Theo như thứ bỏ đi làm nên cả 1 ngành công nghiệp ở Trung Quốc chẳng phải là nói ngoa khi người Trung Quốc ví vỏ quưt là vàng - "một lạng vỏ quưt là một lạng vàng, vỏ quưt trăm tuổi quư hơn vàng" có thể dùng làm tài sản thế chấp vay vốn, làm giàu cho người dân và làm rạng danh cả một thành phố.
Vỏ quưt khô làm nên thương hiệu lớn
Người Trung Quốc có câu rằng " Gió thu nổi lên th́ đem vỏ quưt (trần b́) ra mà phơi ". Cứ vào thu, người Quảng Đông dày dặn kinh nghiệm sẽ chẳng ai bảo ai mà cùng làm một việc: Phơi vỏ quưt.
Từ tháng 10 đến tháng 12 hàng năm, cả khu Tân Hội (thành phố Giang Môn, Quảng Đông) sẽ được bao phủ bởi màu vàng óng.
Vỏ quưt Tân Hội được chế biến từ quưt Tân Hội, một đặc sản địa phương, được mệnh danh là đệ nhất trong "ba bảo vật" của Quảng Đông và là một trong 10 vị thuốc nam quư hàng đầu, có lịch sử lâu đời trong ứng dụng thực phẩm, dưỡng sinh.
Theo Bảng giá do Trung tâm lưu trữ tiêu chuẩn hóa Tân Hội công bố vào ngày 10/3/2022, tùy thuộc vào khu vực sản xuất, giá thị trường của vỏ quưt 3 năm tuổi dao động từ 1.580 NDT - 5.240 NDT/kg (tương đương 5,5 triệu - 18 triệu VNĐ), giá thị trường của vỏ quưt 5 năm tuổi là 2.480 NDT - 8.000 NDT/kg (tương đương 8,6 triệu - 28 triệu VNĐ).
Trên trang thương mại của một công ty địa phương ở Tân Hội, vỏ quưt khô 10 năm tuổi có giá gần 12.000 NDT/kg (tương đương 42 triệu VNĐ), 1 hũ 120gr vỏ quưt khô 21 năm tuổi có giá gần 30.000 NDT (tương đương 104 triệu VNĐ), tức gần 250 NDT/gr (870.000 VNĐ). Chẳng phải là nói ngoa khi người Trung Quốc ví vỏ quưt là vàng - "một lạng vỏ quưt là một lạng vàng, vỏ quưt trăm tuổi quư hơn vàng".
Theo Báo Đô thị Phương Nam (Quảng Châu), hiện nay, quy mô thị trường vỏ quưt Tân Hội đă vượt 10 tỷ NDT, tạo cơ hội việc làm cho 55.000 người. Với xu hướng bùng nổ của ngành đại công nghiệp y tế sức khỏe, vỏ quưt Tân Hội đă chuyển từ phụ phẩm nông nghiệp đơn lẻ sang sản phẩm văn hóa sức khỏe, ẩm thực tới sản phẩm tài chính.
Với Tân Hội, một vỏ quưt khô đă làm phát đạt cả một ngành, làm giàu cho người dân và làm rạng danh cả một thành phố.

Người Tân Hội phơi vỏ quưt khô. Ảnh: The Paper
Có căn cước riêng - dùng làm tài sản thế chấp vay vốn
Tại Tân Hội hiện có hơn 200 cửa hàng bán lẻ, bán buôn và chế biến vỏ quưt nằm san sát nhau.
Đây là một khu phức hợp văn hóa thương mại và nông nghiệp điển h́nh quy mô lớn với diện tích 250.000m2, tích hợp các h́nh thức giải trí dưỡng sinh, trải nghiệm văn hóa sinh thái và giao dịch vỏ quưt.
