"MAKE AMERICA GREAT AGAIN", NỖI HOÀI NIỆM KHÔN NGUÔI MỘT THỜI HOÀNG KIM CỦA HOA KỲ
Khẩu hiệu vận động tranh cử «Make America Great Again» («Hãy làm cho nước Mỹ vĩ đại trở lại»), đã đồng hành cùng Donald Trump từ 8 năm qua. Nếu như khẩu hiệu này đã trở thành một phần không thể tách rời hoạt động chính trị của người tỷ phú Mỹ này, thì chính Ronald Reagan là người đã sử dụng câu «thần chú» này lần đầu tiên vào năm 1980. Dấu hiệu này cho thấy, nỗi tiếc nuối một thời huy hoàng của nước Mỹ đã có từ 40 năm trước đây rồi.
Donald Trump và khẩu hiệu "Make America Great Again" tại Evansville, Indiana, Mỹ, ngày 30/08/2018. (Ảnh: REUTERS/Kevin Lamarque)
Trong chiến dịch vận động tranh cử hồi năm 1980, Ronald Reagan đã dùng đến một khẩu hiệu tương tự «Let’s make America Great again». Động từ «Make» ở đây nên được diễn giải theo nghĩa nào: «Chúng ta hãy làm» hay là «Hãy trả lại» cho nước Mỹ sự vĩ đại, vẫn còn là điều tranh cãi, theo chuyên gia về nước Mỹ, phóng viên báo chí Alexandre Mendel trên tạp chí Conflit.
Ba mươi năm huy hoàng
Một điều chắc chắn là, ngay từ thời điểm đó, nước Mỹ đã tiếc nuối một thời hoàng kim. Nhưng thời buổi nào mới được? Hoa Kỳ đã trải qua nhiều giai đoạn huy hoàng trong lịch sử kể từ đầu kỷ nguyên hình thành kỹ nghệ nhưng không có một thời kỳ nào để lại dấu ấn có thể sánh bằng thời kỳ hậu chiến tranh thế giới lần thứ 2.
Nỗi hoài niệm này phảng phất trong nhiều ca khúc Mỹ nổi tiếng. Bruce Springsteen trong album bán chạy nhất «Born in the USA» được phát hành vào năm 1984, đã quay trở về với "Những ngày huy hoàng thời thơ ấu" («Glory Days»). Đối với The Boss, biệt danh của Bruce Springsteen, sinh năm 1949, không lâu sau khi kết thúc Đệ Nhị Thế Chiến, đó cũng là "Những ngày hạnh phúc" («Happy Days») (1974 -1984) như tựa đề một bộ phim truyền hình nhiều tập cùng thời kỳ này, khi nhớ về Ba mươi năm huy hoàng của nước Mỹ.
Ronald Reagan và khẩu hiệu "LET'S MAKE AMERICA GREAT AGAIN"
Đây là quãng thời gian mà nền kinh tế của Mỹ sau chiến tranh đã đạt đến đỉnh cao nhờ động lực của nền kỹ nghệ quân sự, cũng như là thế mạnh về thương mại và khả năng tiếp thị của các doanh nghiệp Mỹ. Hàng hóa sản xuất tại Mỹ như quần jean, kẹo cao su, nước uống Coca-cola, đã bắt đầu chinh phục cả thế giới.
Trả lời trang mạng Conflit (ngày 08/02/2020), phóng viên báo chí song tịch Pháp–Mỹ, ông Gérald Olivier, từng khẳng định khẩu hiệu «Make America Great Again» của Donald Trump chẳng khác gì một nỗi hoài niệm sâu sắc về một nước Mỹ thịnh vượng và hùng cường đã qua.
Donald Trump sinh năm 1946, bước sang tuổi 20 vào năm 1966 và do vậy, đã trải qua tuổi thanh xuân trong một thời kỳ mà nước Mỹ rất thịnh vượng. Đó là thời đại của Elvis Presley, thời kỳ dòng nhạc rock’n’roll, đánh dấu sự giải phóng của tuổi trẻ sôi nổi, tràn đầy năng lượng, những người mong muốn và có thể tận hưởng cuộc sống.
Vào thời kỳ đó, bạn vào đại học năm 18 tuổi, ra trường lúc 22 tuổi, rồi một công ty thuê bạn mà không cần phải gởi kèm sơ yếu lý lịch, bạn có được một mức lương cho phép mua được một căn nhà chỉ sau 6 tháng đi làm. Chẳng phải lo lắng cho tương lai bởi vì tiền bạc không phải là một vấn đề. Vào cuối những năm 1960, chúng ta bước vào giai đoạn dư thừa sản xuất và khủng hoảng văn hóa.
