Chỉ còn lại một vây sau nhưng rùa mẹ vẫn cố gắng dồn hết sức lực đào tổ đẻ trứng. Vì chỗ đào ngay trên nền san hô nên nó buộc phải bỏ dở và tìm chỗ mới...
Một ngày mùa hè, trăng rọi ánh bạc xuống mặt biển Côn Đảo, kéo theo một dải sáng mờ phủ lên bãi cát. Trong vùng sáng ấy, chiếc mai rùa khẽ nhấp nháy trên mặt nước, lấp lánh theo từng chuyển động của sóng và gió. Anh Nguyễn Văn Quốc Thái (28 tuổi, Tây Ninh) lặng người trước khoảnh khắc lần đầu tiên anh được chứng kiến trong cuộc đời: một rùa mẹ bò lên bãi đẻ trứng.
Mùa hè vừa qua, anh Thái đã có một trải nghiệm đặc biệt, đó là trở thành tình nguyện viên bảo tồn rùa biển tại Côn Đảo (TP. HCM). Trong câu chuyện với PV Dân Việt, anh Thái cho biết, anh được phân công làm việc tại Hòn Bảy Cạnh - nơi có số lượng rùa biển lên đẻ trứng nhiều nhất.
Trong chuyến tình nguyện, anh Thái được phân công làm việc tại Hòn Bảy Cạnh - nơi có số lượng rùa biển lên đẻ trứng nhiều nhất Côn Đảo. Ảnh: NVCC.
“Một trong những hoạt động thú vị nhất của chuyến đi là hành trình "đỡ đẻ" cho rùa mẹ giữa đêm. Trung bình mỗi rùa mẹ sẽ đẻ khoảng từ 60 - 70 trứng, có con đẻ tới 160 trứng/lần. Nếu tình nguyện viên chúng mình chậm tay, rùa mẹ sẽ lập tức lấp cát che tổ, khiến việc tìm trứng trở nên rất khó khăn”, anh Thái cho hay.
“Tổ rùa sâu lắm. Muốn lấy được trứng, mình phải nằm sấp trên cát, giữ thăng bằng, thò tay xuống tận đáy tổ. Đôi lúc cánh tay rất mỏi, côn trùng cắn liên tục, nhưng mỗi lần chỉ lấy được 3 – 4 quả. Có tổ hơn trăm trứng, nghĩa là mình cần lặp đi lặp lại động tác ấy hàng chục lần”, anh vừa nói vừa đưa bàn tay mô tả động tác vét cát. Trứng rùa mới đẻ còn ướt và nhớt, vỏ dày, đàn hồi tốt, mùi ngai ngái đặc trưng mà anh Thái cảm nhận là rất thơm.
Anh Thái cho biết, trung bình mỗi rùa mẹ sẽ đẻ khoảng từ 60 - 70 trứng/lần. Ảnh: NVCC.
Khi đưa trứng lên, anh nhẹ nhàng phủi sạch cát, đặt tạm trên bề mặt phẳng rồi tiếp tục thò tay xuống. Một đồng đội chờ sẵn để lót thêm lớp cát mềm vào rổ, bảo vệ trứng trên hành trình về hồ ấp. Theo anh Thái, tất cả các hoạt động trên diễn ra rất khẩn trương nhưng tuyệt đối cẩn trọng, bởi chỉ một cú chạm mạnh cũng có thể làm hỏng trứng.
Trong một đêm trực, anh Thái bỗng thấy có bóng đen khổng lồ tiến sát. Đó là một chú rùa mẹ, dài gần 1 mét, mai rộng ngang tấm ván, lững thững bò ngang qua chân anh. Anh nín thở, nằm im như một “tảng đá” giữa bãi cát, bởi chỉ cần một sự nhúc nhích nhẹ cũng có thể khiến cho rùa mẹ hoảng sợ và bò về biển. Chỉ khi cảm thấy an toàn, nó mới tiếp tục cặm cụi đào tổ. “Ban đầu cũng sợ, nhưng rồi thấy mình may mắn vì được ở gần rùa mẹ đến vậy”, anh Thái nhớ lại.
Anh Thái kể, trong hành trình “đỡ đẻ” cho rùa mẹ ở Côn Đảo, có một khoảnh khắc đã khiến anh bật khóc giữa mênh mông biển đêm: “Mình bắt gặp một rùa mẹ chỉ còn lại một vây sau nhưng vẫn cố gắng đào tổ đẻ trứng. Vì chỗ đào ngay trên nền san hô nên rùa mẹ phải vất vả khoét từng nhát cát nhưng bất thành, buộc phải bỏ dở và tìm chỗ mới. Ở vị trí mới, con rùa tần tảo dùng chiếc vây duy nhất của mình khoét từng lỗ sâu xuống cát, như thể dồn cả sức lực và bản năng làm mẹ vào đó”.
