Làm thế nào để biết mình dị ứng vaccine Covid-19?

[florida80]

Phó giáo sư, tiến sĩ Hoàng Thị Lâm, Trưởng bộ môn Dị ứng Miễn dịch lâm sàng, Đại học Y Hà Nội, cho biết không phải ai cũng bị dị ứng vaccine, chỉ những người cơ địa dị ứng mới có nguy cơ dị ứng vaccine.

Ví dụ, bản thân hoặc thành viên trong gia đình mắc các bệnh dị ứng như dị ứng thuốc, dị ứng thức ăn, dị ứng vaccine, hen phế quản, viêm mũi dị ứng...

Hiện, tỷ lệ dị ứng vaccine và phản vệ do vaccine rất thấp. Tuy nhiên, khi nước ta đang trong chiến dịch tiêm chủng đại trà vaccine Covid-19, mối quan tâm đến các phản ứng sau tiêm, đặc biệt là dị ứng, nhiều hơn.

Vaccine cũng giống như các thuốc khác, đều có khả năng gây dị ứng và bất kỳ thành phần nào của vacine cũng có thể đóng vai trò là một dị nguyên (gây dị ứng). Dị ứng vaccine có thể là dị ứng type nhanh xảy ra trong vòng vài phút hoặc vài giờ với các biểu hiện như mày đay, phù quincke (sưng nề đột ngột), khó thở, phản vệ...

Dị ứng hoặc dị ứng type chậm (qua trung gian IgE hoặc không) xảy ra sau vài giờ đến vài ngày, thậm chí là vài tuần sau khi dùng vaccine. Trong đó cấp tính và nguy hiểm nhất vẫn là phản ứng phản vệ, đặc biệt là sốc phản vệ, có nguy cơ đe dọa tính mạng.

Khoảng 80% trường hợp phản vệ do vaccine xảy ra trong vòng 30 phút đầu sau tiêm. Các triệu chứng có thể có là mày đay mẩn ngứa, ban đỏ, hoa mắt chóng mặt, mệt mỏi, xuất hiện nhanh sau tiêm vaccine. Sau đó các triệu chứng tiếp tục tiến triển như khó thở, choáng váng, ngất suy hô hấp, trụy tim mạch... Nếu không cấp cứu kịp thời người bệnh có thể tử vong.

Thành phần gây dị ứng trong vaccine rất đa dạng, tùy từng loại vaccine. Đó có thể là do gelatin (có trong vaccine sởi, rubela, thủy đậu...), protein trứng (vaccine sốt vàng, sởi, rubella, vaccine dại ...), protein sữa (bạch hầu, ho gà, uốn ván....).

Một số chất bảo quản trong vaccine như thimerosal, aluminum, và phenoxyethanol cũng có thể gây dị ứng. PEG và Polysorbate là hai thành phần có trong vaccine Covid-19 cũng được liệt kê là các dị nguyên tiềm năng.

Nhân viên y tế tại Hà Nội tiêm vaccine AstraZeneca. Ảnh:Giang Huy.
Nhân viên y tế tại Hà Nội tiêm vaccine AstraZeneca. Ảnh:Giang Huy.

Hiện nay, có nhiều hướng dẫn cách tiếp cận và chẩn đoán dị ứng vaccine ở những người cơ địa dị ứng. Điều quan trọng nhất vẫn là thăm khám lâm sàng. Một số hướng dẫn đề nghị test để nhận biết nguy cơ dị ứng vaccine, tuy nhiên cách này đang gây nhiều ý kiến trái chiều. Bộ Y tế cũng không khuyến cáo test dị ứng trước khi tiêm vaccine.

Theo quan điểm của tiến sĩ Lâm: "Người cơ địa dị ứng có thể test, còn trường hợp không thuộc cơ địa dị ứng không khuyến cáo test dị ứng vaccine Covid-19".

Một số phòng xét nghiệm có thể xác định được mức kháng thể dị ứng với vaccine, thông thường là kháng thể IgE đặc hiệu với vaccine hoặc thành phần vaccine. Test da cũng là phương pháp được sử dụng. Tuy nhiên test da cũng có thể gây phản ứng phản vệ, nên chỉ được thực hiện tại các đơn vị có trang bị đầy đủ phương tiện cấp cứu và được thực hiện bởi các bác sĩ chuyên khoa hoặc có chứng chỉ về việc thực hiện test này.

Ngoài ra, còn có xét nghiệm IgE đặc hiệu với dị nguyên (vaccine) như protein trứng, protein sữa, gelatin, latex và nấm mốc hoặc kháng sinh (thành phần của vaccine).

Trong một số trường hợp đặc biệt, các bác sĩ sẽ sử dụng test kích thích để chẩn đoán người bệnh có dị ứng với vaccine hay không. Tuy nhiên, đây là thủ thuật có tính nguy hiểm cao, chỉ nên tiến hành tại các cơ sở y tế có trang bị đầy đủ phương tiện cấp cứu và được thực hiện bởi các bác sĩ chuyên khoa dị ứng.



Tiến sĩ Lâm đánh giá, với các phương pháp tiếp cận và chẩn đoán dị ứng vaccine, người có cơ địa dị ứng có thể thêm cơ hội yên tâm tiêm vaccine, giúp tăng thêm số lượng cá nhân tiêm vaccine, góp phần nhanh chóng tạo nên miễn dịch cộng đồng, đẩy lùi đại dịch.

Chiến dịch tiêm chủng vaccine Covid-19 toàn dân tại Việt Nam bắt đầu hôm 10/7, kéo dài đến tháng 4/2022. Mục tiêu là tiêm miễn phí hàng năm cho nhân dân để đạt được sự miễn dịch cộng đồng trên toàn quốc. Chiến lược tiêm chủng là "tiêm đến đâu an toàn đến đấy", đảm bảo an toàn cho người được tiêm, hạn chế đến mức thấp nhất trường hợp phản vệ.

Ung thư đường tiêu hóa diễn tiến âm thầm, khó phát hiện
Ung thư tiêu hóa giai đoạn đầu với triệu chứng như đau bụng, khó tiêu, táo bón… thường mơ hồ, dễ nhầm lẫn với bệnh lý khác, dẫn đến điều trị muộn.

Bệnh nhân Thúy Anh (39 tuổi, quận Phú Nhuận, TP HCM) thường xuyên có cảm giác khó tiêu, thỉnh thoảng bị đầy bụng kèm theo táo bón. Tuy nhiên, chị cho rằng do rối loạn tiêu hóa nên không đi khám. Sau đó, chị bắt đầu có các cơn đau bụng, thỉnh thoảng gò cơn rồi hết. Tần suất các cơn đau lặp lại thường xuyên hơn, tăng dần, bụng chướng.

Đến khi không thể đi tiêu được, chị Thúy Anh mới đến bệnh viện thăm khám. Tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, hình ảnh chụp CT cho thấy, chị bị tắc ruột do u đại tràng trái có di căn hạch, kết hợp thực hiện nội soi và sinh thiết cho kết quả chẩn đoán ung thư.

Tiến sĩ, bác sĩ Đỗ Minh Hùng - Giám đốc Trung tâm Nội soi và Phẫu thuật nội soi tiêu hóa, nhận định bệnh của chị khá nghiêm trọng, tình trạng tắc ruột không cải thiện sau điều trị nội khoa nên không thể phẫu thuật nội soi. Do đó, êkip bác sĩ đã tiến hành mổ mở để cắt đại tràng trái, nạo hạch cho bệnh nhân và chuyển sang chuyên khoa ung bướu để phối hợp hóa trị sau mổ.

Theo bác sĩ Trần Vương Thảo Nghi - Trưởng khoa Ung bướu, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, đường tiêu hóa là hệ thống rỗng và nằm kín bên trong cơ thể nên hầu hết những khối u của đường tiêu hóa đều diễn biến âm thầm, kèm theo các dấu hiệu khá mơ hồ (ví dụ như đau bụng, khó tiêu, táo bón, tiêu chảy...), dễ gây nhầm lẫn với các bệnh lý lành tính khác. Đa phần các trường hợp mắc ung thư đường tiêu hóa được phát hiện khi bệnh đã ở giai đoạn muộn. Do đó, việc tầm soát bằng kỹ thuật nội soi hiện đại rất quan trọng, giúp phát hiện sớm những tổn thương ở đường tiêu hóa.

Ung thư có thể xảy ra ở bất kỳ đoạn nào của đường tiêu hóa, từ thực quản đến dạ dày, ruột non, ruột già (đại tràng), trực tràng và hậu môn. Theo Globocan năm 2020, ung thư dạ dày gây tỷ lệ tử vong cao thứ 3 tại Việt Nam với 14.615 trường hợp, chỉ xếp sau ung thư gan, ung thư phổi. Số ca mắc mới ở cả hai giới là 17.906, chiếm 9,8% sau ung thư gan, ung thư phổi và ung thư vú.

Bác sĩ Nghi cho biết, ung thư dạ dày có thể xảy ra ở nhiều lứa tuổi, song phổ biến nhất là ở những người từ 50 tuổi trở lên. Tuy nhiên, bệnh đang có xu hướng trẻ hóa ở độ tuổi dưới 50. Nam giới có tỷ lệ mắc ung thư dạ dày cao hơn nữ giới. Khả năng chữa khỏi bệnh có thể lên đến 90% nếu được phát hiện sớm, ngay từ giai đoạn bệnh chỉ mới khởi phát.

Ung thư dạ dày là loại ung thư đường tiêu hóa phổ biến, thường diễn tiến âm thầm. Shutterstock.
Ung thư dạ dày là loại ung thư đường tiêu hóa phổ biến, thường diễn tiến âm thầm. Ảnh: Shutterstock.

Theo bác sĩ Nghi, đối với nhóm bệnh lý viêm nhiễm lành tính của đường tiêu hóa, nếu bệnh cứ tái đi tái lại và không được điều trị, theo dõi đúng cách cũng là mầm mống gây ung thư. Cơ thể con người luôn tồn tại cơ chế tự sửa chữa những tổn thương viêm nhiễm. Tuy nhiên, nếu tình trạng này cứ diễn ra liên tục, trên những vùng tổn thương do viêm nhiễm để lại thì có thể thấy sự biến đổi bất thường của tế bào (về mặt hình dáng, kích thước cũng như tăng sinh mất kiểm soát...), từ đó dễ dẫn đến những tổn thương tiền ung thư.

Chẳng hạn tình trạng viêm dạ dày do vi khuẩn Hp, bị tái lại nhiều lần có thể khiến cho vùng dạ dày tương ứng bị viêm loét. Nếu cơ thể không thể tự sửa chữa được có nguy cơ hình thành các tế bào bất thường, là nền tảng gây ra bệnh ung thư.

"Với tiến bộ của y học, hiện nay bệnh ung thư nói chung và ung thư đường tiêu hóa nói riêng có thể phát hiện sớm nếu được tầm soát đúng nguy cơ, đúng thời điểm, đúng phương pháp. Từ đó , bác sĩ đưa ra phác đồ điều trị toàn diện, cá thể hóa mang đến cơ hội khỏi bệnh và tỷ lệ sống sau 5 năm không tái phát càng cao", bác sĩ Nghi nhấn mạnh.

Bệnh thông thườngTiêu hoá/ nội soi tiêu hoáThứ tư, 15/12/2021, 11:00 (GMT+7)
Cách phát hiện sớm ung thư đường tiêu hóa
Phương pháp nội soi, xét nghiệm tìm máu ẩn trong phân, chụp đối quang kép… giúp tầm soát và phát hiện ung thư sớm để điều trị phù hợp.

Ngoài nội soi còn có phương pháp nào phát hiện ung thư đường tiêu hóa (như xét nghiệm máu, chụp MRI, CT...) để phát hiện bệnh sớm không thưa bác sĩ? (Kim Khanh, TP HCM)

Trả lời:

Bác sĩ Trần Vương Thảo Nghi, Trưởng khoa Ung bướu, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, cho biết, cách đây khoảng 15-20 năm, người được thực hiện nội soi đường tiêu hóa thường không tiêm thuốc gây tê, tỉnh táo hoàn toàn nên sẽ rất khó chịu. Hiện nay, phương pháp nội soi tầm soát ung thư rất hiện đại, bệnh nhân được tiêm thuốc để ngủ một giấc. Quá trình soi diễn ra khoảng 15-20 phút hoặc tùy vào đánh giá tổn thương, người được nội soi khoảng 15-30 phút sau sẽ tỉnh dậy, do đó, cuộc nội soi sẽ diễn ra nhẹ nhàng.

Đối với tầm soát ung thư, nếu gia đình thuộc thế hệ một (ba, mẹ, anh, chị, em) mắc ung thư, đặc biệt là ung thư tiêu hóa, trực tràng ở độ tuổi trẻ (dưới 40-50) thì tất cả những người thân trong gia đình được khuyến cáo nội soi tầm soát ung thư đường tiêu hóa trước độ tuổi người mắc bệnh ung thư 10 năm. Giả sử trong gia đình có người con trai phát hiện ung thư ở độ tuổi 50 thì những người em nên tầm soát ở độ tuổi 40.

Tế bào ung thư dạ dày, đại tràng không có tính chất di truyền. Song ngoài nhóm yếu tố nguy cơ gây ung thư thiên về lối sống, ăn uống, cân nặng, vận động thì tình trạng viêm tái đi tái lại của đường tiêu hóa như viêm đại tràng, đa polyp gia đình có nghĩa là một người trong gia đình mắc bệnh thì những người còn lại trong gia đình có thể cũng nguy cơ. Hiện nay có những test về gene di truyền, nếu nghi ngờ mắc bệnh, bạn cũng có thể để thực hiện.

Hiện nay, ở những quốc gia châu Âu, châu Mỹ, châu Á, nhất là quốc gia có tỷ lệ mắc ung thư cao có thực hiện tầm soát cộng đồng, tức người ở độ tuổi khoảng 40-50 sẽ được bác sĩ thực hiện xét nghiệm tìm máu ẩn trong phân. Nếu kết quả xét nghiệm dương tính tiếp tục thực hiện nội soi. Bác sĩ sẽ nội soi để kiểm tra trong ruột có u hoặc polyp gây chảy máu cho ra kết quả xét nghiệm dương tính. Tuy nhiên, nếu test âm tính cũng không đồng nghĩa không có tổn thương ác tính trong đường ruột.

Siêu âm không có vai trò trong tầm soát ung thư đại trực tràng và đường tiêu hóa, chỉ trừ trường hợp u lớn, xâm lấn ra ổ bụng mới có thể phát hiện. Cộng hưởng từ MRI cũng không có vai trò tầm soát nhưng hỗ trợ đánh giá giai đoạn trước khi quyết định kế hoạch điều trị. Đặc biệt là đối với ung thư trực tràng, hậu môn, MRI sẽ cho bác sĩ biết khối u xâm lấn đến đâu (lớp mỡ, lớp cơ...) để quyết định mổ liền hay nên hóa xạ trị trước khoảng vài tuần, sau đó mới mổ để đảm bảo lấy hết khối u.

Chụp CT đại tràng ảo là phương pháp dùng máy CT và bơm dung dịch vào đại tràng để chụp CT. Đa phần tính chất của đại tràng bên phải thường phẳng, trong khi đó, đa phần đại tràng bên trái tổn thương thường chồi và sùi. Chụp CT đại tràng ảo rất khó phát hiện tổn thương dưới 10 mm, dễ bỏ sót tổn thương dạng phẳng ở đại tràng bên phải. Nếu để tổn thương trên một cm mới phát hiện, vai trò tầm soát sẽ không còn cao. Nếu chụp CT thấy những tổn thương nghi ngờ thì bác sĩ vẫn phải thực hiện nội soi. Vậy nên, CT đại tràng ảo sau thời gian áp dụng, so sánh hiệu quả tầm soát so với mức chi phí bỏ ra, tỷ lệ bỏ sót tổn thương nên chưa đáp ứng được.

Khi các bạn đi kiểm tra sức khỏe, một số nơi sẽ cho bạn kiểm tra dấu ấn ung thư. Những khối u sẽ tiết ra những chất gợi ý ung thư, tuy nhiên, những chất này sẽ không có giá trị chẩn đoán chỉ trừ khi ở gan. Sau nhiều năm nghiên cứu, người ta thấy rằng nếu có những chất tiết ra, chỉ số AFP trên 200, khối u ác tính bắt thuốc rất điển hình thì bác sĩ sẽ chẩn đoán ung thư gan mà không cần sinh thiết.

Tuy nhiên, với ung thư đường tiêu hóa, vai trò của chấn đoán ung thư sẽ không được dùng để chẩn đoán xác định. Có những u đã di căn ra hạch vẫn không tiết ra những dấu ấn ung thư. Khi bạn đã được chẩn đoán ung thư, bác sĩ vẫn thực hiện dấu ấn ung thư để theo dõi đáp ứng trong quá trình điều trị, chứ không dùng để chẩn đoán, tầm soát ung thư đường tiêu hóa.

TS.BS Đỗ Minh Hùng, Giám đốc Trung tâm Nội soi và Phẫu thuật nội soi tiêu hóa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, chia sẻ thêm, theo khuyến cáo hiện nay, những dấu ấn ung thư không còn giá trị để tầm soát, một số phương pháp tầm soát ung thư dạ dày là tầm soát một bước và hai bước. Tầm soát một bước là nội soi, chẩn đoán và điều trị, còn tầm soát hai bước khi có nghi ngờ ung thư thì cũng cần nội soi, tức là thực hiện thêm bước thứ hai. Ngoài nội soi và chụp hình đối quang kép, còn có một số phương pháp khác nữa. Hiện nay, thế giới có có tầm soát nội soi viên nang được cải tiến tốt hơn, tuy nhiên, người được thực hiện nội soi vẫn phải trải qua bước soi để xác định các sang thương.

Điều trị giãn dây chằng khớp gối lâu năm
Bác sĩ sẽ phân tích tổn thương, lên chiến lược điều trị và kế hoạch phục hồi sau mổ giúp bệnh nhân đi lại và chạy nhảy bình thường.

Tôi bị chấn thương do chơi đá bóng cách đây 14 năm. Bác sĩ chẩn đoán bị giãn dây chằng khớp gối và mẻ khớp gối. Lúc đó, tôi tính mổ nhưng tỷ lệ thành công không cao nên không mổ. Hiện, tôi đi đứng bình thường, chạy bình thường nhưng đôi lúc bị lật bánh chè khớp gối sang một bên và không đi được. Bánh chè bị lỏng, có thể đong đưa qua lại. Xin bác sĩ tư vấn giúp tôi có nên mổ để xử lý tình trạng này không, nếu không mổ thì về già có bị thoái hóa khớp gối sớm không? (Tuấn Thanh, TP HCM)

Trả lời:

Theo tôi, trường hợp này không liên quan đến dây chằng chéo trước nhưng vẫn liên quan đến dây chằng chéo bên bánh chè. Bệnh nhân nghĩ bánh chè bị trật nhưng rất có thể là bán trật khớp gối, nên khi chạy, khớp gối bị trẹo sang một bên. Tôi khám nhiều ca bệnh tương tự và khẳng định rất khó bị trật bánh chè. Thông thường, phải bị lỏng lẻo đa khớp hoặc bị chấn thương rồi trật hẳn bánh chè sang một bên, sau đó nó mới trật đi trật lại nhiều lần.

Với trường hợp của bạn, tôi cho rằng bạn bị bán trật khớp gối, vì dây chằng chéo trước giúp cho khớp gối không bị trượt ra trước và không bị bán trật xoay. Khi người bị đứt dây chằng chéo trước đi bộ chậm, đi thẳng hoặc chạy thẳng, thường sẽ không có vấn đề gì. Nhưng nếu đang chạy mà xoay hoặc đổi hướng đột ngột, bạn sẽ thấy bị trẹo gối. Lúc đó có cảm giác bánh chè bị trẹo, nhưng thực ra do gối trẹo và khiến bạn bị ngã. Tình trạng này kéo dài 14 năm là khá lâu, việc thường xuyên bị trẹo hoặc ngã khiến đầu gối ít nhiều bị thoái hóa. Tôi cho rằng nên chỉ định mổ.

