Nhớ 'một câu nhịn chín câu lành', người Việt sẽ không hung dữ
Hơn nhau không phải ở nắm đấm mà là ở khả năng học tập, làm việc, chia sẻ, thương yêu, tử tế với ḿnh, với người trong mối quan hệ với cuộc sống xung quanh!
Hạ cẳng tay, thượng cẳng chân sau khi va chạm giao thông - Ảnh do bạn đọc cung cấp
Cách đây mấy bữa, trên đường đi làm về, tôi thấy một đám đông ở Hàng Xanh (Q.B́nh Thạnh, TP.HCM), nghĩ là có kẹt xe. Tới gần mới phát hiện là vừa có vụ va quẹt và hai tài xế đang căi nhau, người đi đường ngang qua ai cũng lắc đầu.
Chuyện va quẹt trên phố đông như Sài G̣n giờ tan tầm là chuyện cơm bữa, nếu cảm thông và chia sẻ được th́ có lẽ người ta sẽ nhẹ nhàng cho qua, tôi nghĩ vậy!
Môi trường nhiều mầm mống bạo lực
Thường người ta sẽ nổi nóng khi gặp một chuyện bất như ư nào đó, như vừa bị sếp la, ra cổng cơ quan bảo vệ đùa một câu, liền sân si. Nỗi buồn, sự bực bội là thứ năng lượng chi phối hành xử khiến người ta không thể kiềm chế được cơn tức dâng lên, lây sang người khác.
V́ vậy, có người dễ nổi nóng đă cảnh báo: "Thấy tôi ‘khó ở’ là tránh xa xa giùm, không ăn mắng ráng chịu". Theo đó, người nóng lâu ngày họ cũng biết tính khí của ḿnh nên có "chống chỉ định" chuyện nói đùa, tiếp xúc lúc họ đang không vui, căng thẳng. Thực ra, khi quá mệt mỏi, phiền muộn trong ḷng, ta không c̣n giữ được ḿnh.
Có người bạn của tôi b́nh thường hiền queo, ai nói ǵ cũng cười. Bỗng một ngày, tôi hỏi "sao buồn dữ rứa?" lại bị bạn nạt cho một câu nghe chưng hửng. Trời, bạn ḿnh đây sao? Mới đầu tôi phản ứng vậy, nhưng chợt dừng lại v́ nhớ ra, đây không phải là bản chất của bạn. Có thể bạn đang có một nỗi niềm, áp lực từ cuộc sống, gia đ́nh, t́nh yêu hoặc bản thân đang trải qua bệnh tật, sự cố…
Ai cũng có lúc nóng giận, nếu ḿnh hiểu th́ sẽ không khiến ngọn lửa trong họ cháy phừng. Tôi im lặng và không bỏ mặc, cuối cùng cũng nghe được thổ lộ từ bạn. Bạn bị nhiều áp lực trong công việc: sếp chèn ép, đồng nghiệp t́m cách chơi khăm, lương không cao, phải chật vật trang trải cuộc sống…
Tất nhiên, nhiều người khó khăn hơn nhưng họ không nổi nóng. Đó là tính cách và sức chịu đựng của từng người. Sự nóng tính là một thói quen được huấn tập hằng ngày theo nguyên lư:
"Thói quen tạo nên tính cách, tính cách tạo nên số phận".
V́ thế, các chuyên gia tâm lư khi chia sẻ với tôi về thói vũ phu của chồng vẫn thường lưu ư, có thể anh ấy từng bị bạo hành lúc nhỏ, từng sống gần những gia đ́nh lớn tiếng, ồn ào đánh căi nhau như cơm bữa.
Sự tác động của cuộc sống xung quanh lên tính cách con người theo hướng đó được ông bà xưa đúc kết rằng "gần mực th́ đen". Cái đen đó cần có thời gian thanh lọc để dần trắng, nhưng nếu vẫn tiếp tục nuôi dưỡng trong môi trường đen hơn th́ sẽ đen đậm hơn.
Ngày nay các văn hóa phẩm mang tính bạo lực vẫn đầy rẫy trên mạng và tồn tại trong cuộc sống, giải trí của nhiều người: từ game online đến phim ảnh. Thường ngày tiếp xúc với sự đánh đấm, máu me trong các "thức ăn tinh thần" đó khiến năo quen với những "mùi vị" của bạo lực, từ đó hành xử theo.
Những kẻ "giang hồ mạng" được ngưỡng mộ và thu tiền trăm triệu cũng chính là một "h́nh tượng" khiến người ta thay đổi suy nghĩ: cần ǵ học hành, tử tế, chỉ cần có "số má" là có thể lên đời.
Môi trường bên ngoài đă vậy, trong nhà trường, gia đ́nh cũng đầy mầm mống bạo lực, tránh sao người trẻ không hoang mang và hành xử theo cách tương tự. Đây mới là điều đáng lo, và người lớn muốn thay đổi không khí bạo lực lan tràn th́ chính bản thân phải nỗ lực để ứng xử nhẹ nhàng với nhau trước.
Nhẫn để yêu thương
Không thể có kết cục tốt với những người nóng nảy. Nhân vật Trương Phi trong Tam Quốc Chí là h́nh mẫu của nóng tính dẫn đến hư sự và mang họa sát thân. Ai cũng nóng nảy trong hành xử th́ chiến tranh sẽ nổ ra, thương vong là tất yếu.
Một câu nói đùa cũng thành chuyện lớn v́ con người ta quá nóng, quá hung dữ; đi nhậu lo hát karaoke cũng bị đánh chết th́… ôi thôi, cuộc sống quá kinh khủng. Pháp luật cần nghiêm minh để trừng trị việc vô cớ đánh, giết người nhưng đó là xử lư phần ngọn, c̣n cái gốc vẫn là giáo dục.
Làm sao để con người có thể chậm lại để phân tích kỹ hơn từng câu nói, từng biểu hiện của người khác, trong đó có thân nhân, bạn bè ḿnh để không chụp mũ rồi hành xử như người điên, người say?
Sống thiền hay b́nh tĩnh sống, sống chậm, sống có chánh niệm… là những cách sống theo tinh thần "nhẫn để yêu thương". Đầu tiên là thương ḿnh. Một người chỉ được người khác tin tưởng, nể trọng và giao việc khi có sự chín chắn, điềm tĩnh trong xử lư. Như vậy, người sống có lư trí, điềm tĩnh chính là cách sống lợi lạc tự thân.
C̣n cái lợi cho người xung quanh, nhất là người thân - thương th́ cũng dễ dàng để thấy. Con cái sẽ học được nhiều điều hay ho từ bố mẹ có cách sống nhẹ nhàng, t́nh cảm. Đó mới là gia tài quư giá để lại cho con.
Hành xử nóng tính dẫn tới hư việc, hại người th́ ṿng lao lư chờ ḿnh là chắc chắn. Một khi đă gây ra sự cố mới hối th́ đâu c̣n kịp. Nhiều người b́nh luận thiếu niên 16 tuổi rút dao đâm chết người nhắc ḿnh chuyện chạy xe chính là "anh hùng rơm", chứng tỏ với bạn gái nhưng rồi được ǵ sau lần ra tay đó? Tù tội và có thể mất luôn bạn gái.
Ai đợi và ai chấp nhận một người giết người làm người yêu, người chồng, người cha tương lai?
Thực ra, sân si - ai cũng có. Cái chính là cách quản lư năng lương tiêu cực đó để những năng lượng tích cực phát triển. Để làm được điều đó, phải xây dựng lối sống nhân văn từ chính mỗi gia đ́nh, người lớn dạy trẻ nhẫn nhịn để an lành như ông bà ḿnh nhắc "một câu nhịn chín câu lành".
Chuyện Xưa: Chúng Ta Vốn Dĩ Chỉ Có Hai Bàn Tay Trắng…
Thời xưa, có một người quư tộc nọ sau khi trải qua một phen tranh đoạt, rốt cục đạt được ư nguyện trở thành vua một nước. Thế nhưng về sau vị vua này phát hiện quyền thế cũng không mang đến vui sướng cho ḿnh; v́ vậy ông muốn có nhiều tiền bạc châu báu hơn, nhưng từ từ người này lại phát hiện kỳ trân dị bảo đều là vật ngoài thân, có nhiều rồi trái lại lại sinh ra ư nghĩ chúng thật tầm thường.
Tiếp theo vị vua này muốn có được t́nh yêu, nhưng rồi ông lại phát hiện t́nh yêu sẽ phai nhạt, thậm chí mang đến cho ḿnh càng nhiều phiền năo hơn. Cuối cùng, ông muốn trường sinh bất lăo nên đă phái người đi khắp nơi t́m kiếm thuốc trường sinh bất lăo, rồi ông thất vọng phát hiện ra rằng trên đời này không có thuốc trường sinh bất lăo.
Vị vua này chán nản phát hiện ḿnh suốt đời truy đuổi danh – lợi – t́nh, sống lâu trăm tuổi, kết quả lại khiến ḿnh cảm thấy trống rỗng, bởi vậy ông dứt khoát buông tất cả, vào núi tu đạo, t́m kiếm chân lư cuộc sống.
Trong thời gian tu đạo, hoàng hậu nhiều lần phái người đến thỉnh vua trở về, nhưng ông đều lấy lư do ḿnh c̣n chưa ngộ đạo, không thể trở về. Cuối cùng, hoàng hậu tự ḿnh đến khuyên ông, đồng thời ra tối hậu thư: Phải có đầy đủ lư do, bằng không lập tức theo nàng trở về.
Vị vua này nói: “Ta đă từng truy cầu quyền thế, cũng nhận được quyền thế; từng truy cầu tài phú, cũng nhận được tài phú; từng truy cầu t́nh yêu, cũng nhận được t́nh yêu, nhưng về sau ta lại phát hiện những thứ này đều là hoa trong gương, trăng trong nước. Tiếp đó ta nghĩ trường sinh bất lăo, thế nhưng cho dù người người đối với ta hô: vạn tuế, vạn vạn tuế, nhưng mà ta lại ngày càng già nua”.
“Giờ ta rốt cuộc đă hiểu rơ rồi, hoàng hậu à! Kỳ thực, chúng ta vốn dĩ chỉ có hai bàn tay trắng, những ǵ là quyền thế, tài phú, t́nh yêu mà chúng ta từng có được trên thực tế đều là huyễn ảnh nhất thời, chúng ta cũng không thực sự có được nó. Nếu đây hết thảy đều là hư ảo, kết quả đều là công dă tràng, v́ sao ta c̣n muốn trở lại nào?“.
Sau khi nghe xong những lời này, hoàng hậu biết vua tâm ư đă quyết, không thể làm ǵ khác hơn, liền buồn bă rời đi.
Chơi Với Tàu, Anh Quốc Được Lợi Ǵ? - Ngô Nhân Dụng
Joshua Wong, tức Hoàng Chi Phong (Chi-fung, 之鋒), một lănh tụ sinh viên đ̣i dân chủ hóa đă bay từ Hồng Kông sang London để biểu t́nh phản đối Tập Cận B́nh; cũng như những người Tây Tạng và Uyghur. Các tổ chức nhân quyền quốc tế chỉ trích chính phủ Anh đă bỏ qua các vi phạm nhân quyền của Cộng Sản Trung Hoa khi mở rộng giao thương với lục địa. Chính phủ Mỹ cũng tỏ ư bất b́nh. Nhưng đứng trên quyền lợi nước Anh th́ việc tiếp đón Tập Cận B́nh có nhiều điều lợi hiển nhiên, khó bỏ qua; mà nếu đem so sánh hai bên th́ Anh Quốc lợi hơn.
