|
Eric Yong đã lâu không được tận hưởng một ngày cuối tuần đúng nghĩa. Là quản lý phát triển kinh doanh cấp cao của công ty dịch vụ kỹ thuật CNMy tại Malaysia, Yong cho biết anh thậm chí còn phải nghe điện thoại trong kỳ nghỉ Quốc khánh vì các yêu cầu đầu tư vào Johor từ nước ngoài liên tục đổ về.
“Tôi cảm thấy đây là khởi đầu cho những thập kỷ tươi sáng tiếp theo của Johor và Malaysia nói chung. Trước đây chúng tôi phụ thuộc rất nhiều vào nông nghiệp, nhưng giờ đây chúng tôi đã lên chuyến tàu tốc hành đến thành công,” ông Yong nói với Nikkei Asia khi đứng trước một cụm công trường xây dựng trung tâm dữ liệu ở bang phía nam Malaysia.
“Ở đây và đó, những khu vực mà các bạn đang nhìn thấy sẽ được phát triển thành các trung tâm dữ liệu mới,” Yong nói, chỉ tay về phía khu rừng cọ rộng lớn bao quanh cụm trung tâm. “Cách đây 5 năm, Johor không có trung tâm dữ liệu nào, nhưng giờ mọi thứ đã thay đổi”.
“Tôi đang tiếp đón rất nhiều công ty và các đoàn tham quan đến từ mọi lĩnh vực… trung tâm dữ liệu, xây dựng, chất bán dẫn, vật liệu… Tất cả mọi người đều đang tìm cách nắm bắt cơ hội chuyển đổi mang tính đột phá này,” Yong nói.
Bùng nổ của trung tâm dữ liệu được cho là đã tạo ra khoảng 40.000 việc làm tại Malaysia. Thành công này diễn ra trong bối cảnh biến động toàn cầu và khu vực: căng thẳng địa chính trị đang thúc đẩy các nhà sản xuất công nghệ đa dạng hóa nguồn cung khỏi Trung Quốc, trong khi sự bùng nổ nhu cầu về trí tuệ nhân tạo tạo sinh (generative AI) kể từ cuối năm 2022 đã định hình lại bối cảnh trung tâm dữ liệu của châu Á, thách thức sự thống trị lâu đời của Nhật Bản và Singapore.
Kết quả của hai xu hướng này là dòng vốn đầu tư ồ ạt đổ vào Malaysia, Ấn Độ, Indonesia và Thái Lan, đến từ nhiều công ty khác nhau, từ các nhà cung cấp dịch vụ đám mây và nhà điều hành trung tâm dữ liệu đến các nền tảng thương mại điện tử.
“Nếu nhìn vào Johor, chỉ trong ba năm qua, họ đã đạt được công suất trung tâm dữ liệu hơn 900 megawatt, điều mà Singapore, trung tâm ban đầu, phải mất từ 12 đến 14 năm mới xây dựng được”, Dedi Iskandar, giám đốc khu vực châu Á Thái Bình Dương của datacenterHawk, chia sẻ với Nikkei Asia.
Megawatt (MW) được sử dụng rộng rãi như một thước đo dung lượng của trung tâm dữ liệu vì năng lượng sẵn có quyết định lượng thiết bị, bao gồm máy chủ và hệ thống làm mát, mà một cơ sở có thể hỗ trợ. Thông thường, bất kỳ cơ sở nào vượt quá 30 MW đều được coi là quy mô lớn và 100 MW trở lên là trung tâm dữ liệu siêu quy mô. 1.000 MW tương đương với 1 gigawatt (GW). Các nhà điều hành ngành và các nhà hoạch định chính sách cho rằng việc đặt các cụm máy tính mạnh mẽ có thể nâng cao tầm quan trọng chiến lược của một khu vực.
Tuy nhiên cuộc đua xây dựng các trung tâm dữ liệu AI không dành cho tất cả mọi người.
