Phó giáo sư, tiến sĩ Hoàng Thị Lâm, Trưởng bộ môn Dị ứng Miễn dịch lâm sàng, Đại học Y Hà Nội, cho biết không phải ai cũng bị dị ứng vaccine, chỉ những người cơ địa dị ứng mới có nguy cơ dị ứng vaccine.
Ví dụ, bản thân hoặc thành viên trong gia đình mắc các bệnh dị ứng như dị ứng thuốc, dị ứng thức ăn, dị ứng vaccine, hen phế quản, viêm mũi dị ứng...
Hiện, tỷ lệ dị ứng vaccine và phản vệ do vaccine rất thấp. Tuy nhiên, khi nước ta đang trong chiến dịch tiêm chủng đại trà vaccine Covid-19, mối quan tâm đến các phản ứng sau tiêm, đặc biệt là dị ứng, nhiều hơn.
Vaccine cũng giống như các thuốc khác, đều có khả năng gây dị ứng và bất kỳ thành phần nào của vacine cũng có thể đóng vai trò là một dị nguyên (gây dị ứng). Dị ứng vaccine có thể là dị ứng type nhanh xảy ra trong vòng vài phút hoặc vài giờ với các biểu hiện như mày đay, phù quincke (sưng nề đột ngột), khó thở, phản vệ...
Dị ứng hoặc dị ứng type chậm (qua trung gian IgE hoặc không) xảy ra sau vài giờ đến vài ngày, thậm chí là vài tuần sau khi dùng vaccine. Trong đó cấp tính và nguy hiểm nhất vẫn là phản ứng phản vệ, đặc biệt là sốc phản vệ, có nguy cơ đe dọa tính mạng.
Khoảng 80% trường hợp phản vệ do vaccine xảy ra trong vòng 30 phút đầu sau tiêm. Các triệu chứng có thể có là mày đay mẩn ngứa, ban đỏ, hoa mắt chóng mặt, mệt mỏi, xuất hiện nhanh sau tiêm vaccine. Sau đó các triệu chứng tiếp tục tiến triển như khó thở, choáng váng, ngất suy hô hấp, trụy tim mạch... Nếu không cấp cứu kịp thời người bệnh có thể tử vong.
Thành phần gây dị ứng trong vaccine rất đa dạng, tùy từng loại vaccine. Đó có thể là do gelatin (có trong vaccine sởi, rubela, thủy đậu...), protein trứng (vaccine sốt vàng, sởi, rubella, vaccine dại ...), protein sữa (bạch hầu, ho gà, uốn ván....).
Một số chất bảo quản trong vaccine như thimerosal, aluminum, và phenoxyethanol cũng có thể gây dị ứng. PEG và Polysorbate là hai thành phần có trong vaccine Covid-19 cũng được liệt kê là các dị nguyên tiềm năng.
Nhân viên y tế tại Hà Nội tiêm vaccine AstraZeneca. Ảnh:Giang Huy.
Nhân viên y tế tại Hà Nội tiêm vaccine AstraZeneca. Ảnh:Giang Huy.
Hiện nay, có nhiều hướng dẫn cách tiếp cận và chẩn đoán dị ứng vaccine ở những người cơ địa dị ứng. Điều quan trọng nhất vẫn là thăm khám lâm sàng. Một số hướng dẫn đề nghị test để nhận biết nguy cơ dị ứng vaccine, tuy nhiên cách này đang gây nhiều ý kiến trái chiều. Bộ Y tế cũng không khuyến cáo test dị ứng trước khi tiêm vaccine.
Theo quan điểm của tiến sĩ Lâm: "Người cơ địa dị ứng có thể test, còn trường hợp không thuộc cơ địa dị ứng không khuyến cáo test dị ứng vaccine Covid-19".
Một số phòng xét nghiệm có thể xác định được mức kháng thể dị ứng với vaccine, thông thường là kháng thể IgE đặc hiệu với vaccine hoặc thành phần vaccine. Test da cũng là phương pháp được sử dụng. Tuy nhiên test da cũng có thể gây phản ứng phản vệ, nên chỉ được thực hiện tại các đơn vị có trang bị đầy đủ phương tiện cấp cứu và được thực hiện bởi các bác sĩ chuyên khoa hoặc có chứng chỉ về việc thực hiện test này.
Ngoài ra, còn có xét nghiệm IgE đặc hiệu với dị nguyên (vaccine) như protein trứng, protein sữa, gelatin, latex và nấm mốc hoặc kháng sinh (thành phần của vaccine).
Trong một số trường hợp đặc biệt, các bác sĩ sẽ sử dụng test kích thích để chẩn đoán người bệnh có dị ứng với vaccine hay không. Tuy nhiên, đây là thủ thuật có tính nguy hiểm cao, chỉ nên tiến hành tại các cơ sở y tế có trang bị đầy đủ phương tiện cấp cứu và được thực hiện bởi các bác sĩ chuyên khoa dị ứng.
Tiến sĩ Lâm đánh giá, với các phương pháp tiếp cận và chẩn đoán dị ứng vaccine, người có cơ địa dị ứng có thể thêm cơ hội yên tâm tiêm vaccine, giúp tăng thêm số lượng cá nhân tiêm vaccine, góp phần nhanh chóng tạo nên miễn dịch cộng đồng, đẩy lùi đại dịch.
Chiến dịch tiêm chủng vaccine Covid-19 toàn dân tại Việt Nam bắt đầu hôm 10/7, kéo dài đến tháng 4/2022. Mục tiêu là tiêm miễn phí hàng năm cho nhân dân để đạt được sự miễn dịch cộng đồng trên toàn quốc. Chiến lược tiêm chủng là "tiêm đến đâu an toàn đến đấy", đảm bảo an toàn cho người được tiêm, hạn chế đến mức thấp nhất trường hợp phản vệ.
“Độ tuổi nguy hiểm nhất từ 70 đến 79”
Sưu Tầm
Để có được trường thọ, trong 10 năm từ 70 đến 79 tuổi thật là quan trọng !
Học giả Israel đã phát hiện ra điều đó.
70-79 tuổi là giai đoạn nguy hiểm. Trong giai đoạn này, nhiều cơ quan khác nhau của cơ thể giảm nhanh chóng. Đây là một thời kỳ thường xuyên mắc các bệnh lão khoa khác nhau, và thông thường dễ bị tăng huyết áp, xơ vữa động mạch, tăng huyết áp và tiểu đường.
Sau khi bước vào độ tuổi 80, những căn bệnh trên sẽ giảm đi, sức khỏe tinh thần và thể chất có thể trở lại ở độ 60-69 tuổi.
Vì vậy, tuổi từ 70 đến 79 tuổi được gọi là ′′nhóm tuổi nguy hiểm". Khi về già mọi người muốn có một cuộc sống khỏe mạnh. Họ nhận ra rằng ′′Sức khỏe là của cải".
Việc chăm sóc sức khỏe 10 năm từ 70 đến 79 tuổi là rất quan trọng.
Dưới đây là một số bước đơn giản được gọi là ′′Làm mười điều mỗi ngày′′Điều này sẽ giúp bạn vượt qua giai đoạn ′′nhóm tuổi nguy hiểm′′ của cuộc đời mình.
1. NướcNước là ′′thức uống tốt nhất và rẻ nhất cho sức khỏe". 3 thời điểm quan trọng với mỗi lần 1 ly nước :
Cốc đầu tiên : Sau khi ra khỏi giường. Bạn có thể uống một ly nước trong một cái bụng rỗng. Ngay cả khi chúng ta không cảm thấy khát nước sau khi thức dậy, máu ở trạng thái bị đặc do thiếu nước. Do đó, sau khi ra khỏi giường, bạn phải từ từ bổ sung nước càng sớm càng tốt.
Cốc thứ hai : Sau khi tập thể dục. Một bài tập thể dục phù hợp là một trong những nền tảng của trường thọ. Tuy nhiên, sau khi tập thể dục, đặc biệt chú ý cần phải bổ sung và thay thế nước. Điều này đực biệt khuyến khích đối với người già.
Cốc thứ ba : Trước khi đi ngủ. Một cốc nước trước khi đi ngủ có thể làm giảm độ nhớt của máu một cách hiệu quả và làm chậm quá trình lão hóa. Giúp chống lại đau thắt ngực, nhồi máu cơ tim và các bệnh khác.
