Mô hình Đan Mạch sẽ là kịch bản hậu đại dịch của chúng ta? Hiện nay cả thế giới đang dõi theo những gì sắp xảy ra ở Đan Mạch, quốc gia dự kiến dỡ bỏ mọi giới hạn chống dịch Covid-19 vào ngày 10/9 sau khi đạt được tỷ lệ tiêm chủng cao.
Covid-19 đã chấm dứt đối với người Đan Mạch, Telegraph nhận định trong bài viết ngày 7/9. SARS-CoV-2 “không còn là mối đe dọa nghiêm trọng với xã hội” nhờ 72% dân số đã được chủng ngừa Covid-19 đầy đủ, chính phủ nước này từng tuyên bố.
“Dịch bệnh đã trong tầm kiểm soát”, Bộ trưởng Y tế Magnus Heunicke thông báo vào tuần trước. Ông cũng thừa nhận rằng thẩm quyền áp dụng các biện pháp đặc biệt liên quan tới Covid-19 của chính phủ sắp kết thúc.
Ngày 11/3/2020, Đan Mạch là quốc gia bắc Âu đầu tiên đặt ra quy định phong tỏa. Lúc này, Đan Mạch tiếp tục đi tiên phong trong việc dỡ bỏ các giới hạn ấy.
Trong thời gian tới, quê hương của những khối Lego có thể sẽ là bài học cho thế giới về cách xây dựng lại cuộc sống bình thường.
Dù vậy, người Đan Mạch cũng không khẳng định đã tiêu diệt được Covid-19 mà chỉ cho rằng mình đã tìm được cách sống chung với căn bệnh này, theo Telegraph.
Số ca mắc mới mỗi ngày tính trên mỗi 1 triệu người dân của Đan Mạch (màu đỏ) và Anh (màu xanh) từ ngày 1/3 tới ngày 6/9. Đồ họa: Telegraph.
Vaccine là "siêu vũ khí”
Việc trở về cuộc sống trước đại dịch đã được sửa soạn từ vài tháng trước. Chính phủ Đan Mạch cho rằng quốc gia này có thể chịu được tỷ lệ lây nhiễm cao hơn vì khoảng 95% người dễ tổn thương, người sống trong viện dưỡng lão, và người trên 60 tuổi đã được tiêm đầy đủ.
Trong một buổi cập nhật tình hình Covid-19 vào tháng 8, Thủ tướng Đan Mạch Mette Frederiksen tuyên bố vaccine là “siêu vũ khí đánh bại hết thảy”.
“Cuộc sống thường ngày may mắn là đã trở lại ở hầu hết địa phương”, bà Frederiksen nói. “Và chúng tôi hy vọng là có thể tránh được những cuộc phong tỏa lớn trong tương lai”.
Từ cuối tháng 8, chính phủ Đan Mạch thông báo kế hoạch giảm dần cơ sở hạ tầng xét nghiệm và sẽ đóng cửa toàn bộ địa điểm test nhanh trước cuối tháng 9.
Số ca tử vong mỗi ngày tính trên mỗi 1.000.000 người dân của Đan Mạch (màu đỏ) và Anh (màu xanh) từ ngày 1/3 tới ngày 6/9. Đồ họa: Telegraph.
Chính phủ gần đây cũng bỏ quy định giãn cách 1 m, tức là người dân không còn cần dành ra ghế trống trong nhà thờ và rạp chiếu phim. Từ tuần này, học sinh và trẻ mẫu giáo sẽ không còn bị lập tức cho nghỉ ở nhà nếu bạn học hoặc giáo viên mắc Covid-19.
Hiện tại, khách hàng tới quán bar và nhà hàng không còn cần trình bày giấy chứng nhận tiêm chủng hoặc giấy xét nghiệm âm tính với Covid-19 (còn gọi là coronapas).
Quy định yêu cầu hàng quán đóng cửa vào 2h sáng đã được dỡ bỏ, trong khi các lễ hội âm nhạc được phép hoạt động hết công suất. Kể cả hộp đêm cũng hoạt động trở lại sau 18 tháng đóng cửa.
Tất cả điều này diễn ra trong lúc số ca mắc mới mỗi tuần tăng gấp 5 lần so với mức thấp vào cuối tháng 6.
“Chúng ta ít thấy tình hình dịch nghiêm trọng ở Đan Mạch”, phó giáo sư Viggo Andreasen thuộc Trung tâm PandemiX, Đại học Roskilde, cho biết. “Vì thế, công chúng và chính khách chắc chắn đều hiểu rằng đây không phải là mối đe dọa với xã hội”.
Một người xuất trình coronapas tại quán bar ở Copenhagen. Ảnh: AFP.
"50% người chưa tiêm chủng sẽ có miễn dịch nhờ mắc bệnh"
Bất chấp số ca mắc ở mức cao, tại Đan Mạch lúc này mỗi tuần chỉ ghi nhận hơn 10 ca tử vong vì Covid-19, thấp hơn so với mức hơn 200 ca tử vong mỗi tuần trong quãng thời gian dịch bệnh tồi tệ nhất của nước này vào tháng 1.