Khi nói đến quyền lợi kinh tế, chính phủ Anh xưa nay không quan tâm đến các vấn đề nhân nghĩa. Sau khi Trung Cộng chiếm được lục địa Trung Hoa, Anh Quốc là nước Tây phương đầu tiên lập quan hệ ngoại giao chính thức. Dù chính quyền Mỹ rất bất b́nh nhưng sau đó cũng hiểu rằng tất cả chỉ v́ quyền lợi kinh tế, trong khi nước Anh vẫn đứng bên cạnh Mỹ trong tất cả các cuộc tranh chấp với Trung Cộng. Không ai quên được rằng vào nửa đầu thế kỷ 19, Anh quốc đă đ̣i nhà Thanh mở cửa buôn bán làm ăn bằng sức mạnh quân sự, nổi tiếng nhất là những cuộc “Chiến tranh Nha phiến.” Bắt vua Tàu cho con buôn người Anh đem thuốc phiện vào bán cho dân Trung Hoa hút; một nước đă làm như vậy nay muốn đóng vai giảng dạy về nhân quyền cũng hơi khó.
Người đi tiên phong trong chính phủ Anh trong việc mở cửa với Bắc Kinh là Bộ Trưởng Tài Chánh George Osborne, người nhiều hy vọng sẽ lên thay Thủ Tướng David Cameron sau này. Vào Tháng Ba năm 2015, chính phủ Anh là quốc gia đầu tiên trong khối G-7 đồng ư gia nhập Ngân hàng Đầu tư Hạ tầng Cơ sở Châu Á (AIIB) do Bắc Kinh đề xướng. AIIB được dựng lên để cạnh tranh với Ngân Hàng Thế Giới và Ngân Hàng Phát Triển Châu Á, nằm trong ảnh hưởng Mỹ và Nhật Bản. Không riêng chính phủ Mỹ mà các nước khác ở Châu Âu cũng than phiền; v́ Đức và Pháp muốn cùng với Anh tham dự với tư cách một khối Châu Âu đoàn kết.
Một tháng trước khi Tập Cận B́nh qua London, ông Osborne đă qua Bắc Kinh, được đón tiếp long trọng trong năm ngày, với những nghi lễ thường dành cho các người cầm đầu chính phủ. Điều đó chứng tỏ Tàu thấy cần Anh không khác ǵ Anh muốn chơi với Tàu. Osborne tuyên bố: Muốn Anh trở thành nước cộng tác hạng nhất với Trung Quốc ở phương Tây!
Chính phủ Anh có thể nói trắng ra như vậy v́ họ tự tin trong nước cờ này chính nước Anh được lợi nhiều hơn. Tuy kinh tế Tàu được coi là lớn thứ nh́ thế giới, lợi tức tính từng đầu người (GDP per capita) dân Trung Hoa lục địa chỉ bằng một phần ba của dân Anh (một phần tư dân Mỹ). Kinh tế Tàu mới giảm tốc độ tăng trưởng, chỉ c̣n 6.9% (trong thực tế có lẽ là 4%). Thị trường chứng khoán bên Tàu đă mất giá gần 40% trong mấy tháng qua. Làm ăn với một nước như vậy không có lư do nào để sợ. Nhưng kinh tế nước Tàu đang thay đổi, cuộc thay đổi không thể tránh được nhưng sẽ phải qua nhiều khó khăn. Từ một nền kinh tế chỉ lo sản xuất đồ rẻ tiền, chỉ lo xây cất nhiều nhà máy mà không biết có lợi hay không, xây cất nhiều cao ốc, đường sá và phi trường rồi bỏ trống, Trung Quốc sẽ phải quay sang gia tăng hàng tiêu thụ cho thị trường dân trong nước. Các ngân hàng Trung Quốc sẽ phải cải tổ, làm ăn theo tiêu chuẩn quốc tế; các thị trường chứng khoán cũng vậy. Trước đây Trung Quốc chăm chú nhập cảng quặng mỏ, nguyên liệu từ Phi Châu, Brazil, Úc và máy móc thiết bị từ nước Đức. Nay mai, Bắc Kinh sẽ cần “mua” rất nhiều dịch vụ tài chánh, ngân hàng, mà nước Anh đang sẵn sàng cung cấp, nếu Mỹ c̣n ngần ngại.
Hệ thống tài chánh quốc tế ngày càng phức tạp và liên kết ràng buộc với nhau. Những chuyên viên tài chánh ngồi làm cố vấn và chuyển dịch tiền vốn khắp thế giới đem lợi tức về gấp ngàn lần những kỹ sư công nhân chạy máy. Cắt đứt khả năng giao dịch một ngân hàng Nga với thế giới bên ngoài gây tai hại cho chính phủ Putin hơn là gửi một sư đoàn sang Ukraine. London vẫn cạnh tranh với New York trong vai tṛ trung tâm tài chánh của cả thế giới, cũng như Hồng Kông và Singapore đang giành vai tṛ trung tâm tài chánh vùng Á Đông.
Ông George Osborne “biết thóp” chính quyền Bắc Kinh đang khao khát điều ǵ. Họ muốn đồng nhân dân tệ được sử dụng như một đồng tiền quốc tế, nếu không bằng mỹ kim th́ cũng được giới làm ăn chấp nhận ngang hàng với đồng tiền Anh, Nhật Bản hay Canada. Nhu cầu “quốc tế hóa đồng nguyên” lộ rơ, đă được thí nghiệm ở Hồng Kông nhưng không có kết quả. Bởi v́ người ta chỉ chấp nhận cầm một đồng tiền nếu biết rằng có thể đem nó đi trả ở chỗ khác, hoặc ít nhất, đem đổi ở chỗ khác dễ dàng.
Bắc Kinh đang khao khát mong đồng nguyên “được chấp nhận.” Từ năm 2013, ông George Osborne đă hé mở ư kiến cho đồng nguyên được mua bán trên thị trường London. Bây giờ, để mở đầu sẽ cho Bắc Kinh phát hành các trái phiếu nhà nước tại London, người mua sẽ trả bằng đồng nhân dân tệ. Bắc Kinh sẽ mở mặt với đời, nhưng London sẽ thâu thuế, tạo công việc cho các chuyên viên tài chánh của ḿnh, và mở ra một cuộc làm ăn mới.
Trong khi đang ở Trung Quốc, Osborne đă nói với đài BBC rằng ông muốn lục địa Trung Hoa, trong 10 năm, sẽ trở thành thị trường xuất cảng lớn nhất cho hàng hóa và dịch vụ của nước Anh (hiện nay nó đang đứng hàng thứ sáu). Người dân Trung Hoa đang được chính quyền khuyến khích tiêu thụ nhiều hơn. Giai cấp trung lưu ở Trung Quốc đang lớn dần, sẽ có 400 triệu người sẵn sàng tiêu tiền (trong lục địa, lương 1000 đô la một tháng được coi là “trung sản” rồi). Họ sẽ mua những thứ mà công nghiệp Anh có thể cung cấp: Xe hơi, dược phẩm thứ thiệt không lo hàng giả.
Nhưng món “hàng xuất cảng” quan trọng hơn là những dịch vụ cung cấp cho các xí nghiệp vào lúc chính quyền đang bắt các doanh nghiệp nhà nước phải được tư nhân hóa và cạnh tranh ráo riết trên thị trường. Các ngân hàng Trung Quốc sẽ phải cải tổ, cần cố vấn dịch vụ tài chánh; một kỹ năng mà Anh quốc đă truyền cho các thuộc địa cũ Hồng Kông và Singapore. Trong cuộc công du ở Bắc Kinh tháng trước, ông Osborne đă yêu cầu Trung Cộng cấp thêm giấy phép cho các ngân hàng Anh quốc mở chi nhánh.
Tất nhiên, một mối lợi dễ thấy nhất là tiền đầu tư của Bắc Kinh. Số tiền đó lên tới 46 tỷ Mỹ kim. Tất nhiên đây là chuyện hai bên cùng có lợi. Với kho dự trữ ngoại tệ 3,600 tỷ đô la, Bắc Kinh có thể đem dăm chục tỷ bỏ vô chỗ này, vài chục tỷ bỏ chỗ khác; không cần phải t́m đến nước Anh; dù đầu tư vào nước Anh lời hơn mua công trái chính phủ Mỹ với lăi suất vài phần trăm một năm. Đối với kinh tế Anh, số tiền đầu tư mới sẽ tạo thêm công việc làm cho gần 4,000 người. Nhất là trong lúc nước Anh đang thiếu và cần tiền cho một vụ đầu tư đang lúng túng, là nhà máy điện nguyên tử Hinkley Point tại Somerset.
Nhà máy Hinkley Point đă tiêu tốn £24.5 tỷ (bảng Anh), và đến kỳ hạn 2023 chưa chắc đă hoàn tất. Công ty Pháp EDF đứng đầu dự án, đóng vai cổ đông chính và sẽ được hưởng nhiều nhất. Nhưng công ty EDF đang gặp khó khăn kỹ thuật trong việc kiến tạo máy phát điện, không những ở hai nhà máy đang xây dựng ở Anh mà c̣n ở Pháp và Phần Lan. Các dự án đều bị tŕ hoăn và chi phí có nơi tăng gấp ba lần. Các nhà đầu tư Anh hay Mỹ không thiết tha tham dự vào công tŕnh dang dở này. Hai công ty quốc doanh Trung Quốc sẽ góp £2 tỷ bảng (3 tỷ Mỹ kim) để thành những cổ đông nhỏ.
Nhiều người sẽ đặt câu hỏi liệu nước Anh có bị ràng buộc quá chặt chẽ với Trung Cộng, hoặc “lệ thuộc” Trung Cộng, sau khi mở cửa giao thương hay không? Câu hỏi quan hệ kinh tế có tạo ra áp lực chính trị hay không đă được đặt ra khi người ta nh́n vào số tiền chính phủ Mỹ nợ Bắc Kinh. Vào Tháng Tư năm 2015, Mỹ đang nợ Nhật $1.2244 ngàn tỉ (trillion) đô la, chỉ nợ Trung Cộng $1.2237 ngàn tỉ! Quư vị có thể t́m đọc lại một bài cũ trong mục này “Mỹ nợ tiền Trung Cộng, có sao không?” Câu trả lời là không sao cả. Thực ra, những số tiền đầu tư dưới dăm chục tỷ đô la không thấm thía ǵ đối với một nước Anh với tổng sản lượng nội địa (GDP) ba ngàn tỷ đô la. Dân Anh chỉ có 64 triệu dân c̣n 1,300 triệu người Trung Quốc, chỉ làm ra GDP 10 ngàn tỷ đô la!
Trong thực tế năm 2014 người Trung Quốc đă đứng hàng thứ tư trong các nguồn đầu tư ngoại quốc vào nước Anh, với 112 dự án. Đặc biệt là trong địa ốc. Những người Trung Hoa giầu có gần đây gửi con sang Anh học nhiều hơn, thay v́ gửi qua Canada hay Australia. Sau đó, họ sang London mua nhà và đất; cũng như đă sang mua ở Úc, Canada và Mỹ. Đa số những thành phố được người Trung Hoa ưa chuộng nhất thế giới nằm ở Mỹ Châu, London là thành phố Châu Âu duy nhất.