Trước khi phẫu thuật, bác sĩ phải phân tích tổn thương của bệnh nhân, chiến lược điều trị và kế hoạch phục hồi sau mổ, chứ không chỉ mỗi chuyện mổ dây chằng là xong. Trong trường hợp này, giả sử người bệnh bị đứt dây chằng chéo trước với triệu chứng bán trật xoay, chúng ta cần đánh giá những yếu tố sau.

Thứ nhất, phải kiểm tra 4 nhóm cơ tứ đầu đùi xem nhóm cơ nào bị yếu, để trước khi mổ hoặc sau khi mổ có chương trình luyện tập phù hợp giúp cân bằng trở lại. Thứ hai, phải đánh giá bệnh nhân bị thoái hóa khớp gối nhiều hay ít, khớp gối trẹo hay chưa, nếu trục khớp gối vẹo nhiều thì phải chỉnh trục lại cho thẳng. Thứ ba, kiểm tra tình trạng của sụn chêm và sụn khớp sau 14 năm bị đứt dây chằng chéo trước. Sau khi làm dây chằng xong, cần có kế hoạch bảo tồn sụn khớp cho bệnh nhân tránh bị thoái hóa khớp gối thêm nữa. Ngoài ra, dinh dưỡng và chương trình tập luyện sau mổ cũng rất quan trọng.

Tiến sĩ, bác sĩ Tăng Hà Nam An

Bệnh thông thườngCơ xương khớpThứ bảy, 18/12/2021, 14:00 (GMT+7)
'Tam chứng bi thảm' trong chấn thương khớp gối
Đứt dây chằng chéo trước, rách sụn chêm, đứt dây chằng bên trong là ba tổn thương thường gắn liền với nhau, có thể khiến bệnh nhân không thể đi lại.

Tiến sĩ, bác sĩ Tăng Hà Nam Anh, Giám đốc Trung tâm Chấn thương chỉnh hình, Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, cho biết, nhiều trường hợp đứt dây chằng chéo trước khiến cho các thành phần khác trong khớp gối cũng bị tổn thương theo, dẫn tới "tam chứng bi thảm". Người bệnh sẽ không thể đi đứng được, chân bị đổ sụp, vẹo qua một bên. Để kết luận chính xác tình trạng này, bác sĩ phải thực hiện nhiều chỉ định cận lâm sàng, thực hiện một số xét nghiệm, hình ảnh học bao gồm chụp X-quang, chụp cộng hưởng từ (MRI), siêu âm, nội soi khớp...

Khi bị đứt dây chằng chéo trước, người bệnh cảm thấy đau đớn, khó khăn khi đi lại. Dáng đi thay đổi do xương chày trượt về phía trước, dây chằng chéo không đảm bảo khả năng cố định lại. Tình trạng lỏng lẻo khớp gối tăng dần, làm tăng nguy cơ rách sụn chêm và tổn thương sụn lót Teflon. Theo thời gian, khớp gối sẽ có nguy cơ thoái hóa sớm, ảnh hưởng đến đi đứng và có thể phải áp dụng phương pháp phẫu thuật thay khớp gối để khôi phục khả năng vận động cho người bệnh.

Tổn thương thứ hai là đứt dây chằng bên trong. Tình trạng này xuất hiện khi cơ bị căng quá mức, giật mạnh hoặc chèn ép... Dây chằng này thường rất dễ bị bong ở đường khớp hay bị nhổ đứt ở những vị trí nguyên thủy hoặc điểm bám tận, gây cảm giác đau đớn, hạn chế sự vận động tự nhiên của khớp gối.

Ghép gân tự thân cho người bị đứt dây chằng tại BVĐK Tâm Anh TP.HCM
Ghép gân tự thân cho người bị đứt dây chằng tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM.

Rách sụn chêm là tổn thương cuối cùng khiến cho người bệnh mất hoàn toàn khả năng vận động. Sụn chêm là sụn xơ có hình chữ C gồm 2 miếng nằm giữa xương đùi và xương chày có chức năng bảo vệ hai đầu xương khỏi bị cọ xát và mài mòn. Chỉ cần một cú xoay gối đột ngột khi tập luyện, chơi thể thao, tai nạn trong lao động hay tai nạn giao thông đều có thể dẫn đến sụn chêm bị rách/vỡ. Khi đó, sụn chêm rách và các mảnh sụn vỡ rất bé gây kẹt khớp, càng cử động càng dễ làm hư hại bề mặt sụn khớp, dẫn đến thoái hóa khớp gối.

Nguyên nhân thường gặp gây chấn thương khớp gối

Theo bác sĩ Nam Anh, tình trạng chấn thương khớp gối ở Việt Nam chủ yếu đến từ nguyên nhân tai nạn giao thông, đặc biệt là xe hai bánh. Khi lưu thông trên đường với vận tốc cao, gặp tình huống bất ngờ, chúng ta thường có xu hướng bỏ chân xuống để trụ xe, khiến cho gối bị vặn xoắn gây đứt dây chằng chéo trước, dây chằng bên trong và rách sụn chêm. "Tam chứng bi thảm" vì ngay lập tức làm người bệnh mất khả năng đi lại.

Còn trong thể thao, ở những môn đối kháng hoặc cường độ cao, một hoặc hai chấn thương trong khớp gối thường dễ bị vận động viên bỏ qua hoặc chưa điều trị ngay. Chần chừ điều trị, cộng với vận động gắng sức dễ làm đầu gối bị tổn thương thêm các bộ phận khác.

Với chấn thương khớp gối phức tạp, theo bác sĩ Nam Anh, sẽ có hai lựa chọn gồm bó bột chờ cho dây chằng bên trong lành lại, sau đó sẽ đến mổ dây chằng chéo trước và phẫu thuật khâu lại hai dây chằng cùng một lúc. Xét về mặt hiệu quả, cả hai phương pháp này đều mang đến tỷ lệ tương đồng, nhưng sự hồi phục sớm hay muộn còn tùy thuộc vào thời điểm can thiệp và sự hợp tác của người bệnh trong việc tập vật lý trị liệu sau phẫu thuật.

Chấn thương vùng khớp gối để lâu thường dẫn tới đa chấn thương cần phẫu thuật xử lý triệt để.
Chấn thương vùng khớp gối để lâu thường dẫn tới đa chấn thương cần phẫu thuật xử lý triệt để.

Bác sĩ Nam Anh cho biết thêm, khớp gối là khớp bản lề quan trọng giữa cổ chân và khớp háng, có vai trò tăng hiệu quả, sự linh hoạt của hai chân, giúp con người khéo léo hơn trong các hoạt động. Xuất phát từ nguyên nhân được sử dụng nhiều trong sinh hoạt hàng ngày cùng với cấu trúc tương đối không vững do sử dụng dây chằng làm yếu tố giữ vững chủ đạo nên chấn thương khớp gối rất phổ biến.

Lời khuyên từ bác sĩ Nam Anh là phòng bệnh hơn chữa bệnh. Mỗi người nên thận trọng khi tham gia giao thông; chơi thể thao cần có các vật đụng bảo hộ khớp gối, tốt nhất là không điều khiển xe với vận tốc quá nhanh. Khi trời mưa, đường ướt, trời tối càng cần phải chạy chậm vì đây là những thời điểm dễ phát sinh tai nạn. Chọn kích thước xe phù hợp với thể trạng của từng người giúp đảm bảo khả năng giữ thăng bằng, tránh tình trạng tự gây tai nạn.

Nếu chẳng may gặp "tam chứng bi thảm" hoặc bất cứ tổn thương nào vùng khớp gối, người bệnh nên nhanh chóng đến chuyên khoa chấn thương chỉnh hình để được kiểm tra. Tuyệt đối không nên thoa thuốc rượu, bóp mật gấu, đắp muối, lăn trứng gà nóng... để tránh làm khớp sưng to, chảy máu nhiều gây cản trở quá trình điều trị.

Anh Thái (Ảnh: Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh

Những môn thể thao dễ gây chấn thương dây chằng
Đứt, rách dây chằng là chấn thương thường gặp ở người chơi bóng đá, bóng rổ, bóng chuyền... do chuyển hướng, xoay người đột ngột, tiếp đất sai cách.

Với người chơi thể thao, chấn thương là điều rất khó tránh khỏi. Trong đó, chấn thương dây chằng là loại tổn thương phổ biến, gây sưng đau, làm giảm tầm vận động của người chơi. ThS.BS Trần Anh Vũ (Trưởng đơn vị Y học thể thao - Trung tâm Chấn thương chỉnh hình, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh) cho biết, một số trường hợp không nghỉ ngơi kịp thời hoặc điều trị sai cách có thể dẫn đến đứt dây chằng, mất vững khớp, thậm chí có nguy cơ tàn phế và không thể chơi các môn thể thao yêu thích.

Dưới đây là một số môn thể thao dễ gây đứt, rách dây chằng, nhất là dây chằng chéo trước nên người chơi cần lưu ý.

Đá bóng

Theo ThS.BS Trần Anh Vũ, khi đá bóng, chuyển hướng đột ngột là nguyên nhân hàng đầu làm dây chằng bị tổn thương. Dây chằng không phải là sợi dây có tính đàn hồi vô hạn. Vì thế, khi vận động mạnh và lâu, dây chằng sẽ bị căng quá mức. Khi không được nghỉ ngơi để phục hồi trạng thái ban đầu, chúng sẽ luôn trong tình trạng căng thẳng quá mức, rất dễ bị tổn thương.

Khởi động được xem là điều bắt buộc với người chơi đá bóng, nhất là với cầu thủ chuyên nghiệp. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, khâu chuẩn bị này lại bị bỏ qua. Không khởi động hay khởi động không kỹ trước khi chơi đá bóng sẽ khiến cho dây chằng không kịp chuyển từ trạng thái nghỉ sang vận động đột ngột. Điều này làm tăng gấp đôi nguy cơ bị chấn thương như giãn hay đứt dây chằng.

Với cầu thủ, dinh dưỡng cũng rất quan trọng. Đủ dinh dưỡng giúp cơ thể phục hồi và phát triển cơ bắp, dây chằng. Thiếu dưỡng chất cần thiết như collagen, canxi, đạm có khả năng gây nhiều trở ngại cho quá trình phục hồi dây chằng.

Đứt dây chằng chéo là chấn thương phổ biến với cầu thủ bóng đá. Ảnh: Shutterstock.
Đứt dây chằng chéo là chấn thương phổ biến với cầu thủ bóng đá. Ảnh: Shutterstock

Chạy bộ

Hội chứng dải chậu chày là chấn thương rất thường gặp ở người chạy bộ. Dải chậu chày là một dải xơ dày chạy từ mào chậu đến mặt trước đầu trên xương chày, được tạo thành từ phần chuyển tiếp của gân cơ mông to và cơ căng mạc đùi. Dải chậu tương đối mỏng, giống như một lưỡi dao chạy dọc mặt ngoài đùi tới bám vào phần ngoài của gối, nối khung chậu với đầu gối. Chức năng chính là gập, xoay khớp háng, duỗi khớp gối.

Chạy trên đường dài, mặt đất gồ ghề, đi xuống dốc, đi giày đế mòn hoặc người chạy có phần hông yếu là các nguyên nhân gây ra hội chứng dải chậu chày. Dây chằng bị cọ sát vào xương đầu gối, dẫn tới tình trạng sưng viêm, cơn đau xuất hiện ở mặt ngoài đầu gối.

Ngoài ra, người chạy bộ cũng rất dễ mắc phải tình trạng bong gân mắt cá chân. Khi chạy, bạn không điều khiển được tư thế chạy. Mắt cá chân bị trật khi người chạy cuộn, xoắn hay xoay khớp đột ngột làm kéo giãn hay xé rách các dây chằng giữ xương mắt cá nằm đúng vị trí.

Dây chằng bị cọ sát vào xương đầu gối khi chạy dễ gây chấn thương. Ảnh: Shutterstock.
Dây chằng bị cọ sát vào xương đầu gối khi chạy dễ gây chấn thương. Ảnh: Shutterstock

Đạp xe

Tương tự chạy bộ, nếu không cẩn thận, người tập xe đạp cũng có nguy cơ cao mắc hội chứng dải chậu chày. Tình trạng này thường xuất hiện ở người thường xuyên gập đầu gối 30 độ. Ngoài ra, khi tập luyện quá sức, chở vật nặng và tư thế đạp xe có thể gây bong gân mắt cá chân. Khi đó, hệ thống cơ và dây chằng bị giãn ra, gây lỏng lẻo ở vùng khớp, tổn thương dẫn tới sưng tấy đau đớn.

Bóng rổ

Bóng rổ là môn thể thao đòi những động tác dừng, đi và cắt rộng diễn ra liên tục. Các động tác này đều rất dễ tổn thương cho dây chằng và sụn chêm ở đầu gối. Tổn thương dây chằng bên trong là tình trạng thường gặp sau một tác động mạnh vào bên ngoài đầu gối. Tổn thương dây chằng chéo trước nghiêm trọng hơn, do sự thay đổi đột ngột về hướng và tiếp đất sai cách sau các cú nhảy.

Việc di chuyển, bật nhảy liên tục, đảo bóng, chuyển hướng đột ngột với tốc độ cao trong bóng rổ còn làm gân Achilles dễ bị tổn thương, thường dẫn tới viêm, thoái hóa hay làm suy yếu gân. Gân Achilles là một khu vực tương đối ít mạch máu, cách chỗ bám vào xương gót khoảng 3-6 cm, thường dễ bị tổn thương viêm tại điểm bám gân, viêm quanh gân, viêm giữa gân, xơ gân hay đứt gân.

Bóng chuyền

Những động tác đánh bóng, đỡ bóng khiến ngón tay, cổ tay của người chơi bóng chuyền luôn phải liên tục hứng trọn áp lực lớn. Tình trạng này khi diễn ra trong thời gian dài rất dễ gây chấn thương dây chằng hay khiến dải mô bị kéo căng quá mức, thậm chí có thể dẫn tới rách dây chằng. Khi chơi bóng chuyền, khớp gối hay cổ chân bị xoắn quá mạnh có thể gây chấn thương dây chằng ở chân, có thể gây bong gân, đứt dây chằng.

Quần vợt

Chấn thương khuỷu tay (hội chứng tennis elbow) thường gặp nhất ở người chơi quần vợt. Đây là tình trạng khối gân ở xương cánh tay bám vào mỏm cầu lồi bị tổn thương và viêm.

Nguyên nhân do quá tải các hoạt động lặp đi lặp lại như giao bóng, phát bóng phải hay trái với động tác vặn và xoắn khuỷu tay, cổ tay; chuyển động vặn về phía sau khi phát bóng hay đỡ bóng dài. Hiện tượng quá tải này thường gặp ở người mới chơi vì cơ thể chưa có sự phối hợp nhịp nhàng trong khi di chuyển thân người cùng cánh tay, cẳng tay, đùi và cẳng chân.

Với người chơi quần vợt chuyên nghiệp, nguyên nhân gây ra hội chứng này do sử dụng quá mức vùng khuỷu tay khi tập luyện mà không có sự chuẩn bị tốt trước đó. Người chơi sẽ bị đau vùng mặt ngoài khuỷu hay cảm giác nóng khi nắm chặt tay, xoay ngoài hay xoay tròn khớp khuỷu, lắc cẳng tay.

Sơ cứu khi bị chấn thương dây chằng

ThS.BS Trần Anh Vũ cho biết, khi bị chấn thương dây chằng, bạn cần dừng cử động và thực hiện sơ cứu trong vòng 48 giờ. Bởi thời điểm "vàng" trong điều trị dây chằng bị đứt rách là các mạch máu vẫn còn, bác sĩ có thể nối và tái tạo dây chằng mà vẫn giữ được điểm bám vững chắc của nó trên xương.

Bạn cần hạn chế các cử động để khu vực bị tổn thương được nghỉ ngơi đến khi cơn đau thuyên giảm. Chườm lạnh tại vị trí bị chấn thương càng sớm càng tốt, thực hiện 4-8 lần/ngày, mỗi lần khoảng 10-15 phút, giúp giảm sưng. Sau 2 ngày chườm lạnh có thể chuyển sang ngâm nước ấm. Cố định khớp bằng những loại băng vải có độ đàn hồi cao khoảng 2 ngày, nâng hay kê cao vùng chấn thương so với tim để giảm tình trạng sưng phù. Bạn có thể sử dụng các thuốc giảm đau, chống viêm, giảm phù nề...

ThS.BS Trần Anh Vũ thăm khám khớp gối cho vận động viên tại BVĐK Tâm Anh. Ảnh: BVĐK Tâm Anh.
ThS.BS Trần Anh Vũ thăm khám khớp gối cho vận động viên tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh vào tháng 10. Ảnh: Bệnh viện cung cấp

Tránh sử dụng rượu, xoa cao nóng vào vị trí bị tổn thương dây chằng. Vì các chất gây nóng sẽ làm chảy máu mạnh hơn, trong khi tổn thương dây chằng cần sử dụng các thuốc gây lạnh, làm giảm đau tại chỗ. Nếu xoa dầu nóng, rượu, cao xoa vào nơi tổn thương dây chằng có thể dẫn tới teo cơ, cứng khớp sau này.

Với trường hợp chấn thương dây chằng ở mức độ vừa và nặng (khớp bị sưng nhiều, mất vững, mất vận động), ngoài giảm đau bằng chườm đá và kê cao chân, bạn cần phải tuyệt đối bất động, Sau đó, kêu gọi sự hỗ trợ từ những người xung quanh để được đưa đến bệnh viện.

Ngọ

Khâu sụn chêm bằng súng chuyên dụng
Thay vì khâu sụn chêm bằng kim từ bên ngoài theo phương pháp cũ, BVĐK Tâm Anh sử dụng súng chuyên dụng để khâu nội soi từ bên trong.

Tháng 11/2021, ca phẫu thuật cho anh Nguyễn Tiến Lê (quận Gò Vấp, TP HCM) được Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh tiến hành bằng phương pháp mới, khâu sụn chêm bằng súng chuyên dụng. Nhờ kỹ thuật nội soi, đầu súng sẽ tiếp cận điểm tổn thương của sụn chêm và bắn chỉ làm lành vết rách. Thay vì sử dụng kim khâu để chọc từ bên ngoài bằng phương pháp cũ, kỹ thuật khâu bằng súng chuyên dụng trên màn hình nội soi mang đến hiệu quả cao.

Chấn thương thường gặp

Từ lần ngã cầu thang tưởng không có gì nguy hiểm, sau vài tháng anh Lê đến Trung tâm Chấn thương chỉnh hình - Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, trong tình trạng đi lại khó khăn, lỏng gối, khi đi phát ra tiếng lộp cộp, đôi khi còn có cảm giác hai đầu xương cọ vào nhau nhức buốt...

Anh Lê cho biết, cú ngã chỉ làm anh rạn xương. Tuy nhiên do dịch bệnh, anh chỉ dùng thuốc giảm đau tạm thời, chưa điều trị dứt điểm. Khi cơn đau ngày một trầm trọng, đầu gối sưng to, anh mới đến bệnh viện thăm khám.

ThS.BS Trần Anh Vũ - Trưởng khoa Y học thể thao và Nội soi, Phó giám đốc Trung tâm Chấn thương chỉnh, chẩn đoán bệnh nhân bị rách sụn chêm, bắt đầu bị teo cơ đùi, đầu gối sưng to do tràn dịch. Khi rách sụn chêm đầu gối, người bệnh thường cảm thấy đau nhức dữ dội bên trong khớp gối, nhất là khi co duỗi, nghiêng người sang hai bên. Đó là tình trạng kẹt khớp. Mảnh sụn chêm bị rách đi vào giữa khớp gối, gây cấn, kẹt khi hai đầu xương va chạm vào nhau.

Bác sĩ Anh Vũ cho biết, rách sụn chêm thường gặp trong đời sống hàng ngày, do chấn thương thể thao, té ngã, tai nạn giao thông... Với các vận động viên thể thao hay cầu thủ bóng đá, tình trạng này gây đau vùng gối, làm hạn chế chuyển động, giảm tốc độ và phong độ thi đấu.

Thạc sĩ Trần Anh Vũ vui mừng thông báo kết quả cuộc phẫu thuật thành công. Ảnh: Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh.
Thạc sĩ Trần Anh Vũ vui mừng thông báo kết quả cuộc phẫu thuật thành công.

