Chính sách không rõ ràng, lo ngại về thẩm tra sâu và khả năng bị hủy bỏ khiến giới siêu giàu Trung Quốc không mặn mà với chương trình nhập cư dựa trên tài sản của Mỹ.
Chính phủ Mỹ mới đây đã công bố trang web tiếp nhận hồ sơ cho chương trình “thẻ vàng” (Gold Card), cho phép những người sẵn sàng chi trả ít nhất 1 triệu USD nộp đơn xin thị thực nhập cư. Tuy nhiên, giới siêu giàu Trung Quốc dường như không mấy mặn mà. Các công ty môi giới di trú cho biết, do quyền lợi khá hạn chế cùng những lo ngại về an ninh, làn sóng quan tâm ban đầu đã nhanh chóng hạ nhiệt.
Giới siêu giàu Trung Quốc lạnh nhạt, nghi ngại
Theo South China Morning Post, ông Cảnh Tế (Jing Ji) – Tổng giám đốc công ty dịch vụ di trú Hòa Trung (WellTrend) tại Bắc Kinh, đơn vị có hàng chục năm kinh nghiệm phục vụ các khách hàng giàu có Trung Quốc – cho biết khi Tổng thống Mỹ Donald Trump lần đầu đề xuất kế hoạch “thẻ vàng” hồi đầu năm nay, đã có 7 gia đình sở hữu khối tài sản lớn chủ động đến tìm hiểu.
Tuy nhiên, khi các chi tiết chính thức của chương trình được Nhà Trắng công bố, sự hào hứng ban đầu của họ nhanh chóng nguội lạnh và hiện không gia đình nào có ý định nộp đơn trong thời gian ngắn tới đây.
Ông Cảnh Tế cho biết, sau khi xem xét đánh giá kỹ các rủi ro pháp lý cũng như khả năng phát sinh tình trạng tồn đọng hồ sơ thị thực, đã có hai gia đình trong số đó từ bỏ “thẻ vàng”, chuyển sang xin các loại visa đầu tư nhập cư khác của Mỹ có cơ sở pháp lý do Quốc hội ban hành. Những gia đình còn lại phần lớn chọn cách tiếp tục chờ đợi.
Nhiều trung tâm môi giới di trú nhận định rằng, dù nhu cầu di cư sang Mỹ vẫn tồn tại và ngưỡng “thẻ vàng” đã được hạ từ 5 triệu USD xuống còn 1 triệu USD, sức hấp dẫn của chương trình này trong giới nhà giàu Trung Quốc vẫn rất hạn chế. Nguyên nhân bao gồm lo ngại về an ninh và tính bất định của chính sách, chẳng hạn như việc trang web visa chính thức nêu rõ người nộp đơn phải chịu sự thẩm tra của Bộ An ninh Nội địa Mỹ (DHS).
Ông Cảnh Tế nói: “Khách hàng lo ngại liệu chương trình mới này có thể vấp phải tranh cãi lập pháp tương tự như vấn đề ‘thuế quan đối ứng’ hay không, và cuối cùng có thể phải đưa lên Tòa án tối cao, từ đó khiến quá trình xét duyệt thẻ xanh bị kéo dài”.
Ông Lưu Tập Thành, đồng sáng lập Công ty tư vấn xuất ngoại Trác Việt (Zhuoyue) ở Quảng Châu, cho biết gần như không có khách hàng hay đồng nghiệp nào của ông có kế hoạch nộp đơn xin visa theo chương trình Thẻ vàng. Ông thẳng thắn nhận xét: “Nếu không có lộ trình rõ ràng để đạt được tư cách thường trú trong vòng 2–3 tháng, lại thiếu sự bảo chứng của Quốc hội, thì ngay cả giới siêu giàu cũng rất khó bị thuyết phục”.
Ông bổ sung: “‘Thẻ vàng’ có thể trở thành quân bài mặc cả chính trị – đây là rủi ro mà phần lớn giới nhà giàu Trung Quốc không muốn gánh chịu. Việc các chính quyền Mỹ kế tiếp có công nhận tư cách thường trú của họ hay không vẫn là một dấu hỏi”.
Những người trong ngành tiết lộ rằng, khi những cam kết ban đầu trong kế hoạch do phía Mỹ công bố hồi tháng 2 ngày càng bộc lộ khoảng cách so với thực tế hiện nay, mức độ quan tâm của người nộp đơn đã giảm rõ rệt. Ông Cảnh Tế cũng cho biết thêm, việc chính quyền Donald Trump cố gắng tạo ra một con đường nhập cư mới thông qua sắc lệnh hành pháp, thay vì luật do Quốc hội ban hành, đã làm dấy lên nghi vấn về giới hạn quyền lực của tổng thống.