2. Cháo
Trung Quốc Daily Online đã công bố một nghiên cứu 14 năm do Đại học Harvard thực hiện trên 100,000 người.
Thấy rằng mỗi ngày một bát cháo ngũ cốc nguyên hạt khoảng 28 gram giảm 5% đến 9% tử vong và giảm cơ hội mắc bệnh tim mạch. Các loại ngũ cốc nguyên hạt như gạo lứt, ngô và tam giác mạch dường như đã tránh được tất cả các bệnh, đặc biệt là bệnh tim.
3. Một cốc sữa
Sữa được gọi là ′′huyết trắng ′′ và có trong cơ thể con người. Giá trị dinh dưỡng của nó được biết đến với rất nhiều canxi, chất béo và protein. Sữa và các sản phẩm từ sữa được khuyến nghị dùng hàng ngày là 300 gam.
Khuyên nghị uống một hoặc hai bình sữa 200 ml hoặc gói sữa mỗi ngày.
4. Một quả trứng
Trứng có thể nói là loại thực phẩm thông dụng nhất của con người. Tỷ lệ hấp thụ protein trứng của cơ thể có thể cao hơn 98 %.
5. Một quả táo
Nghiên cứu hiện đại tin rằng táo có tác dụng hạ mỡ máu, giảm cân, ngăn ngừa ung thư, ngăn ngừa lão hóa, tăng cường trí nhớ, và làm cho da mịn màng và mềm mại. Lợi ích sức khỏe của táo màu khác nhau:
Táo đỏ có tác dụng hạ lipid máu và làm mềm mạch máu
Táo xanh có tác dụng dưỡng gan và giải độc, chống trầm cảm nên thích hợp hơn cho người trẻ.
Táo vàng có tác dụng tốt trong việc bảo vệ thị giác.
6. Một củ hành
Hành có giá trị dinh dưỡng rất cao và có nhiều chức năng, bao gồm việc giúp hạ đường huyết, giảm mỡ máu, ngăn ngừa ung thư, bảo vệ tim mạch và các bệnh về não, và chống vi khuẩn, ngăn ngừa cảm cúm, bổ sung canxi và xương. Ăn hành tây ít nhất ba hoặc bốn lần một tuần.
7. Một miếng cá
Các nhà dinh dưỡng Trung Quốc đã cảnh báo rằng ăn “bốn chân” còn tệ hơn ăn “hai chân”, ăn “hai chân” còn tồi tệ hơn ăn “không có chân”.
′Không có chân′′ chủ yếu đề cập đến cá và nhiều loại rau khác nhau. Các protein chứa trong cá dễ dàng được tiêu hóa và hấp thụ. Lượng axit béo không bão hòa trong chất béo, đặc biệt là axit béo đa năng, tương đối tốt cho cơ thế.
8. Bước đi nhẹ nhàng
Đây có tác dụng chống lão hóa thần kỳ. Khi người cao tuổi đi bộ (khoảng 1 km hoặc ít hơn) đều đặn trong hơn 12 tuần, sẽ đạt được hiệu quả về dáng và vòng eo, và cơ thể trở nên dẻo dai và không dễ bị mệt mỏi. Ngoài ra, tập thể dục bằng cách đi bộ cũng có lợi cho việc chữa đau đầu, đau lưng, đau vai., và có thể thúc đẩy giấc ngủ.
Các chuyên gia tin rằng đi bộ 30 phút mỗi ngày có thể thoát khỏi nguy hiểm của ′′bệnh người cao tuổi". Những người đi 10,000 bước một ngày sẽ giảm nguy cơ mắc các bệnh về tim mạch và mạch máu não.
9. Một sở thích
Có một sở thích, dù là trông hoa, nuôi chim, sưu tầm tem, câu cá, hay vẽ tranh, hát, chơi cờ, và du lịch, đều có thể giúp người già duy trì sự tiếp xúc rộng rãi với xã hội và thiên nhiên. Điều này làm mở rộng những thú vị của người già. Họ sẽ yêu và trân trọng cuộc sống.
10. Tâm trạng vui vẻ
Người già nên duy trì cảm xúc tốt vì những điều này cực kỳ quan trọng đối với sức khỏe của họ. Các bệnh mãn tính thường gặp ảnh hưởng đến người già có liên quan chặt chẽ đến những cảm xúc tiêu cực của người già.
Nhiều bệnh nhân mắc bệnh tim, mạch vành, bị nhồi máu cơ tim do kích thích các cảm xúc bất lợi dẫn đến tử vong đột ngột;
Tính nóng là điều ′′xấu′′ dẫn đến huyết áp cao. Trong trường hợp kéo dài và nghiêm trọng sẽ có thể gây ra đột quỵ, suy tim, tử vong đột ngột...
Các cảm xúc tiêu cực như tức giận, lo lắng và đau buồn có thể khiến lượng đường huyết tăng lên, gây rối loạn chuyển hóa trong cơ thể.
Điều này cho thấy tâm trạng tối quan trọng như thế nào !
Moses Lanham, một người đàn ông sống ở Mỹ được nhiều người biết đến với thành tích “không giống ai”, xoay bàn chân 180 độ (tức là xoay hẳn ra phía sau), thậm chí có thể vô tư đi lại trong tư thế như vậy.
Lanham đã phát hiện ra khả năng kỳ lạ của mình khi ông 14 tuổi, sau một tai nạn tại phòng thể dục của trường phổ thông. Ông đã bị ngã từ độ cao 5,4m khi bám và leo lên một sợi dây thừng. Ông “hạ cánh” với một bàn chân vặn ngược lại. Thầy giáo cho rằng Lanham bị gãy xương hoặc trật khớp mắt cá chân. Nhưng Lanham vẫn đứng lên và cảm thấy bình thường trong sự kinh ngạc của mọi người.
Hôm sau, cậu bé Lanham thử vặn ngược bàn chân còn lại và phát hiện ra khả năng đặc biệt của mình. Từ đó về sau, ông thường đi với bàn chân xoay ra phía sau.
Mặc dù cảnh tượng ông đi lại trong tư thế “xoay bàn chân” có thể khiến một số người phải “hãi hùng” nhưng Lanham cho biết, ông không hề cảm thấy đau và khá thích cảm giác khi đó.
Sau khi chụp X-quang và kiểm tra, các bác sĩ cho biết Lanham được sinh với với nhiều mô và sụn hơn trong khớp xương. Chính điều này là nguyên nhân khiến cho hông, đầu gối và mắt cá chân của ông đặc biệt linh hoạt.
Các nhà khoa học cho rằng, Lanham là người duy nhất trên thế giới có khả năng đặc biệt này. Nhưng đến năm 1999, vợ chồng ông phát hiện ra Trey, cậu con trai 6 tuổi của họ cũng có khả năng đặc biệt như cha mình.
Mẹo vặt để cuộc sống đơn giản hơn
Làm dịu vết côn trùng cắn bằng baking soda hoặc muối Epsom
Côn trùng đốt không chỉ gây đau mà có thể dị ứng. Nếu thấy khó chịu dữ dội và vết cắn lan rộng, hãy đến cơ sở y tế. Trong trường hợp vết đốt chỉ gây đau nhức thông thường, bạn có thể bôi chút baking soda (bột nở) hoặc muối Epsom lên để giảm đau.
Dùng nĩa để sửa khóa áo hỏng
Đôi khi bạn vứt cả cái áo vì khóa hỏng, bất lực với nét vẽ của con trên tường, mà không biết chỉ với vài thao tác có thể xử lý được.
Làm sạch vết bút chì màu trên tường bằng một ít mayonnaise
Leanne Stapf, giám đốc điều hành công ty vệ sinh Cleaning Authority, (Mỹ), cho biết mayonnaise gồm các loại dầu, giúp phá vỡ sáp trong bút màu. Bôi chúng lên bức tường ố vì bút chì màu sẽ loại bỏ vết bẩn mà không gây tróc sơn.