Các trung tâm công nghệ trọng điểm như Đài Loan (Trung Quốc), Singapore và Hàn Quốc thu hút được ít cơ sở điện toán AI mới hơn nhiều về số lượng và công suất của các dự án đã được lên kế hoạch, một phần là do những hạn chế về đất đai và năng lượng. Ví dụ, Đài Loan đã ban hành các quy định nghiêm ngặt đối với các trung tâm dữ liệu mới ở miền bắc với công suất trên 5 MW vào cuối năm 2023.
Jabez Tan, trưởng bộ phận nghiên cứu tại Structure Research, cho biết việc đặt các trung tâm dữ liệu mang lại lợi ích về kinh tế và chiến lược, ngay cả khi chúng không trực tiếp thu hút nhiều nhân tài hoặc tạo ra nhiều việc làm lâu dài.
“Một khi quốc gia của bạn đạt được đà phát triển như một trung tâm dữ liệu, một tuyến đường sắt cho trí tuệ nhân tạo, nó sẽ bắt đầu tạo ra hiệu ứng đà tăng trưởng riêng, nơi bạn sẽ bắt đầu thấy nhiều sự phát triển hơn diễn ra trong nước,” ông Tan nói với Nikkei Asia. “Nó sẽ tạo ra một tốc độ nhất định để thu hút cơ sở hạ tầng kết nối vào quốc gia của bạn, bao gồm cả cáp kết nối ngầm dưới biển. … Đó là cách Singapore trở thành một trung tâm chiến lược”.
Chỉ trong vài năm ngắn ngủi, Malaysia đã từ một quốc gia nhỏ bé trở thành một trong những điểm đến thu hút đầu tư kỹ thuật số lớn nhất khu vực, với tổng số vốn đầu tư đạt ít nhất 210,4 tỷ ringgit (51,4 tỷ USD) trong năm 2023 và 2024, theo số liệu của chính phủ. Johor là nơi thu hút phần lớn sự tăng trưởng này, mặc dù Kuala Lumpur và Cyberjaya cũng là những trung tâm công nghệ mới nổi.
Theo ông Tan, một yếu tố chính góp phần vào sự phát triển của nơi này thành trung tâm dữ liệu là vị trí gần Singapore. Chỉ mất 40 phút lái xe từ trung tâm thành phố nhộn nhịp của Singapore đến biên giới với Johor. Giờ cao điểm, thời gian di chuyển có thể tăng lên đáng kể, nhưng tuyến tàu xuyên biên giới dự kiến bắt đầu hoạt động vào cuối năm sau được kỳ vọng sẽ giảm bớt tình trạng tắc nghẽn.
Khu kinh tế đặc biệt Johor-Singapore được thành lập vào tháng 1 dự kiến sẽ tăng cường hơn nữa mối quan hệ kinh doanh giữa hai bang và nước láng giềng bằng cách cung cấp các ưu đãi từ thủ tục nhập cảnh nhanh hơn đến các quy định hải quan đơn giản hơn.
“Chúng tôi đã đánh giá cả Penang và Johor cho nhà máy đầu tiên của mình bên ngoài khu vực Đại Trung Hoa và tôi đã nói với sếp rằng chúng ta nên chọn Johor,” ông Steven Tan, một giám đốc điều hành của FIC Global Inc. ( Đài Loan) cho biết . “Tôi tin tưởng mạnh mẽ vào tiềm năng ở đây nhờ vị trí gần Singapore, những lợi ích của đặc khu kinh tế và sự phát triển mạnh mẽ của các cụm trung tâm dữ liệu.”
FIC đã chọn một khu công nghiệp mới ở Johor, chỉ cách biên giới 30 phút, để xây dựng hai nhà máy sản xuất linh kiện mô-đun quang học. Nhà máy đầu tiên đã đi vào hoạt động từ tháng 9, và hiện công ty đang tập trung vào việc tăng cường sản xuất tại đây với hy vọng đóng vai trò quan trọng trong chuỗi cung ứng trung tâm dữ liệu toàn cầu, theo lời ông Tan.