Mổ nội soi khâu sụn chêm

Với trường hợp của anh Lê, bác sĩ Anh Vũ đánh giá tình trạng bệnh nhân đã chuyển biến xấu, cần phẫu thuật càng sớm càng tốt. Sụn chêm bị rách phía bên trong, dẫn đến viêm màng hoạt dịch. Song sụn chêm của anh Lê vẫn còn khâu lại được, có thể bảo tồn sụn, giúp bảo đảm chức năng sụn, giải quyết được tình trạng đau, tràn dịch, kẹt khớp... từ đó kéo dài tuổi thọ khớp.

Với phương pháp mổ nội soi, bệnh nhân chỉ cần gây tê tủy sống. Trong suốt 60 phút phẫu thuật, anh Lê vẫn tỉnh táo trò chuyện cùng bác sĩ, theo dõi màn hình nội soi và chứng kiến toàn bộ quá trình sửa chữa tổn thương bên trong khớp gối.

Anh Lê cho biết, anh cảm thấy ngạc nhiên vì lần đầu được xem tường tận quá trình thăm khám, phẫu thuật khớp gối. Các bác sĩ đã khâu phần rách của sụn chêm, cắt bỏ gân phụ Plica và màng hoạt dịch bị viêm, làm sạch toàn bộ bên trong khớp gối.

Một ngày sau ca mổ, anh Lê hồi phục cử động chân với sự hỗ trợ của chuyên viên phục hồi chức năng. Bệnh nhân được hướng dẫn các bài tập vật lý trị liệu chủ động, dự kiến sau hai tháng, các chức năng khớp gối sẽ trở lại bình thường.

Một ngày sau mổ, anh Lê đã có thể hồi phục cử động chân.
Một ngày sau mổ, anh Lê đã có thể hồi phục cử động chân.

"Sau ca mổ, sức khỏe và tinh thần tôi thoải mái, hy vọng nhanh chóng khỏi bệnh để trở lại với cuộc sống thường ngày", anh Lê nói.

Bác sĩ Trần Anh Vũ cho biết, chẩn đoán lâm sàng trước mổ cho thấy bệnh nhân bị rách sụn chêm bên trong ngang thân. Tuy nhiên, khi vào cuộc mổ, bệnh nhân còn bị rách thêm điểm bám vùng sụn chêm. Vì thế, ê kíp đã tiến hành đính lại điểm bám sụn chêm để tránh di lệch, làm cấn vùng khớp gối. Sau khi khâu nối chỗ bám sụn chêm, kết quả kiểm tra cho thấy khớp gối của người bệnh vững.

Theo bác sĩ Anh Vũ, sụn chêm nằm phía trong khớp gối, giữa xương đùi và xương chày, có vai trò như một tấm đệm hấp lực, giảm xóc, phân bố dịch khớp, đảm bảo việc vận động dễ dàng. Khi sụn chêm bị rách, người bệnh sẽ cảm thấy có tiếng "nổ" ở phía bên trong, đầu gối bị sưng đau, khớp bị kẹt, khó co duỗi, rất đau khi ấn vào khe khớp gối, đi lại phát ra tiếng lục cục. Nếu không điều trị sớm, từ vết rách sụn chêm ban đầu sẽ dẫn đến các biến chứng như teo cơ tứ đầu đùi, hỏng khớp gối, phù tủy xương...

"Ngay khi có dấu hiệu đau khớp gối hoặc vừa phát sinh chấn thương, người bệnh nên nghĩ đến nguy cơ rách sụn chêm và đến cơ sở y tế thăm khám kịp thời, tránh để quá lâu làm vết rách lớn hơn, khó phục hồi. Điều trị càng muộn thì các biến chứng cần xử lý càng nhiều, tốn kém chi phí", bác sĩ Trần Anh Vũ nói thêm.

Tên nhân vật đã được thay đổi

Bệnh thông thườngTai mũi họngThứ bảy, 18/12/2021, 12:00 (GMT+7)
Vì sao nhiều người dễ bị viêm mũi xoang mùa lạnh?
Viêm mũi xoang dễ tái phát khi có điều kiện thuận lợi như không khí khô, nhiệt độ giảm, nhiều tác nhân gây hại tấn công đường hô hấp vào mùa lạnh.

Em 32 tuổi nữ, bị viêm xoang mũi cách đây 3 năm, có uống thuốc, dùng thuốc xịt hàng ngày nhưng vẫn không dứt hẳn. Mỗi khi trở trời là em lại bị nghẹt mũi, chảy mũi, rất khó chịu. Vì sao người mắc bệnh viêm lại dễ bị tái phát vào mùa lạnh? Trường hợp của em nên cần điều trị bằng cách nào để có thể giúp bệnh dứt hẳn thưa bác sĩ? (Ngọc Minh, TP HCM)

Trả lời:

Mũi là cửa ngõ đầu tiên của cơ thể tiếp xúc với dòng không khí trước khi vào phổi. Xung quanh mũi có các hốc xương được thông với mũi được gọi là các xoang cạnh mũi. Lót toàn bộ bề mặt trong mũi và các xoang là lớp niêm mạc, chúng được ví như "lớp thảm" có vai trò rất lớn trong việc điều hòa, làm ấm, làm ẩm và làm sạch không khí trước khi vào phổi. Bình thường, dịch tiết ở trong các xoang sẽ được niêm mạc đẩy ra ngoài mũi qua các lỗ thông, từ đó làm sạch lòng xoang, dịch sau khi ra mũi sẽ cùng dịch tiết tại niêm mạc mũi lưu chuyển xuống họng, quá trình đó diễn ra liên tục.

Không khí khô và lạnh, nhất là ở miền Bắc là yếu tố khởi phát cho bệnh viêm mũi xoang cấp hoặc làm cho bệnh viêm mũi xoang mạn tính tái phát, nặng hơn. Không khí khô và nhiệt độ giảm khiến mũi phải làm việc nhiều hơn. Niêm mạc trong mũi được lưu chuyển nhiều máu đến hơn làm chúng phù nề và dày hơn, dẫn đến cảm giác ngạt mũi. Các lỗ thông mũi và xoang đã bé, nay cộng thêm lớp niêm mạc dày lên làm tăng nguy cơ tắc các lỗ thông, dễ dẫn đến viêm mũi xoang cấp hoặc tái phát một đợt cấp trên nền viêm mạn tính.

Viêm mũi xoang là tình trạng viêm của niêm mạc mũi và các xoang, dẫn đến rối loạn chức năng bình thường hệ thống niêm mạc mũi xoang. Viêm mũi xoang được chia thành nhiều loại khác nhau. Nếu xét theo nguyên nhân, có thể chia thành các loại viêm mũi xoang như sau:

- Viêm mũi xoang do dị ứng: phấn hoa, thời tiết, bụi nhà, lông chó mèo...

- Viêm mũi xoang do virus, vi khuẩn, các siêu kháng nguyên.

- Viêm mũi xoang do nấm.

- Viêm mũi xoang do răng.

- Viêm mũi xoang do bất thường cấu trúc mũi: lệch vẹo vách ngăn, quá phát cuốn mũi, bóng hơi cuốn giữa, VA quá phát (trẻ em), các khối u vòm mũi họng...

- Viêm mũi xoang do trào ngược dịch dạ dày.

- Viêm mũi xoang do các bệnh toàn thân: suy giảm miễn dịch, bệnh xơ nang.

- Viêm mũi xoang do các nguyên nhân khác.

- Ngoài ra còn có các yếu tố nguy cơ như hen, yếu tố gen di truyền, tình trạng mang thai và nội tiết, các yếu tố do thầy thuốc...

Bệnh viêm xoang rất hay gặp và nếu điều trị không đúng sẽ dễ chuyển thành viêm mũi xoang mạn tính như trường hợp của bạn. Điều trị viêm mũi xoang dựa theo nguyên nhân giúp mang lại hiệu quả cao. Từ các nhóm nguyên nhân nêu trên, bác sĩ sẽ có những chỉ định điều trị viêm phù hợp.

Người bị viêm xoang mũi thường cảm thấy khó chịu khi thời tiết thay đổi. Ảnh: Freepik.
Người bị viêm xoang mũi thường cảm thấy khó chịu khi thời tiết thay đổi. Ảnh: Freepik.

Viêm mũi xoang mạn tính điều trị cần thời gian dài, sự phối hợp tuân thủ điều trị của người bệnh là yếu tố rất quan trọng ảnh hưởng đến hiệu quả điều trị.

Viêm mũi xoang là bệnh dai dẳng và dễ tái phát. Điều trị bệnh viêm mũi xoang cần áp dụng nhiều biện pháp nội khoa thậm chí can thiệp ngoại khoa nếu cần thiết. Các phương pháp điều trị sẽ được bác sĩ đánh giá cụ thể ở từng người bệnh. Do đó, nếu bạn đã viêm mũi xoang lâu năm, dễ tái phát khi trời lạnh, bạn nên đến thăm khám để bác sĩ tư vấn chi tiết.

Phó giáo sư, tiến sĩ, bác sĩ Lê Minh Kỳ
|Khoa Tai Mũi Họng, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh

Bệnh viêm xoang dễ trở nặng khi thời tiết lạnh
Đau đầu kéo dài vì viêm xoang do nấm

Hai chữ “C” cám dỗ


ó những loại thực phẩm, thức uống thơm ngon vang rền thế giới và luôn cùng lúc ồ ạt xuất hiện vào mùa Giáng sinh, chẳng hạn như Chocolate và Champagne. Không biết khi kết hợp hai thứ này cùng lúc thì niềm vui có cao hơn hay không?

December 16, 2021

Share

CHOCOLATE

Lâu nay, người sành điệu ẩm thực và lại có máu du hành thế gian đều nói rằng chocolate Bỉ là ngon nhất. Nhưng cũng có nhiều người bảo rằng chocolate Thụy Sĩ mới hoàn hảo nhất. Mẫu số chung của những thương hiệu chocolate thơm ngon lừng danh thế giới và bán rất chạy, từ Favargé, Lindt, Nestlé (trước đây là nhãn Cailler) đến Suchard, Teuscher, Tobler… đều là sản xuất ở Thụy Sĩ. Một dấu chứng đảm bảo chất lượng hoàn hảo luôn in trên các hộp là “Swiss Made”. Đất nước rất khiêm tốn về diện tích và dân số này lại là một đất nước sản xuất và xuất khẩu chocolate hàng đầu thế giới và người dân đất nước này cũng thuộc tốp những người tiêu thụ chocolate nhiều nhất thế giới với trung bình 11.6kg đầu người mỗi năm. Một con số không thể tưởng tượng nổi với đại đa số người Việt chúng ta!


Ảnh: Helena Yankovska/Unsplash
Trong khi có nhiều nhãn chocolat Thụy Sĩ được bày bán ở nhiều nước trên thế giới, mặt hàng hiếm khi vắng trong các cửa hàng duty-free ở những sân bay quốc tế khắp mọi nơi thì cũng có vài nhãn bạn chỉ có thể mua được khi đi du lịch Thụy Sĩ. Tọa lạc trong khu phố cổ của thành phố Zurich bên bờ sông Limat là một cửa hàng rất ư là mini nhưng đó là một cửa hàng chocolat nổi tiếng: Max Chocolatier.


Tất cả chocolat bày bán ở đây đều được làm ra bởi ba nghệ nhân, gọi là “chocolatier”. Những hộp chocolat nằm gọn trong lòng bàn tay nhưng giá bán đến vài chục francs Thụy Sĩ trong cửa hàng này là chuyện bình thường. Hàng năm, cứ vào mùa Mùa Giáng sinh và Phục sinh thì lại xuất hiện đủ kiểu chocolat hình ông già Noel, cây thông, trứng, thỏ… Tha hồ mà ngắm và chọn mua.


Ảnh: Thula Na/Unsplash
Chocolate và Champagne

Người sành ăn uống cũng khẳng định trong vô vàn loại vang sủi của các nước thì chỉ có vang sủi sản xuất tại vùng Champagne bên Pháp là “hảo hảo” nhất. Mà cũng chỉ có những chai vang sủi làm ra tại đây mới được in từ “Champagne” lên chai. Có đến hơn 2,000 loại chai Champagne khác nhau để tùy điều kiện tài chính và khẩu vị mà người tiêu dùng sành điệu chọn mua. Vấn đề là vào mùa Giang sinh, một câu hỏi vẫn thường xuất hiện: Có ai “dám ăn Trái Cấm Vườn Địa Đàng” không? Nói cách khác là có nên kết hợp cùng lúc khui hai thứ đầy cám dỗ là Champagne và chocolate hay không, dù là chocolate sữa, chocolate đen 70% cocoa hay chocolate có chút cognac, cointrau, whisky bên trong? Hai thứ cám dỗ cộng chung có thể gây xốc mạnh đấy!

Chúng ta biết đến Trái Cấm như một quả táo nhưng trong Sách Sáng Thế của bộ Kinh thánh Cựu ước thì từ “ponum” chỉ có nghĩa là “trái” mà thôi, không có táo chi cả và từ chính xác diễn tả trái táo lại là “malum”. Theo một số văn bản tiếng Slavơ cho rằng Trái Cấm trên thực tế là quả nho. Trong nhiều nhà thờ có hình ảnh giải thích về cảnh tổ tiên loài người trái lệnh Thiên Chúa nên mắc tội nguyên thủy là một chùm nho – ví dụ những hình ảnh được chạm khắc trong nhà thờ của Vézelay ở Bourgogne, trong Thánh đường Saint-Sernin của Toulouse, trong tu viện Sainte-Geneviève của Paris, tại nhà thờ Girona ở Tây Ban Nha hoặc trong nhà thờ Notre-Dame-du-Port tại Clermont Ferrand (Pháp).

Riêng tại vùng Champagne ở Pháp thì vang sủi bọt còn được gọi là “rượu của quỷ” (le vin du diable) vì làm nổ nút chai liên tục. Mặc dù đã được sử dụng để rửa tội vị vua đầu tiên của Pháp là Clovis tại vùng Champagne, có lẽ rượu vang Champagne thật sự là Trái Cấm tượng trưng cho sự thèm muốn mê hoặc mà không đạt được vào thời kỳ này tại Pháp.

Qua đến thế kỷ 17, một tu sĩ dòng Benedict, Dom Pierre Pérignon, ngẫu nhiên khống chế được “rượu của ác quỷ” và được lưu truyền như là người phát minh rượu vang sủi Champagne huyền thoại ngày nay. Đó là giây phút âm thanh nút chai Champagne bật nổ đã thức tỉnh tất cả giác quan chúng ta. Giọt vang được rót ra trong ly pha lê, óng ánh màu vàng, trong vắt và sủi bọt li ti, hương thơm kích thích khứu giác của bạn. Thật ra đó chỉ là lúc khởi đầu của thú thưởng thức Champagne thôi, còn về sau thì càng uống thì càng thấm thía sự tinh tế và sự cân bằng của dòng rượu vang quý phái này.


Ảnh: Thalia Ruiz/Unsplash
Theo truyền thống người Pháp, chúng ta không thể thưởng thức cùng lúc Champagne với chocolate. Vị đắng của chocolate và vị chua của Champagne đối lập với nhau, sự kết hợp với nhau giống như là vớ phải Trái Cấm. Nhưng cần phân biệt Champagne ngày xưa với Champagne ngày nay. Hồi xa xưa, người Pháp “hảo ngọt” hơn nên Champagne có vị ngọt, uống nó khi thưởng thức chocolate không có chi là “trái cấm”. Nhưng rồi theo dòng thời gian, do có những loại thực phẩm xa xỉ và cám dỗ khác và cái ngọt bình thường không còn là nhu cầu bắt buộc nữa, nên Champagne cũng dần bớt ngọt đi rất nhiều, “quan điểm” Trái cấm xuất hiện là vậy.

Nói thế thôi chứ cũng có ít người cưỡng được khi trước mắt là ly Champagne và đĩa nhỏ đựng các viên chocolate vừa đắng vừa ngọt thật thơm. Cho nên các nhà sản xuất Champagne lẫn chocolat đã tự xoay sở để có sản phẩm hài hòa cho cả hai chữ “C” mà không vi phạm Trái cấm! Nếu bạn chọn một chai Champagne có sử dụng nguồn nho Pinot noir nhiều hơn nho Chardonnay thì việc uống Champagne sẽ càng… đã miệng hơn vì nho Pinot Noir không chua lắm mà lại có hương và vị khá mạnh. Bên cạnh đó, một chai Champagne demi-sec cũng sẽ rất hợp khi dùng marrons glacés (hạt dẻ ngào đường, sy-rô, một loại tráng miệng rất phổ biến ở Pháp và Ý).


Ảnh: Ergita Sela/Unsplash
Ngày nay, việc uống Champagne và dùng chocolate là chuyện có thể, chẳng qua là biết chọn mua chai nào và chocolate nào để không phạm phải Trái cấm! Ông Philippe Tuấn, một người sành sỏi vang Pháp nay làm chủ một nhà hàng nổi tiếng ở thành phố du lịch Chiang Mai, Thái Lan, tâm tình rằng:

“Để có được một sự kết hợp chất lượng, bạn phải lựa chọn sản phẩm tốt, đó là căn bản. Sau đó, mọi thứ phụ thuộc vào hàm lượng cacao của món chocolate. Với chocolate ngọt với 50% cacao thì nên chọn một loại Champagne rosé với hương vị của Pinot noir. Đây là một kết hợp đặc biệt, như mật ngọt của tuần trăng. Nhưng muốn có một hôn nhân hạnh phúc ngọt ngào giữa Champagne và chocolate thì gần như là mơ mộng hão huyền. Trải nghiệm của tôi là như vậy”.

Theo SGN

Thursday, October 21, 2021
Phân Biệt Đau Lưng Do Xương Khớp Hay Đau Lưng Do Thận





Thursday, October 21, 2021
Phân Biệt Đau Lưng Do Xương Khớp Hay Đau Lưng Do Thận



✅ Tình trạng đau lưng do thận và cơ xương khớp thường bị nhầm với nhau bởi có cùng vị trí xảy ra, đồng thời cường độ đau nhức cũng có phần tương đồng. Sự nhầm lẫn này có thể dẫn đến sai lầm trong việc lựa chọn giải pháp điều trị, kéo theo nhiều hệ lụy xảy ra.

✅ Phần lớn trường hợp, các cơn đau nhức xảy ra ở lưng chủ yếu liên quan đến những vấn đề về cơ xương khớp – cột sống. Tuy nhiên, ít ai biết rằng đôi khi triệu chứng đau lưng còn cảnh báo về sự thương tổn ở thận đang dần phát triển theo thời gian.

✅ Vậy, làm thế nào để phân biệt triệu chứng đau lưng do thận và đau lưng do cơ xương khớp?

✅ Bạn có thể dựa vào một số triệu chứng trong ảnh dưới đây.

Tỵ Hầu Là Gì? - BS Phan Xuân Trung


Thursday, October 14, 2021
Tỵ Hầu Là Gì? - BS Phan Xuân Trung

Nhiều người bị ngoáy mũi, nói là lấy dịch ở tỵ hầu nhưng không hiểu tỵ hầu là gì, ở đâu. Hình minh họa này giúp bạn hình dung ra được tỵ hầu.


Hầu là vách sau của mũi họng. Vùng hầu được chia thành 3 vùng tương ứng với mũi, miệng và thanh quản gọi là tỵ hầu, khẩu hầu và thanh hầu. Nói ra tiếng Việt là hầu mũi, hầu miệng và hầu thanh quản.
Tỵ hầu là nơi tập trung nhiều tế bào chứa virus nhất nên ngoáy ở đó sẽ lấy được bệnh phẩm chứa virus nhiều hơn. Tuy nhiên, khi virus đã sinh sôi nảy nở trong đó thì hầu như khoang mũi, họng đều có virus. Do đó thay vì nhét tăm bông vào mũi gây khó chịu thì có thể há miệng đưa tăm bông vào vùng khẩu hầu cũng lấy được virus.

BS Phan Xuân Trung MEDICONS CO. LTD.