Số người được điều trị tại bệnh viện vì Covid-19 đã tăng gấp đôi kể từ đầu tháng 8. Tính tới ngày 7/9, số bệnh nhân Covid-19 nằm viện là 123 người.
Trong nhóm 15-18 tuổi, chỉ 43,5% đã tiêm chủng đầy đủ. Nhóm 20-29 tuổi cũng đang tụt lại phía sau.
Ông Andreasen ước tính rằng khi các giới hạn chống dịch được gỡ bỏ, khoảng một nửa số người chưa tiêm chủng - có thể do họ không chịu tiêm chủng, chưa có điều kiện, hoặc đang ở dưới 12 tuổi - sẽ có miễn dịch thông qua mắc Covid-19 trong vòng 6 tháng.
Khi ngày học sinh đi học sắp đến gần ở Anh, nhiều người kêu gọi cần có thêm quy định về khẩu trang, hệ thống thông khí, xét nghiệm, và cách ly. Nhưng ở Đan Mạch, tình hình hoàn toàn ngược lại.
Covid-19 o Dan Mach anh 5
Số ca nhập viện mỗi ngày tính trên mỗi 1.000.000 người dân của Đan Mạch (màu đỏ) và Anh (màu xanh) từ ngày 1/3 tới ngày 6/9. Đồ họa: Telegraph.
Đảng đối lập ôn hòa và trung tả của Đan Mạch, cùng với hai đảng nhỏ hơn, tuần trước lên tiếng kêu gọi cho phép trẻ em tiếp xúc với người được xác nhận dương tính Covid-19 không cần phải tự cách ly ở nhà.
Hiện tại, giáo viên và học sinh tuổi 12-16 được khuyến cáo, thay vì bắt buộc, xét nghiệm nhanh mỗi 72 giờ hoặc xét nghiệm PCR mỗi 96 giờ, trong khi không có khuyến nghị tương tự đối với học sinh cấp 3.
Khuyến cáo nói trên sẽ hết hiệu lực vào cuối tháng 9 và thậm chí có thể được dỡ bỏ sớm hơn.
Vẫn còn đó những nghi ngờ
Không phải ai cũng hài lòng trước sự thay đổi trong thái độ và cách tiếp cận Covid-19 của Đan Mạch.
Người dân Đan Mạch rất tín nhiệm chuyên gia trong nước, nhưng nhiều người ngoại quốc sống tại đây cảm thấy báo động trước sự chuyển dịch từ cách ứng phó kịp thời và mang tính phòng ngừa sang chiến thuật có phần sốt sắng sau tiêm chủng.
“Nhìn vào các ca nhập viện và số trẻ em nằm viện trên thế giới, tôi cảm thấy rất lo lắng”, Jonathan Bauer, giáo viên người Mỹ dạy tiếng Anh và nghệ thuật tại một trường cấp 2 ở Jutland, nói. “Đại dịch chưa chấm dứt nhưng lúc sáng tôi đi tàu hỏa, cả khoang chật kín người. Điều này khiến tôi rất khó chịu”.
Hành khách đeo khẩu trang trên phương tiện giao thông công cộng tại Aarhus, Đan Mạch. Ảnh: AFP.
Một người phụ nữ Mỹ sống tại thủ đô Copenhagen nhận định thế hệ tương lai đang gặp rủi ro và bà lo ngại về triệu chứng của “Covid-19 kéo dài”.
“Dường như thật trái đạo đức khi nói rằng ‘trẻ em có thể mắc Covid-19 để có miễn dịch’ trong lúc biết rõ điều này có rủi ro để lại khiếm khuyết tư duy vĩnh viễn cho các em”, người phụ nữ này nói.
Bà cũng cho biết mình và gia đình đã ngừng ăn uống ở bên trong nhà hàng và quán bar vì khách hàng tới những nơi này không còn bị kiểm tra coronapas.
Mads Snedevind, quản lý một quán bar tại Copenhagen, cho biết coronapas rất hữu dụng khi Đan Mạch là nước đầu tiên trên thế giới sử dụng loại giấy chứng nhận này vào 6 tháng trước, theo Telegraph.
“Chúng ta cứ xem chuyện gì sẽ xảy ra”, ông Snedevind tỏ ra lo lắng. “Điều tôi hơi sợ là đám thanh niên tuổi đôi mươi sẽ phát cuồng trong các hộp đêm và phá hoại hết thảy”.
Cũng như Snedevind, không phải người Đan Mạch nào cũng tin rằng chính lược Covid-19 của nước mình đã đúng đắn. Theo ông Andresen, nỗi lo ngại của ông Snedevind và hai người Mỹ không phải không có căn cứ.
“Chiến lược của Đan Mạch đang khiến người trưởng thành chưa tiêm chủng phải đối mặt rủi ro nghiêm trọng”, ông Andresen nói.
Ông Andresen cũng bổ sung rằng việc để virus tự do lây lan trong trường học có thể đem lại những mối nguy hiểm không lường trước. Vì thế, ông tin rằng học sinh từng tiếp xúc gần với người mắc Covid-19 nên tiếp tục được cách ly và xét nghiệm.
VietBF@ sưu tập