Khử mùi hôi của vật nuôi trên thảm bằng giấm trắng
Bước đầu tiên, bạn thấm chất bẩn bằng khăn giấy. Sau đó trộn một cốc giấm trắng với một cốc nước và 2 thìa cà phê baking soda, đổ vào bình xịt. Lắc đều để trộn các thành phần, sau đó xịt lên vết bẩn. Để yên trong vài phút rồi thấm bằng khăn cho đến khi sạch.
Chà khoai tây lên vật liệu bằng sắt để bỏ rỉ sét
Khoai tây có chứa axit oxalic là một chất làm sạch hiệu quả. Bạn hãy cắt một miếng khoai tây, nhúng vào baking soda hoặc nước rửa bát, chà lên dụng cụ bị rỉ sét. Cắt thêm những miếng mới và lặp lại thao tác, sau đó rửa sạch, lau khô
Siết chặt ốc vít bằng sơn móng tay
Nếu ốc vít không vặn cố định được vào vị trí bạn muốn, hãy dùng sơn móng tay sơn lên các rãnh xoắn của chúng, để khô rồi sử dụng.
Dùng nước súc miệng pha loãng để loại sạch gầu
Pha loãng nước súc miệng với nước, ít nhất theo tỷ lệ 50:50 và thấm qua da đầu. Mát xa một chút và để yên trong vài phút trước khi rửa sạch sẽ giúp loại bỏ gầu hiệu quả. Tuy nhiên, hãy nhớ đây là cách bất đắc dĩ mới nên dùng, vì nước súc miệng có thể làm khô tóc.
Chữa lành các vết cắt vì dao cạo bằng son dưỡng môi
Nếu không có sẵn thuốc sát trùng hoặc lăn cạo râu, bạn có thể dùng son dưỡng bôi lên vết thương để bớt đau. Hãy chọn cây son chưa sử dụng hoặc cạo bỏ lớp trên cùng bạn tiếp xúc với môi để tránh vi khuẩn.
Dù không tác dụng chữa lành nhưng son dưỡng giúp hình thành một lớp bảo vệ da tổn thương.
Súc miệng nước muối để ngăn hôi miệng
Nước muối diệt vi khuẩn tốt, rẻ và dễ sử dụng. Bạn cũng có thể dùng như một biện pháp tạm thời và nhanh chóng nếu bị hôi miệng.
Chỉ cần hòa tan một gói hoặc nửa thìa cà phê muối trong một cốc nước ấm súc miệng. Ngoài ra, nước muối giúp cải thiện sức khỏe răng miệng và làm dịu mọi kích ứng đường hô hấp.
Tôi lấy miếng gạc ướt lau vết dịch trên mặt em sau khi đợt cấp cứu cuối cùng thất bại.
Khuôn mặt đôi mươi lại trở nên bình thản và dễ mến như em vốn có xưa nay. Thôi, em nhé. Em không còn phải đau đớn nữa. Chúng tôi cũng đã cố hết sức rồi. Em cũng cố hết sức rồi.
Vào tâm dịch, tôi vỡ ra rất nhiều điều. Ngạc nhiên đầu tiên đập vào mắt tôi là người chết vì Covid đợt dịch này chủ yếu không phải già, không phải bệnh nền. Ở bệnh viện tuyến đầu Bình Dương chỗ chúng tôi, số đông người tử vong còn trẻ, chủ yếu là thừa cân và béo phì.
Văn hóa Việt Nam vẫn dành cho những người thừa cân cái nhìn thiện cảm. Bình thường họ là những người dễ mến, phúc hậu. Nhưng giờ thì tôi chứng kiến rất nhiều người béo đã chết vì Covid. Cứ từ từ, bệnh trạng họ nặng dần lên. Lúc mới vào chỉ cần thở oxy nhẹ nhàng, nhưng chỉ mấy ngày sau phải thở oxy mức cao nhất, rồi phải đặt ống thở máy, rồi một vài ngày sau ra đi.
Chăm sóc những người béo phì, lăn trở, thay bỉm cần nhiều nhân lực hơn, việc lấy ven gần như bất khả thi, phải đặt catheter tĩnh mạch trung tâm. Họ thở khó nhọc, không thể nằm sấp được do bụng quá lớn... Và trên tất cả là xét nghiệm cho thấy phản ứng của cơn bão cytokine trong cơ thể rất mạnh, tàn phá lá phổi, tàn phá đa cơ quan.
Điều này thế giới đã biết từ lâu. Tổng thư ký Tổ chức Y tế thế giới, ông Tedros Ghebreyesus từng nói "Mối tương quan giữa béo phì và tỷ lệ tử vong do Covid -19 là rõ ràng và thuyết phục". Các thống kê cho thấy, trong số 2,5 triệu người tử vong do Covid, có 2,2 triệu người ở những nước có tỷ lệ người thừa cân cao. The Guardian viết, 80% bệnh nhân Covid trong phòng chăm sóc tích cực ở Anh là thừa cân và béo phì. Ở Mỹ, con số này thậm chí là 88%.
Việt Nam năm ngoái có tỷ lệ tử vong do Covid thấp nhất thế giới rất có thể vì lúc đó dịch mới chỉ quét qua vùng nhiều người gầy. Còn đợt này, dịch quét qua vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, nơi có tỷ lệ người thừa cân cao nhất cả nước. Tỷ lệ tử vong lập tức vọt lên trên 2,5% so với tỷ lệ trung bình của thế giới là 2,1%. Nếu tính riêng TP HCM, tỷ lệ tử vong còn cao hơn nữa, xấp xỉ 4%.
Cơ chế tử vong do Covid đã dần dần lộ rõ, người chết vì Covid chủ yếu vì cơn bão cytokine xảy ra khi cơ thể phản ứng quá mức với virus. Khoảng 80% người nhiễm Covid có hệ miễn dịch phản ứng vừa đủ để loại bỏ virus, và họ trải qua một đợt bệnh nhẹ nhàng. 20% người nhiễm còn lại biểu hiện khá nặng, cần nhập viện điều trị và một số trong đó đã không qua khỏi.
Tại sao người thừa cân lại dễ chết khi nhiễm Covid?
Nhiều nghiên cứu cho thấy người béo phì có rối loạn chuyển hóa nặng nên hệ miễn dịch dễ bị rối loạn đáp ứng. Từ mấy chục năm nay, giới y học đã thay đổi cách nhìn về mô mỡ. Tế bào mỡ và mô mỡ không còn chỉ được biết đến như những kho dự trữ năng lượng nữa mà một nhận thức mới đã được đưa ra: mô mỡ được coi là những cơ quan nội tiết.
Những năm 1990, khoa học đã phát hiện ra mô mỡ tiết ra Leptin - hormone điều hòa chuyển hóa năng lượng. Tiếp theo, các nhà khoa học phát hiện mô mỡ còn tiết ra rất nhiều các cytokine, trong đó có những chất có hoạt tính gây viêm và phá hủy mạnh như IL6, TNFα. Các cytokine này chính là thủ phạm gây nên cơn bão cytokine ở phổi của những người mắc Covid.
Bình thường, mô mỡ tiết ra lượng ít cytokine và cân bằng giữa các cytokine gây viêm và cytokine chống viêm nên cơ thể chúng ta khỏe mạnh. Khi nhiễm bệnh, hệ miễn dịch bị huy động, các khối mỡ khổng lồ trong cơ thể cũng bị đánh thức, và chúng đã sản xuất ra lượng cytokine vượt mức, gây hại cho cơ thể. Thêm nữa, khi bị bệnh, cơ thể có nhu cầu năng lượng cao, nhưng thường bị bỏ đói, các khối mỡ khi đó bị huy động để ly giải Triglyceride thành năng lượng cũng sinh ra các chuyển hóa xấu.
Từ kinh nghiệm điều trị cho hàng trăm bệnh nhân Covid nặng nhất những ngày qua cùng tham khảo tài liệu y khoa, tôi gần như có thể khẳng định: thừa cân rất dễ tử vong khi bị mắc Covid.
Đó còn là một vấn đề mới đặt ra cho sức khỏe cộng đồng. Sớm đưa ra chiến lược chăm sóc sức khỏe toàn dân và khuyến khích lối sống lành mạnh, giảm béo phì ở người trẻ cũng là yêu cầu quan trọng của quốc gia.