Wednesday, October 27, 2021
Chìa Khóa Của Sức Khỏe - Nguyễn Thượng Chánh, DVM

Vận động hay thể dục thể thao, là việc mọi người trong chúng ta bất kỳ tuổi tác nào, cũng cần nên thực hiện thường xuyên mỗi ngày để mong duy trì được một sức khỏe tốt.



Tại sao chúng ta cần phải vận động?



1- Tốt cho tim mạch:
Vận động, thể dục thể thao giúp cho tim được khỏe mạnh, giảm nguy cơ các bệnh về tim mạch, giúp điều hòa hoặc làm giảm áp huyết động mạch, nhờ vậy giảm nguy cơ bị tai biến mạch máu não.


2- Giảm mập và béo phì:
Vận động thường xuyên sẽ làm tiêu mỡ, làm giảm cholesterol xấu LDL, giảm chất béo xấu triglyceride, tăng cholesterol tốt HDL.
Vận động, tập thể dục và chơi thể thao cộng với một sự dinh dưỡng thích nghi sẽ giúp vào việc làm giảm cân một cách hiệu quả.


3- Giảm nguy cơ xuất hiện bệnh tiểu đường loại II, hoặc làm giảm thiểu triệu chứng của nó:
Vận động và tập thể dục thường xuyên sẽ làm tăng sự tiêu thụ đường glucose trong máu bằng cách gia tăng sự hấp thụ đường từ máu vào trong các tế bào.


4- Tốt cho phổi:
Vận động thường xuyên sẽ giúp cho việc hô hấp được tốt hơn, phổi được khỏe và làm tăng dung lượng oxy đem vào cho các hoạt động biến dưỡng của cơ thể.


5- Giảm đau lưng:
Vận động đúng cách giúp vào việc tăng thêm thể lực và sức chịu đựng của các bắp cơ vùng lưng, giãn gân giãn cốt, đồng thời giúp các khớp xương được dẻo dai và chuyển động được dễ dàng hơn.


6- Ngừa được chứng loãng xương (osteoporosis):
Vận động và tập thể dục thường xuyên, nhất là các môn thể dục nặng như cử tạ chẳng hạn sẽ giúp vào việc tạo xương và làm tăng mật độ xương lên.


7- Có thể làm giảm nguy cơ xuất hiện của một số cancers:
Như cancer tiền liệt tuyến, cancer tử cung và cancer vú.


8- Giúp tinh thần bớt căng thẳng, giảm stress, bớt tình trạng trầm cảm và chán đời:
Việc vận động và tập thể dục thường xuyên, nhất là tập cho đổ mồ hôi sẽ khiến não tiết ra nhiều serotonin và dopamine. Hai chất nầy giúp chúng ta bớt phiền muộn và trở nên yêu đời và tự tin hơn. Sự gia tăng chất dopamine trong não còn có khả năng giúp phòng ngừa bệnh Parkinson nữa. Ở những người thường hay bị suy nhược tinh thần và hay chán đời, nồng độ serotonin và dopamine trong máu của họ ở một mức rất thấp.


9- Tạo ra cảm giác thật sảng khoái, dễ chịu:
Sau một buổi tập thể dục khá lâu và mệt nhọc toát mồ hôi, não sẽ tiết ra chất beta endorphin, đây là một loại ma túy còn được gọi là morphin thiên nhiên giúp chúng ta bớt đau nhức, giảm mệt và cùng với chất serotonin tạo một cảm giác sảng khoái khỏe khoắn vô cùng tận. Sau khi tắm xong, bảo đảm là bạn sẽ cảm thấy đói bụng ăn cơm rất ngon và ngủ thẳng giấc.


Thế nào là vận động?

Vận động là không có ngồi lì một chỗ, mà phải đi đứng, nhúc nhích thường xuyên.
Nếu có dịp đi bộ thì nên đi bộ. Trong các thương xá, trong metro, thay vì đi thang máy chúng ta nên chọn cầu thang thường để đi lên hoặc đi xuống.
Tập thể dục cũng có nhiều phương pháp. Tùy theo tình trạng sức khỏe và tuổi tác của mỗi người mà mình áp dụng một môn thể dục thích nghi.
Tài chi, khí công, yoga, aerobic, múa, khiêu vũ, bơi lội, đạp xe máy, quần vợt, bóng bàn, vũ cầu, đánh golf, chơi banh, chạy bộ jogging,v..v… tất cả đều tốt cho sức khỏe.
Đi bộ, nhất là đi nhanh, là môn dễ nhất và rất tốt cho tim mạch, đặc biệt là đối với các bạn khá lớn tuổi.
Muốn đạt được kết quả tốt thì cần phải có sự chuyên cần và phải tập luyện thường xuyên và đều đặn.
Mỗi ngày tập một giờ là lý tưởng nhất, còn không thì hãy cố gắng tập 3 ngày trong một tuần lễ và mỗi ngày tối thiểu là 30 phút. Ngoài ra làm vườn, cắt cỏ, xúc tuyết (làm vừa sức mình), đổ rác, quét nhà, hút bụi, rửa xe cũng như xách giỏ đều là vận động và rất thư giãn.
Tất cả đều rất tốt cho sức khỏe thể xác và cả cho sức khỏe tinh thần nữa!.
Đi bộ rất thích hợp cho những người cao tuổi
Đi bộ, nhứt là đi nhanh rất được khuyến khích.
Đi bộ làm giảm mỡ, xóa đi mọi ưu phiền, mọi căng thẳng tinh thần stress, cũng như giúp cải thiện chức năng hệ tim mạch.
Cần nhất là phải có một đôi giày cho tốt và cho êm chân.
Tùy theo sức khỏe của mỗi người mà đi. Mỗi ngày nên đi một giờ, và đi đều đặn 7 ngày trong tuần là tốt nhứt.
Chạy bộ rất thích hợp cho những người còn sức khỏe
Nếu sức khỏe khá, không có vấn đề tim hay đau đầu gối thì chạy bộ cũng rất tốt.
Nên chạy đều đặn mỗi ngày.
Lúc chạy giữ đầu cho thẳng, chạy vừa sức mình, thong thả, không tréo tay trước ngực lúc chạy…
Vừa chạy vừa có thể nói chuyện với người khác mà không cảm thấy đứt hơi.
Đó là vận tốc mà bạn cần phải giữ.


Luyện tập để tăng cường bắp cơ

Bên cạnh việc đi bộ và chạy bộ, cũng còn một lối tập khác không kém phần quan trọng.
Đó là vấn dề luyện tập để tăng cường các bắp cơ (musculature) cũng rất cần thiết đối với các bạn lớn tuổi.
Trong tình trạng bình thường thì bắt đầu vào tuổi 25 thì các khối cơ bắt đầu tan dần (sarcopénie) theo tỉ lệ trung bình 1% mỗi năm, và đặt biệt nhất là đối với những nhóm cơ nào ít hoạt động nhất.
Vào tuổi 50, chúng ta mất đi 25% khối cơ và được thay thế bằng mỡ, bởi lý do nầy sự biến dưỡng cơ bản của chúng ta bị đình trệ đi và chúng ta dễ bị mập ra.
Thật ra mỗi ngày có thể nói rằng hầu như tất cả các nhóm cơ trên thân thể ta bị khiếm dụng bởi những tiện nghi vật chất của thế kỷ 21… Nào là cầu thang máy tự động, xe hơi, xe gắn máy, ngồi lì bên
computer, v.v… Tất cả những phát minh này giúp chúng ta khỏe đi nhiều, nhưng ngược lại cũng làm cho chúng ta làm biếng vận động.
Nên biết rằng khối cơ rất thiết yếu để giúp chúng ta giữ đuợc sự tự chủ về hoạt động trong một thời gian lâu dài.


Cơ teo, cơ yếu dễ bị té ngã

Khoa học đã chứng minh rằng có một tương quan theo tỉ lệ nghịch giữa tử số bất kỳ một nguyên nhân nào và sức chịu đựng của lực cơ.
Tuổi già không phải là một trở ngại trong việc luyện tập các bắp thịt cho nở nang ra.
Nếu các bạn đang sống tại Bắc Mỹ, thì nên ghi tên theo học một khoá rèn luyện thể hình ở một club thể dục nào dó. Chúng ta sẽ được chỉ dẫn tường tận trong các cách tập luyện.


“Khiêu vũ Dưỡng Sanh”

Nói đến nhảy đầm hay khiêu vũ thì có một số người sẽ bĩu môi, nói thế nầy thế nọ vì mặc cảm, vì thành kiến…
Ngày nay xã hội đã thay đổi nhiều. Tại Việt Nam nhảy đầm không còn là món độc quyền của giới trẻ nữa.
Lớp người lớn tuổi hơn cũng nhảy đầm như điên cho vui đời và để cho ra vẻ mình cũng có nếp sống văn minh mới như mọi người vậy.
Rồi người tuổi tác cao thuộc tầng lớp ông bà ngoại, ông bà nội, 6-7 bó trở lên cũng nhào vô xạp xình bước tới bước lui ẹo qua ẹo lại trước để rèn luyện sức khỏe sau để cho vui tuổi già… Đó là khiêu vũ dưỡng sanh.

Nhảy đầm đã trở thành một cái mode, một lối giao tiếp xã hội cũng như là một lối thể dục rất tốt cho thể xác và cho tinh thần của những người tuy có tuổi nhưng lòng vẫn còn xuân…
Nhảy đầm giúp làm giảm thiểu nguy cơ các bệnh thoái hóa trí não, sa sút trí tuệ (dementia) mà đặc biệt là bệnh lú lẫn Alzeilhmer.
Science Daily April 10, 2009 có đăng bài Dance Your Way To Successful Aging (Nhảy Đầm Tốt Cho Tuổi Già). Gs Jonathan Skinner, thuộc Queen’s Univ. Belfast, Ireland, đã thực hiện một cuộc khảo cứu về vấn đề nhẩy đầm ở người cao tuổi và đã đưa ra những kết quả hết sức là lạc quan.
– Rất có lợi về mặt giao tiếp xã hội, bớt cảm thấy trống vắng cô đơn, ngừa được trầm cảm.
– Lợi ích về mặt thể chất. Nhảy đầm bắt buộc phải vận động cho nên giúp làm giảm bớt đau nhức xương cốt.
– Lợi ích về mặt thần kinh trí não (mental). Đọc sách, viết lách, đánh cờ, chơi Monopoly, Puzzles, chơi ô chữ cross words, mots croisés, đánh bài, chơi nhạc, karaoké và nhảy đầm dều là những hoạt động có tính cách kích thích trí não vì vậy giúp ngừa được một số bệnh tật và làm chậm phát triển các bệnh thoái hóa thần kinh, gây sa sút trí tuệ và lú lẫn.
– Nhảy Tango thường xuyên rất tốt để giúp cải thiện sự linh hoạt và cân bằng (balance) động tác ở những bệnh nhân Parkinson
– Nhảy Waltz giúp người đau tim mau hồi phục sau cơn bị heart attack, theo lời bác sĩ Ý. Associated Press. Nov 12,2006


Đừng quên Thiền và Thở cho đúng cách

(Sưu tập bởi Cư sĩ Nguyên Giác đăng trong website Thư Viện Hoa Sen)
Thiền Và Vô Niệm (Cư Sĩ Nguyên Giác)
https://thuvienhoasen.org/a10304/thi...si-nguyen-giac

Trong một rừng trường phái Tài Chi Dưỡng sanh với vô số Thầy tài ba như ngày nay, tập Pháp Bát Nhã Khí Công để duy trì một sức khỏe tốt có thể là một pháp chúng ta cần nên quan tâm đến.
Nhưng cho dù có theo một lối tập nào đi nữa thì cũng nên nhớ rằng điều quan trọng là phải có sự chuyên cần và phải tập đều đặn mỗi ngày.


Thứ nhất là ăn uống điều độ:
Tránh ăn muối, đường, chiên xào… Nên ăn gạo lức, hay bánh mì nâu (oat, whole grain, multigrain…), ăn trái cây nhiều, uống nước prune juice hàng ngày…
Buổi chiều ăn nhẹ, và không ăn vào buổi tối.


Thứ nhì là tập pháp Bát Nhã Khí Công:
Pháp Bát Nhã Khí Công này là vô tướng, nhưng giữ gìn sức khỏe rất linh diệu. Có những người vừa nghe vài phút là làm được, nhưng có người nghe cả năm trời cũng không hiểu, không tập được!
Tất cả đều nằm sẵn trong Thiền. Chỉ cần 2 khẩu quyết nên nhớ nằm lòng:
Câu đầu (1) là nói về thể, về tánh, về chân không, về vô tướng, Vô Hình.
Câu sau (2) là nói về dụng, về tướng, về diệu sắc, về hữu tướng, Hữu Hình.
Khẩu quyết:

(1) “Có ai không? Không ai hết.” (Vô ngã, vô tướng, vô chiêu, vô hình)
(2) “Khi thấy chỉ có cái thấy, khi nghe chỉ có cái nghe, khi đi chỉ có cái đi, khi ngồi chỉ có cái ngồi…” (Chứ không hề có ai thấy, ai nghe, ai đi, ai ngồi… Nhưng là một lực có ứng dụng, có hữu tướng, hữu hình)


Tập như thế này:
Trước tiên là thở đều đặn, thở dịu dàng, giữ cảm giác về hơi thở, giữ cảm giác về môi trường chung quanh.
Khi nghĩ tới bài Bát Nhã Tâm Kinh, sẽ thấy không có ai đang thở, không có mũi đang thở, lập tức thấy làn da toàn thân đang thở, thì là Thai Tức, hay Anh Nhi Tức, là phép thở của bào thai trong bụng mẹ.
Ngay khi vừa nhẩm trong đầu câu số (1) rằng không hề có ai trong thân ngũ uẩn của mình, lập tức có thể cảm nhận rằng thân mình là một khối năng lực đang sinh diệt (nói theo nhà võ là chuyển biến giữa lực âm dương, yin yang.) Khi đó, đưa tay ra nhè nhẹ là thấy liền “không hề có ai đưa tay ra, mà chỉ là một khí lực đang chuyển động.” Tương tự, khi nhúc nhích lưng là thấy “không hề có ai nhúc nhích lưng,” mà thấy liền khí lực chạy chạy sưởi ấm sau lưng.

Cứ giữ cảm giác về luồng khí lực vô ngã đó hoài cả ngày, tức là Khí Công Tối Thượng của Bồ Đề Đạt Ma, chữa vô số bệnh. Tập được là khó lắm, vì đây thực sự là Thiền Tông. Ai tập được, trong vài ngày là thấy tiến bộ liền. Tập cả Động Công suốt ngày, và Tĩnh Công (ngồi Thiền, chỉ cần thẳng lưng, chân xếp thoảimái) nửa giờ mỗi ngày. Ban đêm, nằm trên giường ngủ, hình dung toàn thân thư giãn, lặng lẽ, y hệt như chết, sẽ thấy không có ai đang nằm, chỉ thấy hơi thở lặng lẽ vô thường. Tập vài ngày, sẽ thấy giảm rất nhiều bệnh.
Phần nói trên là Vô Chiêu. Phần sau là Hữu Chiêu, là pháp tập thể dục. Viết ra giấy thế này sợ là khó hiểu. Cần phải biết cách đưa tay ra dẫn khí lực cho cụ thể.


Nguyễn Thượng Chánh

Saturday, October 9, 2021
Mẹo Khử Mùi Hôi Ở Ngóc Ngách Nhà

Những góc kín của căn nhà như nhà bếp, nhà vệ sinh, nơi để thùng rác, tủ quần áo… là những nơi dễ phát ra mùi hôi nhất.

1 Khử mùi trong nhà bếp:

Mùi thức ăn, mùi dầu mỡ, mùi gas, khói… lâu ngày tích tụ trong nhà bếp sẽ để lại những “dư âm mùi” khó chịu. Để khắc phục tình trạng này, hãy cho một ít giấm ăn vào nồi rồi đun cho hơi nước bốc lên, bạn sẽ ngạc nhiên là mùi hôi trong nhà bếp sẽ không còn.
Ngoài ra, khi nấu ăn, bạn nên để vài vỏ quả quýt tươi bên cạnh bếp, sức nóng của bếp sẽ làm vỏ quýt khô, đồng thời có tác dụng khử mùi rất tốt.

2 Khử mùi hôi thùng rác:

Thùng đựng rác dù được dọn dẹp sạch sẽ nhưng mùi hôi cũng vẫn còn dai dẳng. Để “xóa” dấu vết mùi này, bạn dùng một tờ giấy báo, đốt và di chuyển xung quanh thùng rác, mùi sẽ bị “khử”. Lưu ý cẩn thận đề phòng hỏa hoạn.
3 Đánh bay mùi hôi trong nhà vệ sinh:

Nhà vệ sinh muốn sạch thì cần phải chà rửa hằng ngày nhưng đôi khi mùi hôi không biết từ đâu tới luôn gây khó chịu cho bạn. Ngoài cách khử mùi thông dụng là sử dụng chất tạo mùi nhân tạo để xịt hoặc treo ở một góc thì theo dân gian, có một cách hiệu quả là để một chai dầu gió (mở nắp) ở một góc khuất nào đó.
4 Khử mùi mốc trong tủ quần áo:

Tủ quần áo lâu ngày tích tụ hơi ẩm sẽ có có mùi mốc nên hay để một cục xà phòng ở một góc trống nào đó của tủ, mùi mốc cũng sẽ bị đánh bay hiệu quả.
5 Khử mùi sơn phòng mới:

Phòng mới xây hay sơn lại thường có mùi sơn mới rất khó chịu, mùi này có thể kéo dài từ một đến vài tuần. Để khắc phục, hãy đặt hai tô nước có pha muối dưới sàn, mùi sơn sẽ biến mất trong hai ngày.

Theo PNO

Saturday, October 30, 2021
Bài Test IQ Ngắn Nhất Thế Giới Nhưng Chỉ 17% Sinh Viên Harvard Và Princeton Vượt Qua

Saturday, October 30, 2021
Bài Test IQ Ngắn Nhất Thế Giới Nhưng Chỉ 17% Sinh Viên Harvard Và Princeton Vượt Qua


Trả lời trong thời gian càng ngắn, càng chứng tỏ IQ bạn cao. Tuy nhiên, cũng có thể bạn là một người thiếu kiên nhẫn nếu trả lời sai các bài test IQ này đấy.

Hiện tại, Kiểm tra phản xạ nhận thức (CRT - Cognitive Reflection Test) là bài kiểm tra IQ ngắn nhất thế giới, do chuyên gia tâm lý Shane Frederick từ ĐH Princeton đưa ra vào năm 2005. Chỉ gồm 3 câu hỏi, nhưng nó được thiết kế để phân loại thiên tài và người bình thường chỉ trong vòng vài giây.

Về cơ bản, những câu hỏi này rất dễ, và ai cũng có thể trả lời đúng nếu thực sự suy nghĩ nghiêm túc. Tuy nhiên, tốc độ cũng là một vấn đề quan trọng, vì trả lời đúng trong thời gian ngắn, bạn mới được công nhận là một thiên tài.
Câu hỏi:

1. Mất $1,1 để mua một cái chày và một quả bóng chày. Cái chày đắt hơn quả bóng $1. Hỏi quả bóng có giá bao nhiêu?



2. 5 chiếc máy mất 5 phút để làm ra 5 thiết bị. Vậy 100 chiếc máy mất bao lâu để làm ra 100 thiết bị?



3. Có một đám tảo trong hồ. Mỗi ngày, diện tích đám tảo tăng gấp đôi. Sau 48 ngày, tảo phủ kín mặt hồ. Hỏi mất bao nhiêu ngày để tảo phủ kín một nửa mặt hồ?




Thử xem bạn có vượt qua được không nhé. Theo một nghiên cứu, chỉ 17% sinh viên từ Yale và Harvard có thể trả lời CRT một cách hoàn hảo - tức là vừa nhanh, vừa chính xác.




Đáp án:

1. Khả năng lớn bạn sẽ trả lời là $0,1, hay 10 cent. Nhưng đáp án chỉ là 5 cent, hay $0,05 thôi. Theo nghiên cứu từ Princeton, những người ngay lập tức đưa ra đáp án 10 cent có xu hướng thiếu kiên nhẫn hơn những người trả lời đúng.