Donald Trump đã chứng kiến tầm mức ảnh hưởng và sự phong phú của nước Mỹ, và Hoa Kỳ từng là một quốc gia có khả năng áp đặt luật lệ của mình. Hãy nhìn vào cuộc khủng hoảng kênh đào Suez, ở đó, các cường quốc thuộc địa cũ là Pháp và Anh đã có ý định chiếm giữ kênh đào Suez. Nhưng Tổng thống Mỹ Dwight Eisenhower đã cho chấm dứt điều đó.
«The day the music died»
Bài hát Old Time Of Rock’n’Roll của Bob Seger vào năm 1978 có lẽ đã phảng phất chút nuối tiếc về một thời kỳ huy hoàng đó, chí ít là thấy xuất hiện trong âm nhạc. Trong ca từ, Bob Seger cho rằng âm nhạc thời đó đã đánh mất linh hồn so với nền âm nhạc của những người tiên phong trong những năm 1950, 1960.
(Minh họa)
Tuy nhiên, biểu tượng thật sự cho sự thay đổi của thời đại này là bi kịch tai nạn máy bay, cướp đi sinh mạng của ca sĩ Buddy Holly tháng 2/1959 sau một buổi trình diễn tại Clear Lake, tiểu bang Iowa. Đối với Don McLean, cái chết của một trong số những thần tượng âm nhạc của ông lúc thuở niên thiếu chẳng khác gì «The day the music died», tạm dịch là «Ngày mà âm nhạc đã chết».
«The day the music died», câu hát nổi tiếng này nằm trong ca khúc American Pie, một kiệt tác âm nhạc của Don McLean hồi năm 1971 có thể được xem như là một bức tranh âm nhạc về một nước Mỹ não nùng, một hồi ký về một giấc mơ tan vỡ.
(Minh họa)
Theo Julien Grosset, đồng tác giả tập sách «Rock'n'road trip: Les Etats-Unis en 1000 chansons de l'Alabama au Wyoming», Don McLean đã tóm tắt sự thành công trong vòng 8 phút của những sự kiện quan trọng ở đất nước, từ cuối những năm 1950 đến đầu những năm 1970, từ sự lạc quan thoải mái của thời kỳ hậu chiến cho đến những phong trào xã hội vào cuối những năm 1960.
Trong chương trình «Chiến dịch bầu cử Mỹ 2024 qua âm nhạc», đài RFI, Julien Grosset có giải thích như sau:
"Đối với người thanh niên Don McLean, đó là một thế giới đang bị sụp đổ. Hồi kết cho một thời đại: Thời đại Glory Days của Bruce Springsteen, thời đại Happy Days của Richie và Fonzie, thời đại Old Time Of Rock’n’Roll của Bob Seger. Với cái chết của Buddy Holly, biểu tượng cho chiếc cầu nối giữa rock’n’roll và nhạc pop sắp đến, một nước Mỹ nào đó, da trắng và truyền thống, đã khép lại một cách biểu tượng một thập niên mà ở đó nước Mỹ đã từng là 'vĩ đại', trước khi chuyển qua thời kỳ phản văn hóa, các cuộc ám sát chính trị, các cuộc bạo động sắc tộc và sự trở lại của chiến tranh mà ở đây là Việt Nam trong những năm 1960".
Tháng 9/2024, phim tiểu sử «Reagan» đã được ra mắt khán giả Mỹ. Bất chấp nhiều sự chỉ trích từ giới phê bình, bộ phim tiểu sử của đạo diễn Sean McNamara ngay từ week-end đầu tiên đã thu về 10 triệu USD. Theo chuyên gia nghiên cứu về Mỹ, Alexander Mendel, sự thành công ngoài sự mong đợi của bộ phim tiểu sử này, một lần nữa, minh chứng nỗi hoài niệm về một nước Mỹ đã biến mất. Niềm nhung nhớ về sự vĩ đại của nước Mỹ mạnh mẽ đến nỗi đảng Cộng Hòa cũng tổ chức các buổi chiếu phim cho các thành viên của mình. Cứ như là chính bản thân đảng cũng đang tìm cách để...hoài niệm!
Diễn Đàn Người Việt Hải Ngoại. Tự do ngôn luận, an toàn và uy tín. Vì một tương lai tươi đẹp cho các thế hệ Việt Nam hãy ghé thăm chúng tôi, hãy tâm sự với chúng tôi mỗi ngày, mỗi giờ và mỗi giây phút có thể. VietBF.Com Xin cám ơn các bạn, chúc tất cả các bạn vui vẻ và gặp nhiều may mắn.
Welcome to Vietnamese American Community, Vietnamese European, Canadian, Australian Forum, Vietnamese Overseas Forum. Freedom of speech, safety and prestige. For a beautiful future for Vietnamese generations, please visit us, talk to us every day, every hour and every moment possible. VietBF.Com Thank you all and good luck.