Chúng ta cùng mau chóng giảm cân, để nếu chẳng may nhiễm Covid thì cũng bị nhẹ hơn. Và tôi cho rằng, những người thừa cân nên được khuyến khích và ưu tiên tiêm vaccine càng sớm càng tốt.
Cuộc chiến của người trẻ
Ở Mục Góc nhìn - Y tế & sức khỏe trên VNEXPRESS. Bác sĩ, Tiến sĩ Y học Quan Thế Dân Đã có những bài viết đầy nhân bản. QN11 xin phép chuyển tải đến độc giả QN11 với hy vọng giúp mọi người hiểu biết thêm về đại dịch covid 19, đã và đang lấy đi rất nhiều sinh mạng chung quanh mình. Xin cám ơn Bác sĩ / QN11
Lần đầu tiên bước chân vào buồng bệnh “tầng ba”, tôi choáng ngợp trước quy mô của đại dịch.
Bệnh nhân nằm la liệt, khó thở đủ các mức độ. Trong các thể loại cấp cứu, suy hô hấp phải khẩn trương nhất, dễ chết nhất. Nhân viên y tế vô cùng thiếu, quay như chong chóng.
Nhớ hôm huấn luyện đoàn tình nguyện ở Hà Nội trước khi lên đường vào Bình Dương chống dịch, giảng viên hỏi: các anh chị ai hỏi thêm gì không? Tôi giơ tay: "Ngoài phác đồ điều trị, tôi có thể triển khai chăm sóc bệnh nhân như vỗ lưng, cho ăn uống được không?"
Thật lạ, câu hỏi gần như ai chẳng biết trước câu trả lời lại làm giảng viên bối rối. Anh vốn là người ra vào vùng dịch nhiều lần, vậy mà đắn đo: "Vâng, nếu anh làm được thì giúp ích cho bệnh nhân nhiều lắm".
Lúc đứng trong buồng bệnh ở Bình Dương, tôi mới hiểu tại sao anh lại ngần ngừ khi nói về việc chăm sóc bệnh nhân Covid.
Nhân viên y tế quá thiếu, nhất là điều dưỡng - người trực tiếp chăm sóc. Nếu bác sĩ hiện nay đã làm 200% công suất thì các em điều dưỡng đang làm 300% sức lực, không biết sẽ gục ngã lúc nào.
Để hỗ trợ nhau, khám bệnh xong, bác sĩ chúng tôi làm luôn công việc chăm sóc bệnh nhân, thay bỉm, cho ăn, cho uống nước. Các việc đó trước kia không có gì khó, nhưng với Covid lại khác.
Như việc cho ăn, bệnh nhân Covid thở gấp suốt ngày, phải gắng sức rất nhiều nên mệt và càng không có sức để hô hấp dẫn đến khó thở hơn. Vòng xoáy này đẩy dần bệnh nhân đến chỗ suy hô hấp không hồi phục rồi tử vong. Chưa ai thống kê được có bao nhiêu người chết vì bão cytokin, bao nhiêu người chết vì suy kiệt. Chịu, không thể biết. Đại dịch mà.
Bác sĩ Phạm Minh Dân cùng khoa cho tôi thấy ví dụ rất cụ thể. Bệnh nhân của anh oxy máu đang 85, được cho ăn xong, oxy lên ngay 92. Thật là vi diệu. Tuy nhiên, cho người đang thở mặt nạ oxy ăn không khác gì trò ú tim với Covid.
Tôi bảo bệnh nhân: "Nào, ăn nhé". Người bệnh gật đầu. Tôi nhanh tay nhấc mặt nạ ra, đưa thật nhanh một thìa cháo. Người bệnh há mồm đón thìa cháo xong, tôi rút vội thìa ra, ụp mặt nạ oxy xuống ngay cho bệnh nhân, "thở tiếp đi". Làm chậm một tý là oxy máu tụt re. Phút sau: "Nuốt hết chưa, lại ăn tiếp nhé?".
Ngày đầu chưa có kinh nghiệm, chúng tôi đỡ bệnh nhân dậy, gỡ mặt nạ oxy ra "ăn cho nó đàng hoàng". Chưa "đàng hoàng" được vài thìa, họ đã lăn ra suy hô hấp dữ dội. Tôi gần 40 năm trong nghề mà bây giờ mới lần đầu gặp dạng khó thở dữ dội đến thế. Đấy là với những người bệnh vừa phải. Còn nặng hơn, chúng tôi phải đặt ống dạ dày để bơm sữa nuôi ăn. Nặng nhất thì đặt ven truyền dung dịch dinh dưỡng. Song, mùa dịch này tìm được dung dịch nuôi dưỡng qua tĩnh mạch rất khó.
Uống nước thì sao? Bệnh nhân khó thở, thở gấp suốt ngày, cùng với thở oxy dòng cao, mất nước rất dữ. Có người "khô" lại, máu cô đặc, rối loạn chuyển hóa trong cơ thể. Người bệnh tất cả đều rất khát.
Ai còn khỏe tự uống được, và uống rất nhiều nước. Tuy nhiên, đang bận thở oxy thế này, uống nước còn khó hơn ăn, nhiều người môi khô nứt nẻ nhưng vướng mặt nạ oxy không uống được, nước đổ tung tóe mà không vào mồm. Dùng ống hút cắm vào cốc hút lên thì được, song lấy đâu ra ai phục vụ.
Các em điều dưỡng đã nghĩ ra cách cắt dây truyền dịch, cắm vào chai nước để người bệnh ngậm mút. Cách này khá hiệu quả nhưng chai nước nhiều khi đổ chảy ướt giường. Chúng tôi nghĩ đến bình nước của người chơi thể thao, có vòi hút, để cạnh cho bệnh nhân tự hút. Bình lại kín khít, tha hồ lăn trên giường mà không sợ đổ, thậm chí pha sẵn C sủi cho bệnh nhân uống tăng lực hoặc uống sữa. Tôi nghĩ đến bình uống nước của vận động viên đua xe đạp, có ống dẫn dài, luồn qua mặt nạ oxy cho bệnh nhân mút. Nếu có ai gửi tặng, chúng tôi sẽ thử ngay, hàng nghìn bệnh nhân đang chờ.
Tùy từng góc nhìn, nếu bạn chống Covid ở cộng đồng, chỉ tiếp xúc với người thể nhẹ, bạn thấy cuộc chiến này chỉ như cuộc dạo chơi. Bạn có thể cho rằng bài viết của tôi quá u ám hay cố tình bôi đen hiện thực. Nhưng tôi làm ở chóp nhọn của dịch bệnh, chỉ chiếm 5% số bệnh nhân, toàn người bệnh nặng, và khoảng một nửa bị tử vong. Nên trong mắt tôi, đại dịch này đầy chết chóc.
Người bệnh của chúng tôi cũng hiểu thế. Họ nhìn thấy các giường xung quanh cứ lần lượt ra đi. Nhiều người hoảng loạn. Có người cứ nằm khóc: "Bác sĩ ơi, cho tôi về, tôi không chữa nữa đâu, cho tôi về để tôi nhìn con tôi lần cuối". Có thanh niên nói: "Bác ơi, bác cố cứu tôi nhé, tôi còn con nhỏ, vợ tôi mới mất hôm trước rồi". Chúng tôi nước mắt lăn dài, cố tỏ ra vẻ gắt gỏng: "Chết thế nào được, nằm yên thở đều đi rồi sẽ khỏe". Những lời nói dối lúc này còn hiệu quả hơn thuốc. Vì bệnh nhân hốt hoảng sẽ thở nhanh hơn, đòi hỏi nhiều oxy hơn, sẽ quá sức chịu đựng của lá phổi đang tan nát.
An ủi bệnh nhân cũng tốt không kém gì oxy và thuốc. Cùng với nỗ lực điều trị, nếu chăm sóc tốt chúng ta sẽ dìu bệnh nhân qua những ngày cam go nhất và cứu được họ.
Còn về phía nhân viên y tế thì sao? Tôi biết họ chẳng mấy ai thích tự nói về mình, dễ mang tiếng kể công. Tôi biết nhiều đoàn trước khi vào vùng dịch được dặn "không đưa tin gì nhé".