2. 5 chiếc máy mất 5 phút để làm ra 5 thiết bị, vậy thì 1 chiếc máy cũng tốn 5 phút để làm 1 sản phẩm và 100 chiếc máy cũng chỉ mất 5 phút để làm ra 100 thiết bị thôi.

3. 24 ngày là đáp án của bạn? Không đâu. Nếu như mỗi ngày tảo tăng gấp đôi diện tích, thì chúng ta chỉ cần 1 ngày để tảo phủ từ 1/2 hồ đến cả hồ. Đáp án là 47.


Theo: Trí Thức Trẻ

Friday, October 29, 2021
Mì Gói Ung Thư – Luật Chơi Mỗi Nơi Mỗi Khác - Vũ Thế Thành


Friday, October 29, 2021
Mì Gói Ung Thư – Luật Chơi Mỗi Nơi Mỗi Khác - Vũ Thế Thành


Ethylen oxide (EtO) là chất khí, không có trong tự nhiên mà do con người tạo ra cho nhiều mục đích khác nhau. EtO chủ yếu được dùng trong kỹ nghệ dệt, lạnh, plastic… Trong y học, EtO dùng để sát khuẩn các dụng cụ y tế, trong thực phẩm để bảo quản nông sản các loại.

Bài này chỉ nói về ứng dụng của EtO trong thực phẩm, các điểm lợi – hại và luật chơi về an toàn thực phẩm.



Ethylen oxide gây ung thư qua đường hô hấp

Ethylen oxide không phải là phụ gia thực phẩm để đưa vào chế biến. Nó được dùng ở dạng khí dung để phun vào nông sản như các loại hạt, đậu để diệt khuẩn và nấm mốc. Vì là chất khí, EtO sẽ bay hơi, một số ít còn tồn đọng trong thực phẩm.

Hít thường xuyên khí EtO có thể gây kích ứng da, mắt mũi, cuống họng, phổi, gây tổn thương não và hệ thần kinh, và sau cùng có thể gây ung thư cho người nếu EtO hiện diện với nồng độ cao trong không khí. Theo Viện Ung thư Quốc gia Hoa Kỳ (National Cancer Institute), ung thư do EtO gây ra được ghi nhận chủ yếu là ung thư máu, dạ dày và vú.

EtO là chất gây ung thư qua đường hô hấp đã được khẳng định, không còn là điều tranh cãi trong giới khoa học nữa.

Tuy nhiên, khí EtO tản mác rất nhanh trong không khí, nên tác hại của khí EtO có tính nghề nghiệp, chủ yếu xảy ra trong môi trường sản xuất EtO hoặc dùng EtO làm nguyên liệu. Còn trong bảo quản nông sản, tác hại của khí EtO nhiễm qua đường hô hấp không được quan tâm nhiều.



Qua đường tiêu hóa lại là chuyện khác

Thế dư lượng EtO đọng lại trong nông sản thì sao? Nói cách khác, EtO lây qua đường tiêu hóa, ăn uống có tác hại không? Đây còn là vấn đề tranh cãi.

Khi EtO có mặt trong thực phẩm, nó dễ dàng chuyển hóa thành ethylen glycol, hoặc các halogenur như 2-chloroethanol (2-CE) và 2-bromoetanol. Những chất này (kể cả EtO), dù chưa có bằng chứng gây ung thư, nhưng thí nghiệm cho thấy có thể gây ngộ độc gen.

Đây là điều mà một số nhà khoa học lo ngại, dẫn đến mỗi quốc gia có những quy định khác nhau về EtO trong thực phẩm.

Châu Âu (EU) không cho phép dùng EtO trong khử trùng nông sản, như một giải pháp “giết lầm hơn bỏ sót”, và xem chất EtO như là thuốc trừ sâu (dù chưa nghe nói EtO diệt được sâu, được rầy, nhưng diệt khuẩn và nấm mốc là điều chắc chắn). Năm 2003, Úc cũng theo chân EU, cấm dùng EtO.

Hoa Kỳ và Canada vẫn cho phép dùng EtO trong bảo quản nông sản, với giới hạn dư lượng nới rộng hơn nhiều so với EU. Còn các nước khác như Nhật Bản, Hàn Quốc, ngay cả Ủy Ban Tiêu chuẩn Thực phẩm Quốc tế (Codex) cũng cho phép dùng EtO, và không có ngưỡng giới hạn. Tiêu chuẩn Việt Nam đi theo Codex, nên cũng không giới hạn EtO.

Như vậy, hiện nay chỉ có EU và Úc là cấm dùng EtO trong bảo quản nông sản, còn các nước khác thì thả lỏng.



Từ vụ ethylen oxide trong hạt mè ở châu Âu…

Năm ngoái (2020), dù vẫn còn đang giãn cách về dịch Covid, châu Âu cũng dính vào vụ việc khá ồn ào lên quan đến EtO. Khoảng 268 tấn hạt mè nhập từ Ấn Độ đã bị thu hồi ở Bỉ vì có dư lượng EtO. Khá nhiều trong số lô hàng hạt mè này có giấy chứng nhận nông sản hữu cơ do tổ chức đánh giá ở châu Âu cấp.

Vì không phải là phụ gia thực phẩm nên EtO không được phép đưa vào chế biến, nhưng trong thực tế, EtO được dùng để phun vào nông sản như các loại đậu, hạt có dầu để diệt khuẩn và nấm mốc. Các loại gia vị như bột tiêu, bột nghệ, bột gừng, ớt khô, mè, các gói gia vị hỗn hợp…, hoặc các loại bánh có hạt như hạt điều, hạt óc chó, hạt dẻ… rất được các cơ quan an toàn soi mói về nguy cơ nhiễm khuẩn như Salmonella, E. coli, nấm mốc, men. EtO lại là chất lý tưởng để tiêu diệt những mầm bệnh này mà không gây tổn hại đến mùi vị sản phẩm như các phương pháp diệt khuẩn khác như chiếu xạ.

Thế giới hiện nay đi theo chuỗi cung ứng toàn cầu. Trong khi EtO có gây ung thư hay không chưa có bằng chứng, mà EU lại chơi nghiệt kiểu dung sai bằng 0 (zero tolerance) như thế thì chỉ còn nước họ tự sản tự tiêu.

Nhiều nước thành viên trong khối EU cũng thấy điều đó không ổn. Trong thực tế, một khi đã cấm dùng EtO trong bảo quản nông sản, thì không cần đặt ra ngưỡng giới hạn làm gì cho tốn công. Chỉ cần test: Yes or No là cho qua hay loại bỏ.

Dù sao cũng nên có chút gì đó… “thông cảm” chứ, nếu không thì chơi với ai? Do đó, EU đành phải đưa ra ngưỡng giới hạn, dù rất thấp. Nghĩa là ngầm ngầm làm lơ chuyện xài EtO với các nước xuất khẩu, miễn là dư lượng EtO không được vượt mức cho phép.



Hiện nay quy định của châu Âu về EtO như sau với mức giới hạn tùy thuộc vào loại sản phẩm:

. Gia vị, trà, ca cao do sử dụng rất ít nên chỉ được phép có mức cao nhất: 0,1 mg/kg.

. Các loại hạt có dầu quy định gắt hơn với mức 0,05 mg/kg.

. Các thực phẩm được tiêu thụ nhiều hơn như trái cây, mứt, rau, ngũ cốc ở mức gắt gao nhất: 0,02 mg/kg.

Hoa Kỳ có mức giới hạn EtO rất hào phóng, cho phép EtO cao gấp cả vài trăm lần so với EU, từ 7 cho tới 940 mg/kg, tùy loại sản phẩm



… cho đến vụ ethylen oxide mì Hảo Hảo – Thiên Hương

Báo chí mới đây đang ồn ào về vụ mì gói Hảo Hảo bị thu hồi ở Ireland vì dư lượng EtO, rồi lại “băn khoăn” về mì gói Hảo Hảo, liệu có chất gây ung thư trong đó hay không. Gần đây hơn nữa, mì gói Thiên Hương cũng bị EU “vịn” vì dư lượng EtO

Ireland là quốc gia thành viên EU. Công ty Acecook xuất hàng sang EU phải tuân thủ luật chơi của EU, nên vi phạm bị thu hồi cũng không có gì lạ. Vấn đề đặt ra là, đây là lỗi vô tình hay cố ý.

Như đã nói ở trên, EtO không có trong danh mục phụ gia thực phẩm, và cũng chẳng có công dụng gì trong chế biến thực phẩm, ngoại trừ diệt khuẩn, nấm mốc, nên rất có thể, EtO nhiễm vào các gói gia vị hoặc gói dầu. Đây là những thứ nguyên liệu tiêu hành ớt tỏi… đặt mua bên ngoài (outsource); nên khâu kiểm soát chất lượng đầu vào có thể bị hớ hênh. Xin nhấn mạnh, đây chỉ giả thuyết. Acecook đang rà soát, kiểm tra lại từng khâu. Hãy chờ xem họ kết luận sơ sót xảy ra ở đâu.

Nhưng đó là hớ hênh khi xuất mì Hảo Hảo sang châu Âu thôi, chứ còn xuất đi Nhật Bản, Hàn Quốc hay tiêu thụ ở Việt Nam… không có mức giới hạn EtO thì sai sót chỗ nào để phải “băn khoăn” về mì gói?

Quy định về an toàn thực phẩm mỗi nước khác nhau là chuyện thường, không thể căn cứ vào đó để đánh giá nước này quy định ngặt hơn, nước kia lỏng lẻo hơn để tôn vinh hay lên án. Đơn cử một thí dụ mới đây thôi. Đó là vụ tương ớt Chinsu dùng chất bảo quản benzoate bị cấm ở Nhật, xuất qua đó, bị thu hồi sản phẩm hồi năm ngoái. Nhưng châu Âu và Mỹ lại không cấm dùng benzoate trong tương ớt, kể cả Việt Nam. Chẳng lẽ nói Mỹ và EU cẩu thả về an toàn thực phẩm hơn Nhật Bản?



"Tâm tư" mì gói làm gì cho mệt

Nhược điểm của mì gói là thiếu cân bằng dinh dưỡng, vì chủ yếu là chất bột và chất béo, thiếu đạm, xơ và vitamin, nên chỉ ăn chơi hay ăn uống dã chiến thì được, chứ lấy mì gói làm bữa ăn chính thì không tốt cho sức khỏe. Nếu ăn mì gói, nên bổ sung thêm rau củ, trứng thịt cá… cho đủ dinh dưỡng.

Còn nói mì gói gây ung thư, phải đưa bằng chứng khoa học được thừa nhận rộng rãi. Quy định cấm dùng EtO của EU không phải là bằng chứng, mà chỉ là chính sách “giết lầm hơn bỏ sót”. Đa số các nước khác như Hoa Kỳ, Nhật Bản, Hàn Quốc, ngay cả Ủy ban Tiêu chuẩn Thực phẩm Quốc tế (Codex) không chấp nhận quy định về EtO của EU.

Trước khi lên án nhà sản xuất làm ra thực phẩm độc hại, cần phải xem lại quy định an toàn của mỗi nước sở tại.

Còn để xác định ăn thực phẩm nào đó gây ngộ độc mãn tính do có chứa chất gây ung thư (dư lượng trong giới hạn theo quy định) là điều rất khó khăn trong khoa học, vì phải theo dõi lâu dài, mà trong suốt thời gian dài đó họ ăn nhiều loại thực phẩm khác nhau. Do đó, khoa học chỉ đưa ra thống kê có tính tham khảo và khuyến cáo nên hạn chế ăn nhiều, chẳng hạn ăn bớt thịt nướng, khoai tây chiên (vì có độc chất acrylamid)…

Người tiêu dùng nên bình tĩnh chờ thông tin chính thức từ cơ quan thẩm quyền. Đừng hoang mang trước những phán xét như thánh của những KOLs trên mạng xã hội, không có kiến thức về an toàn thực phẩm. Dù là thuyết âm mưu đi nữa, cũng không loại trừ chiêu bài “đánh dưới thắt lưng” của giới kinh doanh với nhau…

Đang lúc giãn cách vì dịch, không thể ra ngoài, mì gói đắt hàng vì là món ăn tiện lợi, trữ được lâu. Nhè lúc này mà gây khủng hoảng “mì gói ethylen” thì đúng là… ác ôn.



Vũ Thế Thành

Saturday, October 16, 2021
Chất Acid Béo Oméga 3 Làm Chậm Tiến Trình Xuất Hiện Bệnh Lú Lẫn Alzheimer's - Nguyễn Thượng Chánh, DVM\


Saturday, October 16, 2021
Chất Acid Béo Oméga 3 Làm Chậm Tiến Trình Xuất Hiện Bệnh Lú Lẫn Alzheimer's - Nguyễn Thượng Chánh, DVM


“Những người có hàm lượng cao chất acid béo omega 3 trong máu, khi về già có thể có khối não to tương đương với việc bảo tồn sức khỏe trí tuệ trong một hai năm. Teo não là biểu hiệu thường thấy ở bệnh lú lẫn Alzheimer’s, cũng như trong giai đoạn lão hóa bình thường.”

(Khảo cứu đã được đăng tải trong tạp chí Neurology, the medical

American of Neurology Jan 22, 2014)

Can fish oil help preserve brain cells?

http://www.sciencedaily.com/releases...0122170541.htm

People with higher levels of the omega-3 fatty acids found in fish oil may also have larger brain volumes in old age equivalent to preserving one to two years of brain health, according to a study published. Shrinking brain volume is a sign of Alzheimer’s disease as well as normal aging.



Omega 3 trong cá

Từ lâu các nhà khoa học nhận thấy rằng người Nhật bản cũng như các dân tộc thiểu số Inuits và Esquimaux ở về phía Bắc Canada có tỉ lệ bệnh tim mạch rất thấp so với các dân tộc khác. Phải chăng nhờ tập quán ăn cá đã giúp họ tránh khỏi được một phần nào bệnh lý nói trên? Từ nhận xét nầy, người ta mới tìm ra được chất Omega-3 trong mỡ cá. Rất nhiều công trình khảo cứu khoa học đã nói lên sự lợi ích của Omega-3 đối với sức khỏe chúng ta.

Omega-3 là gì?

Đây là những chất acid béo thiết yếu (essential fatty acids) nằm trong nhóm chất béo không bão hòa đa thể. Thiết yếu vì cơ thể không thể tự tổng hợp được mà cần phải nhờ thực phẩm mang vào.

Có 3 loại Omega-3:

1- Alpha linolenic acid (ALA): có nhiều nhất trong hạt lanh (linseed, flaxseed, graines de lin), trong đậu nành, trong hạt dẻ (walnuts), trong các loại dầu ăn làm từ các thực vật vừa kể và trong dầu Canola (colza). Riêng hai loại dầu đậu nành (soybean oil) và dầu hạt dẻ, ngoài chất béo Omega-3 ra, chúng cũng còn có chứa một tỉ lệ khá cao chất béo Omega-6 nữa .

2- Eicosapentaenoic acid (EPA): Một phần nhỏ, lối 15 % được cơ thể tổng hợp từ chất acid béo ALA, phần lớn còn lại được tìm thấy trong cá tôm sò, mà đặc biệt là trong mỡ cá sống ở vùng nước lạnh như: salmon, mackerel, herring, trout, sardine, halibut vv…

Bệnh tiểu đường, tình trạng stress cũng như sự lạm dụng rượu và thuốc lá đều gây trở ngại trong việc chuyển hóa ALA ra EPA.

Theo nhiều tài liệu cho biết cá tra, ba sa chứa một tỉ lệ chất béo omega 3 ít hơn so với các loại cá vùng nước lạnh.

“The fatty acid composition of farmed Tra catfish (Pangasius hypophthalmus) was determined

and compared to farmed Atlantic salmon (Salmo solar) and to wild-caught Asian seabass (Lates calcarifer).

Saturated fatty acids (SFA) were most abundant in catfish (42.6%) while salmon (37.2%) and seabass (39.0%) were rich in polyunsaturated fatty acids (PUFA). Tra catfish contains Docosahexaenoic acid (DHA), but its percentage was lower (4.7%) than salmon (20.2%) and seabass (18.7%). It is interesting that the absolute content of DHA and eicosapentaenoic acid (EPA) in Tra catfish by fillet wet weight did not differ from Asian seabass. Among the three fish, Tra catfish and seabass had lowest fat content. Regarding to nutritional aspect, Tra catfish fillet is a potential source of omega-3 fatty acids and low-fat food” (Ho, B. T. and Paul, D. R.- Fatty acid profile of Tra Catfish (Pangasius hypophthalmus) compared to Atlantic Salmon (Salmo solar) and Asian Seabass (Lates calcarifer).



Cá ba sa đông lạnh nhập từ Việt Nam ít omega 3 DHA hơn cá salmon Canada (photo NTC 2014)

3- Docosahexaenoic acid (DHA): Được thấy nhiều trong các loài thủy sản và trong sữa mẹ.

Cơ chế nhờ đó mà Omega-3 có ảnh hưởng tới bệnh tim mạch là do tính kháng viêm, làm giảm áp huyết, làm giảm nồng độ triglycerides, kích thích nitric oxide xuất xứ từ nội mạc, giảm sự kết tụ tiểu cầu và giảm những eicosanoids gây viêm. Ngoài ra còn có bằng chứng rằng Omega-3 fatty acids ngừa được chứng tim đập sai nhịp và làm cho cơ tim được quân bình (Trịnh Cường & Giang Nguyễn Trịnh). Tóm lại Omega-3 có ích trong việc làm hạ cholesterol và triglyceride trong máu, ngừa hiện tượng máu bị đóng cục (antithrombotic), ngừa nghẽn mạch vành và giúp điều hòa nhịp tim (antiarrythmic), nhờ đó tránh được nguy cơ chết bất đắc kỳ tử.

Cá nuôi chứa ít chất acid béo EPA và DHA hơn cá được đánh bắt ngoài biển. Có người còn nói Omega-3 cũng có khả năng làm tăng sức miễn dịch, làm giãn nở mạch, ngừa bệnh viêm khớp tự miễn rheumatoid arthritis, ngừa hiện tượng trầm cảm depression và luôn cả bệnh lú lẫn Alhzeimer nữa.



Omega-6 là gì?

Đây là một loại acid béo nằm trong nhóm chất béo không bão hòa đa thể. Trong nhóm nầy, quan trọng nhất là:

-Linoleic acid (LA): là một acid béo thiết yếu hiện diện trong hầu hết các loại dầu thực vật mà chúng ta thường dùng hằng ngày.

-Gamma linolenic acid (GLA): một phần được cơ thể tổng hợp từ chất LA, một phần khác hiện diện trong một số dầu thực vật như primrose oil, borage oil và trong sữa mẹ.Trong cơ thể, GLA chuyển thành chất prostaglandins. Chất nầy có tính chống viêm sưng, rất hữu hiệu để làm giảm thiểu triệu chứng bệnh viêm đa khớp tự miễn. (polyarthrite rhumatoide autoimmune)

-Dihomo-gamma linolenic acid (DGLA): là một chuyển hóa chất của GLA… DGLA chuyển thành eicosanoids serie1 giúp bảo vệ tim mạch, kích thích miễn dịch, và đồng thời có tính chống viêm sưng (antiinflammatory) .

-Arachidonic acid (AA): là một chuyển hóa chất của DGLA…AA chuyển ra thành eicosanoids serie 2 giúp vào việc làm lành các vết thương, cũng như dự phần vào cơ chế của phản ứng dị ứng. Tuy vậy, một sự thặng dư chất AA rất có hại cho sức khỏe như nó có thể kéo theo bệnh viêm khớp, bệnh ngoài da và một số bệnh tự miễn (autoimmune) khác.

Eicosanoids serie 2 và eicosanoids serie 4 biến thể từ Arachidonic acid (AA) có thể gây viêm sưng, làm co các mạch máu, kích thích sự kết tụ tiểu cầu và là những hóa chất độc tùy theo nơi nào trong cơ thể mà eicosanoids được tăng hoạt.