Đi Côn Đảo thả rùa con về biển, chàng trai bất ngờ nhận về bài học lớn trong cuộc đời
Khi ánh bình minh vừa ló rạng trên Hòn Bảy Cạnh (Côn Đảo, TP.HCM), những chiếc sọt chứa đầy rùa con được tình nguyện viên nhẹ nhàng đặt xuống gần mép sóng. Theo quy định, việc thả rùa con phải diễn ra trước 8 giờ sáng để đảm bảo sức khỏe cho chúng, đồng thời hạn chế nguy cơ rùa bị đại bàng săn làm mồi.
Nghe tiếng sóng vỗ, hàng chục rùa con từ chiếc sọt được đặt nghiêng đồng loạt bò về phía đại dương. Các tình nguyện viên bảo tồn rùa biển cho biết, đây là bản năng của loài rùa, chúng sẽ ghi nhớ nơi mình sinh ra để một ngày quay trở lại sinh sản. Vì vậy, khi thả rùa, mọi tiếng ồn đều được hạn chế để chúng tập trung cảm nhận âm thanh xung quanh. Người thả phải đeo găng tay, tuyệt đối không chạm trực tiếp hay tác động vào rùa con khi chúng đang bò hoặc bơi ra biển.
Anh Trương Thanh Duy (29 tuổi, Cần Thơ) là một trong những tình nguyện viên tham gia chiến dịch bảo tồn rùa biển mùa hè năm nay. Trao đổi với PV Dân Việt, anh Duy cho hay: “Mình ấn tượng nhất với khoảnh khắc thả rùa con về biển vào lúc bình minh. Cảm giác nhìn hàng chục chú rùa nhỏ, vừa nở ra từ trứng, nỗ lực bò về phía đại dương là một hình ảnh vô cùng mạnh mẽ về bản năng sinh tồn. Mỗi con có xác suất sống sót cực kỳ thấp, nên việc mình được đồng hành, nâng niu và bảo vệ những bước đi đầu đời của chúng thật sự là một trải nghiệm đáng nhớ”.
Còn theo anh Nguyễn Văn Quốc Thái (28 tuổi, Tây Ninh), trước khi chính thức trở thành tình nguyện viên bảo tồn rùa biển, anh đã đọc tài liệu và được biết trứng rùa thường mất từ 45 - 60 ngày để nở. “Tuy nhiên, theo như quan sát thực tế, mình nhận thấy, ngày thứ 55 dường như là “thời điểm vàng” khi nhiều chú rùa con đồng loạt phá vỏ chui ra, tràn đầy sức sống”, anh nói.
Anh Thái vẫn nhớ rõ khoảnh khắc những sinh linh nhỏ bé phá vỡ lớp vỏ trứng. Mỗi chú rùa con dài khoảng 7 – 8cm, chiều rộng từ 5 – 6cm, chỉ cần 2 – 3 con là đã lấp kín lòng bàn tay. “Rùa con mới nở đẹp lắm, thật sự rất dễ thương”, anh bày tỏ.
Sau 12 ngày ở Côn Đảo, nhóm của anh Thái và anh Duy đã hỗ trợ di dời được 146 tổ trứng rùa, tương đương 15.000 trứng về hồ ấp tập trung, góp phần bảo vệ những thế hệ rùa con trước nhiều mối đe dọa tự nhiên. Nhưng với họ, giá trị lớn nhất không chỉ nằm ở con số, mà còn ở tinh thần gìn giữ thiên nhiên mà mọi người nơi đây đang chung tay thực hiện.
“Tất cả đều chung một mục tiêu đó là bảo tồn và giữ gìn nguyên vẹn những gì tốt đẹp vốn có của thiên nhiên. Chứng kiến những câu chuyện về rùa biển, mình càng thấy rõ trách nhiệm của bản thân, không chỉ ở nơi này, mà cả ở nhà hay bất cứ không gian công cộng nào, chúng ta đều cần bảo vệ, gìn giữ để không loài nào bị tổn thương. Mình tin rằng khi mình bảo vệ thiên nhiên, thiên nhiên sẽ bảo vệ lại mình”, anh Thái nói.
Còn anh Duy thì nhắn nhủ các bạn trẻ: “Nếu có cơ hội, hãy thử tham gia những chuyến đi như thế này, không chỉ để du lịch, mà để kết nối, hiểu thêm về thiên nhiên và những gì đang diễn ra quanh mình. Những việc nhỏ như nhặt rác, bảo vệ trứng rùa, hay chỉ đơn giản là đứng yên quan sát với sự tôn trọng… đều rất có ý nghĩa”.
VietBF@ sưu tập