Khi thông báo lấy người tình nguyện đi chống dịch, nhiều thanh niên ở bệnh viện tôi xung phong, trong đó có Tuấn Anh, bác sĩ trẻ đang học hồi sức cấp cứu tại Bệnh viện Bạch Mai. Tuấn Anh xung phong trong khi chưa tiêm mũi vaccine nào. Trong đoàn còn nhiều người như vậy, họ vẫn đi. Các trưởng đoàn đều là tướng lĩnh thực chiến, và họ chỉ từ 30 - 40 tuổi, vững chuyên môn.
Những người trẻ tuổi từ phía Bắc tiếp tục vào miền Nam sau chúng tôi. Có những bạn sốc nặng mấy ngày đầu. Sau khi vào buồng bệnh ra, nhiều bạn nữ ngồi thất thần, chắc không ngờ tình hình bệnh tật khốc liệt đến thế. Nhiều bạn còn thêm quá tải về sức chịu đựng của con người, mệt, mất nước, đuối sức và ám ảnh bệnh tật.
"Không sao, mấy ngày đầu chưa quen, mệt thì cứ nghỉ", chúng tôi bảo thế. Không ai nỡ nghỉ, vì nghỉ thì phần việc của mình lại chất lên vai người khác. Rồi rất nhanh, tôi lại nghe thấy tiếng cười đùa trêu chọc nhau xen lẫn ồn ào đủ mọi cung bậc của khoa phòng thời chiến.
Căn bệnh bí ẩn đang thách đố Y học cả thế giới. Với Việt Nam, nó lại càng thách thức. Những nhân viên y tế trẻ đang làm những gì tốt nhất cho người bệnh. Tỷ lệ tử vong ở Bình Dương đang ở mức thấp, một phần thưởng cho nỗ lực của họ.
Tuần trước, người của báo liên hệ tôi để phỏng vấn. Tôi không muốn báo đưa bài kiểu như "Một bác sĩ già đi chống dịch". Và rằng có một sự thật vô cùng lớn mà mọi người cần biết: Cuộc chiến này đang nằm trong tay những nhân viên y tế trẻ của nước mình.
Trong cuộc sống, có những lúc bạn sẽ gặp phải những người thô lỗ và bạn chỉ muốn hét vào họ cho hả. Nhưng cách đó có lẽ chỉ làm cho mọi chuyện tệ hơn. Tôi xin chia sẻ với bạn một số cách xử trí giúp bạn giải quyết được tình huống mà vẫn cư xử văn minh.
Sự thô lỗ thường không gây ra đau đớn về thể xác, nhưng nó rất dễ làm cạn kiệt cảm xúc. Cho dù là người yêu mến bạn hoặc một người lạ, họ cũng sẽ có thể vô tình có những lời nói tác động đến bạn. Sức mạnh của ngôn từ rất khủng khiếp. Những người tích cực có thể nhanh chóng nâng bạn lên, còn những người tiêu cực có thể ngay lập tức “xé nát” bạn chỉ với một câu nói.
Nỗi đau do sự thô lỗ gây ra không hề dễ đối phó, nên không có gì ngạc nhiên khi với nhiều người, bản năng đầu tiên sau khi bị xúc phạm là nói hoặc làm điều gì gây đau đớn cho đối phương. Tuy nhiên, tất cả chúng ta đều đang cố gắng trở nên tốt hơn những người xung quanh, và là phiên bản tốt hơn của chính mình, đó là lý do tại sao chúng ta nên phòng bị một số phương án để sử dụng khi ai đó làm tổn thương cảm xúc của chúng ta. Lần tới, khi ai đó chế nhạo mái tóc của bạn hoặc bảo bạn là một đứa vô dụng, hãy thử nói những lời dưới đây; nó có thể không hoàn toàn xóa đi cảm giác khó chịu, nhưng nó chắc chắn sẽ giữ bạn khỏi rơi vào vòng xoáy tàn khốc!
1_ Nói lời “Cảm ơn”
Thật khó có thể duy trì sự lịch sự khi ai đó nói cộc lốc với bạn, nhưng đôi khi, hành vi gây tổn thương có thể xuất phát từ cảm giác bị đánh giá thấp hoặc thất vọng. Nhân viên thu ngân có thể đã gặp khó khăn nào đó ở nhà trước khi họ đảo mắt và đưa cốc cà phê cho bạn, hoặc người đàn ông trước mặt bạn có thể đang bận tâm suy nghĩ về cuộc họp căng thẳng tại nơi làm việc khi anh ta đang giữ cửa và phàn nàn rằng bạn đi quá chậm. Hãy nói “cảm ơn” dù họ thái độ thế nào đi nữa. Đó là một cách để cho họ thấy rằng bạn có một phong thái cao, đồng thời cũng để họ cảm thấy bạn đánh giá cao hành động của họ bất kể hoàn cảnh nào. Lòng tốt có thể đi một chặng đường dài để nhận ra nhưng sẽ góp phần cải thiện những cuộc gặp tiếp theo của họ trong ngày hôm đó.
2_ Hãy cho họ biết: Họ đúng
Hẳn ai trong chúng ta cũng gặp tình huống đôi khi người thân hay bạn bè cắt ngang lời ta nói theo cách khiến chúng ta cảm thấy hơi khó chịu. Có thể chồng bạn mất bình tĩnh vì bạn cứ thao thao bất tuyệt về xu hướng thời trang mới nhất, hoặc bạn thân trách bạn là một người bạn tồi tệ vì chẳng bao giờ gọi điện.
Thông thường, những bùng nổ cảm xúc tiêu cực đến vì tích lũy căng thẳng hoặc lo lắng trước đó. Chúng có thể đến vào những ngày mà công việc đặc biệt khó khăn, hoặc khi chẳng may gặp người thô lỗ trước khi bạn gặp bạn bè hay thành viên gia đình. Chúng có thể đến khi ai đó đang nản lòng, cảm giác như họ không được lắng nghe đủ. Vậy thì, hãy đồng tình bằng cách trả lời rằng họ nói đúng, điều đó cho họ lòng tin rằng mọi chuyện rồi sẽ qua và ngay sau đó có thể là một cảm xúc tích cực tức thì.
3_ Cười!
Có những người chỉ đơn giản là thích khiến người khác phản ứng với họ. Mặc dù kiểu người này cố tình châm chọc người khác và mong đợi một phản ứng tiêu cực, nhưng thực ra nó khá dễ đối phó, bạn chỉ cần cười trừ là xong. Theo đúng nghĩa đen, không có giải pháp nào mạnh mẽ hơn khi đối mặt với một kẻ châm chọc là cười và cho họ thấy bạn đang không quan tâm. Bạn có thể không cảm thấy buồn cười, nhưng điều đó cho người đó thấy rằng bạn không có ý định phản ứng bất kỳ điều gì với họ. Rất nhiều hành vi tiêu cực là do người ta mong muốn làm cho người khác cảm thấy mất mặt hoặc xấu hổ ở nơi công cộng, họ cảm thấy như thế là hơn người. Thực ra không có cách nào dễ dàng hơn để lấy đi sức mạnh của ai đó bằng việc không cho họ thấy thứ mà họ muốn thấy.
4_ Nói với họ: Chuyện đó làm tổn thương cảm xúc của tôi
Đôi khi, bạn có thể nhận được một số nhận xét khá đau lòng mà rõ ràng là người nói thậm chí không nhận ra đó là lời nói gây tổn thương. Có thể đó là một người họ hàng cao tuổi không nhận ra họ đang nói đến một chủ đề nhạy cảm, hoặc một người bạn trêu chọc bạn về điều gì đó mà bạn không thực sự thấy buồn cười.
Trong những tình huống như thế này, tốt nhất là hãy thành thật: hãy cho họ biết rằng những gì họ nói gây tổn thương và bạn không đánh giá cao điều đó. Rất có thể, họ thậm chí còn không nhận ra rằng họ đang thô lỗ, và bạn có thể dạy cho họ một bài học quý giá về việc tránh những rào cản tiềm ẩn trong mối quan hệ bằng cách thành thật đối diện với mâu thuẫn.
