Tổng thống Donald Trump đă kư một sắc lệnh hành pháp cắt giảm nguồn tài trợ liên bang cho Đài phát thanh công cộng quốc gia (NPR) và Dịch vụ phát thanh công cộng (PBS), làm leo thang chỉ trích lâu nay của phe bảo thủ đối với phương tiện truyền thông được tài trợ công khai và gây ra một cuộc xung đột mới về tính độc lập của báo chí và trách nhiệm giải tŕnh trước công chúng.
Sắc lệnh được kư vào thứ năm, chỉ đạo Tập đoàn phát thanh công cộng (CPB) "chấm dứt nguồn tài trợ liên bang cho NPR và PBS" và cũng cấm những người nhận CPB sử dụng bất kỳ khoản tiền liên bang nào để hỗ trợ hai tổ chức này. Chính quyền Trump tuyên bố các đài phát thanh đă trở thành những đơn vị cung cấp "tuyên truyền cánh tả" và cáo buộc họ vi phạm nhiệm vụ của CPB là phải duy tŕ tính phi đảng phái.
Tờ thông tin của Nhà Trắng tuyên bố rằng "NPR và PBS nhận được hàng chục triệu đô la tiền thuế của người dân mỗi năm" và rằng họ "đă thúc đẩy tinh thần đảng phái và tuyên truyền cánh tả bằng tiền thuế của người dân, điều này hoàn toàn không phù hợp và là cách sử dụng tiền thuế của người dân không đúng mục đích".
Tại sao Trump muốn cắt giảm nguồn tài trợ cho NPR và PBS?
Chính quyền cáo buộc rằng cả hai tổ chức đều thúc đẩy quan điểm tự do trong khi hưởng lợi từ các khoản trợ cấp công. Nhà Trắng đă trích dẫn các quyết định biên tập và nhân sự nội bộ tại NPR, tuyên bố rằng 87 đảng viên Dân chủ đă đăng kư và không có đảng viên Cộng ḥa nào nắm giữ các vai tṛ biên tập. Họ cũng chỉ ra việc NPR tránh các thuật ngữ như "giới tính sinh học", phạm vi đưa tin về chủng tộc và tội phạm, và quyết định không đưa tin ban đầu về câu chuyện máy tính xách tay của Hunter Biden.
Tờ thông tin c̣n tuyên bố rằng NPR "từ chối đưa tin" về câu chuyện của Hunter Biden và "nhiều lần khẳng định COVID-19 không bắt nguồn từ pḥng thí nghiệm", bất chấp các đánh giá sau đó của các cơ quan liên bang. Họ cũng chỉ trích NPR v́ đă phát sóng chuyên mục Ngày lễ t́nh nhân về "động vật kỳ lạ" và mô tả các chính sách về sự đa dạng và ḥa nhập của ḿnh là một phần không thể thiếu trong quá tŕnh sản xuất nội dung.
PBS cũng bị nhắm mục tiêu tương tự đối với các quyết định lập tŕnh. Nhà Trắng tuyên bố PBS đă phát sóng một nữ hoàng drag tên là Lil Miss Hot Mess trong một chương tŕnh "dành cho trẻ em từ 3 đến 8 tuổi" và một bộ phim tài liệu tôn vinh quá tŕnh chuyển đổi giới tính của một thiếu niên chuyển giới. Bài báo cũng tuyên bố rằng trong khoảng thời gian sáu tháng, "PBS NewsHour đă sử dụng các phiên bản của thuật ngữ 'cực hữu' 162 lần, nhưng 'cực tả' chỉ 6 lần".
Hành động hành pháp này diễn ra sau một nỗ lực bảo thủ lâu dài nhằm cắt giảm kinh phí cho phương tiện truyền thông công cộng. Vào tháng 4 năm 2024, Trump đă công khai yêu cầu cắt giảm kinh phí cho NPR sau một bài xă luận chỉ trích của biên tập viên lâu năm của NPR Uri Berliner. Trong một bài đăng trên Truth Social, Trump đă viết: "KHÔNG C̉N KINH PHÍ CHO NPR NPR NỮA, MỘT TR̉ LỪA ĐẢO HOÀN TOÀN! BIÊN TẬP VIÊN NÓI RẰNG HỌ KHÔNG CÓ ĐẢNG CỘNG H̉A VÀ CHỈ ĐƯỢC SỬ DỤNG ĐỂ 'GÂY HẠI CHO TRUMP'. HỌ LÀ CỖ MÁY THÔNG TIN SAI LỆCH CỦA ĐẢNG TỰ DO. HỌ SẼ KHÔNG NHẬN MỘT ĐÔ LA NÀO NỮA!!!"
