Mỹ ký ‘thỏa thuận thương mại lịch sử’ với Đài Loan bất chấp cảnh báo từ Trung Quốc

[Romano]

Chính phủ Trung Quốc ngày 1/6 chỉ trích việc Mỹ ký hiệp ước thương mại với Đài Loan và kêu gọi Washington ngừng liên lạc chính thức với hòn đảo này.Cụ thể, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Mao Ninh cáo buộc việc Mỹ ký kết thỏa thuận thương mại với vùng lãnh thổ Đài Loan là hành vi xâm phạm chủ quyền của Trung Quốc và các cam kết đã có từ trước giữa hai nước.

"Trung Quốc phản đối mạnh mẽ bất kỳ tương tác chính thức nào giữa Đài Loan của Trung Quốc với các nước có quan hệ ngoại giao với chúng tôi", bà Mao Ninh nhấn mạnh trong cuộc họp báo ngày 1/6.“Mỹ cần phải ngay lập tức ngừng các tương tác chính thức dưới mọi hình thức với Đài Loan, kiềm chế đàm phán hoặc ký kết bất kỳ thỏa thuận nào có hàm ý khẳng định chủ quyền của Đài Loan, đồng thời ngừng gửi bất kỳ thông điệp sai trái nào tới các lực lượng ly khai đang tìm kiếm 'độc lập của Đài Loan' dưới danh nghĩa kinh tế và thương mại", phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc nhấn mạnh thêm.

Trước đó, theo chính quyền Đài Bắc, một thỏa thuận thương mại “lịch sử” giữa Mỹ và Đài Loan đã được ký kết vào sáng 1/6 tại Washington (theo giờ địa phương). Đây là một sự kiện được cho là sẽ làm xấu đi thêm quan hệ vốn đã rất căng thẳng giữa Bắc Kinh và Washington.

Theo hãng tin AFP của Pháp, Văn Phòng Đàm Phán Thương Mại Đài Loan nói rõ thỏa thuận này nằm trong khuôn khổ “Sáng kiến ​​Mỹ-Đài Loan về Thương Mại Thế Kỷ 21 (U.S.-Taiwan Initiative on 21st Century Trade)”, nhưng không cho biết thêm chi tiết.Đài Loan và Mỹ bắt đầu cuộc đối thoại trong khuôn khổ “Sáng kiến ​​Mỹ-Đài Loan về Thương Mại Thế Kỷ 21" vào tháng 8 năm ngoái, sau khi Washington đưa Đài Loan ra khỏi các sáng kiến thương mại xuyên châu Á có tên "Khuôn khổ Kinh tế Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương" (Indo-Pacific Economic Framework) lớn hơn của mình.

Hồi tháng trước, hai bên đã đạt được thỏa thuận trong phần đầu tiên của sáng kiến thương mại, bao gồm các thủ tục về hải quan và biên giới, cách thức quản lý và doanh nghiệp nhỏ.

Sau khi thỏa thuận đầu tiên được ký kết, các cuộc đàm phán khác sẽ tiếp tục về các lĩnh vực thương mại phức tạp hơn bao gồm nông nghiệp, thương mại số, tiêu chuẩn lao động và môi trường, doanh nghiệp do nhà nước quản lý, và cách thức thực hành và chính sách phi thị trường.

Thỏa thuận không kỳ vọng sẽ thay thế thuế hàng hóa, nhưng những người ủng hộ nói rằng sẽ củng cố mối quan hệ kinh tế giữa Mỹ và Đài Loan, mở cho Đài Loan cho nhiều cơ hội xuất khẩu hơn từ Mỹ, và giúp Đài Loan tăng cường khả năng chống lại các áp lực kinh tế từ Trung Quốc.

Lãnh đạo chính quyền Đài Loan nhận định thỏa thuận này không chỉ mang tính lịch sử mà còn đánh dấu một bước khởi đầu mới.

Thỏa thuận sẽ giúp gia tăng trao đổi thương mại giữa Washington và Đài Bắc, thông qua việc đồng bộ hóa các biện pháp kiểm soát hải quan, thủ tục pháp lý và thiết lập các biện pháp chống tham nhũng. Đối với Đài Loan, đây là thỏa thuận thương mại “toàn diện nhất” được ký kết với Mỹ kể từ năm 1979.

Trước đó, hôm 29/5, Bắc Kinh đã kêu gọi Washington đình chỉ việc "dùng vỏ bọc thương mại" để thiết lập quan hệ chính thức với Đài Loan.

Trung Quốc luôn xem Đài Loan là một phần lãnh thổ và đang đẩy mạnh chiến dịch chống lại tuyên bố độc lập của hòn đảo này. Trong khi đó, Mỹ đã có những cuộc tiếp xúc, trao đổi cấp cao với Đài Loan.

Mối quan hệ giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới đã leo thang căng thẳng vào năm ngoái khi bà Nancy Pelosi, khi đó vẫn là Chủ tịch Hạ viện Mỹ, trở thành quan chức cấp cao nhất của Mỹ thăm Đài Loan trong vòng 25 năm.Tiếp đó, lần lượt các Thống đốc bang Indiana Eric Holcomb và Thống đốc bang Arizona Doug Ducey cũng đã có chuyến thăm Đài Loan. Họ đã có cuộc gặp với lãnh đạo Đài Loan Thái Anh Văn và đại diện của các công ty bán dẫn hàng đầu Đài Loan.

Cho tới nay, Trung Quốc luôn “nhắc nhở” Mỹ về việc phải tôn trọng "lằn ranh đỏ" của Trung Quốc trong vấn đề Đài Loan, đề nghị Mỹ chấm dứt vi phạm chủ quyền, an ninh và lợi ích phát triển của Bắc Kinh.