5_ Hãy cho họ biết: Bạn yêu họ, nhưng bạn cũng yêu chính mình
Đôi khi, bạn có thể nhận được một số nhận xét khá đau lòng mà rõ ràng là người nói thậm chí không nhận ra đó là lời nói gây tổn thương. Có thể đó là một người họ hàng cao tuổi không nhận ra họ đang nói đến một chủ đề nhạy cảm, hoặc một người bạn trêu chọc bạn về điều gì đó mà bạn không thực sự thấy buồn cười.
Trong những tình huống như thế này, tốt nhất là hãy thành thật: hãy cho họ biết rằng những gì họ nói gây tổn thương và bạn không đánh giá cao điều đó. Rất có thể, họ thậm chí còn không nhận ra rằng họ đang thô lỗ, và bạn có thể dạy cho họ một bài học quý giá về việc tránh những rào cản tiềm ẩn trong mối quan hệ bằng cách thành thật đối diện với mâu thuẫn.
Đôi khi, một người lớn trong nhà có thể nói một số điều khá thô lỗ và gây tổn thương dưới hình thức có vẻ là lời khuyên hữu ích. Và khi bạn cho họ biết điều đó gây tổn thương, một số người sẽ thay đổi hành vi của họ nhưng một số người khác sẽ tiếp tục cằn nhằn và đối xử với bạn một cách thô lỗ và lấy lý do rằng ‘họ biết điều gì là tốt’, hoặc họ ‘chỉ muốn những điều tốt nhất cho bạn’.
Không phải cứ là người một nhà thì nói gì với nhau cũng được, ta cũng cần tôn trọng nhau. Nếu một người thân đang lấy danh nghĩa tình yêu thương để đẩy bạn xuống (dù vô tình hay hữu ý), hãy cho họ biết bạn yêu họ, nhưng bạn cũng yêu chính mình. Thật không ổn khi phải chịu đựng những lời nói thiếu tôn trọng hoặc sự thô lỗ từ ai đó chỉ vì bạn quan tâm đến họ. Nếu bạn yêu chính mình, hãy bảo họ dừng lại. Và hy vọng, họ sẽ nhận ra rằng cuộc đời bạn là của bạn, đó là một dấu hiệu cho thấy họ cần phải được nói thẳng.
6_ Nói với họ: Tôi đánh giá cao quan điểm của bạn
Đôi khi, mọi người tỏ ra thô lỗ khi cảm thấy họ không được lắng nghe hay tương tự như vậy, hoặc khi đơn giản là họ không hiểu được những quan điểm đối lập.
Bạn không cần đi khắp nơi để nói về ai đó đi ngược lại niềm tin của bạn hoặc nói điều gì đó mà bạn không đồng ý, đặc biệt là nếu họ thô lỗ. Nhưng đôi khi, chỉ cần cho họ biết rằng bạn đánh giá cao quan điểm của họ, thì bạn có thể phá vỡ bức tường một chút. Họ có thể rất muốn được đối xử tử tế từ những người mà họ cảm thấy không lắng nghe họ chút nào. Kể cả khi họ xử lý nó một cách không chín chắn cho lắm, bạn hãy cứ làm phần việc của mình, thể hiện sự tôn trọng ý kiến của họ, biết đâu điều đó có thể sẽ thay đổi cách nhìn nhận của họ theo hướng tốt đẹp hơn.
7_ Nói với họ: Bạn có vẻ hay đem đến sự tiêu cực trong cuộc trò chuyện
Điều này sẽ không có tác dụng nếu ai đó đang có một ngày tồi tệ, nhưng nếu bạn có hàng xóm hoặc đồng nghiệp luôn luôn cư xử thô lỗ, có lẽ đã đến lúc nhắc họ về hành vi của họ và xem liệu họ có ngạc nhiên không. Bạn không chỉ giảm được áp lực cho bản thân phải đáp lại sự thô lỗ ấy, mà thậm chí bạn còn tác động đến tâm tư họ, để họ có thể suy nghĩ kỹ về những gì họ hay nói và làm.
8_ Hỏi họ: Bạn nghĩ tôi nên nói gì để trả lời?
Đôi khi, mọi người đưa ra những bình luận thô lỗ để khiến bản thân cảm thấy tốt hơn. Họ muốn có cảm giác như họ giỏi hơn người khác. Thật không may, họ có thể cố gắng để có được cảm giác quyền lực đó bằng cách coi thường bạn. Tuy nhiên, lần tới khi ai đó nói với bạn đại loại kiểu: “Dạo này trông béo thế!” hoặc “Sao lại học cái nghề đáng chán đấy làm gì!”, hãy gọi họ ra nói chuyện riêng. Hỏi họ xem họ nghĩ bạn nên nói gì để đáp lại điều họ vừa cảm thán. Họ chắc hẳn sẽ ậm ừ không đưa ra được câu trả lời hợp lý. Đó là một cách tuyệt vời để giúp kiểm tra thái độ của họ. Nói vu vơ gì đó thô lỗ mà không suy nghĩ luôn dễ dàng hơn nhiều khi phải cân nhắc tác động của những lời nói ấy với người khác. Cách này có thể không “truyền cảm hứng” cho một lời xin lỗi, nhưng chắc chắn có thể giúp bạn phần nào
9_ Kết thúc cuộc trò chuyện
Đôi khi, bạn không thể làm gì để cải thiện thái độ thô lỗ của ai đó. Trong trường hợp này, bạn không phải chịu những hành vi tiêu cực trong nỗ lực vô ích để khiến ai đó thấy họ có lỗi. Cuối cùng, không có gì sai khi tiết kiệm thời gian của bạn và kết thúc cuộc trò chuyện. Nếu bạn đã cố gắng xoay chuyển mọi thứ và cuộc trò chuyện vẫn không cải thiện, hãy cho họ biết: cuộc trò chuyện kết thúc và bạn sẽ rời đi.
Bảy giờ sáng, giao ban, không khí căng thẳng. Trưởng khoa nhăn nhó: “Sao ca này để mất, hôm qua đã diễn biến tốt lên rồi mà?”.
Kíp trực mệt mỏi: "Bệnh nhân suy hô hấp nặng lên từ chiều, bọn em cố gắng kéo không được, đến đêm thì ngừng tim".
Không ai nói gì thêm nữa. Căn bệnh quái ác. Chợt có tiếng bộ đàm léo nhéo từ buồng bệnh: "Cấp cứu, bệnh nhân giường số bảy ngừng tim". Tất cả cùng quay phắt nhìn lên màn hình. Qua camera, nhân viên y tế đang hì hục ép tim. Mấy nhân viên đang giao ban đứng vụt dậy, đi mặc đồ bảo hộ để vào hỗ trợ.
Buổi giao ban lại tiếp tục, liệt kê các bệnh nhân nặng, nguy kịch, rồi nhanh chóng kết thúc. Mọi người đứng dậy, hối hả ai vào việc nấy. Trái với không khí im phắc giao ban, lúc này căn phòng hành chính - tổng hành dinh của khoa - như cái chợ. Tiếng người gọi nhau, cãi nhau, hỏi nhau hối hả, ồn ào. Đủ cả tiếng ba miền. Giọng Bắc rõ ràng, giọng Trung nặng, giọng Nam thanh thanh. Nhân viên y tế cả nước đã về đây.
Rồi mọi người tản ra, mỗi người mỗi góc, đứng tỉ mỉ mặc bộ đồ bảo hộ PPE. Mặc bảo hộ thì không được vội và phải thật cẩn thận vì tiếp xúc với môi trường cực kỳ nguy hiểm, độc hại. Bộ bảo hộ này có nhiều món, phải mặc rồi sát khuẩn từng bước, từng bước, để cuối cùng thành một cây trắng toát, kín mít.
Cuối cùng cũng mặc xong, chúng tôi chậm chạp tiến vào vùng nguy hiểm, nơi bệnh nhân đang chờ từng phút.
Phòng bệnh nhân nặng nhất nằm là vùng đỏ, vùng cách ly tuyệt đối, nguy hiểm nhất. Kế đó là vùng chuyển tiếp gọi là vùng vàng. Cuối cùng, cứ điểm an toàn của nhân viên y tế là phòng giao ban - vùng xanh.