Năm 2013, ông Ngô Quốc Vinh, người có nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực thương mại quốc tế, đă bỏ ra 500 triệu NDT để thành lập thôn Trần B́, chiêu mộ gần 300 thương nhân để thành lập tổ hợp này.
Nói về ư định ban đầu thành lập thôn, ông Ngô cho biết: " Tôi luôn suy nghĩ về cách làm cho một sản phẩm nông nghiệp b́nh thường có sức sống hơn, làm thế nào để nó tốt hơn và mạnh hơn... ".
Trong cuộc họp đầu tiên của Đại hội đại biểu nhân dân toàn quốc lần thứ 16 của quận Tân Hội vào tháng 11/2021, báo cáo công tác nhiều lần đề cập đến ngành công nghiệp trần b́ và đề ra mục tiêu đạt doanh thu vượt 50 tỷ NDT trong năm 2025, biến nó trở thành ngành đại công nghiệp trần b́.
" Khi chính phủ thúc đẩy phát triển công nghiệp vào năm 2010, giá trị sản lượng vỏ quưt Tân Hội chưa đến 30 triệu NDT, diện tích trồng trọt chưa đến 10.000 mẫu. Đến năm 2020, giá trị sản xuất đă vượt 10 tỷ NDT, diện tích trồng trọt lên tới 120.000 mẫu ", ông Lưu Lạc, Giám đốc quản lư hành chính thôn Trần B́ cho biết.
Tuy nhiên, trước đó, ngành công nghiệp sản xuất vỏ quưt ở Tân Hội từng gặp nhiều khó khăn như quy mô trồng nhỏ lẻ, tiêu chuẩn chất lượng không đồng bộ, bảo hộ tài nguyên chưa đầy đủ, bảo hộ nhăn hiệu chứng nhận c̣n yếu.
Là người đứng đầu chuỗi công nghiệp sản xuất vỏ quưt ở Tân Hội, Ngô Quốc Vinh biết rằng để một ngành có tương lai th́ nó phải được tiêu chuẩn hóa. Do đó, vào năm 2013, Tân Hội đă bắt tay với Học viện Khoa học Nông nghiệp Quảng Đông để thiết lập 5 tiêu chuẩn cho vỏ quưt Tân Hội. Đây là dấu hiệu cho thấy sự phát triển của vỏ quưt Tân Hội theo hướng hiện đại hóa.
Tiêu chuẩn hóa có nghĩa là từ vệ sinh máy móc, sấy khô bằng không khí ở nhiệt độ thấp, kiểm soát nhiệt độ và độ ẩm, đến bảo quản lưu trữ... Tất cả các quy tŕnh đều áp dụng các tiêu chuẩn hiện đại khép kín đồng bộ. Lúc đầu, điều này đương nhiên không quen với người nông dân, những người đă quen với cách phơi nắng và bảo quản bằng bao tải truyền thống.
Hiện nay trong trung tâm lưu trữ tiêu chuẩn hóa của khu phức hợp công nghiệp trần b́, mỗi hộp trần b́ đều có "thẻ ID" riêng, công nghệ này do thôn Trần B́ kết hợp Học viện Khoa học Nông nghiệp Quảng Đông cùng phát triển. Với "thẻ ID", thông tin nguồn gốc của vỏ quưt có thể được t́m thấy trong hệ thống truy xuất nguồn gốc, cứ một thùng sẽ được gắn một mă, khách hàng có thể theo dơi chính xác tuổi cây, nơi xuất xứ, năm hái, thời gian chế biến, lưu trữ của sản phẩm.
Xuất phát từ t́nh h́nh khó khăn của một số nông dân trong giai đoạn đầu "biết trồng nhưng không bán được", làng Trần B́ đă thành lập hợp tác xă với gần 200 hộ nông dân và hơn 16.000 mẫu đất, để giải quyết mối quan hệ cung cầu và giúp các thành viên mở rộng tiêu thụ.
