Tiếp tục cuộc chiến giải nhiệt hạt nhân

Nhật Bản nâng cấp độ cảnh báo hạt nhân

Các kỹ sư Nhật bắt đầu thừa nhận rằng chôn Nhà máy Hạt nhân Fukushima Daiichi bằng cát và bê tông có thể là cách duy nhất để ngăn chặn thảm họa phóng xạ

Các kỹ sư Nhật ngày 18-3 vẫn còn hy vọng giải quyết khủng hoảng tại Nhà máy Hạt nhân Fukushima Daiichi bằng cách kết nối cáp điện với ít nhất 2 lò phản ứng để tái khởi động việc bơm nước nhằm làm mát các thanh nhiên liệu hạt nhân đang trở nên nóng quá độ. Công nhân cũng đã xịt nước vào lò phản ứng số 3, lò quan trọng nhất trong số 6 lò tại nhà máy trên.

Ưu tiên làm mát

Bên cạnh đó, các xe chữa cháy quân sự lại phun nước vào các lò phản ứng gặp sự cố. Hàng tấn nước đã được sử dụng để ngăn chặn các thanh nhiên liệu nóng quá mức – nguyên nhân gây phóng xạ ở mức nguy hiểm. Đến nay, đã có 4/6 lò phản ứng ở Nhà máy Fukushima Daiichi bị cháy, nổ hoặc rò rỉ phóng xạ một phần.

Các đội ngũ công nhân hoạt động trong trường hợp khẩn cấp vẫn làm việc giữa lúc mức độ phóng xạ tăng cao. Norie Igarashi, 44 tuổi, nhân viên văn phòng, nhấn mạnh: “Cả thế giới, chứ không chỉ Nhật Bản, phụ thuộc vào những con người đó”.

Một tuần sau khi xảy ra thảm họa kép, các đội khẩn cấp đang đối mặt với hai thách thức trong cuộc khủng hoảng hạt nhân ở Nhật: làm mát các lò phản ứng và làm mát các hồ nước chứa các thanh nhiên liệu. Cả hai đều cần nước để giữ mát cho uranium và ngăn rò rỉ phóng xạ. Tuy nhiên, như hãng tin AP nhận định, thật khó có thể đưa đủ nước vào bên trong.

Trong khi đó, nước trong hồ chứa thanh nhiên liệu tại lò số 3 được cho là đã ở mức nguy hiểm. Nếu không đủ nước, các thanh nhiên liệu có thể nóng lên hơn nữa và gây phóng xạ. Chánh văn phòng nội các Nhật Yukio Edano khẳng định: “Đối phó với lò số 3 là ưu tiên nhất của chúng tôi”.

Ngoài ra, ông Gregory Jaczko, Chủ tịch Ủy ban Điều tiết hạt nhân của Mỹ, cho biết hồ chứa làm mát các thanh nhiên liệu tại lò số 4 có thể đã khô nước và một lò khác đang rò rỉ phóng xạ. Theo ông, cần phải nhiều tuần lễ để làm dịu mát các thanh nhiên liệu đang nóng quá độ ở Nhà máy Fukushima Daiichi.

Nỗ lực phục hồi điện

Trong lúc nỗ lực làm mát vẫn đang tiếp diễn tại các lò phản ứng ở Nhà máy Fukushima Daiichi, theo hãng tin Reuters, các kỹ sư Nhật đã thừa nhận rằng chôn nhà máy hạt nhân này bằng cát và bê tông có thể là cách duy nhất để ngăn chặn thảm họa phóng xạ. Đó cũng là phương pháp đã được sử dụng để bít kín lỗ hở khổng lồ ở Nhà máy Hạt nhân Chernobyl năm 1986.

Người dân xếp hàng mua xăng tại một ngôi làng bị tàn phá ở Owfunato, tỉnh Iwate ngày 18-3 Ảnh: REUTERS

Đây là lần đầu tiên người ta thừa nhận việc chôn vùi nhà máy hạt nhân gặp sự cố là một sự lựa chọn – một dấu hiệu cho thấy những hành động làm mát như dùng trực thăng quân sự trút nước xuống đã không mấy hiệu quả.

Khi được hỏi về việc này, ông Hidehiko Nishiyama - người phát ngôn cơ quan hạt nhân của Nhật - khẳng định: “Giải pháp đó đã xuất hiện trong ý nghĩ của chúng tôi, nhưng chúng tôi đang tập trung làm mát các lò này”.

Phát biểu tại cuộc họp báo ngày 18-3, một viên chức tại Công ty Điện lực Tokyo quả quyết: “Việc chôn vùi các lò phản ứng bằng bê tông không phải là điều không làm được. Thế nhưng, ưu tiên của chúng tôi ngay lúc này là cố gắng làm mát chúng trước đã”.

Theo ông, vẫn chưa rõ việc xịt nước từ trực thăng xuống các lò phản ứng đạt hiệu quả đến mức nào. Ông cho biết bơm nước vào các hồ chứa thanh nhiên liệu là việc ưu tiên.

Ông khẳng định: “Chúng tôi phải giảm bớt độ nóng và có thể sử dụng nước biển. Chúng tôi cần phải đưa các lò phản ứng này hoạt động trở lại càng sớm càng tốt và đó là lý do chúng tôi cố phục hồi điện”.

Một viên chức ở Công ty Điện lực Tokyo cho biết ông mong điện sẽ được phục hồi tại các lò số 3 và số 4 trước ngày 20-3. Hiện các kỹ sư đang cố nối điện trước hết với các lò phản ứng bị thiệt hại ít nhất.