Omega 6 hiện diện trong các loại dầu thực vật như: dầu bắp (corn oil), dầu hạt bông vải (cottonseed oil), dầu hạt nho (grapeseed oil, huile de pepins de raisin), primrose oil (huile d’onagre), safflower oil (huile de carthame), borage oil (huile de bourrache), hemp oil (huile de chanvre), dầu mè (sesame oil), dầu đậu nành (soybean oil), dầu hoa hướng dương (sunflower oil, huile de tournesol), trong trứng gà, trong mỡ và trong beurre.

Cũng như Omega-3, Omega-6 rất có ích trong việc ngăn ngừa các bệnh tim mạch bằng cách làm giảm cholesterol và triglyceride trong máu xuống.

Tuy vậy, ăn quá nhiều Omega-6 cũng không tốt cho sức khỏe, như nó có thể làm gia tăng sự giữ nước trong cơ thể, kéo theo việc tăng áp suất máu, và tăng nguy cơ hiện tượng máu bị đóng cục trong mạch.

Bởi lý do vừa kể, tỉ lệ giữa Omega-6 và Omega-3 tiêu thụ rất ư là quan trọng. Một tỉ lệ Omega-6 quá cao và Omega-3 quá thấp sẽ có ảnh hưởng không tốt cho sức khỏe.

Trong biến dưỡng, hai chất Omega-6 và Omega-3 đều sử dụng chung một số enzymes, vitamins (B3, B6, C, E) và các chất khoáng magnesium và zinc. Nếu Omega -6 quá nhiều, nó sẽ chiếm lấy hết các enzymes và vitamins cần thiết khiến Omega-3 không thể hoạt động một cách hoàn hảo được, nhất là trong việc bảo vệ tim mạch, và còn có thể gây nên cơn đau nhức viêm sưng chẳng hạn như viêm khớp và suyễn.




Ngoài Omega-3 và Omega 6 ra cũng còn có Omega-9 nữa. Chất sau nầy được gọi là oleic acid. Đây là loại chất béo không bão hòa đơn thể. Các nhà khoa học cho biết rằng chất béo Omega-9 cũng rất tốt để phòng ngừa các bệnh về tim mạch và có lẽ cả cancer vú ở phụ nữ nữa. Dầu olive có chứa một tỉ lệ rất cao chất acid béo Omega-9. Khác với omega -3 và omega-6, omega-9 không phải là một chất acid béo thiết yếu.



Có chứa oméga 3

Cần phải có sự quân bình giữa omega-6 và omega-3




Omega-3 rất ít ổn định, dễ bị hủy bởi ánh sáng, và nhiệt độ cao (như lúc chiên deep fried trong chảo nóng chẳng hạn). Dưới tác dụng của oxy, Omega-3 dễ bị hôi (rancid).


Bởi những lý do nầy, cho nên kỹ nghệ thực phẩm thường chọn những loại dầu nào dễ ổn định hơn để pha trộn trong thực phẩm sản xuất theo lối công nghiệp.

Các loại dầu nầy thường chứa rất ít chất Omega-3, nhưng ngược lại nó lại rất giàu về omega-6. Tại các quốc gia Tây phương, và Bắc Mỹ, thức ăn công nghiệp bán trong các chợ thường có chứa từ 10 đến 30 Omega-6 cho 1 Omega-3. Tỉ lệ quá chênh lệch giữa Omega-6 / Omega-3 rất có hại cho sức khỏe.

Tỉ lệ lý tưởng phải ở mức từ 1 tới 4 Omega-6 cho 1 Omega-3.

Nhìn chung, trong các bữa ăn hằng ngày, dân Bắc Mỹ ít chiụ dùng cá nên thiếu Omega-3, nhưng ngược lại quá thừa Omega-6 vì họ thường sử dụng fast foods và các sản phẩm biến chế công nghiệp chứa rất nhiều dầu thực vật đầy ấp Omega-6..


Nhu cầu của chúng ta

Theo Hoa Kỳ và Canada, một người có nhu cầu 2000 Calories (kcal) / ngày, thì cần phải có một số Omega-3 như sau: ALA phải cung cấp 0.5% nguồn năng lượng, tương đương với 1,1g Omega-3 ở đàn bà và 1,6g ở đàn ông và phải có tối thiểu 500mg chất EPA+DHA. Họ cũng thiên về Omega-3 từ nguồn thủy sản nhiều hơn là Omega-3 từ nguồn gốc thực vật.

Để có được 1,3g Omega-3, thì cần:

Omega-3 nguồn gốc thực vật (ALA)

- 2 muỗng café hạt lanh xay - ½ muỗng café (2ml) dầu hạt lanh

- 1 ¼ tách noix de Grenoble

- 13 gr hạt Graines de chanvre (hemp)

- 1 muỗng canh dầu canola (colza)

- 22 ml dầu đậu nành

Omega-3 nguồn gốc thủy sản (EPA+ DHA)

- 70 g cá salmon Atlantic (cá nuôi

- 90 g cá pink salmon (trong lon

- 90 g cá sardin

- 70 g cá herring (hareng

- 120 g cá white tuna (thon) loại trong lon.

Năm 1999, một số nhà chuyên môn trên thế giới đã họp lại và đưa ra nhận xét cho rằng số liệu về nhu cầu Omega-3 mà Hoa Kỳ và Canada đưa ra vẫn còn quá thấp, trong khi số liệu về Omega-6 thì lại quá cao, không hữu hiệu để có thể làm giảm thiểu các bệnh lý nghẽn mạch vành được.

Còn đối với nhu cầu về Omega-6 (LA): đàn ông cần phải có 16g/ngày và đàn bà 12g/ngày.

Theo họ, nhu cầu về Omega-3 cần phải là 2,22g/ngày, và EPA+DHA: 0,65g/ngày. Đối với Omega-6, phải là 4,44g/ngày, tối đa 6,67g/ngày.

Tổ Chức Y Tế Thế Giới (WHO) thì khuyến cáo nhu cầu về Omega-3 như sau: ALA từ 0,8g đến 1,1g/ngày và EPA+DHA từ 0,3g đến 0,5g/ngày.

Có nên ăn cá hay không?

Omega-3 EPA và DHA trong cá và trong dầu cá là những acid béo rất tốt cho tim.

The American Heart Association khuyến cáo chúng ta nên dùng cá 2-3 lần một tuần, đồng thời cũng nên ăn những loại thực vật giàu chất béo Omega-3 ALA như hạt lanh, hạt dẻ, và dầu canola.

Mấy năm trước đây có khảo cứu cho biết chúng nên cẩn thận với loại cá rô Phi (Tilapia) nuôi vì chúng có thể chứa rất nhiều chất Omega 6 nhưng rất ít chất omega 3.



Science News

Popular Fish, Tilapia, Contains Potentially Dangerous Fatty Acid Combination

ScienceDaily (July 10, 2008) — Farm-raised tilapia, one of the most highly consumed fish in America, has very low levels of beneficial omega-3 fatty acids and, perhaps worse, very high levels of omega-6 fatty acids, according to new research from Wake Forest University School of Medicine

Tránh đừng nên ăn những lát cá có áo bột sẵn bán ngoài chợ vì nó thường chứa nhiều chất béo Trans rất xấu. Sự ích lợi của việc ăn cá để ngừa bệnh tim mạch vẫn trội hơn việc cữ dùng cá vì sợ cá bị nhiễm thủy ngân và dioxin.

Tuy nói vậy, nhưng đối với phụ nữ đang mang thai, hoặc đang cho con bú cũng cần nên cẩn thận. Các chất nầy ảnh hưởng không tốt cho bào thai. Đối với bà con đang sinh sống tại các quốc gia Tây phương, thì nên hạn chế việc dùng các loại cá như cá mập (shark), cá tuna, cá lưỡi kiếm (swordfish), và cá trout là những loại cá có chứa nhiều thủy ngân nhất.

Sau đây là một vài thí dụ về Omega-3 ở một số loài thủy sản (100g): Cá salmon 1.8 g, sardine 1.4, herring 1.2, mackerel 1.0, trout 1.0, swordfish 0.7, tuna 0.7, haddock 0.2, cod 0.2, tôm tép 0.3, sò 0.5-0.7g (USDA Nutrient database for standard reference).

Cá chứa ít chất béo bão hòa hơn thịt, cho nên ăn cá vẫn tốt hơn ăn thịt.

Ăn cá vẫn là giải pháp tốt hơn là uống những viên dầu cá. Mỡ cá ngoài chất Omega-3 ra, nó cũng còn có chứa những chất dinh dưỡng khác nữa, chẳng hạn như chất Selenium mà dầu cá không có. Trường hợp ai không thích ăn cá thì họ nên uống thêm các viên supplement dầu cá .

Dầu cá thì sao?

Dầu cá là nguồn cung cấp trực tiếp 2 loại Omega-3 EPA và DHA. Dầu cá bán ở trên thị trường thường có pha thêm vitamin E, là chất chống oxy hóa để giúp cho dầu khỏi trở nên hôi.Vitamin E có khuynh hướng làm loãng máu và có thể gây xuất huyết nếu lạm dụng dầu cá.

Tại Canada hiện nay có vài chục hiệu dầu cá được bày bán trên thị trường. Các viên dầu cá nầy thường chứa vào khoảng 1000mg dầu, nhưng không có nghĩa là nó có đủ 1000mg Omega-3 đâu. Tùy theo loại dầu cá mà nồng độ Omega-3 có thể thay đổi từ 100mg đến 700mg chất Omega-3 EPA+DHA.

Cũng có sản phẩm vừa chứa dầu cá mà đồng thời cũng có chứa các loại dầu khác, như dầu bourrache (borage oil), dầu onagre (primrose oil), dầu carthame (safflower oil) vv…

Được biết nhu cầu trung bình hằng ngày của chúng ta ở vào khoảng 500 mg EPA+DHA. Dầu cá khác với dầu gan cá. Dầu gan cá được sử dụng để cung cấp vitamin A và vitamin D.

Muốn có đủ nhu cầu Omega-3 cần thiết chúng ta cần phải uống một số lượng lớn dầu gan cá, vì vậy có thể có nguy cơ bị ngộ độc do thặng dư vitamin A và vitamin D. Những ai có vấn đề máu huyết, hoặc đang sử dụng thuốc kháng đông (warfarin, heparin) thì cần phải thận trọng khi dùng dầu cá. Dùng quá nhiều dầu cá có thể bị nôn mửa và đi tiêu lỏng.

Vì tính chất gây loãng máu của dầu cá, cho nên nếu uống trên 3g Omega-3 trong một ngày có thể bị chảy máu cam. Hiện nay, tại Bắc Mỹ, dầu cá vẫn còn được xếp trong nhóm thực phẩm bổ sung (dietary supplement), vì vậy luật lệ kiểm soát chất lượng các loại dầu cá vẫn còn lỏng lẻo chớ chưa được chặt chẽ như phía bên dược phẩm.

Các liều lượng Omega ghi trên nhãn hiệu đôi khi cũng không chắc gì đúng với chất lượng của sản phẩm chứa đựng trong chai.



Dầu cá viên


Cơ hội bằng vàng của kỹ nghệ ăn uống

Tại Canada, Công ty sữa Natrel cho trộn dầu hạt lanh vào sữa để tăng cường thêm Omega-3. Cty Neilson Dairy Oh thì sản xuất ra một loại sữa giàu chất Omega-3 DHA bằng cách cho trộn thêm chất DHA của cá vào thức ăn hỗn hợp dùng nuôi bò sữa.

Cty Kraft tung ra thị trường loại sauce mayonnaise có tăng cường chất Omega-3 bằng cách cho trộn thêm dầu đậu nành trong sauce, nhưng cách nầy cũng có cái bất lợi là đồng thời nó cũng làm tăng chất Omega-6 lên. Trên thị trường, rất nhiều sản phẩm có tăng cường thêm Omega-3.

Chẳng hạn fromage có Omega-3 làm từ sữa vắt từ những con bò được cho ăn khẩu phần có chứa hạt lanh và chất DHA của cá.

Tương tợ như sữa bò có Omega-3, người ta cũng sản xuất ra một loại thịt heo dặc biệt có nhiều Omega-3 bằng cách nuôi heo với khẩu phần có chứa nhiều hạt lanh (linseed).

Hiệu fromage Black Diamond có chứa 0.1g Omega-3 cho mỗi 30g, trong số nầy 20mg là DHA. Ngoài ra trứng gà đặc biệt có chứa Oméga -3 được sản xuất từ gà mái được nuôi dưỡng bằng một loại thức ăn hỗn hộp có chứa 20% hạt lanh (linseed).


Flaxeed/Linseed-Hạt lanh 3$/kg
Tại Hoa Kỳ Cty Tropicana tung ra loại nước cam có tăng cường thêm Omega-3. Cty Kellog cũng cho thêm Omega-3 trong sản phẩm Kashi cereal. Unilever nối gót theo với mặt hàng I Can’t Believe It’s Not Butter được tăng cường thêm chất Omega-3.

Hoa kỳ cũng đang nghiên cứu dùng heo chuyển thể (transgenic) để sản xuất ra những loại thịt heo có chứa 1 tỉ lệ khá cao chất Omega-3.

Chưa hết, thức ăn chó cũng được các nhà kinh doanh khai thác triệt để bằng cách cho tăng cường thêm Omega-3 với mục đích là để giúp cho não chó con phát triển tốt?

Đúng là sướng như chó Tây chó Mỹ.

Kỹ nghệ thực phẩm và kỹ nghệ thuốc thiên nhiên nhảy vô ăn có

Bệnh tim mạch là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu tại các quốc gia công nghiệp.

Chất acid béo Omega-3 đã xuất hiện thật đúng lúc, và đã được nhiều người xem như một vị cứu tinh đối với họ. Đúng vậy, rất nhiều nhà khoa học đã nhìn nhận tính chất tốt đẹp của Omega-3 trong việc phòng ngừa phần nào các bệnh về tim mạch.

Kỹ nghệ thực phẩm và kỹ nghệ thuốc thiên nhiên đã không bỏ lỡ cơ hội ngàn vàng để khai thác các mặt hàng có chứa chất Omega-3 nhằm mong hốt bạc một cách nhanh chóng.

Quảng cáo của họ rất hấp dẫn và rất tinh vi để mê hoặc người tiêu thụ.

Vấn dề Oméga 3 và Oméga 6 cũng còn rất phức tạp

Dù sao đi nữa, chúng ta nên nhớ rằng Omega-3 cũng chỉ là một chất béo mà thôi, hiệu quả của nó cũng còn phải tùy thuộc vào một số yếu tố khác nữa mà quan trọng hơn hết là tỉ lệ giữa Omega-6 và Omega-3 tiêu thụ.

Nguồn Omega-3 từ thực vật, tốt nhất vẫn là dầu lanh, hạt lanh, kế đó là nguồn Omega-3 động vật mà điển hình là hai chất EPA và DHA từ cá.

Cái phức tạp là một loại dầu thực vật nào đó nếu có chứa Omega-3 thì đồng thời cũng thường có chứa Omega-6 với tỉ lệ khác nhau.

Muốn ngừa bệnh tim mạch

Nói chung, để ngừa các bệnh tim mạch không gì tốt hơn ngoài việc phải giảm thiểu dầu mỡ, ăn ít thịt đỏ (thịt bò, thịt heo, thịt dê cừu), tránh các loại chất béo xấu như chất béo bão hòa và chất béo Trans,và nên thế vào bằng các loại chất béo tốt, như chất béo không bão hòa đơn thể (monounsaturated) có nhiều trong dầu olive, và chất béo không bão hòa đa thể (polyunsaturated) hiện diện trong hầu hết các loại dầu thực vật như dầu canola, dầu đậu nành …

Nên dùng cá 2-3 lần trong tuần, ăn nhiều rau đậu, hạt dẻ và trái cây tươi.

Ngoài ra cần phải bớt rượu, bỏ thuốc, và nhớ nên vận động, tập thể dục đều đặn và thường xuyên.

The American Heart Association có đưa ra khuyến cáo sau đây : Tổng số chất béo (tốt lẫn xấu) ăn vào trong một ngày không được vượt quá giới hạn 30% của nhu cầu năng lượng (2000 Calories). Một nửa số chất béo trên phải là chất béo không bão hoà đơn thể, ¼ là chất béo không bão hòa đa thể (Omega-3 và Omega-6) và ¼ còn lại là chất béo bão hòa (saturated).

Kết luận

Cho tới ngày nay, những cuộc tìm tòi về Omega-3 fatty acids chỉ cho thấy những kết quả trái ngược nhau, phần lớn là vì cách nghiên cứu không được rõ rệt (nhận xét thay vì can thiệp). (Trịnh Cường, Giang Nguyễn Trịnh).

Tạp chí nổi tiếng về y khoa JAMA của Hoa kỳ đã đưa ra nhận xét là quả thật Omega-3 có ích lợi phần nào đối với các bệnh về tim mạch, nhưng còn đối với các bệnh cancer người ta chưa có thể rút ra một kết luận nào chắc chắn cả. Omega-3 vẫn còn trong vòng nghiên cứu và tranh luận giữa các giới khoa học với nhau…

In 2006, researchers reviewed 38 studies conducted over the past 40 years on the effects of omega-3 fatty acids. Researchers looked at studies that showed positive effects, no effects, and negative effects of omega-3 fatty acids on the development of cancer. In the final analysis, it appeared that there was no effect overall. Researchers concluded that omega-3 supplements are unlikely to prevent cancer.(American Cancer Society)

Tuy vấn đề Omega-3 còn rất nhiều điểm mơ hồ chưa được sáng tỏ lắm nhưng các nhà tư bản Hoa Kỳ với sự hậu thuẩn của cơ quan FDA và cơ quan The American Heart Association đã nhạy bén chụp lấy thời cơ khai thác triệt để món hàng quá béo bở nầy./.



Tài liệu tham khảo :

- Hu FB et al. Optimal diet for prevention of coronary heart disease. JAMA Nov. 2002

http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12444864

- Maggie B. Covington MD. Omega-3 fatty acids. American Family Physician Jul.

2004

http://www.passeportsante.net/fr/sol..._essentiels_ps

- CatherineH. MacLean, MD, PhD. Effects of Omega-3 Fatty Acids on Cancer risk, a Systemic Rewiew, JAMA. 2006;403-415.

http://jama.ama-assn.org/cgi/content/short/295/4/403

- Lucas M, Ruby F. Acides gras essentiels. Reseauproteus net

http://www.passeportsante.net/fr/sol..._essentiels_ps

- Trịnh Cường, M.D.& Giang Nguyễn Trịnh, R.Ph., D.PH. Vai Trò Của Omega-3 Fatty Acids Trong Việc Điều Trị Và Phòng Ngừa Bệnh. Hội Dược Sĩ VN tại Hoa Kỳ, Dec. 2005

http://s1.downloadmienphi.net/file/d.../293/31949.pdf



Montreal,

Nguyễn Thượng Chánh

Monday, December 28, 2020
Châm Cứu Và Các Vấn Đề Rắc Rối - BS. Nguyễn Ý Đức



Vào cuối năm 1960, nước Cộng Hòa Nhân DânTrung Quốc lập bang giao với Hoa Kỳ sau hơn hai mươi năm không nhìn mặt nhau. Số là sau một thời gian giá lạnh thì cuộc thăm viếng của Tổng Thống Hoa Kỳ Richard Nixon vào năm 1972 đã làm thay đổi tình hình giữa hai nước và trên thế giới. Điểm này đã tạo ra những chú tâm của phía Tây phương tới tất cả những gì Trung Quốc làm kể cả các kỹ thuật về Châm Cứu mà trong thời Chủ Tịch Mao có đến gần một triệu người đang hành nghề.

Những phái đoàn tiếp sau cuộc viếng thăm của Tổng Thống Nixon cho hay các cuộc giải phẫu và chữa bệnh với những kim làm bằng bạc, hoặc thép không rỉ của các châm cứu gia đưa vào hơn ba trăm “huyệt” của bệnh nhân.Theo các vị này thì mũi kim có mục đích đưa vào hoặc lấy ra khỏi cơ thể những cảm giác đau khiến con người dễ chịu hơn.

Châm cứu và kỹ thuật Nhật Bản dùng ngón tay thay vì với kim đã từ lâu xa lạ với y khoa và dân chúng Tây phương. Nhưng kể từ nay châm cứu và các kỹ thuật chữa bệnh Đông phương đều được nghiên cứu rộng rãi hơn.