Chính phủ Anh có lư do chính đáng cho Tập Cận B́nh được hưởng một cuộc tiếp đón vương giả hào nhoáng. Không phải v́ muốn hủ hóa một “lănh tụ vô sản” mà để thu lợi cho nước Anh. Họ nh́n nhận một thực tế là kinh tế Trung Quốc đóng vai tṛ quan trọng. Trung Quốc mua một phần tư số hàng xuất cảng của Australia, một đồng minh thân thiết nhất của Mỹ ở Châu Á!
Nhưng trong cuộc tính toán của Thủ Tướng David Cameron và Bộ Trưởng Tài Chánh George Osborne, cái ǵ có lợi cho nước Anh th́ họ làm. Trung Cộng cũng được lợi, nhưng mối lợi tương đối nhỏ hơn. Hơn 170 năm sau cuộc Chiến Tranh Nha Phiến, London đă đề nghị trao đổi kinh tế với Trung Quốc nhiều hơn và lần này Bắc Kinh đă hồ hởi đồng ư. Cuộc trao đổi thuần túy kinh tế, không ai nói đến một liên kết quân sự hay ngoại giao nào cả, đó là điều cần chú ư.
Lănh tụ sinh viên Joshua Wong, Hoàng Chi Phong, vẫn có quyền tự do biểu t́nh chống Tập Cận B́nh, mà c̣n được mời tới nói chuyện ở các đại học như Oxford Union, the London School of Economics và The London School of Oriental and African Studies. Tập Cận B́nh đủ khôn ngoan để không thốt ra một lời phản đối, dù trong lúc được Thủ Tướng Cameron mời đi nhậu rượu bia.
- Cái ǵ đă cũ là cũ, Có cố đánh bóng cũng không thể mới.
- Cái ǵ đă qua là qua. Có quay trở lại cũng chẳng như xưa.
- Cái ǵ đă vỡ là vỡ. Có hàn gắn lại cũng c̣n vết rạn nứt.
- Cái ǵ đă đứt là đứt. Có ráng nối lại cũng chẳng tồn tại dài lâu.
- Cái ǵ đă đi là đi. Có níu kéo nó về cũng chẳng c̣n là của ḿnh nữa.
- Cái ǵ phải quên là quên. Có nhớ nhung măi cũng chỉ là hoài niệm.
- Sự tin tưởng giống như một tờ giấy, một lần bị ṿ nát nó sẽ không thể toàn hảo như xưa.
- Khi ai đó rời bỏ ta, hăy để họ ra đi . Số phận của ta không bao giờ kết chặt với những ai quyết tâm rời bỏ ta. Họ không phải là người xấu, họ chỉ là nhân vật kết thúc vai tṛ trong câu chuyện của cuộc đời ta mà thôi.
- Có ba thứ trong đời không bao giờ nên tiếc nuối. Đó là:
* T́nh yêu đă ra đi.
* Người bạn không xứng đáng.
* Ngày hôm qua.
Bởi v́ đó là những điều đă không c̣n có thực, không c̣n có ư nghĩa và không c̣n tồn tại trong ngày hôm nay và ngày mai của ta. V́ thế, là những điều không nên làm vướng bận ḷng ta, không nên làm u sầu trái tim ta và làm rơi nước mắt ta thêm nữa.
Một sớm mai kia thức dậy, bạn có thể sẽ thấy người bạn yêu không c̣n là người đàn ông/đàn bà bạn đă yêu nữa. Bạn sẽ buồn v́ họ? Sẽ đau v́ không thể yêu người đó nữa? Sẽ tiếc nuối t́nh yêu đă có? Nhưng, hăy nghĩ: Khi bạn yêu họ, họ là người bạn yêu, với những ǵ bạn yêu. Khi họ không c̣n như thế nữa, hoặc khi bạn nhận ra họ chưa bao giờ như bạn nghĩ, cũng đừng cảm thấy đau buồn hay nuối tiếc. Bởi v́ t́nh yêu đó, trước giây phút đổi thay đó đă là một t́nh yêu trọn vẹn, người yêu đó trước giây phút nhận ra đó đă là một người yêu trọn vẹn. Chỉ có điều, đó là một t́nh yêu đă qua, một người yêu đă ra đi. Và nên để gió cuốn bay đi…
Một người bạn không xứng đáng với những ǵ ta dành cho họ càng không bao giờ nên hối tiếc, cho dù có thể là một nỗi buồn trong thoáng chốc. Buồn không phải v́ ta đă dành cho họ nhiều yêu thương mà họ không xứng đáng được nhận, cho đi là không bao giờ nên hối tiếc. Mà buồn v́ cuộc sống không nên như thế, con người không nên như thế, vậy thôi. Dù sao, cũng nên sống hết ḿnh, yêu thương hết ḿnh. Đâu đó trong cuộc đời vẫn là những ṿng tay rộng mở, c̣n những cái quay mặt đă ở sau lưng…
Và ngày hôm qua. Ngày hôm qua luôn là một cái bóng rất lớn, đôi khi là quá lớn lên hiện tại. Cho dù là cái bóng của hạnh phúc hay bất hạnh. Có những người không bao giờ thoát nổi ra khỏi cái bóng đó để bước đi về phía ngày mai. Nhưng bạn biết không, chỉ những người không nh́n thấy bóng ḿnh v́ bận rộn ngẩng cao đầu bước mới không luẩn quẩn ở cái bóng của ḿnh măi. Ngày hôm qua chỉ là một cái bóng. Mà chúng ta th́ cần điều ǵ đó rơ rệt, mang dáng dấp, hơi thở, sự sống. Đừng đuổi theo cái bóng đó, bạn nhé. Nó cũng giống như ngồi thở than vọng tưởng những cánh bướm mùa trăng tṛn thuở xưa. Hăy cứ thương nhớ nhưng đừng bao giờ tiếc ngày hôm qua. Ngày hôm qua đă qua rồi…
Đôi khi, đúng hơn là rất nhiều khi tôi cũng thấy buồn. Nhưng tuyệt nhiên không bao giờ cho phép ḿnh nuối tiếc. Tôi tin, rất tin cuộc sống cần dựa trên những nỗ lực không mệt mỏi để vươn lên, để cho đi và để biết trân trọng hiện tại, hướng tới ngày mai. Những ǵ đă cho đi là những điều quư giá. Những hạnh phúc đă mang đến cho người là những món quà tự tặng ḿnh. Những yêu thương đă trao là những yêu thương được nhận. Ngay cả những nỗi buồn cũng là một trải nghiệm ư nghĩa. Những cho nhận ấy ngày hôm nay và ngày mai nh́n lại ta mới có thể thấy hết giá trị của đời ḿnh.
Những người luôn bận ḷng với những đố kỵ, day dứt với những đau khổ, trầm ḿnh trong nước mắt, giam ḿnh trong những ám ảnh về quá khứ và dằn vặt ḿnh với những đ̣i hỏi yêu thương là những người không bao giờ có thể hạnh phúc, không bao giờ biết giá trị đích thực của cuộc sống.
Một sớm mai kia khi tất cả sẽ thành hư vô trong đời, tôi mong bạn sẽ mỉm cười. V́ ḿnh đă sống những ngày trọn vẹn
Kinh hoàng những con số về nói dối của học sinh, sinh viên Việt Nam trong thời CS. Học sinh cấp I, 22%, cấp II, 50%, cấp III, 64%, và sinh viên 80% nói dối cha mẹ! "Tỷ lệ này tăng phi mã, càng học lên cao càng thạo nói dối", nói dối ngay trong giai đoạn còn "tuổi ngọc, mới rời nôi 'nhân chi sơ' chưa được mấy năm mà các em đánh mất 'tính bản thiện'!". Và trong "nỗi ngạc nhiên đến xót xa ấy", Ô. Nguyễn quang Thân viết trong bài "Ai dạy trẻ nói dối" báo động về "kết quả sững sờ" được Đài Á châu Tự do dùng để điểm blog cho biết, "mọi người vẫn muốn tự vấn" dù câu trả lời "đã có sẵn", đó là: cái thói giới trẻ nói dối này từ đâu ra.”
Mới nghe những con số nói dối kinh hồn của học sinh, sinh viên VN, người viết bài này không dám tin lổ tai mình, nên phải sưu khảo. Đọc kỹ lại bài, xem kỹ lại nguồn tin, tìm hiểu kỹ tài liệu, thì thấy những con số kinh hoàng này nói có sách mắch có chứng. Đó là kết quả sưu khảo của Trung tâm Xã hội học VN, của Đảng Nhà Nước VNCS, chớ không phải của những người dân Việt ăn ngay, nói thẳng, nói thật về tình hình, thời sự VNCS nên bị CSVN chụp mũ là ‘lực lượng thù địch” trong Nghị Quyết 36 của CS Hà nội.
Không lẽ CS Hà nội lại đi nói xấu CS Hà nội nên có đủ lý lẽ để tin những con số kinh hoàng này là có thật. Và con số thực tế có thể còn tồi tệ hơn nữa là đằng khác vì thói quen của CS là ‘bao che’ nhưng cái xấu CS. CS sợ phạm huý nên dùng chữ ‘tiêu cực’ dịch từ chữ negative của Mỹ. Và từ đó người Việt thấy tội nghiệp cho hoc sinh, sinh viên Việt Nam sanh ra, lớn lên trong thời CS, bị chế độ CS ‘cải tạo, giáo dục, đào bồi’, thuần hoá theo “văn hoá” (chữ dùng của CS) hay lối sống (chữ thường dùng của người Việt) nói dối.
Theo xã hội học, gia đình là tế bào của xã hội. Cha mẹ là những người ruột thịt trong nhà, ngoài xã hội suốt đời của một người. Trường học nói chung là môi trường xã hội hoá đầu đời của một con người. Xã hội là nơi con người sống với người khác. Ba môi trường này có tương quan cơ hữu với nhau. Chế độ chánh trị chi phối và bao trùm cả ba môi trường này. Học sinh, sinh viên dối cha, dối mẹ tỷ lệ kinh hồn như trên trong thời CS không thể không nói không do chế độ chánh trị - người dân VN nằm trong chế độ độc tài toàn diện của CS ngoài Bắc hơn nửa thế kỷ, trong Nam hơn một phần ba thế kỷ, tính ra hai ba thề hệ xã hội học.
Chớ thời trước CS, thời chánh quyền của người Việt Quốc Gia, học sinh, sinh viên đâu có tệ lậu như vậy. Ngay thời Pháp Thuộc tám mươi mấy năm, học sinh sinh viên Việt Nam, chính những người CS thời Việt Minh cũng ca ngợi “Học sinh là người Tổ Quốc mong cho mai sau”, và Bộ Thuộc Địa Pháp cũng thừa nhận con đường đi Pháp là con đường chống Pháp.
Còn thời VN Cộng Hoà, chính sách giáo dục Việt Nam Cộng Hoà coi môn Đức Dục là môn học không thể thiếu được đối với học sinh, được đưa vào các lớp tiểu học là nền giáo dục căn bản nhứt của con người. Lớp nào cũng treo câu cách ngôn ‘Tiên Học Lễ Hậu Học Văn’, mà thành thật là nồng cốt của lễ, của đạo người ta ở đời. Nên học sinh, sinh viên không dối trá kinh hồn như thời CS, với tỷ lệ phản đạo đức quá cao như vậy.