"Giao thông" giữa vùng xanh và vùng đỏ riêng biệt, không trộn lẫn. Từ vùng xanh đi vào vùng đỏ phải mặc đồ bảo hộ an toàn, còn từ vùng đỏ đi ra phải cởi bỏ đồ bảo hộ ở vùng vàng và khử trùng toàn thân kỹ lưỡng trước khi vào vùng xanh. Về lý thuyết là thế, nhưng nguy cơ bị lây nhiễm luôn trực chờ.
Chúng tôi tiến vào buồng bệnh. Mặc đồ bảo hộ xong, mọi cử động đều rất khó khăn, kính bảo hộ mờ hơi nước, hơi thở cũng khó. Chúng tôi tỏa ra thăm khám người bệnh, động viên họ cố gắng chịu đựng.
Bệnh nhân, ai cũng bị cơn khó thở dày vò, lại thêm nỗi lo lắng hoảng loạn khi chứng kiến người cùng phòng trở nặng rồi không qua khỏi. Chính sự hoang mang đó làm người bệnh thở gấp, càng thiếu oxy hơn. Nhiều bệnh nhân biết nghe lời bác sĩ, nằm sấp tập thở đều, phần nhiều dần tốt lên. Còn những ai hay phàn nàn thì phần nhiều trở nặng. Nói nhiều ở đây là cấm kỵ, vì tăng nguy cơ bị lây bệnh. Chúng tôi phải tập nói và thở nhẹ nhàng, không hít sâu, không gắng sức đột ngột để tránh luồng không khí quá mạnh đi qua khẩu trang, dễ lây nhiễm.
Nói vậy, nhưng khi có bệnh nhân đột ngột diễn biến xấu là chúng tôi quên hết. Bản năng nghề nghiệp nổi lên, lao vào cấp cứu đến tụt cả đồ bảo hộ. Những ai bị hở bảo hộ lập tức bị đuổi ra khử trùng lại và thay bộ bảo hộ khác ngay.
Môi trường nguy hiểm cùng đồ bảo hộ kín bưng khiến chúng tôi làm việc rất khó khăn. Điều dưỡng lấy ven khó. Các em mọi ngày lấy ven "siêu" thế mà nay có khi hai đến ba lần mới được, vì mang mấy đôi găng nên cảm giác ngón tay giảm. Bác sĩ khám bệnh cũng khó, không thể dùng ống nghe được, hỏi bệnh cũng thật ngắn gọn. Lúc này, năng lực quan sát là quan trọng số một. Nhìn kiểu thở nhẹ nhàng hay khó nhọc, hay nặng hơn nữa là nghịch thường, nhìn nét mặt, mồ hôi, màu da, đỏ gay hay tím tái... chúng tôi đánh giá được mức độ tiến triển của bệnh. Rồi đo nồng độ oxy trong máu, quan sát lượng oxy tiêu thụ, chúng tôi phác dần ra kế hoạch cho thuốc ngày hôm nay.
Bệnh nhân nặng đa phần là béo phì. Không kể tuổi tác, cứ béo phì là dễ trở nặng. Nhìn những người bệnh thở khó nhọc, lớp mỡ bụng nặng nề phập phồng mà tôi đâm ám ảnh, đến bữa tự giác ăn giảm cơm hẳn để chống béo phì.
Rồi chúng tôi, cả điều dưỡng và bác sĩ đi đổ bô chất thải cho bệnh nhân. Họ không thể rời khỏi giường vì đi xa khỏi nguồn oxy là ngã ngay. Chúng tôi đi lấy nước cho bệnh nhân uống. Bệnh nhân khó thở, thở gấp nên mất nước rất dữ, ngày uống vài lít nước. Những người bệnh nặng tự uống được nước còn đỡ, tuy rất khó khăn. Còn những người nặng, phải thở oxy mask che kín mặt có khi bị thiếu nước trầm trọng, khô hết cả người.
Nhân viên y tế rất thiếu, không thể đủ để mà đứng cạnh phục vụ từng người bệnh. Nhiều lần tôi nghĩ, giá mà lúc này có lực lượng tình nguyện là các F0 đã khỏi bệnh được huấn luyện rồi cùng phục vụ đơn giản trong bệnh viện tầng ba thì tốt quá.
Thời gian qua mau, người bệnh nặng được xử trí, người nhẹ hơn đang phục hồi, chúng tôi thấy yên tâm, mặc cho mồ hôi lúc này ướt đầm toàn thân.
Đã đến lúc chuẩn bị quay ra vùng xanh để ghi chép bệnh án thì lại có tiếng xôn xao ở phòng bên. Có bệnh nhân diễn biến nặng. Tất cả áo trắng lại nhẹ nhàng kéo máy móc lướt về hướng đó, xúm vào cấp cứu... Sau mấy phút, bệnh nhân có nhịp tim trở lại, lại gắn ống vào máy thở tiếp. Các đồng nghiệp ai nấy mồ hôi vã ra như tắm.
Trong đời hành nghề gần 40 năm của mình, tôi chưa bao giờ thấy căn bệnh phổi nguy hiểm đến thế. Mới mắc, chỉ ho khan vài tiếng, vẫn khỏe mạnh. Nhưng chỉ một vài ngày sau là khó thở, phải nhập viện.
Rồi khó thở đột ngột tăng nhanh. Lúc mới vào, bệnh nhân chỉ thở oxy "gọng kính" 5 lít mỗi phút, rồi mau chóng chuyển sang thở mặt nạ oxy 15 lít mỗi phút, vẫn không đỡ. Nồng độ oxy trong máu SpO2 thấp dưới 90, phải chyển sang thở oxy dòng cao 60 lít mỗi phút. Oxy phun qua ống kêu phè phè thành tiếng, vẫn không đỡ.
Với những trường hợp này, bác sĩ buộc phải chuyển sang vũ khí cuối cùng là đặt ống nội khí quản và thở máy. Nhưng hình như chiếc máy thở là con tàu không có vé khứ hồi. Ít ai đặt chân lên con tàu này mà còn quay trở lại được. Đây là tình trạng điều trị Covid ở Mỹ, Italy và các nước chứ không riêng Việt Nam. Các bác sĩ ở phương Tây trước khi đặt ống cho bệnh nhân đều để người bệnh gọi điện về cho gia đình, có thể coi như nói lời từ biệt.
Đến giờ này, dù tham gia điều trị cho nhiều bệnh nhân, với tôi Covid vẫn là một căn bệnh bí ẩn. Người ta có thể giải mã trình tự bộ gene của virus, biết cách nó bám vào thụ thể nào để đi vào cơ thể, biết làm sao nó lại nhân lên bên trong tế bào... tức chúng ta có vẻ như biết tất tật về con virus này. Thế nhưng sao bệnh nhân vẫn tử vong?
Trong Y học, nếu đủ hiểu biết về một căn bệnh thì người ta sẽ chữa được, nếu vẫn để chết người là chúng ta vẫn chưa biết hết về nó.
Đến trưa, chúng tôi mới ra đến vùng vàng chuyển tiếp, thận trọng cởi bỏ bộ đồ bảo hộ bám đầy virus rồi nhanh chóng đi tắm rửa, khử trùng toàn thân, thay quần áo mới để quay về vùng xanh ghi chép bệnh án, cho thuốc, trực trên màn hình camera.
Tốp kế tiếp lại lệt sệt bước vào vùng đỏ. Cuộc chiến đấu của chúng tôi cứ thế, đang tiếp diễn...
Hiện tượng bóng đè trong lúc ngủ xảy ra khá phổ biến. Chúng ta sẽ tỉnh giấc giữa đêm và không thể nhúc nhích. Bên cạnh ảo giác đáng sợ là cảm giác có ai đó trong phòng. Theo dân gian, hiện tượng này là do trò đùa của các linh hồn ma quỷ gây ra.
Nhiều người cho rằng khi ngủ chúng ta bị tê liệt đến nỗi không ngủ được. Khi bị tê liệt giấc ngủ, cơ bắp dừng hoạt động khi não tỉnh táo gây hiện tượng bóng đè.
Ảo giác thôi miên giấc ngủ là hiện tượng khi một người đang lim dim thì nhìn thấy những bức ảnh kỳ lạ trước mắt, thường thì là những khuôn mặt đáng sợ và những sinh vật kỳ lạ. Ảo giác này có thể là do căng thẳng hoặc đơn giản là do có trí tưởng tượng tốt và chúng cũng có thể xuất hiện nếu bạn ngủ say.