Peter Huang, chủ tịch toàn cầu phụ trách quản lý nhiệt và trung tâm dữ liệu tại Castrol, cũng đang để mắt đến Johor.
“Xét về các trung tâm dữ liệu AI ở châu Á, ‘tam giác vàng’ lớn nhất mà chúng tôi đang nhắm đến là Johor, Singapore và Batam [Indonesia],” Huang nói với Nikkei Asia. Ông cho biết thêm, chi phí xây dựng tương đối thấp hơn, đặc biệt là ở Malaysia, là một trong những lý do khiến các dự án mới đổ vào khu vực này.
Lái xe về phía bắc từ biên giới, các khu công nghệ đang mọc lên như nấm giữa những rừng cọ và núi non của Malaysia. Các nhà cung cấp dịch vụ đám mây và nhà điều hành trung tâm dữ liệu lớn và vừa từ Trung Quốc, như ByteDance, Tencent và Global Data Solutions, và từ Mỹ, bao gồm Microsoft và Oracle, đều có mặt tại đây.
Khu công nghệ Sedenak là khu công nghệ lớn nhất ở Johor, trải rộng trên diện tích 745 mẫu Anh (khoảng 300 ha) tại quận Kulai. Từng là nơi tập trung nhiều nhà máy dệt may, khu vực này giờ đây tràn ngập tiếng ồn ào của máy ủi và máy xúc. Quá trình chuyển đổi thành trung tâm dữ liệu được hỗ trợ bởi cơ sở hạ tầng quan trọng, bao gồm một cơ sở phân phối điện cao thế thuộc sở hữu của công ty điện lực nhà nước
Trung tâm dữ liệu YTL Green thuộc sở hữu của tập đoàn cung cấp dịch vụ tiện ích YTL Group của Malaysia.
Khu phức hợp trung tâm dữ liệu YTL Green, nằm cạnh khu rừng Hutan Lipur Gunung Pulai nổi tiếng với hoạt động leo núi và cắm trại, thuộc sở hữu của tập đoàn cung cấp dịch vụ tiện ích YTL Group của Malaysia. YTL đang xây dựng trung tâm dữ liệu này với các máy chủ AI của Nvidia và đặt mục tiêu đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ mục tiêu phát triển AI chủ quyền của Malaysia.
“Kỷ nguyên trí tuệ nhân tạo (AI) đã tạo ra những cơ hội kinh doanh mới, bao gồm các nhà cung cấp dịch vụ điện toán đám mây thế hệ mới và AI quốc gia, trong đó YTL được xem là một ví dụ điển hình cho thị trường Malaysia”, Emily Hong, Giám đốc điều hành của Wiwynn, một nhà cung cấp của Nvidia và AWS, cho biết. Wiwynn đã xây dựng một nhà máy sản xuất máy chủ tại Johor. Wiwynn cũng là đối tác chiến lược của YTL, hỗ trợ công ty này xây dựng các trung tâm dữ liệu AI.
Theo Ngân hàng Trung ương Malaysia (Bank Negara Malaysia), sự bùng nổ của các trung tâm dữ liệu tại Malaysia không chỉ định hình lại dòng vốn đầu tư mà còn tạo ra nhiều việc làm với mức lương cao hơn đáng kể so với mức trung bình quốc gia. Việc vận hành và bảo trì các cơ sở này đòi hỏi các chuyên gia về kỹ thuật điện và viễn thông, cũng như các chuyên gia mạng, kiến trúc sư điện toán đám mây và nhà khoa học dữ liệu, với mức lương cao hơn rõ rệt. Các vị trí cấp thấp thường có mức lương từ 3.000 đến 7.000 ringgit mỗi tháng, so với mức trung bình quốc gia khoảng 2.793 ringgit. Các vị trí có kinh nghiệm hơn có thể đạt từ 10.000 đến 30.000 ringgit, theo ước tính của ngân hàng trung ương.