Học sinh, sinh viên thới CS sở dĩ dối trá kinh khủng như vậy vì không dối thì không sống nổi trong chế độ CS. Lớp trẻ này bị tiêm nhiễm lối sống nói dối để sống với CS, trong thời CS ngay trong gia đình với cha mẹ bị ‘văn hoá nói dối” của CS truyền sang, áp đặt.
"Một người bạn của tôi trên chuyến trở về Nam Phi sau một thời gian sống ở Âu Châu, đă phải chờ khá lâu ở phi trường Heathrow của London. Sau khi mua một ly cà phê và một gói bánh quy, cô kéo lê hành lư lỉnh kỉnh tới một cái bàn trống để đọc báo và ăn bánh trong khi chờ máy bay.
Khi đang đọc tờ báo buổi sáng, cô nhận ra có người làm ǵ đó sột soạt ở bàn ḿnh. Liếc nh́n qua tờ báo, cô sửng sốt thấy một anh chàng ăn mặc lịch sự đang với tay lấy bánh của cô, bỏ vào miệng. Không muốn làm ầm ĩ, cô chỉ nghiêng ḿnh để lấy một cái cho ḿnh.
Một phút sau, cô lại nghe tiếng sột soạt. Anh chàng kia lại lấy thêm bánh để ăn.
Cho đến lúc cả hai đă ăn đến cái bánh cuối cùng trong gói, cô đă tức giận hết cỡ nhưng vẫn không nói được câu nào. Rồi chàng trai bỗng bẻ cái bánh làm hai, đẩy một nửa về phía cô và ăn nửa c̣n lại, rồi bỏ đi.
Lát sau, khi loa phóng thanh gọi tên cô, và yêu cầu cô xuất tŕnh vé, cô vẫn c̣n bừng bừng cơn giận và mạt sát thậm tệ , khinh bỉ đến tột cùng anh chàng kia . Tuy nhiên, các bạn hăy thử tưởng tượng sự xấu hổ của cô khi cô mở túi xách ra và khám phá ra rằng gói bánh của ḿnh vẫn c̣n nằm nguyên trong đó. Th́ ra từ năy tới giờ cô đă ăn bánh của người ta. Chàng kia đă chia sẻ với cô đến miếng bánh cuối cùng. Thật là một con người tốt bụng"
Suy nghĩ: Câu chuyện cho thấy cái nh́n của chúng ta về người khác không luôn luôn chính xác, thậm chí nhiều khi c̣n nhầm lẫn nữa. V́ thế đừng vội xét đoán, kết án. Và cũng phải sẵn sàng thay đổi cái nh́n của ḿnh khi chúng không c̣n đúng với sự thật nữa. Quan trọng hơn nữa, nếu chúng ta muốn có những thay đổi lớn trong cuộc đời ḿnh th́ trước hết chính ḿnh phải biết thay đổi cách nh́n về người khác. Hăy đeo cặp kính khác rồi mọi sự quanh ta sẽ thay đổi theo
Vừa nhận được điện thoại, nam bác sĩ vội vă tới bệnh viện. Ông khoác vội trang phục phẫu thuật và tiến ngay tới pḥng mổ. Lúc đó, người cha của cậu bé sắp sửa phẫu thuật đang ngồi đợi tại cửa pḥng. Vừa nh́n thấy bóng bác sĩ, người cha nói ngay : “Tại sao giờ này ông mới đến?
Ông không hay biết con trai tôi rất nguy kịch sao? Thực ḷng ông có trách nhiệm nghề nghiệp không vậy?”
Bác sĩ điềm tĩnh trả lời : “Thật xin lỗi, lúc này không phải ca tôi trực nên tôi không có mặt tại bệnh viện. Thế nhưng vừa nhận được điện báo tôi đến ngay đây… Và lúc này tôi muốn tịnh tâm một chút để chuẩn bị phẫu thuật”.
Người cha giận dữ : “Tịnh tâm à?! Giả như con của ông đang nằm trong pḥng cấp cứu th́ ông có tịnh tâm được không? Nếu như con trai ông sắp chết, ông sẽ làm ǵ?”
Vị bác sĩ lại mỉm cười trả lời : “Tôi sẽ nói điều mà ông Gióp đă nói trong Kinh Thánh: ‘Thân trần truồng sinh từ bụi đất, tôi sẽ trở về bụi đất thân trần truồng. Chúa đă sinh ra, Chúa lại lấy đi, xin chúc tụng Chúa’. Những bác sĩ không có khả năng giữ lại mạng sống. Ông hăy đi và cầu nguyện cho con trai ông. Chúng ta sẽ nỗ lực hết ḿnh và cậy trông vào ân sủng Thiên Chúa”.
“Khuyên lơn người khác khi mà bản thân ḿnh chẳng dính dáng ǵ xem ra quá dễ dàng”. Người cha phàn nàn.
Cửa pḥng phẫu thuật đóng lại. Vị bác sĩ miệt mài vài giờ liền trong pḥng mổ. Và ông rời khỏi pḥng phẫu thuật trong niềm hạnh phúc: “Cảm tạ Chúa. Con trai ông đă được cứu. Nếu muốn biết thêm chi tiết, hăy hỏi cô ư tá vừa giúp tôi”. Không chờ câu trả lời của người cha, vị bác sĩ tiến thẳng và rời khỏi bệnh viện.
Ngay khi nh́n thấy dáng dấp cô y tá xuất hiện, người cha nói ngay :
“Loại người ǵ mà lại cao ngạo đến như thế kia chứ! Thậm chí ông ta không thèm dành vài giây trả lời cho tôi biết hiện trạng con trai tôi”.
Cô y tá cúi xuống, tuôn trào nước mắt, trong xúc động, cô chậm răi trả lời: “Con trai duy nhất của bác ấy mới qua đời hôm qua do một tai nạn. Hôm nay bác ấy đang lo tang sự cho cậu. Thế nhưng vừa nhận được điện báo bác ấy tới ngay để cứu con trai ông. Bây giờ th́ bác ấy trở về tiếp tục lo hậu sự cho đứa con yêu quư của ḿnh”.
Các bạn ơi! hăy khoan , đừng vội kết án ai. V́ bạn không biết được cuộc sống của họ thế nào cũng như điều ǵ đang diễn ra trong tâm hồn họ và những ǵ họ đang phải nỗ lực vượt qua.
Nhân chuyện báo chí trong và ngoài nước đăng tin cô tiếp viên trẻ đẹp của hàng không Việt Nam chuyển đồ ăn cắp. Thằng em xin được gởi cái phóng sự nóng hổi và chi tiết sau đây để các bác có cái nh́n chính xác. Bảo đảm không có cơ quan truyền thông Việt Nam nào xâm nhập thực tế hơn thằng em.
Người Việt…. ăn cắp!
Kẻ bênh th́ “Chỉ là môt thiểu số thôi chứ có biết bao nhiêu cái tốt của người Việt sao không thấy nói”. Người chống th́:“Cái ǵ cũng vừa vừa phải phải, chiếm 40% trong tổng số 100% về thành tích ăn cắp th́ không biết nhục à?”. Chuyện qua chuyện lại và nổ lớn trên đài BBC, trên báo chí trong ngoài nước, trên các mạng cá nhân FaceBook suốt dạo này là v́….
Ngày 27/2 vừa qua, tự nhiên cái tờ báo “phải gió” Sankei (đứng hàng thứ 5 trong các đại nhật báo tại Nhật) lại đưa 2 bản tin đầy nhức nhối: cảnh sát Nhật phát lệnh bắt một tiếp viên hàng không Việt Nam v́ nghi ngờ chuyển đồ ăn cắp. Trước khi vào chuyện xin tóm tắt về mẩu tin “phải gió” này.
Cuối năm ngoái, cảnh sát đă bắt giữ 4 thanh niên Việt Nam trạc tuổi hai mươi mấy đă “chôm” những mỹ phẩm nổi tiếng của Nhật như Shiseido và quần áo của hăng Uniqlo tại các cửa tiệm trong thành phố Tokyo. Theo lời khai th́ những “hàng hóa” này đă được gửi đến nhà 1 phụ nữ Việt Nam 30 tuổi. Đầu năm nay, cảnh sát đă bắt giữ luôn người phụ nữ này v́ sau những cuộc điều tra th́ biết là người này đă đóng gói và gửi các đồ ăn cắp đến một khách sạn gần phi trường Narita, nơi các tiếp viên nghỉ tạm đợi chuyến trở về. Theo dơi một thời gian, cảnh sát đă thấy có những thùng hàng ghi tên địa chỉ người nhận là các tiếp viên hàng không, sau đó th́ những thùng hàng trở thành thùng không được vứt tại các băi rác, c̣n “nội dung” trong thùng th́ “nằm gọn” trong hành lư của các tiếp viên. V́ là nhân viên phi hành đoàn nên sự kiểm soát hành lư không chặt chẽ, phần lớn chú ư vào ma túy, vũ khí nên các món hàng này trót lọt và định kỳ bay về “quê hương” yêu dấu. Hà Nội 36 phố phường là một trong những nơi trưng bày những loại hàng này nhiều nhất.
Một nhân viên ngoại giao người Nhật cho biết ông thấy những món hàng này c̣n để nguyên bảng giá, và ông này biết ngay là đồ ăn cắp, v́ ở Nhật sau khi mua hàng, tất cả các bảng giá đều được tháo ra.
Mỹ phẩm Nhật Bản rất được người Việt yêu thích, năm 2013 Nhật đă xuất cảng sang Việt Nam 534 tấn hàng mỹ phẩm, tăng 5 lần so với 10 năm về trước và bị đánh thuế 10% nên những món hàng ăn cắp được nồng nhiệt chiếu cố v́ giá…..quá b́nh dân.
Theo thống kê của sở Cảnh Sát th́ năm 1998 cả ṭan quốc có 247 vụ người VN ăn cắp, năm 2012 có 999 vụ, nửa năm đầu của năm 2013 có 401 vụ, chiếm 40% các vụ ăn cắp của toàn thể người ngoại quốc .
B́nh thường th́ tôi không quan tâm v́ thực ra, chuyện người Việt ăn cắp đă có lâu lắm rồi, chẳng có ǵ là mới lạ, con số phần trăm lúc đó cũng rất ư là khiêm nhượng khi so sánh với các nước bạn “láng giềng”, lần này th́ thú thật: “lạnh ḿnh” với con số 40% nên xin “góp với bao la” một chút về “Lịch sử ăn cắp của người Việt Tại Nhật”. Tôi không phải là nhà tâm lư học chuyên phân tích, tôi cũng không phải là kẻ “thẩm quyền” để luận tội bất cứ ai, tôi chỉ là một người b́nh thường nghĩ rất đơn giản: Ăn cắp là chuyện xấu, dứt khoát không nên và lẽ dĩ nhiên ăn cắp trong t́nh trạng không cần phải ăn cắp… như ở Nhật th́ càng không tha thứ.
Kể từ khi người Việt được chấp thuận định cư (1981), người tị nạn từ các trại Đông Nam Á như Mă Lai, Hồng Kông, Thái Lan, hoặc đang tạm trú tại các trại tị nạn tại Nhật được chính phủ đưa vào 3 “trung tâm xúc tiến định cư” tại 3 địa điểm: Yamato (Kanagawa), Shinagawa (Tokyo), Himeji (Hyogo). Tại đây, mọi người sẽ qua một khóa huấn luyện tiếng Nhật, học cách ḥa nhập vào đời sống Nhật, nhanh th́ 6 tháng và lâu th́ 1 năm. Sau khi học xong, trung tâm xúc tiến sẽ t́m công việc thích hợp và sẽ bắt đầu cuộc sống tự lập. Người Việt đă có mặt trên toàn nước Nhật
2/ các cửa hàng tạp hóa, quần áo, mỹ phẩm, đồ điện v.v…
3/ các máy tự động bán nước ngọt, thuốc lá
4/ các loại xe gắn máy, xe ủi, máy cày….