Trong 5 năm đầu thành lập làng Trần B́, mỗi thương nhân được miễn tiền thuê đất 3 tháng/năm, cùng tham gia vận hành và ươm tạo công nghiệp, phát triển từ hộ thương nghiệp cá nhân đến doanh nghiệp, h́nh thành chuỗi công nghiệp theo h́nh thức "doanh nghiệp + hộ nông dân". Cho đến nay, khu tổ hợp đón trung b́nh 2 triệu lượt khách hàng mỗi năm.

Trà Xiaoqinggan đang "gây băo" ở Trung Quốc. Ảnh: Baidu
Tại Tân Hội, vỏ quưt không chỉ để giao dịch thương mại mà c̣n có thể được dùng làm tài sản thế chấp để vay vốn. Tại trung tâm giao dịch trần b́, giá giao dịch mới nhất của vỏ quưt sẽ được lưu trữ hiển thị trên màn h́nh lớn theo thời gian thực, vỏ quưt càng có tuổi đời lớn càng có giá trị giao dịch cao.
Do là một sản phẩm có tính chất tài chính nên năm 2013, Ngân hàng Trung Quốc, Ngân hàng Nông nghiệp Trung Quốc, Ngân hàng Xây dựng Trung Quốc và Ngân hàng Thương mại Nông thôn Giang Môn cùng tham gia hệ thống tài chính trần b́, thành lập "Ngân hàng trần b́" đầu tiên trên cả nước. Ngân hàng sẽ đánh giá nông dân và hộ kinh doanh cần vay vốn, sau đó cung cấp khoản vay phù hợp dựa trên 30% -70% giá thị trường của vỏ quưt.
Từ phụ phẩm nông nghiệp thành ngôi sao sáng
Trong những năm gần đây, trà Xiaoqinggan (Tiểu thanh cam) của Tân Hội đă trở nên phổ biến trên toàn quốc v́ sự kết hợp giữa hương thơm trái quưt và vị êm dịu của trà Phổ Nhĩ. Đây là loại trà mới nổi, được ưa chuộng trên thị trường, giúp danh tiếng của vỏ quưt Tân Hội càng lan xa.
Trà Xiaoqinggan là một sản phẩm sáng tạo được tạo ra bằng cách thêm trà Phổ Nhĩ Vân Nam vào quả quưt tươi non đă bỏ ruột. Năm 2015, sản lượng trà Xiaoqinggan tăng trưởng mạnh, đạt 800 triệu NDT; năm 2016, giá trị sản lượng của Xiaoqinggan đạt 1,6 tỷ NDT; năm 2017, "cơn sốt trà" tiếp tục bùng nổ, với doanh thu vượt 3 tỷ NDT...
Ngoài ra, trên thị trường hiện nay, nhiều sản phẩm khác được chế biến từ vỏ quưt Tân Hội .
Đầu năm 2019, Viện Nghiên cứu Y học cổ truyền Jeju Hàn Quốc đă đến thăm Tân Hội và kư thỏa thuận hợp tác. Hai bên hợp tác nghiên cứu và phát triển ḍng mỹ phẩm chiết xuất từ quưt Tân Hội. Theo báo cáo, các thành phần hoạt tính sinh học như flavonoid trong vỏ quưt có tác dụng chống oxy hóa, đáp ứng yêu cầu của các sản phẩm chăm sóc da, rất có triển vọng nghiên cứu và phát triển.
Tại Tân Hội, bạn cũng có thể thấy nhiều sản phẩm sáng tạo từ vỏ quưt như kẹo trần b́, kem trần b́, lạc rang trần b́ mang đến cho thực khách cảm giác thích thú trên đầu lưỡi. Ở các thành phố lớn, vỏ quưt cũng đang thâm nhập vào thị trường đồ uống. Trần b́ pha lạnh là một trong những sản phẩm mới, sáng tạo, thời thượng đang thu hút sự chú ư của giới trẻ Trung Quốc.