Xem xét kỹ những điều đã nêu ra.

Những điều kỳ lạ nhất do châm cứu nêu ra vào thập niên 1970 đều bị gạt bỏ hết. Chẳng hạn như những trường hợp nhiễm trùng nặng: gẫy xương; ung thư; các bệnh tim; bệnh cử động thần kinh và teo thịt. Họ cũng thừa nhận rằng một số bệnh nhân như các em còn nhỏ hoặc những người thật già hoặc suy yếu đều không chữa bằng kim được nhưng có thể dùng sức ép của ngón tay hoặc bằng những cách khác.

Tuy nhiên vẫn có một danh sách thật dài về tâm lý hoặc thể chất mà những người ủng hộ châm cứu nêu ra như lo sợ và trầm cảm hoặc đau khớp hoặc trĩ hậu môn. Vào năm 1973, cơ quan Royal Society of Medicine ở Anh quốc công bố một danh sách gồm 642 trường hợp chữa bằng châm cứu.Nghiên cứu này cho hay có 37 phần trăm bệnh nhân đều cho là có kết quả tốt hoặc trung bình còn các trường hợp khác lại nói rằng châm cứu chẳng giúp gì cả.

Tỷ lệ cao nhất nói là chữa khỏi đều là thiên đầu thống, suyễn và đau bụng khi có kinh. Những người nói là kết quả không ra gì gồm có đau bụng khi có kinh nguyệt, lở cuống bao tử và ăn khó tiêu, các trường hợp tâm trí, liệt dương hoặc lạnh cảm. Chín phần mười những người bị đau bắp thịt, bốn trên năm người bị sốt và ba trong bốn người bị viêm khớp xương đủ loại đều nói là chỉ có vài công hiệu mà thôi.

Kết quả của các nghiên cứu này hoặc tương tự chứng minh rất ít kết quả theo y học tây phương. Tuy vậy, số các bác sĩ coi châm cứu là phụ cho y khoa chính thống ngày một gia tăng, đến nỗi bên Mỹ năm 1980 có khoảng vài trăm bác sĩ và ở các nước Tây phương có đến mấy ngàn người làm thêm châm cứu. Tại các nước như Ấn Độ, Tích Lan và Nga Sô Viết số châm cứu gia đóng vai trò quan trọng trong y học theo lối Tây phương .

Các nghiên cứu Tây phương về châm cứu tập trung nhiều vào khả năng giảm đau và vào một số các khả năng khác. Thí dụ kẹp vào rái tai để chữa ghiền chất nicotine và những loại ghiền khác.

Châm cứu công hiệu như thế nào?

Người Trung Hoa khi xưa tin tưởng châm cứu dựa trên nguyên tắc là năng lượng “khí” được luân lưu khắp cơ thể, giữa các bộ phận sinh tử, dọc theo một số đường mà họ gọi là “kinh”. Ở những điểm châm cứu, nơi mà đường kinh gần mặt da hơn cả , nhà châm cứu khéo tay có thể duy trì hoặc tái lập đường kinh đi để lấy lại sự thăng bằng. Nhưng cho đến ngày nay chưa có bằng chứng nào về đường “kinh” là có thật.

Theo các nhà khoa học tây phương, châm cứu chỉ là một sự ru ngủ hoặc gợi ý và một số yếu tố hình như đã chứng minh điều đó.Một phần ba các nhà châm cứu cũng thừa nhận điều này là đúng. Hơn nữa sự thành công của châm cứu ở Trung Quốc cao hơn là ở các quốc gia Tây phương là vì người Trung Quốc tin tưởng vào châm cứu.

Để chống lại các luận cứ kể trên, những người ủng hộ châm cứu thường nói rằng môn chữa bệnh này được dùng thành công ở súc vật. Họ cũng nói thêm rằng ở Trung Quốc, châm cứu là một phần của dinh dưỡng, vận động cơ thể và các hoạt động khác, tất cả đều có mục đích là làm thăng bằng sự âm và dương, là những điều không đúng đối với Tây phương.

Một lý thuyết đặc biệt kết nối giữa châm cứu với sự giảm đau đã xuất hiện giữa năm 1960, mấy năm sau khi nổi lên phong trào ưa thích đến vấn đề này. Trong lý thuyết “gate control” của các nhà nghiên cứu Ronald Melzack và Patrick Wall, kích thích bằng châm cứu có thể chặn cảm giác đau nơi tủy sống. Nhưng lại không giải thích được trường hợp đau lâu năm như trong bệnh viêm khớp kinh niên.

Ngoài ra, quan sát kỹ các điểm châm cứu cho hay nhiều điểm nằm ở chỗ mà dây thần kinh ló ra ngoài da hoặc một sợi dây thần kinh chạy vào bắp thịt đó. Cuối cùng , 71% các điểm châm cứu tương ứng với các điểm gây bệnh trên da mà một số bệnh trở nên mềm hơn là trong nhiều bệnh khác, chẳng hạn thấy đau ở vai vì đau ở gan.

Vào thập niên 1970, trong khi nghiên cứu về hệ thần kinh trung ương, các khoa học gia đã đưa ra một giả thuyết về châm cứu. Họ tìm thấy rằng các loại dược phẩm như morphine và heroin đã tác dụng lên các “điểm nhận” của não bộ hoặc tủy sống. Họ lý luận rằng các điểm tiếp nhận sẽ không có ngoại trừ cơ thể sản xuất ra các chất tương tự, giảm đau ở người bệnh và tăng những cảm giác dễ chịu đối với người khỏe mạnh. Năm 1973, chất này gọi là endorphins đã được các nhà khoa học phân tích.

Chất endorphins được coi như có trách nhiệm về trì hoãn cơn đau ở những ai bị chấn thương nặng, kể cả người bị đau vì thể thao. Một số tác giả gợi ý rằng châm cứu và những kỹ thuật tương tự hoàn thành công dụng của mình bằng cách nhả ra chất endorphins và các chất hóa học khác. Sự liên hệ có thể chưa chứng minh hết nhưng các nghiên cứu vẫn tiếp tục bởi vì nó an toàn và không gây nghiền khi muốn bớt đau.

Bác sĩ Nguyễn Ý Đức. cn.

Covid-19 Làm Thay Đổi Vĩnh Viễn Cuộc Sống Chúng Ta Thế Nào? - Lewis Dartnell - BBC Future

Getty Images
Cũng như Cái chết Đen lây lan theo các tuyến đường thương mại dọc theo xương sống của lục địa Á-Âu hồiThế kỷ 14, Covid-19 xuất hiện ở Trung Quốc và lây lan cực nhanh chóng dọc theo Con đường Tơ lụa hiện đại: các đường bay xuyên lục địa.

Mặc dù virus corona có thể không gây tổn thương đến sức khỏe con người toàn cầu một cách thảm khốc như bệnh dịch hạch hồi Thế kỷ 14, nhưng đại dịch mới nhất này chắc chắn sẽ làm thay đổi thế giới.

Bệnh tật thì không phân biệt đối tượng lây nhiễm - bất kể giàu nghèo - và những tác động mà nó gây ra là công bằng giữa những người có đặc quyền và người yếm thế trong xã hội.

Việc phong tỏa quốc tế và tạm ngưng các hoạt động dân sự, thương mại trên toàn quốc ở các nước đã phản ánh cách thức mà các hệ thống kinh tế, xã hội và chính trị của chúng ta vận hành, và buộc chúng ta phải bắt đầu thảo luận trên toàn cầu về cách chúng cần được thay đổi.

Covid-19 đã cho thấy những nền tảng bấp bênh mà dựa vào đó chúng ta xây dựng những gì mà chúng ta xem là hiển nhiên trong thế giới phát triển, từ bản chất đan xen phức tạp của chuỗi cung ứng toàn cầu hóa và cơ sở hạ tầng chế tạo, cho đến việc chuyển hàng kịp thời cho các siêu thị, cũng như sự tương phản rõ rệt giữa các hệ thống y tế nhà nước và những hệ thống y tế do bảo hiểm tư nhân chi trả.

Các bệnh dịch trước đây như Cái chết Đen hay đại dịch cúm hồi năm 1918 đã có tác động lớn cho thế giới sau đó.

Hậu quả của đại dịch virus corona này cũng sẽ chứng kiến vô số những thay đổi, từ những điều chỉnh cá nhân đến thay đổi toàn cầu.

Nhưng những thay đổi nào trong số này sẽ có tác động lâu dài và những gì mà chúng ta có thể không bao giờ thấy nữa?


Getty Images
Để trả lời câu hỏi này chúng ta cần xem xét cách chúng ta đã bắt đầu thích nghi.

Cuộc sống cá nhân thay đổi
Có thể tất cả chúng ta đều trải nghiệm việc phong tỏa như một cú sốc đối với hệ thống, cho dù điều đó khiến chúng ta cảm thấy cô đơn, thờ ơ hay lo lắng hay bị gia đình ở bên cạnh liên tục làm xao lãng công việc, hoặc tất cả những điều trên cùng một lúc.

Là những cá nhân, chúng ta đều phải thay đổi - cả thay đổi lớn và nhỏ - trong cuộc sống hàng ngày của chúng ta.

Mặc dù cách xa nhau về khoảng cách vật lý, internet và mạng xã hội đã cho phép chúng ta đến nhà của nhau trong những tuần qua.

Các mối quan hệ xã hội đối với nhiều người dường như không phải chịu hậu quả. Chúng cũng cho phép chúng ta khám phá những mối quan tâm và sở thích mà trước đây chúng ta chưa từng có - như những người tìm đến mạng xã hội để giải đáp những bí ẩn trong đời thực tại nhà.

Trong khi gây gián đoạn mạnh và vô cùng khốn khổ, các cuộc khủng hoảng lúc nào cũng nuôi dưỡng sự xuất hiện của mục đích chung to lớn, tinh thần đoàn kết, sự sáng tạo và ngẫu hứng.

Và mạng xã hội đã mở ra những ô cửa nhỏ để thấy cách những người khác phản ứng và tìm ra cơ chế đối phó của họ như thế nào.

Sự khan hiếm các mặt hàng phổ biến, hoặc khó khăn trong đến tiệm mua hàng hoặc đặt được dịch vụ giao hàng, hoặc có lẽ chỉ việc nhiều người trong chúng ta có nhiều thời gian hơn để làm việc trong những ngày này đã giải phóng tinh thần sáng tạo và nghị lực bên trong mỗi người vốn có thể được chia sẻ rộng rãi trên mạng.

Điều này đã thể hiện theo những cách khác nhau.

Nhiều người trong chúng ta hiện đang bỏ nhiều thời gian hơn và suy tính nhiều hơn để nấu nướng.

Không chỉ là chọn thức ăn làm sẵn để hâm lại bằng lò vi sóng ở siêu thị mini trên đường về nhà sau giờ làm, mà thực sự là tự nấu cho mình ăn - lựa chọn công thức cẩn thận, cắt và trộn các nguyên liệu, xay gia vị - có sự thích thú trong quá trình nấu nướng.

Thậm chí có những người thử nghiệm tạo và duy trì văn hóa bánh mì bột chua - đóng vai trò nhà vi sinh vật nguyên thủy để chọn ra sự kết hợp đúng các vi sinh vật để thực hiện một biến đổi kỳ diệu cho bạn: chỉ dùng bột thường và nước mà biến nó thành ổ bánh mì nở ra trong lò.


Getty Images
Nhiều người nữa cũng đang chuyển sang trồng một số loại trái cây và rau củ cho mình trong vườn nhà, hoặc thậm chí chỉ một vài loại rau thơm trong một hộp nhỏ trên bậu cửa sổ trong đô thị.

Các bậc phụ huynh đã bị dính vào các bài tập nghệ thuật, thủ công hoặc làm cách món đồ khác nhau trong khi dạy học cho con cái ở nhà.

Nhiều người trong chúng ta, theo những cách nhỏ bé của mình, đã kết nối lại với một thứ vốn đang ngày càng mất đi trong cuộc sống hiện đại bận tối mắt tối mũi của chúng ta. Họ tự làm mọi thứ cho mình từ con số không, và nhận ra việc đó khiến cho họ cảm thấy mãn nguyện và viên mãn một cách sâu sắc đến mức nào.

Một trong những chất xúc tác chính cho việc này là số lượng các công ty ồ ạt chuyển sang làm việc tại nhà và số người mất việc vì cửa hàng hoặc công ty của họ đóng cửa, tuy chỉ là đóng cửa tạm thời.

Những người có thể tiếp tục được hưởng lợi từ thời gian mà họ có thêm ở nhà sẽ là những người mà công việc của họ thay đổi đến mức không thể đảo lại.

Điều này nhiều khả năng sẽ tạo thuận lợi cho nhân viên văn phòng hơn là cho nhân viên ngành dịch vụ, và như vậy có nghĩa là không phải ai cũng sẽ thấy lợi ích thời gian này như nhau trong tương lai.

Môi trường làm việc mới
Mặc dù việc phong tỏa hoàn toàn đang dần được nới lỏng, chúng ta vẫn sẽ cần duy trì giãn cách xã hội trong ngắn hạn và trung hạn để kiểm soát sự lây lan của virus corona.

Chúng ta có thể thấy việc kiểm tra nhiệt độ hoặc máy ảnh chụp thân nhiệt được đưa vào áp dụng ở lối ra vào của các tòa nhà văn phòng lớn để buộc bất cứ ai có dấu hiệu sốt phải về nhà (mặc dù có nghi ngờ về hiệu quả thật sự của công nghệ sàng lọc này).

Và những công sở vốn trước đây luân phiên nhân viên qua cùng một bàn làm việc có thể cần phải xem xét lại cách sắp xếp này. Các văn phòng tấp nập với nhiều người sử dụng cùng một bàn làm việc sẽ là những ổ lây bệnh.

Nhiều doanh nghiệp cũng có thể cần phải xếp lệch ca làm việc làm sao để văn phòng và nhà xưởng không trở nên quá đông người và công nhân có thể duy trì giãn cách một cách an toàn.

Điều này có khả năng giúp giảm lưu lượng xe cộ vào giờ cao điểm, với những người đi làm không còn cần phải đi đến nơi làm việc và về nhà cùng một lúc.

Ngay cả khi như thế, trong khi các biện pháp giãn cách xã hội vẫn duy trì, có khả năng các phương tiện giao thông công cộng như xe buýt, xe lửa và tàu điện sẽ giảm xuống chỉ dùng đến 15% công suất.

Ngay cả khi một phần nhỏ trong số những người đi làm phải chuyển sang sử dụng xe riêng, tình trạng tắc nghẽn giao thông ở hầu hết các thành phố lớn sẽ trở nên tệ hơn rất nhiều.

Một số thành phố đã áp đặt các chương trình để khuyến khích mọi người thay vì đi xe riêng thì hãy đi bộ hay đạp xe đi làm và không gian trên đường đã được sắp xếp lại - ít nhất là tạm thời - cho thêm làn đường dành cho xe đạp và mở rộng vỉa hè.

Xe trượt scooter điện, vốn đang bị cấm ở Anh, cũng có thể được hợp pháp hóa. Tất cả những điều này sẽ có một lợi ích đáng chú ý là cải thiện môi trường và việc đi lại xanh hơn cũng sẽ giúp chúng ta khỏe mạnh hơn trong những tháng tới.

Nhưng tất nhiên, điều này chỉ sẽ có ý nghĩa trong những ngày bạn thực sự cần đến sở làm, và điều mà chúng ta có thể thấy sẽ tiếp tục sau đại dịch là nhiều nhân viên văn phòng làm việc tại nhà.


Getty Images
Chế độ làm việc như vậy đã chứng tỏ có hiệu quả trong quá trình phong tỏa, và do đó các nhà quản lý không còn có thể dựa vào các lập luận truyền thống để không cho phép mọi người làm việc tại nhà.

Điều này đến lượt nó có thể dẫn đến thay đổi trong kỳ vọng và văn hóa ở nơi làm việc mà khi đó nhân viên được đánh giá dựa trên mức độ họ đáp ứng các mục tiêu đúng kỳ hạn tốt như thế nào, chứ không phải bao nhiêu giờ họ cần để ngồi tại bàn làm việc trong văn phòng.

Vì vậy, thời gian làm việc linh động có khả năng trở nên phổ biến hơn nhiều, và thậm chí ca làm việc từ 9h sáng đến 5h chiều có thể biến mất hoàn toàn.

Về lâu dài, sẽ xuất hiện cách tiếp cận năng động hơn đối với công việc, kết hợp giờ làm việc khi cần thiết - chẳng hạn như cho các cuộc họp công ty - với làm việc từ xa cho các công việc độc lập.

Nhiều công ty có thể quyết định bỏ hoàn toàn chi phí thuê văn phòng mà thay vào đó cho tất cả nhân viên được làm việc từ xa chỉ với một vài cuộc họp toàn thể mỗi năm.

Nhân viên không còn cần phải ở trong khoảng cách dễ dàng đi lại đến nơi làm việc mà có thể sống bất cứ nơi nào thuận tiện nhất hoặc mong muốn nhất. Và tác động trực tiếp của việc này là giá nhà ở tại các thành phố lớn sẽ sụt giảm, và nhiều người chuyển ra vùng ngoại ô hoặc nông thôn: sự đảo ngược của xu thế kể từ khi bắt đầu cuộc Cách mạng Công nghiệp.

Vấn đề khí hậu
Đằng sau tất cả những đau khổ và gián đoạn và khó khăn kinh tế của đại dịch virus corona, một cuộc khủng hoảng toàn cầu thậm chí còn nghiêm trọng hơn đang rình rập: biến đổi khí hậu.

Liệu trải nghiệm của chúng ta qua phong tỏa quốc tế có thể giúp ích cho môi trường hay là chúng ta sẽ trở lại 'công việc như thường' sớm nhất có thể?

Nhiều dân thành phố đã nhận thấy môi trường đô thị của họ có sự cải thiện - với không khí sạch hơn, đường phố an toàn, tĩnh lặng hơn và động vật hoang dã bạo dạn hơn - đem đến cái nhìn sơ qua về thế giới xanh hơn mà chúng ta sống có thể sẽ như thế nào.

Thật ra, dữ liệu vệ tinh đã cho thấy sự sụt giảm lượng nitrogen dioxide (một chất gây ô nhiễm không khí chủ yếu thải ra từ quá trình đốt cháy nhiên liệu hóa thạch) trong bầu không khí ở các thành phố và các trung tâm công nghiệp trên khắp châu Âu và châu Á khi giao thông và xí nghiệp trở nên yên lặng - ở một số khu vực đã giảm 30-40% hoạt động so với cùng kỳ năm ngoái.

Mức độ các hạt bồ hóng trong không khí vốn, giống như nitrogen dioxide là gây ra các chứng bệnh hô hấp, cũng đã giảm rất nhiều.

Do đó, bên cạnh giúp giảm lây lan virus corona thì việc phong tỏa và giảm mức ô nhiễm không khí công nghiệp bản thân nó đã cứu mạng sống của hàng chục hay hàng trăm ngàn người.

Chính phủ các nước đã thực thi các biện pháp triệt để người dân của họ phải ở yên một chỗ và tạm ngưng toàn bộ các lĩnh vực của nền kinh tế để kiểm soát đại dịch.

Điều này làm nổi bật sức mạnh đáng nể của nhà nước vốn sẽ được tung ra khi quốc gia nhận ra rằng họ cần hành động quyết đoán để bảo vệ công dân của mình.

Dạng nỗ lực quốc gia này thường chỉ thấy trong thời chiến, khi toàn bộ lực lượng lao động và cơ sở công nghiệp được cải tạo để đánh bại kẻ thù bên ngoài.

Nhưng thật ra, điều cần thiết để chống lại mối đe dọa từ cả đại dịch virus corona và biến đổi khí hậu là một dạng kinh tế đi ngược chiến tranh - giảm sản xuất, giảm mức sử dụng năng lượng.

Không chỉ đại dịch hiện tại và biến đổi khí hậu đều cần chính phủ quốc gia quyết tâm có các hành động quyết đoán, chủ động, có sự phối hợp quốc tế, nhưng cũng có những điểm tương đồng khác nữa.