5/ móc túi
Đội tượng (1) th́ chỉ một ḿnh là đủ, c̣n (2), (3), (4) và (5) th́ phải có người “hiệp lực” thế là những “nhóm” được thành h́nh “hoạt động” song song với “cá thể”
Tại các cửa hàng.
Ngoại trừ những trường hợp chôm cho riêng ḿnh xài, c̣n những “hàng” lấy được sẽ qui tụ về một mối, rồi từ đó sẽ “chia sẻ” cho “đồng hương xung quanh”, “đồng bào ruột thịt ở quê nhà” hoặc “những nước bạn hữu nghị” với giá phải chăng.
Lấy một trường hợp điển h́nh cho dễ hiểu: giả thử một bao gạo 10 kư, giá thị trường 4000 Yen, sẽ có người thu mua với giá 2500-2800 yen, rồi người này để lại cho “đồng hương” với giá 3000. H́nh thức “chia sẻ” này tại các chung cư qui tụ nhiều người Việt rất phổ biến. Camera, máy chụp h́nh, thuốc cao salonpas v.v… cũng được phân phối tương tự.
Chôm xe gắn máy.
Thuở đó, Việt Nam quê nhà ta Honda dream rất nổi tiếng, mua theo giá nhập cảng chính thức th́ quá mắc, thôi th́ ta mua chui vậy. Nơi cung cấp hàng 100% không đâu khác hơn là từ Nhật Bản. Cứ 2, 3 tên một nhóm, mướn một chiếc xe hộp xung quanh được bao phủ bằng bạt, không thể nh́n thấy bên trong có những ǵ, rong ruổi trên khắp nẻo đường, cứ thấy Honda dream th́ dừng lại và h́ hục đưa lên xe, c̣n những loại khác th́ “có cho ông cũng đéo lấy” (quân ta dán miếng giấy có nội dung này trên một chiếc xe không phải dream mà người viết đă chứng kiến tận mắt). Ngoài ra, c̣n xe Harley cũng rất là ăn khách. Có một dạo nạn mất Harley tại Tokyo đă lên đến mức báo động. Bộ Cảnh sát nhập cuộc và bắt được không biết bao nhiêu nhóm hầu hết là “quân ta”.
Câu hỏi đặt ra, hàng độc này sẽ tuồn về Việt Nam hay đâu đó bằng cách nào?
Xin kể một trường hợp điển h́nh: “Quân ta” mướn một băi, xung quang là rừng núi không có nhà cửa, rồi đặt một container hàng ch́nh ́nh ngay dưới “các tàng cây xanh lá”. Ban đêm, các nhóm cứ rong ruổi khắp nơi, được hàng th́ đem đến nơi đă được chỉ định, cất “hàng” vào “tủ”, xong nhiệm vụ, liên lạc với chủ xị: “bữa nay cho vô đó 2 con”, trưa hôm sau th́ chủ xị đến check hẹn gặp nhau đâu đó thanh toán tiền nong, rồi “huy động” xe tải chở hàng về băi khác. Tất cả hàng được “thồn” vào trong tận cùng của một container, c̣n phía ngoài toàn là “rác”, có nghĩa là những đồ phế thải như TV, tủ lạnh v.v…. Container đầy hàng đó sẽ được chuyển đến bến tàu để xuất cảng về Việt Nam, Hồng Kông…. dưới danh hiệu: hàng phế thải xuất cảng. Hải quan Nhật cũng chỉ kiểm tra cho có lệ, không lẽ phải moi từng thứ một, và hàng cứ thong dong vượt đại dương. Đă có “bỏ nhỏ” liên lạc trước nên khi thuyền cập bến quê nhà, sẽ có người chờ sẵn làm mọi thủ tục nhận lănh đưa về nơi an toàn rồi phân phối đi khắp nơi.
Đối với các máy tự động th́ quân ta học được “kỹ xảo” nghe nói từ Trung Quốc. Dùng một giấy bạc 1000 yen cắt làm 3, xong nối lại bằng băng keo, một đầu có gắn một sợi giấy để kéo ra kéo vào. Ban đêm, quân ta t́m đến những máy tự động vắng người. “Mày canh, tao rút”, chia nhiệm vụ xong xuôi. “Tao” sẽ cho tờ giấy bạc vào nơi bỏ tiền và kéo ra kéo vào cho đến khi hiển thị số tiền trên máy, từ đó ta rút lại “đồ nghề” cất vào túi và bấm vào món hàng ta muốn lấy, chẳng hạn một lon coca giá là 120 yen, máy sẽ cho ra một lon coca cùng 880 tiền thối. Rồi ta cứ lập đi lập lại cho đến khi máy hết tiền thối. Xong 1 máy, đôi ta lại đi t́m con mồi khác. Cách đây vài chục năm, đă có một bài báo phân tích về “mánh mung” này sau khi bắt được mấy người Việt Nam đang “hành nghề”, cũng có một bài báo khác loan tin bắt được vài người Việt v́ tội “rút máy”, nhưng không bắt lúc hành nghề mà phát giác lúc đương sự vào ngân hàng đổi từ tiền đồng sang tiền giấy, h́nh như là 500,000 vừa tiền 100, 10 yen (5000 miếng). Ngân hàng thấy khả nghi v́ đổi quá nhiều, nên báo cho cảnh sát và câu chuyện bại lộ.
Các hăng bán nước, bán thuốc lá…. bằng máy tự động không những thiệt hại v́ mất tiền, mất đồ mà c̣n mất tiền để thay toàn bộ máy, chứ nếu không th́ lại có ngày lănh đạn tiếp.
Pachinko.
Pachinko là một tṛ giải trí của Nhật hầu như người nào cũng đă nghe qua dầu chưa “thử” bao giờ. Nó là một chiếc máy, bên trong lồng kính được trang hoàng đủ kiểu trông rất bắt mắt. Trước hết, bạn phải bỏ tiền ra để mua những viên bi. Sau cho bi vào hộc bi và vặn cần, bi sẽ “tung bay” trong lồng máy. Nếu bi lọt vào lỗ trong lồng kính làm các đóa hoa nở rộ, th́ bi sẽ tuôn ra nhiều hay ít tùy theo lỗ chính hay lỗ phụ. Nếu may mắn mà bạn thắng có nghĩa là “đả chỉ” (máy không c̣n bi để tuôn ra nữa) (1 máy giới hạn 5000 viên, có nơi vô hạn), bạn có thể dùng những phần bi thắng đổi bất cứ ǵ bạn muốn, v́ trong tiệm Pachinko có chỗ đổi hàng giống ư như một siêu thị nhỏ, cái ǵ cũng có. Hoặc không muốn đồ th́ có thể đổi bi thành tiền, nhưng không được đổi tiền trong tiệm, v́ luật Nhật không cho phép, bạn sẽ nhận được một vài món tượng trưng như hộp nước hoa, rồi đem hộp này ra ngoài để đổi thành tiền tại một cái chái vừa nhỏ đủ cho việc đổi tiền được đặt ngay gần tiệm. Lẽ dĩ nhiên tiền bạn mua bi để chơi sẽ đắt hơn tiền bạn bán bi. (Thí dụ: 100 yen bạn mua được 25 viên, 1 viên là 4 đồng, nếu bạn bán lại chỉ được hơn 1 đồng chút xíu). Lẽ thường th́ chơi tṛ này th́ mang đầu máu nhiều hơn là thắng, v́ chỉ là h́nh thức giải trí. Pachinko là kỹ nghệ chính phủ Nhật thu thuế nhiều nhất không thua ǵ thuốc lá, rượu bia. Tuy thế đối với….. quân ta, nhất là thầy của quân ta là Trung Quốc, “mày” có tinh vi tới đâu “tao” cũng có cách trị.
Nguyên tắc thắng là làm sao búng cho bi vào lỗ và hoa nở th́ bi sẽ ào ra. Thế th́ chỉ việc t́m cách chận không cho hoa đóng lại là xong thôi. Dễ quá mà. Đầu tiên các sư phụ dạy phải dùng đồ nghề là 2 miếng sắt mỏng, 1 miếng dùng để mở và 1 miếng dùng chặn không cho đóng vào. Lừa lúc không ai để ư, nhanh tay đút 2 cái cây vào khe hở dưới hộc đựng bi. Nếu set đúng th́ bi ào ra như suối, chỉ vài phút là đèn đỏ báo động máy “thua”. Nhưng kiểu này phải cao tay lắm chứ không th́ dễ bị lộ. Có bao nhiêu “dân chơi” đă bị múm v́ tṛ này. Đến một dạo, có một loại máy mới ra đời, và máy chỉ có 1 lỗ. Nếu bi vào lỗ này th́ coi như máy sẽ “thua” phải nhả hết phần đạn trong máy. Máy tên là “nhất phát” (Ippatsu 一発). “Mánh lới” dùng đồ nghề trở nên vô dụng. Không biết có ai dạy hay do quân ta nghĩ ra một phương pháp mới: “dùng nước miếng”, quân ta vừa chơi vừa nhai kẹo cao su để cho có nhiều nước miếng, cứ vài phút lại “nhổ” vào tay một băi rồi trải đều lên dàn bi nằm trong hộc, khi viên bi búng lên dính nước miếng chạm điện sẽ chạy lung tung và xác xuất lọt vào lỗ rất cao và thế là máy K.O. Cứ một tiệm làm chừng vài máy xong ta đi t́m tiệm khác có máy tương tự.
Ở Kanto hết chỗ làm ăn v́ tiệm đă đổi máy, quân ta di chuyển xuống Kansai hoặc đến tít cả miền Bắc nước Nhật để t́m loại máy tương tự. Mướn một chiếc xe và một người tài xế chở 4 “búng thủ” đi khắp nơi t́m tiệm. “Lương” của tài xế (cũng người Việt Nam) rất ư là hậu hĩnh, bao ăn bao uống, bao ở mà hầu như toàn là khách sạn trong ṿng 1 tháng, nếu thắng lớn sẽ trên dưới 500,000 ngàn. C̣n thu nhập của các “búng thủ” th́ chắc phải thêm một số 0 nữa Tṛ “nước miếng” này đă bị lộ khiến Hiệp Hội Pachinko đổi toàn bộ các thiết kế khiến các dân chơi không dở tṛ được nữa.
Có những toán móc túi chuyên nghiệp từ Việt Nam sang, cư ngụ tại các khách sạn nằm trước các nhà ga lớn hoặc có đường Shinkansen, rồi “len trong đám chợ đông người” dở tṛ móc túi. Quả thật, mấy tay này siêu thật. Chỉ một chuyến ra quân như vậy cũng t́m được vài chục cái ví, trừ hết chi phí, ăn chơi thoải mái c̣n đem về “quê” một số tiền khá lớn.
Theo thống kê của Sở Cảnh sát, những tṛ trên đây chỉ ở mức độ mà một nhà chuyên môn nói là một hiện tượng tự nhiên của xă hội. Nhưng kể từ năm 2000 trở đi, lúc số người Việt đến Nhật với tư cách nghiên cứu sinh, du học sinh càng ngày càng tăng th́ những tṛ ăn cắp nhất là tại các cửa tiệm đă tăng lên và mấy năm gần đây đă lên đến mức 40%. Tính cách làm ăn sẽ qui mô hơn v́ có sự tiếp tay của các người có điều kiện ra vào nước Nhật nhiều lần trong đó không ít là tiếp viên của hăng hàng không Việt Nam.
