Bê bối mới tại công ty xAI của Musk: Giám sát mọi thao tác của nhân viên, từ chụp màn hình đến nhấn phím

[trungthuc]

Công ty trí tuệ nhân tạo xAI của Elon Musk đang gây ra một cuộc tranh cãi lớn khi yêu cầu các nhân viên làm nhiệm vụ huấn luyện chatbot Grok phải cho cài đặt một phần mềm để giám sát trên máy tính, bao gồm cả các thiết bị cá nhân. Hành vi này đã vấp phải sự phản đối mạnh mẽ từ nội bộ, làm dấy lên những lo ngại sâu sắc về quyền riêng tư của người lao động trong kỷ nguyên AI.

(Minh họa)

Hubstaff: Phần mềm "Giám sát trá hình dưới dạng kiểm tra năng suất"​

Theo các tài liệu nội bộ mà Business Insider đã thu thập được, xAI đã thông báo với các nhân viên rằng họ phải cho tải về một phần mềm phụ trách về "hệ thống quản lý nhân sự làm việc" có tên là Hubstaff trước ngày 11 tháng 7. Điều đáng nói là yêu cầu này được cho áp dụng cả các thiết bị cá nhân không do công ty cung cấp.

Phần mềm giám sát Hubstaff có những khả năng theo dõi rất sâu rộng. Theo tài liệu, nó yêu cầu quyền truy cập để chụp ảnh màn hình, theo dõi các trang web đã truy cập, các ứng dụng đã sử dụng, và thậm chí ghi lại cả chuyển động của chuột và các lần nhấn phím của người sử dụng.

Trong thông báo của mình, xAI cho biết mục đích của phần mềm này là để "hợp lý hóa quy trình làm việc", "cung cấp thông tin chi tiết về các hoạt động hướng dẫn hàng ngày" và "bảo đảm phân bổ nguồn lực phù hợp". Công ty sẽ sử dụng các số liệu này để đánh giá mức hiệu suất của nhân viên.

Tuy nhiên, nhiều nhân viên lại không nghĩ như vậy. Một nguồn tin nội bộ cho biết họ xem hành vi này không khác gì "sự giám sát trá hình dưới dạng năng suất" và "sự thao túng trá hình dưới dạng văn hóa".

Phản ứng từ nội bộ và bài toán về máy tính cá nhân​

Chính sách mới này đã ngay lập tức vấp phải sự phản đối từ các nhân viên, những người lo ngại về quyền riêng tư của mình, đặc biệt là khi phải cài đặt phần mềm theo dõi lên máy tính cá nhân. Theo nguồn tin, một người đã tuyên bố xin nghỉ việc để lên tiếng phản đối.

Một số nhân viên khác đã tìm ra một giải pháp cứu vản tình thế: họ sử dụng khoản trợ cấp 50 USD mỗi tháng mà xAI cung cấp để mua một chiếc máy tính laptop mới, chỉ dành riêng cho công việc, nhằm tránh việc phải cài đặt phần mềm giám sát lên thiết bị cá nhân đang chứa nhiều thông tin nhạy cảm của họ.

Trên kênh Slack nội bộ, xAI cho biết nhân viên "được yêu cầu" phải tải Hubstaff về máy tính cá nhân cho đến khi họ nhận được máy tính xách tay do công ty cung cấp, càng làm gia tăng sự bất mãn. Hiện tại, xAI vẫn chưa đưa ra hồi âm chính thức về vụ này.

Bài học từ Scale AI và một xu hướng đáng lo ngại​

Sự kiện xảy ra ở xAI không phải là một trường hợp cá biệt. Nó phản ảnh một xu hướng đáng lo ngại trong ngành kỹ nghệ AI, nơi mà các công việc cho dán nhãn và huấn luyện dữ kiện thường được thực hiện từ xa do các cộng tác viên.

Vào cuối năm 2024, Scale AI, một gã khổng lồ trong lĩnh vực số liệu AI, cũng đã bị các nhân viên cũ nộp đơn kiện với lời tố cáo công ty đã sử dụng chính phần mềm Hubstaff để cho giám sát và lấy dữ kiện cá nhân từ máy tính của họ một cách bất hợp pháp. Khi đó, Scale AI đã biện minh cho rằng, họ chỉ sử dụng Hubstaff để "giúp cho nhân viên tiện theo dõi thời gian và hỗ trợ việc thanh toán chính xác".

Những sự kiện này cho thấy một cuộc xung đột ngày càng lớn giữa nhu cầu kiểm soát về năng suất của các công ty và quyền riêng tư căn bản của nhân sự trong một thế giới mà ranh giới giữa công việc và cuộc sống cá nhân ngày càng trở nên mờ nhạt đi.