Tuy nhiên, việc xây dựng các trung tâm dữ liệu quy mô lớn cũng có mặt trái của nó. Thứ nhất, tỷ lệ tạo việc làm thấp hơn nhiều so với ngành sản xuất, chủ yếu là do tự động hóa và vị trí xa xôi của nhiều cơ sở. Các trung tâm dữ liệu cũng đòi hỏi nguồn lực lớn, trong đó điện và nước đang trở thành những trở ngại đối với Johor.
Ủy viên Hội đồng Hành chính bang Johor, ông Lee Ting Han, cho biết với Nikkei Asia rằng Johor hiện có 15 trung tâm dữ liệu đang hoạt động, 11 trung tâm đang được xây dựng và 25 dự án đã được phê duyệt, với tổng công suất 5,3GW.
Ông Lee cho biết: “Chúng tôi đang đồng thời xây dựng ba cơ sở cung cấp nước để đáp ứng nhu cầu, và giai đoạn đầu tiên sẽ đi vào hoạt động vào tháng 6 năm 2027, vì vậy chúng tôi đã thông báo cho các đơn xin cấp phép mới rằng họ cần thay đổi giải pháp làm mát của mình, nếu không chúng tôi sẽ từ chối đơn. Chúng tôi có đủ điện và nước, nhưng đối với nước, chúng tôi cần thêm cơ sở hạ tầng hệ thống cung cấp và điều đó cần thời gian”.
Các yếu tố địa chính trị và kiểm soát xuất khẩu là những rủi ro khác. Iskandar của datacenterHawk nói với Nikkei Asia rằng việc tiếp cận chip AI vẫn là một ẩn số lớn khi cuộc cạnh tranh ngày càng gay gắt để trở thành trung tâm dữ liệu tiếp theo của khu vực.
“Nếu có một khoản đầu tư mới đổ vào Malaysia, Indonesia hoặc Thái Lan mà không chắc chắn liệu họ có thể nhập khẩu chip AI hay không, sẽ có rủi ro lớn là sau khi xây dựng xong các cơ sở vật chất, sẽ không có người mua”, ông Iskandar cho biết.
Malaysia đã thành lập văn phòng AI quốc gia vào cuối năm 2024 và đặt mục tiêu trở thành “quốc gia AI” vào năm 2030. Nước này đang nỗ lực duy trì lập trường trung lập giữa Mỹ và Trung Quốc, hoan nghênh đầu tư từ các công ty công nghệ của cả hai bên.
Nhưng rủi ro vẫn tồn tại.
Malaysia, giống như Singapore, đã nhiều lần bị các nhà hoạch định chính sách của Mỹ giám sát chặt chẽ vì lo ngại các trung tâm dữ liệu của nước này có thể bị các tập đoàn công nghệ Trung Quốc sử dụng để né tránh các biện pháp kiểm soát xuất khẩu của Washington đối với chip và các công nghệ tiên tiến khác.
Để đáp lại, chính phủ Anwar Ibrahim vào tháng 7 đã áp đặt các biện pháp kiểm soát xuất khẩu mới đối với chip AI hiệu năng cao có nguồn gốc từ Mỹ nhằm ngăn chặn các nỗ lực lách luật kiểm soát xuất khẩu hoặc tham gia vào các hoạt động buôn bán bất hợp pháp của bất kỳ cá nhân hoặc công ty nào. Ông Lee cho biết chính phủ Malaysia hy vọng duy trì sự cân bằng giữa hai siêu cường thế giới và tư duy đó được áp dụng khi phê duyệt các dự án trung tâm dữ liệu mới ở Johor.
“Điều quan trọng là phải giữ thái độ trung lập trong khi chúng ta theo dõi sát sao các biện pháp kiểm soát xuất khẩu,” ông nói. “Việc tiếp cận thị trường với chip AI của Nvidia sẽ có tác động sâu sắc đến tính bền vững của xu hướng trung tâm dữ liệu AI tại Malaysia”.
Theo: Nikkei Asia
|
|