Tờ báo Sankei chỉ đề cập sơ qua về những hàng được Việt Nam mến chuộng là Shiseido, Uniqlo, nhưng thực ra danh sách dài lắm từ mỹ phẩm, thuốc tây, đồ điện. Bên nhà sẽ đặt hàng và bên này sẽ cung cấp và các ông các bà hay đi đi về về sẽ là người chuyển lại ăn hoa hồng. Tất cả đều giao thiệp trên email, skype v.v….
Hẳn quí vị c̣n nhớ vào cách đây gần 5 năm, ngày 17/12/2008, cảnh sát Nhật bắt quả tang phi công phụ Đặng Xuân Hợp khi toan tính đem mớ hàng ăn cắp về VN. Sau gần 3 tuần điều tra, ngày 9/1/2009, Đặng Xuân Hợp đă bị viện kiểm sát của Nhật khởi tố. Trong quá tŕnh điều tra, ĐXHợp đă “thành khẩn” nhận tội và c̣n khai thêm: biết được job béo bở này qua sự .... giới thiệu của một cấp trên và không phải chỉ có ḿnh mà hầu như tất cả các đồng nghiệp tôi đều “nhất trí” với job thơm phức này. Cũng theo lời khai th́ ĐXHợp, ngoài vụ vận chuyển 27 món hàng trộm cắp từ sân bay Kansai về VN vào tháng 7-2008, Đặng Xuân Hợp từng vận chuyển khoảng 30 máy video cassette kỹ thuật số và một số hàng hóa khác về VN bằng đường hành lư xách tay vào cuối tháng 1-2008 và c̣n... nhiều nhiều nữa.
Từ lúc Nhật Bản có chế độ thâu nhận tu nghiệp sinh sang Nhật để học nghề, th́ số người muốn đi rất nhiều, lư do chính là v́ kinh tế, lẽ dĩ nhiên cũng có lư do là muốn học nghề. Để được một visa vào Nhật, những người này thường qua một cơ quan trung gian, cơ quan này sẽ giới thiệu cho một công ty Nhật và làm mọi thủ tục cần thiết. Ngoài thủ tục “đầu tiên”, nhiều người phải cầm nhà cầm cửa để bảo đảm ḿnh sẽ quay về.
Sang đến Nhật làm việc với tư cách học nghề th́ mức lương rất khiêm tốn, có tiện tặn lắm cũng chỉ đủ xài cho ḿnh, v́ thế dù biết sẽ bị mất số tiền thế chân, có nhiều trường hợp giữa đường đứt cánh, trốn ra ngoài làm việc hoặc tham gia vào các nhóm ăn cắp v́ dù sao thu nhập cũng cao hơn so với t́nh trạng tu nghiệp sinh. Không bị bắt giữa chừng th́ cố gắng ở càng lâu th́ tiền càng nhiều, về nhà dư sức chuộc.
C̣n du học sinh th́ c̣n thê thảm hơn, qua những trung tâm môi giới quảng cáo rầm rộ bố láo bố lếu đầy dẫy tại Việt Nam nào là: đến Nhật vừa đi làm vừa đi học sỉu sỉu cũng kiếm trên 10 lá, nào là mùa hè, mùa đông nghỉ dài th́ thu nhập trở thành gấp đôi, gấp ba. Thế là bố mẹ chạy đây chạy đó để con ḿnh xuất dương du học, vừa học cho ḿnh, vừa giúp cho gia đ́nh. Nhưng sang đến nơi th́ vỡ mộng, muốn t́m được số tiền như lời quảng cáo th́ phải làm ngày không đủ, tranh thủ làm đêm, về đến nhà th́ đừ người sức đâu mà học rồi ngày đến trường cứ lần lần thưa thớt đưa đến t́nh trạng không tham dự đủ giờ học và sở nhập quốc sẽ không gia hạn cho ở tiếp. Thế là con đường tham gia vào các nhóm ăn cắp chỉ… thêm một bước là tới.
Trên đây chỉ là một mảng của chuyện xấu: chuyện ăn cắp (setto- 窃盗), c̣n nhiều mảng khác khá trầm trọng như việc buôn bán ma túy, nghiện ngập, kết hôn giả, làm hôn thú giả để nhập cảnh Nhật hoặc dùng bằng lái xe giả…. đang là tầm ngắm của sở cảnh sát và sở nhập quốc, v́ nói ra th́ quá dài, xin hẹn một dịp khác.
Một người bạn Nhật coi như trong gia đ́nh khi đọc bài báo Sankei hỏi tôi: “Tại sao lại có t́nh trạng ăn cắp của người Việt như thế này?" Hơi quê, tôi định trả lời: Tại v́ cửa hàng Nhật dễ ăn cắp quá, nhưng kịp ngưng lại v́ nhớ lại trong một phiên ṭa ở Việt Nam nghe nói vào năm ngoái, khi ông ṭa tuyên án tử h́nh một bị cáo về tội cướp của rồi c̣n chặt tay nạn nhân, th́ mẹ và chị bị cáo bù lu bù loa chửa đổng:“Ai biểu đeo vàng nhiều làm chi để nó nổi ḷng tham, rồi bây giờ tử h́nh nó”
Thú thật tôi không biết trả lời sao, ngoại trừ điều tôi suy nghĩ: cách trồng người, dựng người của cái gọi là Cộng Ḥa Xă Hội Chủ Nghĩa Việt Nam ta bây giờ đă như một chiếc xe lao xuống dốc không phanh.
Trước khi chấm dứt bài này, xin kể quí vị một câu chuyện vui không liên quan đến chuyện ăn cắp nhưng có dính dáng đến các tiếp viên hàng không Việt Nam.
Muốn ǵ cũng có.
Tôi biết có một người mà đă từng dịch cho anh ta khi anh ta gặp tai nạn xe cộ, đang sống ở Gunma, nơi người lao động, tu nghiệp khá nhiều. Vài năm trước tôi t́nh cờ gặp lại anh ấy. Nói chuyện chào hỏi xong, anh ấy hỏi tôi:
- Bác c̣n nhớ thịt chó không?
Sự thực th́ lúc c̣n ở bên nhà tôi cũng có ăn, nhưng bây giờ th́ thấy ghê ghê làm sao ấy. Nhưng tôi hỏi tới:
- Ông lấy đâu ra ở Nhật, mấy ông bắt chó rồi làm à?
- Bác chỉ cần cho nhà em biết trước 2 tuần, em sẽ nhờ mấy cô ấy mang sang.
- Cô nào?
- Mấy cô ở Hàng Không Việt Nam đấy.
À th́ ra thế. Tôi c̣n được nghe là có một gia đ́nh làm đám cưới cho con cần vài con heo quay sữa, trầu cau, bánh hỏi thịt quay ….. đều được cung cấp đầy đủ qua ngả này.
Khi Ḿnh Phán Xét Người Khác - BS Nguyễn Thượng Chánh
29/07/2014
Bs Nguyễn Thượng Chánh
Trong cuộc sống hằng ngày, chúng ta thường có khuynh hướng hay phán xét, khen, chê, phê b́nh hoặc chỉ trích người khác. Vậy có khi nào ḿnh tự xét lại ḿnh hay không?
“Họ có ư kiến về mỗi người nhưng chẳng có một ai làm họ vừa ḷng hết. Không thề có được ḷng khoan dung, phán xét là một cách để chứng tỏ rằng họ tồn tại.”
(“ls ont une opinion sur chacun, et nul ne trouve grâce à leurs yeux. Incapables de tolérance, le jugement est devenu pour eux une façon d’exister.”) Laura Lil - Je juge tout le monde -
Psychologie.com
* * *
Các bộ mặt của phán xét
Phán xét có thể bằng lời nói, bằng lời viết, bằng cử chỉ, bằng thái độ khinh khi, bĩu môi, tảng lờ đi, hoặc đôi khi chỉ cần nghĩ thầm trong bụng mà thôi.
Phán xét có thể đúng, sai, thiên vị, chủ quan hoặc khách quan.
Dường như phán xét tiêu cực, v́ ganh ghét đố kỵ, để đả phá, để trả thù, để cho đở tức, để ngạo mạn, chỉ trích cho bỏ ghét... thường dễ xảy ra hơn là phán xét xây dựng, thiên về khuyến khích để giúp người khác sửa sai, tránh lỗi lầm, để nâng tinh thần, hoặc để khen thưởng một người nào đó.
Nên nhớ là sự tức giận là vũ khí của kẻ yếu hèn (la colère est l’arme des faibles).
Phán xét thường chịu ảnh hưởng của t́nh cảm cá nhân, thương hay ghét, tùy theo cách nh́n một vấn đề, tùy theo sự hiểu biết hay tri thức, tùy khung cảnh xă hội, tùy quyền lợi cá nhân, quan điểm chánh trị hay tín ngưỡng của mỗi người.
Phán xét có thể thay đổi theo thời gian và không gian.
Đó là chưa kể trong xă hội cũng có một hạng người lúc nào cũng hay nói móc ḷ, bác bỏ, vạch lá t́m sâu, chê bai bất cứ lời nói, ư kiến hay việc làm của người khác. Theo họ th́ tất cả đều sai hết duy chỉ có họ mới đúng mà thôi. Phải chăng họ đang mắc chứng xáo trộn nhân cách ái kỷ (narcissisme).
Nói điều tiêu cực, chê bai người khác là một bản năng tự vệ
Nói xấu, nói lời nghịch nhĩ, có cử chỉ, hành vi bạo lực được xem là những phản ứng tự vệ để khỏi bị mất mặt và thua thiệt.
Bản chất con người rất phức tạp v́ nó được uốn nắn bởi t́nh cảm tốt và xấu: thương ghét, tham lam, ham muốn, ganh tị, ghen tương, suy b́, so sánh hơn thua, tranh chấp hơn người.
Dĩ nhiên khi nói xấu, chúng ta phản ảnh với những ǵ ḿnh đang mang trong người, khi th́ tiêu cực khi th́ tích cực. Khi tiêu cực, chúng ta muốn tung ra cho người khác nỗi khổ của chính bản thân ḿnh. Khi chúng ta thấy người khác đau khổ, bị nhục nhă th́ các nỗi niềm khổ dau khổ của chính ḿnh cũng sẽ được vơi đi. Chúng ta vui sướng khi thấy người khác thua thiệt và đang ở vị thế yếu kém.
Phán xét có chủ đích
Ngoài ra c̣n vấn đề khen chê giả dối v́ xă giao, để lấy ḷng, để kiếm điểm, để nâng bi, nịnh bợ, thượng đội hạ đạp, nghèo th́ đạp, giàu th́ ganh. Trước mặt th́ khen nhưng sau lưng th́ bĩu môi, nhăn mặt, nhíu mày, nháy nháy con mắt, nói lén chê bai tới tấp... thật đúng là hạng đạo đức giả, xoay theo chiều gió.