Gần đây hơn, một phiên điều trần của quốc hội vào tháng 3 do Marjorie Taylor Greene, đảng viên Cộng ḥa Georgia, chủ tŕ theo một tiểu ban của Hạ viện về "thực hiện hiệu quả của chính phủ" (DOGE) đă đưa ra các cuộc tấn công nhắm vào cả hai kênh. Greene cáo buộc NPR thúc đẩy "chương tŕnh nghị sự cộng sản" và nói rằng PBS có tội "chuyển đổi trẻ em". "Chúng tôi sẽ kêu gọi cắt giảm hoàn toàn và toàn bộ kinh phí và giải thể Tập đoàn Phát thanh Công cộng", bà nói trong bài phát biểu kết thúc.
Theo chính quyền Trump, "Không có cơ quan truyền thông nào có quyền Hiến pháp đối với các hoạt động được trợ cấp của người nộp thuế" và "việc người nộp thuế bị buộc phải trợ cấp cho nội dung thiên vị, đảng phái là hoàn toàn không phù hợp".
NPR nhận được bao nhiêu tiền tài trợ của liên bang?
NPR không nhận được tiền tài trợ trực tiếp từ chính phủ liên bang. Thay vào đó, họ được hưởng lợi gián tiếp thông qua các khoản tài trợ của CPB được phân bổ cho các đài phát thanh công cộng địa phương, sau đó có thể mua chương tŕnh từ NPR.
Theo tổng quan tài chính của NPR, "trung b́nh, khoảng 1 phần trăm ngân sách hoạt động hàng năm của NPR đến từ các khoản tài trợ từ CPB và các cơ quan, ban ngành liên bang". Ngược lại, "nguồn tài trợ của CPB trung b́nh chiếm khoảng 8 phần trăm ngân sách của một đài phát thanh công cộng", một con số có thể cao hơn đáng kể đối với các khu vực nông thôn hoặc thiếu dịch vụ.
Một số cơ quan đưa tin rằng lệnh hành pháp của Trump nhằm mục đích chặn cả nguồn tài trợ trực tiếp và gián tiếp, và rằng chính quyền có kế hoạch yêu cầu Quốc hội hủy bỏ 1,1 tỷ đô la tiền tài trợ cho CPB—một số tiền tương đương với hai năm phân bổ.
PBS nhận được bao nhiêu tiền tài trợ của liên bang?
PBS không nhận được tiền tài trợ của liên bang trực tiếp. Thay vào đó, hơn 330 đài thành viên của đài nhận được các khoản tài trợ hàng năm từ Tổng công ty Phát thanh Công cộng (CPB), một phần trong số đó họ sử dụng để mua và sản xuất nội dung của PBS.
Quốc hội đă phân bổ 535 triệu đô la cho CPB trong năm tài chính hiện tại, phần lớn trong số đó dành cho các đài địa phương. PBS và các đài thành viên của đài nhận được khoảng 15 phần trăm doanh thu của họ từ các khoản phân bổ của liên bang CPB
Để đáp lại các mối đe dọa về tài trợ, Chủ tịch kiêm Tổng giám đốc điều hành PBS Paula Kerger đă tuyên bố rằng, "Không có ǵ mang tính Mỹ hơn PBS, và công việc của chúng tôi chỉ có thể thực hiện được nhờ sự ủng hộ của lưỡng đảng mà chúng tôi luôn nhận được từ Quốc hội".
Bà nói thêm rằng việc cắt giảm sẽ "làm gián đoạn dịch vụ thiết yếu mà PBS và các đài thành viên địa phương cung cấp cho người dân Mỹ" và nhấn mạnh rằng phát thanh công cộng giúp "chuẩn bị cho hàng triệu trẻ em thành công ở trường học và trong cuộc sống, đồng thời hỗ trợ các chương tŕnh bổ ích và truyền cảm hứng có chất lượng cao nhất".
Tiếp theo là ǵ
Tập đoàn Phát thanh Truyền h́nh Công cộng (CPB) đă đệ đơn kiện để ngăn chặn việc Trump sa thải ba thành viên hội đồng quản trị, với lư do rằng động thái này sẽ tước đi số lượng đại biểu đủ để họp của hội đồng và vi phạm các biện pháp bảo vệ theo luật định. CPB được Quốc hội thành lập vào năm 1967 để hỗ trợ báo chí độc lập và lập tŕnh giáo dục, và được tài trợ trước hai năm để bảo vệ CPB khỏi áp lực chính trị ngắn hạn.
Các ṭa án liên bang trước đây đă phán quyết chống lại các nỗ lực tương tự của chính quyền Trump nhằm cắt giảm tài trợ cho các phương tiện truyền thông công cộng như Voice of America và Radio Free Europe. Trong những trường hợp đó, ṭa án xác định rằng các khoản tiền được phân bổ không thể bị nhánh hành pháp đơn phương rút lại.
Lệnh của Trump cũng chỉ đạo FCC điều tra xem NPR và PBS có tham gia vào hành vi phân biệt đối xử bất hợp pháp hay không.
|