Cả hai việc này đều đòi hỏi phải có sự hy sinh trong ngắn hạn để giảm thiểu những tác động nghiêm trọng hơn nhiều trong tương lai.

Cả hai đều cần xem kinh tế không phải là mối bận tâm bao trùm, mà là một trong những cân nhắc quan trọng.

Đối với đại dịch, tương đối đơn giản để công chúng nhận ra rằng có một mối nguy hiểm rõ ràng và hiện tại, và do đó chấp nhận các biện pháp cần thiết để giữ cho bản thân và người thân của mình an toàn, cũng như toàn thể cộng đồng.

Nhưng vấn đề với biến đổi khí hậu là đó là quá trình dần dần và ít có mối liên hệ trực tiếp đến chết chóc ở các nước phát triển.

Liệu chúng ta có thể để gì từ bài học từ hành động tập thể để đẩy lùi virus corona để cũng có thể ứng phó hiệu quả với biến đổi khí hậu?

Lewis Dartnell là giáo sư Đại học Westminster, và là tác giả cuốn The Knowledge: How to Rebuild Our World from Scratch (Kiến thức: Làm sao để tái thiết thế giới chúng ta lại từ những bước ban đầu.)

Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Future.

Bộ Máy Hô Hấp - BS. Nguyễn Ý Đức



1-Thở là gì?
Mỗi ngày ta hít thở khoảng 18,925 lít không khí.
Thở có hai nhiệm vụ:
Thứ nhất là nó cung cấp cho cơ thể dưỡng khí cần để đốt thực phẩm và cho dưỡng khí. Thứ hai là nó thải ra thán khí là chất không cần của đời sống.


Dưỡng khí là chất hơi chiếm khoảng 20 phần trăm không khí mà ta hít vào phổi. Không khí thở ra chứa nhiều thán khí.
Mặc dù thở là không tự chủ, tuy nhiên ta có thể du di nó một phần nào. Thí dụ ta có thể lấy hơi thật lớn trước khi lặn ở dưới nước.Ta cũng có thể ngưng thở nhưng đừng ngưng lâu quá; phản ứng không tự chủ bắt con người thở quá mạnh khiến ta không thể tự tử bằng cách ngưng thở.

2-Khi ta “hết hơi” thì chuyện gì xẩy ra?
Trong khi vận động mạnh, bắp thịt của ta có thể đã dùng hết dưỡng khí mau hơn là tim cung cấp và phổi có thể thay thế.Tạo hóa đã cung gắn sự cấp cứu này bằng cách cho phép các cơ bắp mắc nợ dưỡng khí một thời gian ngắn. Khi món nợ này đã được trả, ta có thể ở trạng thái “hết hơi” và chúng ta sẽ tiếp tục thở hổn hển.

3-Tại sao ta ngáy và có cách điều trị không?
Ngáy là hơi thở mạnh và khó khăn trong khi ngủ.Người lớn đôi khi ngáy khoảng 45 lần nhưng trung bình là 25 lần.
Nguyên nhân là do nghẹt mũi, lớn lên của lưỡi hoặc cục thịt dư, lệch vách ngăn của mũi, nằm ngửa và lưỡi cản trở hơi thở.
Ngáy có thể nguy hiểm và gây ra nghẹt thở tạm thời. Nếu có khoảng sáu hoặc bẩy cơn như vậy trong vòng một giây đồng hồ sẽ gây ra nghẹt thở và cần đi thăm bác sĩ. Thiếu dưỡng khí có thể đưa tới cao huyết áp và mất ngủ kinh niên.
Ngáy vừa phải có thể được chữa bằng vận đông và giảm cân hoặc không uống rượu, thuốc ngủ hoặc thuốc an thần trước khi ngủ.
4- Tại sao ta ngáp?
Nếu chúng ta thấy một người ngáp khi bước ra khỏi rạp chiếu bóng, đừng cho là tại phim dở. Trái với ý kiến chung, ngáp không phải là dấu hiệu của sự buồn chán.Nếu ta ngáp, giản dị là chúng ta cần dưỡng khí và khi ngáp, dưỡng khí sẽ vào phổi nhiều hơn.
Dưỡng khí của cơ thể sẽ thiếu sau một thời gian dài thở nhẹ, bị căng thẳng hoặc ngồi bất động một thời gian lâu.Ngáp không phải là dấu hiệu của một bất thường nào. Điểm đặc biệt là ngáp không xẩy ra khi con người bị bệnh về thể chất hoặc tâm thần.

Bác sĩ Nguyễn Ý Đức, cn.

Monday, December 21, 2020
38 Bí Quyết Vàng Về Sức Khỏe Ngàn Đời Của Danh Y Hoa Đà



1,Tỏi là một kho báu quý giá, ăn chúng thường xuyên sẽ rất tốt sức khỏe.

2, Mỗi ngày ăn 2 quả táo, bệnh tật trong cơ thể sẽ không tìm đến bạn.

3, Mỗi ngày ăn một quả táo tàu, trường sinh bất lão không phải là chuyện xa vời.

4, Quả óc chó giống như một kho báu của núi rừng, ăn vào vừa bổ thận, vừa tốt cho não

5, Sắt không nấu chảy không thành thép, người không chăm sóc sức khỏe thì không thể khỏe mạnh

6, Cà rốt chính là "tiểu nhân sâm", ăn thường xuyên sẽ có tinh thần và thể lực tốt.

7, Cà chua là trái cây có dinh dưỡng tốt, ăn vào sẽ trẻ đẹp và ít bệnh.

8, Dưa chuột nhỏ là một kho báu cho sức khỏe, ăn hàng ngày có thể giúp giảm cân và dưỡng nhan rất tốt.

9, Ăn cần tây nhiều hơn mà không cần hỏi lý do, vì đây là thực phẩm hạ huyết áp rất hữu ích.

10, Hành lá chấm nước sốt, càng ăn càng béo.

11, Ăn một bát cháo đậu xanh vào mùa hè, là một bài "thuốc tiên" trong việc giải độc, thanh nhiệt, giảm nóng.

12, Buổi sáng ăn 3 lát gừng, tốt như việc uống canh nhân sâm.

13, Phụ nữ nên ăn ngó sen 3 ngày liên tiếp, nam giới nên ăn gừng 3 ngày liên tiếp.

14, Ba ngày không ăn thực phẩm màu xanh lá cây, hai mắt sẽ vàng đi.

15, Thà ăn cơm không có thịt, nhất định không được ăn cơm mà không có canh.

16, Ăn canh trước bữa ăn, tốt hơn so với uống thuốc.

17, Ăn mì/miến nên ăn nhiều nước, để tránh việc (bác sĩ) phải khai đơn thuốc.

18, Buổi sáng ăn muối thì tốt, buổi tối ăn muối thì độc.

19, Thà thừa đồ ăn trong nồi, còn hơn tích đầy thức ăn trong dạ dày.

20, Mỗi bữa ăn nhịn đi một miếng (ý nói ăn ít) thì có thể sống đến 99 tuổi (ý nói sống thọ).

21, Thường xuyên ăn thực phẩm chay, giống như thường xuyên chăm sóc cái bụng của bạn (tốt cho đường tiêu hóa).

22, Thà không có thịt để ăn, chứ không thể thiếu đậu để ăn (ăn đậu tốt hơn ăn thịt).

23, Ăn cơm cho chút đường, vừa giàu dinh dưỡng vừa tốt cho sức khỏe.

24, Phải ăn sáng cho tốt, ăn trưa cho no, ăn tối cho khéo.

25, Ăn quá nhiều sẽ bị bệnh, ăn uống đúng mức, đúng giờ, đúng tiêu chuẩn thì sẽ an toàn sức khỏe.

26, Ăn uống vội vàng, nuốt thức ăn thô (không nhai kỹ) thì sẽ làm tổn thương dạ dày, gây hại đường ruột.

27, Nếu bạn muốn khỏe mạnh, thức ăn nên được nhai thành bột giấy (ăn chậm nhai kỹ trước khi nuốt).

28, Nếu bạn muốn bách bệnh tiêu tan, nên ăn uống để đói 3 phần (ý khuyên ăn no 70% nhu cầu).

29, Cứ để nước mắt chảy, bệnh tự nhiên sẽ giảm nhẹ (ý nói về tác dụng của khóc, không nên kìm nén cảm xúc).

30, Bậc trượng phu cũng có lúc phải rơi nước mắt, anh hùng bị chảy máu cũng phải rơi lệ (ý nói không nên kìm nén đau đớn, ngăn chặn cảm xúc tự nhiên).

31, Trong giấc ngủ, nên để cho trái tim ngủ trước, đôi mắt ngủ sau (thư giãn tinh thần trước khi ngủ).

32, Dùng thuốc bổ hay thực phẩm bổ, cũng không bằng việc làm cho trái tim khỏe.

33, Cơm chăm sóc cơ thể, âm nhạc lời ca chăm sóc trái tim và tâm hồn.

34, Mang trong mình một trái tim trẻ trung, cả đời bạn sẽ không biết đến sự già nua. Tâm hồn vui vẻ thì nhan sắc thanh xuân.

35, Một nụ cười có thể trẻ ra 10 tuổi.

36, Mỗi ngày cười 3 lần, khó khăn nào cũng qua, tuổi già sẽ chậm đến.

37, Thường xuyên mở miệng cười tươi, thanh xuân luôn tồn tại trên khuôn mặt bạn.

38, Một tiếng kêu khóc sẽ giúp bạn loại bỏ u sầu.


Trên đây là những lời khuyên của Danh y Hoa Đà dành cho người dân cách đây đã hơn 18 thế kỷ, tuy nhiên cho đến nay, hầu như chúng vẫn còn giá trị khoa học và ứng dụng rất cao. Nếu cảm thấy bổ ích, hãy chia sẻ cho bạn bè của bạn cùng tham khảo.

Nguồn: Sưu Tầm

Friday, December 18, 2020
Trong Cơ Thể Sẵn Có Một Vị "Thần Y" Hỗ Trợ Chữa 70% Bệnh Tật, Liệu Bạn Đã Biết Để Nhờ Cậy?



Nhiều chuyên gia thừa nhận, cơ thể có khả năng tự chữa lành đến kỳ lạ. Ngay cả khi gặp những bệnh y học cho là khó chữa nhất thì nhiều người vẫn vượt qua, chứng tỏ phải có một vị Thần y ở trong đó điều binh khiển tướng mà chữa trị.
Cơ thể chúng ta là một hệ thống kết nối hoàn hảo, tinh vi, nhịp nhàng mà không có bất kỳ một hệ thống máy móc nào trên thế giới có thể so sánh được. Y học đánh giá cao tiềm năng này của thân thể người trong việc tự phục hồi sức khoẻ.

Trong tất cả những hệ thống đó (bao gồm tuần hoàn, thần kinh, hô hấp, tiêu hóa, miễn dịch, tủy xương, tạo máu, tế bào gốc…) đều có một vị “bác sĩ trưởng” đóng vai trò như một “Thần y”.

Sở dĩ gọi là “Thần y” vì chức năng này ở trong cơ thể giống như một vị bác sĩ chữa được bách bệnh. Khi cơ thể phát sinh vấn đề, ngay lập tức vị Thần y này sẽ được điều đến để chữa trị tức thời, tự nguyện mà không chờ đến khi bạn đến được phòng khám.

Nói một cách khác, cơ thể con người có khả năng tự chữa bệnh một cách hoàn hảo để duy trì sự sống tốt nhất trước khi chúng ta biết bệnh và tìm đến bác sĩ.

Đã có ai nhìn thấy thần y chưa?

Tại Anh, một cậu bé 13 tuổi mắc bệnh ung thư bạch cầu, các bác sĩ đã lên mọi kế hoạch để chuẩn bị phẫu thuật cấy ghép tủy xương. Tuy nhiên, rất ngạc nhiên là ngay sau đó không lâu thì các triệu chứng ung thư máu của bé đã biến mất. Sự thật khó tin này chính là ví dụ chứng minh rằng do Thần y đã nhanh tay hơn cả bác sĩ.

Một vài tuần trước đó, bác sĩ đã thông báo rằng nếu gia đình bé không chấp nhận việc cấy ghép tủy xương, sự sống sẽ khó duy trì quá một tháng. Một vài tháng sau đó, cơ thể của bé đã không còn bệnh tật, được chẩn đoán là đã hoàn toàn hồi phục.


Có nhiều người mắc bệnh hiểm nghèo cũng đã vượt qua bệnh tật, đó được xem là có sự giúp sức của "thần y" (Ảnh minh họa)

Điều này cho thấy chức năng tự chữa bệnh của cơ thể là rất mạnh mẽ, thậm chí được xem như là một phép màu lạ. Đây có thể xem là sức mạnh của sự chữa bệnh tự nhiên trong cơ thể.


Vậy có bao nhiêu bệnh có thể tự chữa lành?

Theo tạp chí Y học “Sức sống” của Đức cho biết, các nhà nghiên cứu tìm thấy rằng, khả năng cơ thể tự thân chữa bệnh lên tới 60-70% tỉ lệ trục trặc và bệnh tật.

Các nhà khoa học đã giải mã được một số bí mật về khả năng tự chữa lành của cơ thể. Khi mọi người cảm thấy khó chịu hoặc bị bệnh, cơ thể sẽ ngày lập tức vào trong “vườn thuốc” tìm ra từ 30 – 40 loại “thuốc” điều trị tương ứng.

Quá trình điều trị này được khởi xướng và thực hiện bởi vai trò và trách nhiệm của các hormone, kháng thể và các tế bào miễn dịch. Trong thực tế, nhiều điều tương tự xảy ra giống như những hiện tượng khi tay bị đứt, máu sẽ tự cầm, da sẽ tự liền lại. Và bạn sẽ dần không thể nhìn thấy dấu hiệu của vết thương sau đó.

Bên cạnh đó, nếu chúng ta đánh giá đúng vai trò của Thần y trong cơ thể, bạn sẽ thấy rằng, kể cả khi được bác sĩ thông báo vô phương cứu chữa, ngừng hy vọng thực ra chưa phải là hết. Hãy tạo cơ hội cho Thần y ra tay, nhiều trường hợp sống sót là do gặp được Thần y đúng lúc, chúng ta hay gọi đó là định mệnh hoặc số phận may mắn.

“Thần y” là cách gọi hình tượng cho khả năng tự chữa bệnh của cơ thể

Nếu nuôi động vật, bạn sẽ tự nhận ra một thực tế rằng, khi những con vật bị bệnh, chúng sẽ không ăn uống mà nằm yên một chỗ. Đây chính là phương pháp “ăn kiêng” để cơ thể tự chữa lành.

Chuyên gia chỉ ra rằng, động vật được xem là ví dụ điển hình về khả năng tự chữa bệnh, khi đa số chúng đều không có bác sĩ như con người.

Vì vậy, khi đối mặt với triệu chứng sốt và các bệnh khác, hãy cố gắng ăn ít, uống nhiều nước, nước trái cây, sẽ giúp tăng tốc độ phục hồi của cơ thể thay vì cứ phải liên tục ăn uống nhiều hơn bình thường.



4 phương pháp tăng cường sức mạnh và khả năng tự chữa bệnh

1. Nghỉ ngơi

Khi mệt mỏi, nghỉ ngơi là cách hiệu quả nhất để phục hồi thể lực. Người xưa có câu nói nổi tiếng, 3 phần trị, 7 phần dưỡng, ý nói nghỉ dưỡng là vô cùng quan trọng.

Nghỉ dưỡng ở đây được hiểu là sự nghỉ ngơi phù hợp, đồng thời phải duy trì một cuộc sống có trật tự, nguyên tắc và khoa học.


2. Vận động

Tập thể dục có thể chữa được nhiều bệnh, đặc biệt là các bệnh mãn tính. Nhưng cần phải chú ý để lựa chọn phương pháp riêng phù hợp với thể chất của mỗi người.

Chuyên gia sức khỏe cho rằng, khi không tập thể dục, không vận động, bạn đừng bao giờ hy vọng được sở hữu một cơ thể khỏe mạnh một cách lâu dài.


3. Dinh dưỡng

Trong Đông y, dinh dưỡng cũng được gọi là “thủy cốc tinh vi”, có nghĩa là sau khi thức ăn tiêu hóa sẽ được hấp thụ vào cơ thể, phần tinh hoa nhất của thực phẩm sẽ giúp duy trì sự sống cho con người.

Một câu nói rất nổi tiếng khác là: “thuốc bổ không bằng thực phẩm bổ”. Vì vậy, dinh dưỡng có vai trò rất quan trọng đối với cơ thể, ảnh hưởng đặc biệt đến sự phục hồi các chức năng.

Bồi dưỡng bằng cách ăn uống sau khi bị bệnh chính là chìa khóa giúp cho cơ thể trở lại bình thường một cách nhanh nhất.


4. Tâm lý

Thể xác và tâm hồn, hay cơ thể và tâm trí được hình thành và phát triển như một thực thể hợp nhất không thể tách rời và có chung một hệ thống chỉ huy. Mọi chuyển động trong cơ thể đều do hệ thống này điều khiển.

Để thúc đẩy phát triển khả năng tự chữa bệnh có rất nhiều cách, quan tâm đến kinh mạch để phát triển tiềm năng tự phục hồi là cách nổi bật và hiệu quả nhất.

Tốc độ chữa bệnh của vị Thần Y được đề cập ở đây sẽ giúp cơ thể tránh hoặc giảm tỷ lệ mắc bệnh, thậm chí loại bỏ căn bệnh này từ gốc rễ, tăng cường và hỗ trợ khả năng điều trị y tế sau đó.

Tóm lại, chúng ta nên chú ý khai thác triệt để tiềm năng của cơ thể thông qua khả năng tự chữa bệnh, điều tuyệt vời này hiện đang bị lãng quên bởi chúng ta đã quen phụ thuộc vào y học hiện đại.

Khả năng tự chữa bệnh của thần y trong cơ thể là mặc định và có sẵn, chúng ta không nên phụ thuộc hay can thiệp vào đó một cách quá mức sẽ gây ra tác dụng ngược, triệt tiêu khả năng tự chữa bệnh của cơ thể.

Tự chữa bệnh bẩm sinh vì khả năng sinh tồn

Trương Huyền – một học giả nghiên cứu bách khoa sức khỏe (Trung Quốc) nghiên cứu cho biết, con người bẩm sinh đã có khả năng tự chữa bệnh, cho phép duy trì thể trạng khỏe mạnh, hệ thống này được liên tục tái tạo qua thời gian.

Mặc dù chúng ta không thể hoàn toàn hiểu được ngôn ngữ của cơ thể, nhưng Thần y có thể hiểu đúng ý và chính xác. Vì thế, miễn là không can thiệp và làm hỏng hành vi bình thường của cơ thể, bạn có thể tận dụng lợi thế quyền năng tự chữa lành để ngăn ngừa bệnh tật.

Cân nhắc kỹ trước khi sử dụng thuốc hóa học

Trên thực tế, sử dụng thuốc sẽ có tác dụng phụ và lâu dần dẫn đến "nhờn" thuốc, sẽ khó có thể chữa khỏi bệnh một cách triệt để. Nhiều loại kháng sinh đã trở nên thất bại trong điều trị. Ngoài thuốc kháng sinh, thuốc giảm đau cũng có thể gây kháng thuốc, dẫn đến bệnh mãn tính. Nếu sử dụng lâu dài ở bệnh nhân sẽ sinh ra phụ thuộc thuốc.

Theo báo cáo, khảo sát của Trường đại học Munster (Đức) cho thấy, việc lạm dụng thuốc giảm đau có thể gây ra bệnh thận. Giáo sư Lee Sung, Đại học Muenster cho biết, tại Đức, có hai phần ba số bệnh nhân bị bệnh thận là do lạm dụng thuốc, đặc biệt là ở phụ nữ hay uống thuốc đau đầu...

Ông nói thêm rằng việc sử dụng lâu dài thuốc giảm đau, cơ thể sẽ không sản xuất đủ hemoglobin vận chuyển oxy cần thiết, và sau đó nó gây ra bệnh thận và thậm chí suy thận. Nghiêm trọng hơn, việc lạm dụng thuốc giảm đau và thậm chí gây ra các khối u nhất định.

*Theo Health/39

https://cafef.vn/