

Theo NBC News, một số lãnh đạo châu Âu cho rằng không nên tổ chức bất kỳ cuộc gặp nào trước khi Nga đồng ý ngừng bắn. Trong khi nhiều nhà phân tích vẫn đang hoài nghi về khả năng Tổng thống Putin sẽ chấp thuận việc gặp người đồng cấp Ukraine. Và ngay cả khi nhà lãnh đạo Nga đồng ý, câu hỏi khó khăn vẫn là tổ chức ở đâu, khi ông Putin đang đối mặt với lệnh bắt giữ của Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC).

Điện Kremlin vẫn giữ thái độ bình tĩnh

Ngày 18/8, Tổng thống Trump tiết lộ rằng ông đã gọi điện cho nhà lãnh đạo Nga để bắt đầu sắp xếp cuộc gặp, trong khi đang có hội đàm quan trọng tại Nhà Trắng với Tổng thống Zelensky và nhiều nhà lãnh đạo châu Âu.

Hôm 19/8, ông Trump tiếp tục khẳng định trên chương trình Fox & Friends: “Tôi đã sắp xếp mọi chuyện với ông Putin và ông Zelensky, và các bạn biết đấy, chính họ mới là người đưa ra quyết định. Chúng ta ở cách xa 7.000 dặm”, ông nói thêm.

Theo đó, nhà lãnh đạo Mỹ dường như đang sốt sắng, mong muốn đẩy nhanh tiến trình đàm phán giữa Nga và Ukraine.

“Tôi nghĩ điều đó sẽ diễn ra khá sớm”, Tổng thống Phần Lan Alexander Stubb nói với NBC News, bày tỏ hy vọng cuộc gặp có thể diễn ra trong vòng hai tuần tới.

Tuy nhiên, Moskva lại đang thể hiện sự “bình tĩnh” trước những yêu cầu trên.

“Chúng tôi không bác bỏ bất kỳ hình thức nào: song phương hay ba bên”, Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov cho biết. Nhưng ông cảnh báo rằng bất kỳ hội nghị thượng đỉnh nào cũng phải được chuẩn bị từng bước, dần dần, bắt đầu từ cấp chuyên gia rồi mới tiến tới các bước cần thiết.

Phát biểu trên kênh truyền hình Rossiya-24, Ngoại trưởng Lavrov nói thêm rằng các cuộc tiếp xúc liên quan đến cấp lãnh đạo cao nhất phải được chuẩn bị hết sức thận trọng.

Địa điểm tổ chức vẫn còn đang bỏ ngỏ

Tổng thống Zelensky nói ông sẵn sàng gặp Tổng thống Putin, nhưng chưa rõ cuộc gặp có thể diễn ra ở đâu.

Tổng thống Trump cho biết rằng địa điểm vẫn đang được xác định và việc tìm một nơi trung lập để tổ chức cuộc gặp thượng đỉnh Nga - Ukraine đang trở thành cuộc đồn đoán ngoại giao.

Thụy Sĩ – quốc gia được Tổng thống Phần Lan Stubb và Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đề xuất – đã lên tiếng thể hiện sự sẵn sàng.

Ngoại trưởng Thụy Sĩ Ignazio Cassis nói rằng việc đón ông Putin đến Thụy Sĩ là hoàn toàn có thể đạt được.

Thủ tướng Áo Christian Stocker trong một bài đăng trên mạng xã hội X cũng đề nghị: “Chúng tôi sẵn sàng hỗ trợ tích cực” nhằm ám chỉ đến khả năng đứng ra đăng cai hội nghị thượng đỉnh.

Hungary cũng có thể là một lựa chọn. Thủ tướng Viktor Orban cũng duy trì quan hệ gần gũi với Nga, dù điều này có thể khiến Kiev cảm thấy đây là một địa điểm “kém hấp dẫn hơn”.

Tuy nhiên, vẫn còn nhiều rào cản khác. Chuyến bay của Tổng thống Putin đến Thụy Sĩ hay Hungary đều có nguy cơ phải bay qua không phận những quốc gia có thể không sẵn sàng chấp nhận nếu máy bay của ông buộc phải hạ cánh khẩn cấp.

Những lựa chọn an toàn hơn cho cuộc gặp thượng đỉnh có thể là Thổ Nhĩ Kỳ – nơi từng đăng cai các cuộc đàm phán Nga - Ukraine. Bên cạnh đó, Qatar cũng có thể là một lựa chọn khi quốc này vốn quen thuộc với vai trò trung gian trong các cuộc đàm phán căng thẳng như giữa Israel và Hamas.

Cựu cố vấn Điện Kremlin, ông Sergei Markov, gợi ý hội nghị có thể diễn ra vào cuối tháng 8 và Saudi Arabia có thể là nước chủ nhà.

Ngoài ra, còn một địa điểm là Mỹ. Nước này cũng không tham gia các quy chế liên quan của ICC và gần đây cả Tổng thống Putin lẫn Tổng thống Zelensky đều từng đến đây để có các cuộc gặp thượng đỉnh quan trọng.

Liệu có thành hiện thực?

Ông Keir Giles, chuyên gia tại viện nghiên cứu Chatham House (Anh), nhận định rằng một cuộc gặp giữa hai nhà lãnh đạo Nga - Mỹ tuy không phải là điều bất khả thi nhưng sẽ là một bất ngờ lớn. Ông nói rằng Tổng thống Putin đã tránhc gặp người đồng cấp Ukraine vì điều này được cho là sẽ mâu thuẫn với quan điểm của Nga khi nói đến tính hợp pháp trong vai trò Tổng thống Ukraine của ông Zelensky - điều mà Nga đã nhiều lần nhắc đến.

Bà Tatiana Stanovaya, chuyên gia tại Trung tâm nghiên cứu Âu - Á Carnegie Nga, cũng bày tỏ những hoài nghi nhất định. Bà viết trên X rằng cuộc gặp này sẽ không mang lại nhiều ý nghĩa với Tổng thống Putin và sẽ không diễn ra trong bối cảnh hiện nay.

Bà cho biết Tổng thống Putin nhiều lần khẳng định rằng một cuộc gặp chỉ có thể diễn ra nếu có nền tảng được chuẩn bị kỹ lưỡng – mà trên thực tế có nghĩa là ông Zelensky phải chấp nhận các điều kiện của Nga đưa ra để kết thúc chiến tranh.

VietBF@sưu tập