Niềm say mê tàu cao tốc của Trung Quốc bị khựng lại

BẮC KINH (AP) - Xe lửa cao tốc chạy nhanh làm sao, thì niềm say mê tàu cao tốc của Trung Quốc đang chạy lùi cũng nhanh cỡ đó.

Gia đình nạn nhân tai nạn tàu cao tốc thắp hương và đốt vàng mã, cạnh bức tường có bài thơ tưởng niệm vụ tàu đụng nhau ở Wenzhou, Trung Quốc hôm 29 tháng 7. (Nguồn: AP/Ng Han Guan)

Sáu tháng trước đây, hệ thống hỏa xa là một biểu hiệu thành công và cũng là gốc cho ngành xuất cảng có kế hoạch về kỹ nghệ cao cấp. Nhưng sau tai nạn tàu lửa hồi tháng 7, khiến 40 người thiệt mạng, Bắc Kinh tức tốc cho xây thêm các đường tàu mới, thu hồi các đoàn xe gây lỗi, điều khiến người ta thắc mắc về tương lai của các dự án ưu tiên.

Ðây quả là một sự đảo ngược đối với một dự án từng một thời được nâng lên địa vị chính trị cao, ngang hàng với chương trình không gian có người điều khiển của Trung Quốc.

Tàu cao tốc cùng với năng lực hạt nhân do nhà nước cổ xúy, mà nhiều chỉ trích cho là không an toàn cho công chúng và mang đến rủi ro cao về tài chính.

Về năng lực hạt nhân, hồi đầu năm Bắc Kinh nói họ đẩy mạnh việc bành trướng kỹ nghệ này, mặc dù vừa xảy ra tai họa nguyên tử ở Nhật.

Tuy nhiên với tai nạn tàu cao tốc đụng nhau hôm 23 tháng 7, kết hợp với những lời cảnh báo của các chuyên gia về phí tổn và hiểm nguy của nó, đã thuyết phục được quyết định lùi bước hiếm có của Bắc Kinh. Một quyết định có thể làm khựng lại cả những lãnh vực khác và ảnh hưởng đến cả sự xuất cảng về kỹ thuật của Trung Quốc sang các nước khác.

Thảm họa tàu lửa là ví dụ điển hình quan trọng nhất cho thấy nhược điểm của sự phát triển do nhà nước chỉ đạo, dù không ai mong rằng đảng Cộng Sản cầm quyền chịu thay đổi điều mà nhiều người xem là căn nguyên của vấn đề, đó là vai trò của nhà nước trong mọi lãnh vực như kinh tế, kỹ thuật và kỹ nghệ.

Xianfan Ren, kinh tế gia trưởng của IHS Global Insight nói: “Nếu họ lùi một bước để suy nghĩ lại về các chương trình hỏa xa này, sẽ có một tác động to lớn hơn lên kế hoạch tổng thể của những kế hoạch như thế.”

Ông Ren nhận định qua một báo cáo, các nhà lập chính sách đang quyết định Trung Hoa cần phải “điều chỉnh những cái thái quá” trong hệ thống của mình và chậm lại sự bành trướng quá nhanh không thể kềm chế được. “Giờ đây, thắng lại hiển nhiên là chính sách chọn lựa khả thi duy nhất.” (T.P/nguoi-viet)