Khi phán xét người khác là ḿnh tự phán xét chính ḿnh (Juger l’autre, c’est porter un jugement sur soi. Norbert Chatillon, Psychanalyste)
Xin đúc kết lại vấn đề phán xét theo cái nh́n của khoa tâm lư học và khoa phân tâm học (psychanalyse) đăng trong tạp chí: Psychologie Magazine no 27 Nov 2008
Khi chúng ta phán xét bất cứ việc ǵ của người khác chúng ta sẽ tự ḿnh làm tiêu ṃn năng lực một cách vô ích thay v́ có thể giữ chúng lại để tô điểm cho cuộc sống tinh thần của ḿnh được thêm phần tươi đẹp và phong phú hơn.
Vậy tại sao chúng ta có tật hay phán xét kẻ khác? Theo nhà phân tâm học N. Chatillon th́ chính sự tương đồng hoặc sự khác biệt với người khác làm ḿnh bối rối khó chịu và ḿnh không thể xác định được căn tánh (identité) của chính ḿnh. Vậy cách tự vệ tốt nhất là ḿnh phải tấn công người ta qua việc phán xét họ thẳng thừng không thương tiếc.
Trước khi phán xét người khác th́ nên tự hỏi ḿnh có trong sạch hơn người kia không?
(Người nào tự cho rằng ḿnh là trong sạch, hăy ném cục đá đầu tiên vào người đàn bà)
"Let the person among you who is without sin be the first to throw a stone at her." John 8:7
Trong Kinh Thánh St Luc có viết: “Tại sao các ông để ư tới hạt bụi trong mắt người ta nhưng lại bỏ qua khúc gỗ nơi mắt của ḿnh?”
Chỉ trích ít nhưng phải chỉ trích cho đúng.
Từ việc chỉ trích để xây dựng dến việc kết tội th́ cũng không mấy xa nhau, chỉ cần có thêm đôi ba chữ mà thôi.
Phán xét được xem là có ích khi nó giúp ḿnh cải thiện và xây dựng căn tánh của ḿnh. Trong trường hợp nầy sự phán xét sẽ giúp chúng ta có được cái nh́n chính chắn về xă hội quanh ta.
Phán xét trở nên độc hại khi nó rơi vào cực đoan, khinh mạn, để hạ và để chà đạp người khác, để che lấp bớt cái dở, cái yếu kém của ḿnh hầu có được cảm giác thượng tôn hơn người.
Loại phán xét đả phá rất có hại v́ nó có thể dẫn dắt chúng ta rơi vào sự chối từ người khác.
Phán xét rất chủ quan và chịu ảnh hưởng của định kiến.
Tuy vậy, phán xét cũng rất cần thiết. Nó giúp chúng ta có “ư kiến” nhưng đôi khi nó có thể trở thành một lối khinh miệt đưa đến sự kết tội người khác.
Mặc dù thành kiến là cội nguồn của sai lầm và bất công, nhưng triết gia Đức Immanuel Kant (1724- 1804) cũng đă nhắc nhở chúng ta cần phải có bổn phận phán xét. Đó là trường hợp phải phán xét kẻ sát nhân và những kẻ phạm tội t́nh dục, hiếp dâm, v.v... Đây là những trọng tội trong xă hội.
Theo các nhà phân tâm học th́ chúng ta thường có khuynh hướng hay phán xét những hành động vô luân (immorale) nếu trong tiềm thức chúng ta cũng có tư tưởng tương tợ như thế. Có thể nói rằng đây cũng là một cách để ḿnh tự trừng phạt lấy ḿnh.
“Anh kia say sưa tối ngày”, câu phán xét nầy có mục đích giúp chúng ta quên đi ḿnh cũng là dân ghiền, nghiện ngập nicotine, thuốc lá, chocolat v.v...
“cha nội đó lái xe ẩu tả quá...”
So sánh ḿnh khác người. “Anh kia sao làm biếng quá”, khi phán xét như thế ḿnh muốn chứng tỏ là ḿnh siêng hơn họ. Người ta nghĩ sai, làm trật, họ khác ḿnh. Vậy là ḿnh là người nghĩ đúng làm đúng.
Cũng có thể ḿnh so sánh điểm tương đồng và sự giống nhau với họ. “Ông giám đốc cùng tuổi với tôi và cũng là bạn học của ḿnh hồi trung học.”
“Bác sĩ kia quá tài ba quá. Hồi nhỏ, tôi và ổng ở cùng chung một xóm bên Phú Nhuận đó.”
Đây là một sự so sánh, một lối lư luận quá đơn giản và có lợi.
Chúng ta thường phán xét những ǵ ở người khác?
- Bề ngoài, sự giàu sang:
Phán xét bề ngoài của một người có nghĩa là ḿnh nghi ngờ về h́nh ảnh của chính ḿnh. Tôi có khá hơn họ, đẹp hơn họ không? Tôi có thua kém họ không? Qua việc phán xét, ḿnh quên đi trong chốc lát những yếu điểm của chính ḿnh. Ḿnh chỉ chú tâm vào kẽ hở của người khác.
Phán xét có thể bắt nguồn từ sự ganh tị: con nhỏ đó tuy đẹp nhưng nó có vẻ không mấy thông minh, không có nết, lẳng lơ quá…
Người đó rất giàu có nhưng lại hết sức keo kiệt và bủn xỉn. Không bao giờ chịu giúp đở ai hết...
- Sự thông minh:
Tính thông minh đồng nghĩa với cường tráng (virilité) ở người đàn ông.
Phán xét sự thông minh của một người đàn ông th́ cũng như đem hoạn (hay thiến) anh ta.
Đề cao trí thông minh của một người đồng nghĩa là ḿnh có đủ tư cách để xác nhận sự thông minh của họ. Đây là thái độ chịu thua của ḿnh.
- Cách hành xử:
Tấn công vào lối cư xử lố bịch của một người là một cách gián tiếp để ḿnh tự xác định là lúc nào ḿnh cũng đàng hoàng, ngon lành hơn họ và đồng thời ḿnh thuộc vào nhóm người có tư cách.
Thái độ nầy cho thấy chúng ta có một tâm địa hẹp ḥi hoặc là chúng ta sợ bị thải trừ ra khỏi xă hội.
Đứng về mặt giao tế, một người tốt, có giáo dục là một người mà chúng ta có thể giao tiếp được.
Ư niệm nhờ giáo dục (gia đ́nh và học đường) mà một người trở nên tốt là những ư niệm chúng ta hấp thu được từ lúc nhỏ và cũng là điều mà chúng ta thường hay truyền đạt lại cho lớp con cháu.
- Ư kiến:
Phán xét về ư kiến cũng là một loại phán xét rất phổ biến. Trong các sách dạy cách xử thế chúng ta đều thấy lời khuyên bảo nên tôn trọng ư kiến của người khác mặc dù ḿnh không đồng ư với họ.
Văn hào Pháp Voltaire (1694-1778) đă nói một câu để đời “Tôi có thể không đồng ư với những ǵ anh nói ra, nhưng tôi sẽ bảo vệ quyền phát biểu của anh cho đến cùng.” (I do not agree with what you have to say, but I'll defend to the death your right to say it.)
Bá nhơn bá tánh hay trăm người trăm ư và xin đừng quên hiện nay có 7 tỉ người đang sống trên thế giới.
Ngoài ra cũng có thể có một hạng người có thái độ ba phải, nay nói thế nầy mai nói thế khác... ư kiến họ thường có khuynh hướng xoay theo chiều gió.
Tại sao họ phải nghĩ xấu về người khác?
1) Bằng mọi giá, hắn ta không từ khước bất cứ cách ǵ miễn được thành công
Thí dụ: “Bạn có biết không, nghe nói ông A có thời đă ngồi tù về tội lường gạt.”
Theo nhà xă hội học Jean Bruno Renard th́ người nói xấu cố t́nh gieo rắc những t́n không tốt về một người nào đó và họ cho rằng đó là tin có cơ sở đáng tin cậy.
Cho dù nguồn tin có đúng hay sai đi nữa th́ người nói xấu vẫn có thể chứng minh thái độ ngay t́nh, ư tốt của anh ta (hay chị ta) muốn thông tin, cảnh báo thiên hạ về một mối hiểm nguy.
2) Để tạo mối giao tiếp xă hội
Kẻ nói xấu cố tạo cho họ một cái vỏ thiện cảm: các lời chỉ trích của hắn ta đều có vẻ có ích lợi. Nó chứng tỏ hắn ta cũng biết được một cái ǵ đó ở nạn nhân với ngụ ư là hắn ta khá hơn người đó rất nhiều.
Chỉ trích người khác, có nghĩa gián tiếp là ḿnh nói điều tốt về ḿnh và cả cho những người chịu nghe ḿnh kể.
Sau những câu nói xấu đều có tiềm ẩn cái ư sau đây: Tôi kể cho bạn nghe chuyện đó v́ tôi không phải là hạng người như thế và cũng tại v́ tôi biết các bạn cũng không phải như vậy.
3) V́ họ thiếu ḷng tự trọng
Tại sao không tạo mối giao tiếp xă hội bằng cách kể những chuyện có tính cách tốt và xây dựng? Theo nhà tâm lư học Isabelle Filliozat: «kẻ nói xấu người khác có cảm giác là hắn ta chẳng có cái ǵ riêng tư để kể hết.» Hắn ta nói chuyện về một người bạn láng giềng, về một người đồng nghiệp v́ không c̣n chuyện nào khác để kể, v́ hắn nghĩ rằng nếu đem chuyện ḿnh ra kể th́ chả có ǵ hấp dẫn hết.
Những lời nói xấu nhắm vào người khác là một báo hiệu của một t́nh trạng tuyệt vọng (détresse) của một người không c̣n ḷng tự tin và tự trọng nữa (confiance et estime de soi).
4) V́ họ thích nói xấu người khác
Thiếu ḷng tự tin vào chính ḿnh sẽ kéo theo t́nh trạng họ không dám tự khẳng định (s’affirmer).
Trong đời sống, họ luôn luôn mang tâm sân hận, tức giận, bực bội và từ đó tạo nên sự giận dữ.
Nếu họ nh́n nhận là họ tức giận th́ đó chẳng khác nào họ xác nhận sự yếu hèn của họ hay sao?
Ngựi đời thường nói sự tức giận là vũ khí của kẻ hèn yếu đó sao.
V́ vậy, từ vô thức họ chĩa mũi dùi vào người khác, đặc biệt là vào những người tài giỏi, những người thành công và may mắn hơn họ.« Con đó có tài nghệ ǵ đâu, chẳng qua là do chạy chọt đút lót, nhờ phe đảng, nhờ quen lớn mà thôi… »
5) V́ phóng chiếu (par projection)
Trong nhiều trường hợp khác, họ nói những ǵ mà họ ghét và kinh tỡm nhất trong chiều sâu của họ. Thí dụ: Bà đó tham lam quá, thằng đó có tính quy kỷ (égocentrique). Nó tưởng nó là trung tâm của vũ trụ.
Theo nhà phân tâm học Philippe Grimbert: «Ḿnh sẽ phịa ra hay chỉ đích danh cho mọi người biết những nét mà ḿnh không ưa, ḿnh không chịu đựng được v́ đó chẳng qua là những khía cạnh ḿnh đang mang trong người mà chính ḿnh cũng không có thể nào chấp nhận được.»
Sự nói xấu dựa trên hiện tượng tâm lư học gọi là phóng chiếu: ḿnh gán cho người khác một phần của chính ḿnh mà ḿnh từ chối không chấp nhận hay ḿnh ư thức rằng không thể nào nhận biết nó được.