Trong khi đó, hàng triệu người ở Tokyo tiếp tục làm việc ở nhà. Một số người sợ bị nhiễm xạ từ nhà máy cách đó 240 km mặc dù gió nhiều khả năng sẽ mang khói hoặc hơi nước phóng xạ ra xa thành phố đông dân này.

Bên cạnh đó, ông Michael O’Leary, đại diện của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) ở Trung Quốc, thông báo mức độ phóng xạ ghi nhận tại các khu vực ngoài nhà máy không gây nguy hiểm tức thời cho sức khỏe con người.

Ông O’Leary quả quyết: “Vào thời điểm này, vẫn không có chứng cứ cho thấy phóng xạ lan ra bên ngoài khu vực các lò phản ứng”.

Nhật Bản hứa thông tin đầy đủ cho IAEA

Cả nước Nhật Bản dành một phút mặc niệm vào lúc 14 giờ 46 phút (giờ địa phương, 12 giờ 46 phút tại Việt Nam) hôm 18-3, đúng một tuần sau khi thảm họa động đất sóng thần ập vào nước này, trong khi Cơ quan Cảnh sát Quốc gia Nhật Bản cập nhật mức thương vong mới tính đến nay là 6.539 người thiệt mạng, 10.354 người mất tích và 2.513 người bị thương.

Hãng tin Reuters cho biết thiệt hại vật chất ước tính khoảng từ 125 tỉ USD đến 200 tỉ USD. Bên cạnh đó, theo hãng tin AFP, hơn nửa triệu người phải sơ tán và 850.000 hộ gia đình chịu cảnh mất điện dưới thời tiết lạnh lẽo ở miền Bắc Nhật Bản trong mấy ngày qua.

Nhà hoạt động thiện nguyện Steve Mc Donald của Tổ chức Save The Chrildren cho biết khoảng 100.000 trẻ em mất nhà cửa và bày tỏ sự lo ngại về khả năng các em bị cúm và bệnh về đường hô hấp.

Trong khi đó, Tổng Giám đốc Cơ quan Nguyên tử năng Quốc tế (IAEA) đã đến Nhật Bản hội đàm với Thủ tướng Naoto Kan và một số bộ trưởng hôm 18-3 để thu thập thông tin về sự cố hạt nhân. Ông Amano không đến nhà máy gặp nạn Fukushima nhưng bốn chuyên gia của IAEA sẽ theo dõi mức độ phóng xạ tại Tokyo và vùng phụ cận của nhà máy này.

Trước đó, theo hãng tin Kyodo, ông Amano đã chỉ trích Tokyo không cung cấp thông tin đầy đủ liên quan đến các lò phản ứng hạt nhân gặp sự cố.

Sau cuộc hội đàm với Thủ tướng Kan, ông Amano thông báo rằng nhóm công tác của IAEA sẽ cung cấp dữ liệu hữu ích, lưu ý rằng tai nạn này là vấn đề nghiêm trọng mà quốc tế đang theo dõi sát. Ông nói với báo chí: “Quan điểm của cộng đồng quốc tế là họ cần phải được cung cấp lượng thông tin đầy đủ, chính xác và nhanh chóng hơn”.

Thủ tướng Kan cam kết trình bày rõ và nhiều hơn trong khả năng của chính quyền Nhật Bản về sự cố hạt nhân với IAEA cũng như với nhân dân trên thế giới.

Vốn là nhà ngoại giao Nhật Bản, ông Amano cũng đã tiếp xúc với Ngoại trưởng Takeaki Matsumoto, trong đó, ông Matsumoto cũng thừa nhận tầm quan trọng của việc giải thích tình hình thực tế cho nhân dân Nhật Bản và nước ngoài.

Trước đó, Nhật Bản đã yêu cầu IAEA trợ giúp giám sát về môi trường và những ảnh hưởng do rò rỉ phóng xạ từ nhà máy bị nạn trên sức khỏe con người từ hôm 15-3.

33 chuyên gia hạt nhân đến Nhật

Ngày 17-3, hải quân Mỹ đã khẩn cấp trợ giúp Nhật Bản khắc phục hậu quả nhiễm phóng xạ từ các vụ nổ lò phản ứng tại Nhà máy Điện hạt nhân Fukushima Daiichi. Theo AFP, hạm đội 7 của hải quân Mỹ đã chuyển cho Chính phủ Nhật Bản 100 bộ trang phục cứu hỏa và mặt nạ chuyên dụng chống nhiễm phóng xạ hạt nhân và chất độc hóa học để sử dụng tại Nhà máy Điện hạt nhân Fukushima Daiichi.

Sự hỗ trợ đặc biệt này là thực hiện lời cam kết của Tổng thống Mỹ Barack Obama với Thủ tướng Nhật Bản Naoto Kan, theo đó Washington sẽ giúp đỡ mọi biện pháp cần thiết để Tokyo đối phó với cuộc khủng hoảng hạt nhân hiện nay. Cục An toàn hạt nhân quốc gia của Bộ Năng lượng Mỹ đã cử 33 chuyên gia mang theo gần 8 tấn trang thiết bị đặc biệt chống phóng xạ hạt nhân giúp Chính phủ Nhật Bản. Đội ngũ chuyên gia này có nhiệm vụ giúp khảo sát và giám sát các khu vực có nguy cơ bị nhiễm phóng xạ hạt nhân để lên kế hoạch phòng chống.

Bộ Quốc phòng Mỹ chỉ cung cấp thiết bị và trợ giúp hậu cần vì không được Chính phủ Nhật Bản yêu cầu trực tiếp tham gia chiến dịch ứng phó khẩn cấp tại Nhà máy Fukushima Daiichi. (Thanh Tùng)

Lục San - Lưu Nguyễn
(NLĐO)