Ông nói: “Đợi đến kỳ ưu tiên của người nộp đơn, rất có thể chính phủ đã thay đổi, và việc thị thực đó còn được công nhận hay không thì hoàn toàn không có gì đảm bảo”.
Bản thân quy trình thẩm tra cũng tạo thêm một tầng lo ngại khác. Nhà đầu tư Kent Liu, người đang đầu tư xây dựng nhà máy sản xuất tại Mỹ, cho biết: “Không có nhà giàu Trung Quốc nào muốn chuyện gia đình mình bị Bộ An ninh Nội địa Mỹ (DHS) thẩm tra. Cảm giác đó không hề dễ chịu, thậm chí gây bất an. Các chương trình truyền thống như EB-1 mang tính chuyên nghiệp và ‘đàng hoàng’ hơn nhiều”.
Cả Cảnh Tế lẫn ông Kent Liu đều đồng ý rằng “thẻ vàng” có tiềm năng thị trường, nhưng các rủi ro pháp lý khiến chương trình EB-5 lâu đời – cho phép người nước ngoài đầu tư vào doanh nghiệp địa phương và tạo việc làm để đổi lấy quyền thường trú – vẫn được xem là lựa chọn an toàn hơn.
Những rủi ro khiến giới siêu giàu chùn bước
Về bản chất, “Thẻ vàng Trump” là một con đường nhập cư dựa trên tài sản, cho phép người nước ngoài nộp tối thiểu 1 triệu USD để xin quyền cư trú lâu dài tại Mỹ. Điểm khác biệt then chốt: Nó không do Quốc hội thông qua; triển khai bằng sắc lệnh hành pháp của tổng thống; cơ chế pháp lý chưa được kiểm chứng.
Chính yếu tố này tạo ra rủi ro hệ thống lớn, đặc biệt với những nhà đầu tư đến từ các quốc gia nhạy cảm về chính trị như Trung Quốc. Đối với giới siêu giàu Trung Quốc, vấn đề không nằm ở 1 triệu USD, mà là: Quyền cư trú có bền vững không? Các chính quyền kế tiếp có công nhận không? Có bị treo hồ sơ hàng năm trời không?...
Khác với các chương trình EB-5 hay EB-1, chương trình Thẻ vàng không có luật làm nền; có thể bị hủy, sửa, đóng băng chỉ bằng một quyết định chính trị. Với người Trung Quốc, họ đặc biệt sợ rủi ro chính trị ở nước ngoài.
Một điểm khiến người Trung Quốc dè dặt hơn bất kỳ quốc tịch nào khác là việc người nộp đơn bị Bộ An ninh Nội địa Mỹ (DHS) thẩm tra sâu về: Nguồn tiền; quan hệ gia đình; lịch sử kinh doanh; các mối liên hệ chính trị – xã hội.
Với giới siêu giàu Trung Quốc: Gia đình thường có mạng lưới kinh doanh phức tạp; liên đới trong nước, đôi khi “không thể giải trình sạch sẽ theo chuẩn Mỹ”. Họ sợ bị soi, hơn là sợ mất tiền.
Tác động với nhà đầu tư quốc tế (ngoài Trung Quốc) đến từ Trung Đông, Đông Nam Á, Mỹ Latin, châu Âu: “Thẻ vàng Trump” có sức hút nhất định, vì ngưỡng 1 triệu USD tương đối “dễ chịu”, không yêu cầu tạo việc làm ngay như EB-5, nhanh trên giấy tờ. Tuy nhiên lại thiếu cam kết thời gian xử lý, không bảo đảm quyền lợi vĩnh viễn và phụ thuộc vào chu kỳ chính trị Mỹ. Do đó, các nhà đầu tư “không quá nhạy cảm chính trị” cũng vẫn đắn đo, chưa thật mặn mà.
Nhìn chung, người giàu Trung Quốc đa số đứng ngoài, vì sợ rủi ro chính trị, an ninh và pháp lý. Các nhà đầu tư quốc tế quan tâm có chọn lọc, nhưng chưa đủ tin tưởng. Với họ, các chương trình EB-5/EB-1 (tức Chương trình định cư Mỹ theo diện đầu tư tạo việc làm và Diện định cư cho nhân tài/lãnh đạo cấp cao/người xuất chúng) vẫn là lựa chọn chủ đạo.
VietBF@ sưu tập