Trong thánh lễ sáng thứ Hai 23 tháng 6 tại nhà nguyện Santa Marta, Đức Thánh Cha Phanxicô khuyên các tín hữu hăy từ bỏ thái độ xăm xoi, phán xét người khác. Ngài gọi đó là thái độ của những kẻ giả h́nh đang bị Satan xúi giục.
Đức Thánh Cha giải thích rằng:
“Khi phán xét người khác, ta đặt ḿnh vào vị trí của Thiên Chúa, là Vị thẩm phán duy nhất. Nếu ai hy vọng một ngày nào đó những hành vi phạm tội của ḿnh được tha thứ, th́ đừng phán xét người khác.”
Phật giáo
Phải có một cái nh́n đúng đắn và trong sáng (vision juste et nette).
Theo như cư sĩ Nguyên Giác Phan Tấn Hải cho biết:
“Đức Phật không hề nói đừng bao giờ phán xét người khác. Câu đó là của Chúa Jesus trong Kinh Thánh.
Ngược lại, Đức Phật yêu cầu đánh giá người khác, để t́m bạn tốt, và tránh xa bạn xấu. Có hai chỗ có thể đọc về Thiện Tri Thức:
TĂNG NHẤT A-HÀM
Hán dịch: Tam tạng Cù-đàm Tăng-già-đề-bà, người Kế Tân, thời Đông Tấn
“Mặt khác, Đức Phật yêu cầu tự do trạch vấn, nghi ngờ (nghĩa là đánh giá -- judging) ngay cả đạo sư. Trong Kinh Kalama: "Này các Kalama, chớ có tin v́ nghe truyền thuyết, chớ có tin v́ theo truyền thống, chớ có tin v́ nghe người ta nói, chớ có tin v́ được Kinh Tạng truyền tụng, chớ có tin v́ nhân lư luận, chớ có tin v́ nhân suy luận, chớ có tin sau khi suy tư về những dữ kiện, điều kiện, chớ có tin theo thiên kiến, định kiến, chớ có tin v́ thấy thích hợp với khả năng, chớ có tin v́ vị Sa môn là bậc Đạo Sư của ḿnh.(http://www.thuvienhoasen.org/haytuminhthapduoc.htm)
...tự ḿnh là ngọn đèn cho chính ḿnh, tự ḿnh y tựa chính ḿnh, không y tựa một cái ǵ khác, dùng chánh pháp làm ngọn đèn, dùng chánh pháp làm chỗ nương tựa, không nương tựa một cái ǵ khác”. (Ngưng trích)
Tây phương có câu: Nếu không nói ra được những điều ǵ tốt đẹp th́ tốt hơn hết là đừng nên nói ǵ hết. (If you can’t say something nice, don’t say anything at all).
Theo Phật giáo, người biết đạo phải giữ tâm trong Bát chánh đạo, không nghĩ xấu, nói xấu, nói lén người khác.
Phê phán người khác th́ dễ, xét lỗi lầm của ḿnh th́ khó. Chung quy cũng từ cái Tâm của ḿnh mà ra.
Nếu chúng ta biết mở rộng cơi ḷng, th́ bất cứ ai, kể cả người đă làm ḿnh bực ḿnh điên dại, đều có thể là bậc thầy của ḿnh. (Sư nữ Pema Chodron)./.
If we learn to open our hearts, anyone, including the people who drive us crazy, can be our teacher.” ~Pema Chodron
Pema Chưdrưn is a notable American figure in Tibetan Buddhism. A disciple of Chưgyam Trungpa Rinpoche, she is an ordained nun, author, and teacher in the Shambhala Buddhist lineage which Trungpa founded.(Wikipedia)
Tham khảo:
- HT Thích Minh Châu-Hăy tự ḿnh thắp đuốc lên mà đi
Ngày xửa ngày xưa, tại một ngôi làng nọ có một gia đ́nh bá hộ nối tiếng giàu có nhất vùng. Người người nể phục, nhà cao cửa rộng, đồng ruộng th́ mênh mông bát ngát, thẳng cánh có bay, gia súc th́ từng đàn, lúa chất đầy bồ, trong nhà không thiếu thứ ǵ, kẻ ăn người ở có tới chừng mấy mươi người. Cao lương mỹ vị ăn măi không hết.
Gia đ́nh bá hộ có hai người con, một trai một gái. Ai cũng khôi ngô tuấn tú, xinh đẹp và nết na. Nhưng rồi tai họa đă giáng suống gia đ́nh họ, khi người con gái v́ uất ức với mối t́nh cùng chàng thi sĩ mà quyên sinh, c̣n cậu con trai trong một lần đi săn trong rừng sâu, bất cẩn bị sập bẫy mà trở thành kẻ tàn phế.
Người mẹ vô cùng đau khổ và tuyệt vọng. Bà sống trong nỗi ám ảnh và oán hờn. Ngày ngày bà ăn chay niệm Phật cầu xin được b́nh an và không c̣n phiền muộn. Rồi một ngày kia, bà cho gọi tất cả những người dân mang nợ với gia đ́nh bà đến và phán rằng:
- Từ xưa tới nay, gia đ́nh ta ăn ở có trên có dưới, ai khó khăn ta đều cứu giúp, cho vay bạc và lúa gạo, sau mỗi lần thu hoạch th́ gia đ́nh các ngươi đều có trả nhưng vẫn không thể hết. Nay ta cho gọi các ngươi tới để xóa tất cả các món nợ từ trước đến nay. Dù nợ nhiều hay ít. Từ nay trở về sau, giữa gia đ́nh ta và gia đ́nh những nông dân này không c̣n bất kỳ món nợ nào.
Những người nông dân nghèo khổ vui mừng khôn xiết, tay bắt mặt mừng, có những người đă quỳ lạy cảm tạ tấm ḷng của bà mà khóc nức nở, nguyện làm thân trâu ngựa để báo đáp ơn này. Nhưng bà một ḷng từ chối “Kẻ ăn người ở trong gia đ́nh ta nay đă có đủ v́ vậy ta không cần thêm nữa, các ngươi hăy về lo làm ăn và sống cuộc sống như ḿnh mong muốn”
Việc làm này của bà, những tưởng rằng như vậy th́ trong ḷng bà sẽ thấy thanh thản nhưng sao vẫn nặng trĩu một nỗi buồn.
Nhân dịp một lần vào viếng chùa, bà đă xin gặp vị Ḥa thượng và bạch rằng hăy cho bà xin một bài thuốc để diệt trừ khổ đau và phiền năo. Vị Ḥa thượng mỉm cười hiền hậu nh́n người phụ nữ sang trọng, quư phái nhưng có khuôn mặt đượm buồn mà nói, bà hăy t́m đến bảy gia đ́nh chưa bao giờ biết khổ, xin mỗi gia đ́nh một bát nước. Với bảy bát nước đặc biệt này, tôi sẽ nấu thành một loại thuốc giải cứu những sầu muộn trong ḷng bà.
Ngay sau đó, bà lên đường tới thăm gia đ́nh thứ nhất mà bà quen biết bấy lâu nay, bà nghĩ rằng ắt hẳn gia đ́nh này đang hạnh phúc và bà có thể xin được một bát nước. Quả là éo le, sau khi nghe bà tŕnh bày, chủ nhà nh́n bà với ánh mắt ngấn lệ, rằng bà đă đến không đúng nhà và t́m không đúng người.
Lúc này, người chủ nhà bắt đầu kể về câu chuyện gia đ́nh, họ đă sống những ngày đau khổ, bất hạnh ra sao, con cái khiến họ mệt mỏi và buồn phiền như thế nào v.v… Nghe xong, bà lại nói những lời động viên, an ủi, vỗ về yêu thương trước khi bà tới thăm gia đ́nh khác
Cả ngày hôm ấy, bà không xin được một bát nước nào. Nước là thứ đi đâu cũng có thể lấy, dễ t́m nhưng sao bà không thể xin được. Gia đ́nh nào cũng có nỗi sầu khổ riêng, không ai giống ai và tất cả những điều ấy khiến bà chạnh ḷng, như một phản xạ rất tự nhiên, của một người phụ nữ đă trải qua những mất mát những đau thương trong cuộc sống, bà đều nói lời khích lệ tinh thần, hay đơn chỉ là lắng nghe họ tâm sự đề thấu hiểu những ǵ họ đă trải qua bằng tất cả t́nh yêu thương vốn có.
Suốt những tháng ngày sau đó, bà kiên nhẫn đi xin, nhưng cũng không t́m thấy gia đ́nh nào hạnh phúc thật sự như bà vẫn thấy. Nơi nào cũng chất chứa nỗi niềm khổ đau và hờn tủi. Bà luôn bận tâm suy nghĩ làm thế nào để an ủi, giúp mọi người thoát khỏi phiền năo, xoa dịu đau thương, và bà đă quên đi đau khổ của chính ḿnh.
Giờ đây hơn bao giờ hết, bà thấy ḷng ḿnh thật thanh thản, nhẹ nhàng. Khi ta cho đi cũng là khi ta nhận lại nhiều hơn thế, nỗi buồn sẽ vơi đi khi ta cởi mở ḷng ḿnh, đón nhận lời sẻ chia, lời thân thiện từ những người xung quanh.
Sẽ không có bất kỳ loại thuốc nào có thể “chữa lành” những phiền muộn trong mỗi thân thể con người. Cách mà vị Ḥa thượng chỉ cho người phụ nữ bất hạnh kia thật sâu sắc và ư nhị. Sự từng trải, ḷng khoan dung, t́nh yêu thương của một người đàn bà từng làm vợ, làm mẹ của những đứa con, đă giúp bà nhận ra rất nhiều thứ xung quanh cuộc sống này. Điều mà từ trước tới giờ bà chưa một lần được biết và thấu hiểu.
Bảy bát nước, bà măi không bao giờ t́m thấy nhưng con số bảy cho bà nhiều trải nghiệm đáng quư, nó giống như thiên thần hộ mệnh dẫn dắt bà đến với những điều bản thân tưởng chừng như không thể. Nỗi đau mà bà đang chịu đựng rất nhỏ so với những người khác, phải chăng đó là một điều hạnh phúc?
Đôi khi trong cuộc sống, có những thời điểm mà tất cả mọi thứ chống lại bạn, đến nỗi bạn cảm tưởng rằng ḿnh không thể chịu đựng hơn được nữa, nhưng hăy cố gắng đừng buông xuôi và bỏ cuộc, v́ sớm muộn ǵ rồi mọi thứ cũng sẽ qua đi. Chính nụ cười của bạn mang lại hạnh phúc cho những người xung quanh, và tất nhiên nó cũng mang lại hạnh phúc cho chính bản thân bạn nữa. Điều ngọt ngào nhất bao giờ cũng đến phía sau những nỗi cô đơn dù không thể diễn tả thành lời.
Diễn Đàn Người Việt Hải Ngoại. Tự do ngôn luận, an toàn và uy tín. V́ một tương lai tươi đẹp cho các thế hệ Việt Nam hăy ghé thăm chúng tôi, hăy tâm sự với chúng tôi mỗi ngày, mỗi giờ và mỗi giây phút có thể. VietBF.Com Xin cám ơn các bạn, chúc tất cả các bạn vui vẻ và gặp nhiều may mắn.
Welcome to Vietnamese American Community, Vietnamese European, Canadian, Australian Forum, Vietnamese Overseas Forum. Freedom of speech, safety and prestige. For a beautiful future for Vietnamese generations, please visit us, talk to us every day, every hour and every moment possible. VietBF.Com Thank you all and good luck.
News
Library
Technology
Giải Trí
Portals
Tin Sốt
Home