Người bị somniloquy (một thuật ngữ về nói mơ) không biết gì về nó. Tình trạng này hoàn toàn không nguy hiểm về mặt tâm lý nhưng có thể gây khó chịu cho người ngủ bên cạnh. Đàn ông và trẻ em dễ bị ngủ mơ và lý do là căng thẳng. Người gặp chứng nói mơ thường là người đang cố gắng chống lại những gì anh ta hoặc cô ta không đồng ý trong thực tế.
Hiện tượng đột ngột tỉnh giấc khi đang mơ, nhưng những điều kì lạ vẫn tiếp tục xảy ra. Hóa ra bạn chỉ đang mơ thấy cảnh mình vừa tỉnh giấc. Các nhà bí truyền học tin rằng nếu bạn có một giấc mơ như vậy, thì bạn có khuynh hướng tin vào tâm linh. Khoa học chưa thể lí giải hiện tượng này.
Mộng du là hiện tượng ý thức của bạn đã ”tắt nguồn”, nhưng cơ bắp lại hoạt động. Khi bị mộng du, người ta có thể vừa ngủ vừa đi, lau dọn, thậm chí ra khỏi nhà. Khi tỉnh dậy vào buổi sáng, họ không nhớ gì cả. Khoa học vẫn chưa lí giải được hiện tượng này và không có biện pháp điều trị.
Hội chứng đầu nổ xảy ra khi bạn tỉnh giấc vì nghe thấy một tiếng nổ hoặc tiếng vỗ tay đùng đùng. Âm thanh đôi khi khiến bạn cảm thấy điếc tai. Tiếng ồn có thể đồng hành với tình trạng ù tai hoặc thấy tia sáng xẹt. Đó là do các hoạt động não chịu trách nhiệm xử lí âm thanh. Đôi khi hội chứng này xảy ra đồng thời với chứng mất ngủ hoặc lệch múi giờ.
Chứng ngưng thở khi ngủ là hiện tượng một người đột nhiên ngừng thở trong giấc mơ, kết quả là họ tỉnh giấc. Trong khi ngủ, các cơ hầu họng thư giãn, đôi khi dẫn đến tắc nghẽn đường thở. Béo phì, hút thuốc và tuổi già làm tăng nguy cơ bị chứng ngưng thở khi ngủ.
Có lẽ tất cả mọi người đã có những giấc mơ lặp đi lặp lại kỳ lạ, liên tục tái tạo cùng một cốt truyện. Các nhà tâm lý học tin rằng bộ não của chúng ta sử dụng những giấc mơ như vậy để chú ý đến điều gì đó mà chúng ta đã không để tâm trong cuộc sống hằng ngày. Những câu chuyện này sẽ trở lại cho đến khi tình hình được giải quyết.
Đôi khi bạn mơ thấy mình bị ném từ trên cao xuống giường. Bạn rùng mình tỉnh giấc. Trước đó, có thể bạn mơ thấy mình đang bay hoặc vấp ngã – một cảm giác hụt hẫng khó chịu.
Đôi khi bạn mơ thấy mình bị ném từ trên cao xuống giường. Bạn rùng mình tỉnh giấc. Trước đó, có thể bạn mơ thấy mình đang bay hoặc vấp ngã – một cảm giác hụt hẫng khó chịu.
Ngủ cũng tương tự như chết, nhịp tim và nhịp thở đều chậm lại, nhịp điệu cơ bắp giảm. Điều này khiến não cảm thấy sợ hãi vì cho rằng cơ thể đang chết thật. Do đó não gửi xung lực đến cơ bắp để kiểm tra xem cơ thể còn sống hay không.
Thoát xác là một hiện tượng tâm thần kinh trong đó một người, nửa ngủ và nửa tỉnh, nhìn thấy linh hồn mình từ từ rời khỏi cơ thể. Hiện tượng này rất khó nghiên cứu. Trong khi các nhà khoa học biết rằng ảo ảnh thoát ra khỏi cơ thể thực sự tồn tại nhưng không rõ vì sao và nó hoạt động như thế nào.
Một số cuộc nghiên cứu trước đó cũng cung cấp chứng cứ cho thấy chó có thể phát hiện bệnh nhân COVID-19. Điều này khiến cảnh sát Dubai, Các Tiểu Vương quốc Ả rập Thống nhất (UAE) huấn luyện đội đặc nhiệm gồm 38 con chó thuộc nhiều loài khác nhau như chó chăn cừu Đức, chó săn… để phát hiện người mắc COVID-19.
Những con chó này có khả năng nhận biết mùi thông qua mẫu mồ hôi của những người đã được xác nhận mắc COVID-19. Các mẫu mồ hôi được thu thập bằng cách dùng tăm bông đặt vào nách người trong vài phút.
Các sân bay ở UAE là nơi đầu tiên trên thế giới thử dùng chó để phát hiện COVID-19 vào năm 2020.
“Một lượng rất nhỏ mồ hôi được cho vào lọ. Sau đó chúng tôi đưa mẫu cho con chó ngửi… Mỗi lần nó ra tín hiệu đúng, chúng tôi sẽ thưởng cho nó một món ăn”,
Nasser al-Falasi, sĩ quan thuộc cảnh sát Dubai và là người giám sát chương trình huấn luyện chó tại trung tâm huấn luyện K9 ở vùng Awir của Dubai, cho biết.
Trong phòng huấn luyện lớn của trung tâm, cảnh sát dắt những con chó đi dọc theo dãy hộp kim loại, trong đó chỉ có một hộp chứa mẫu mồ hôi của người mắc COVID-19. Những con chó sẽ đánh hơi các mẫu và trong vài giây chúng ngồi xuống để báo hiệu rằng chúng đã tìm thấy thứ gì đó.
Sĩ quan Fatima al-Jasmi, người thuộc nhóm huấn luyện chó phát hiện COVID-19, cho biết việc huấn luyện những con chó nghiệp vụ như vậy là một thử thách, vì cảnh sát phải học một kỹ năng mới theo tiêu chuẩn quốc tế, sau đó mới có thể huấn luyện chúng.
Việc huấn luyện chó nghiệp vụ tham gia chống dịch COVID-19 được triển khai sau khi kết quả một nghiên cứu công bố vào tháng 6/2020 trên tạp chí Communications Biology cho thấy chó có thể phát hiện COVID-19 với tỷ lệ thành công là 98,2%.
Các nhà nghiên cứu đã tiến hành đánh giá khả năng đánh hơi của chó sau khi cho ngửi mẫu mồ hôi và xét nghiệm PCR của 3.290 người.
Các sân bay ở Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất là một trong những sân bay đầu tiên trên thế giới thử nghiệm phương pháp dùng chó để phát hiện người mắc COVID-19 vào năm 2020.
Cảnh sát Dubai cho biết chính quyền địa phương đã nhận được đề nghị từ khắp nơi trên thế giới về việc chia sẻ kinh nghiệm huấn luyện chó đánh hơi, phát hiện COVID-19,
Hiện mỗi chú chó trong đội đặc nhiệm của Cảnh sát Dubai đang thực hiện khoảng 30-40 xét nghiệm/ngày.
Một số quốc gia khác gồm Phần Lan, Mỹ và Pháp cũng tiến hành chương trình huấn luyện chó và thử nghiệm dùng chó để phát hiện COVID-19.
Có 3 loại thực phẩm rất quen thuộc giàu chất dinh dưỡng nhưng nếu được chiên nấu quá kỹ sẽ thành thuốc độc gây hại cho sức khỏe.
1. Thịt rán quá kỹ
Thịt rán là món ăn khoái khẩu của rất nhiều người vì mùi vị của thịt rán rất thơm khi được tẩm ướp gia vị.Tuy nhiên, khi chúng ta rán kỹ loại thịt này, là đang khởi đầu quá trình biến nó thành một món ăn không tốt cho sức khỏe.
Rán thịt quá kỹ cũng tạo nên các a-xit béo chuỗi trans, có thể làm tăng nguy cơ bệnh tim mạch vành, biến protein trong thịt gà thành acrolein, một chất gây ung thư sẽ khiến protein nạc này thành món ăn cực kỳ nhiều calo khi nó được “ngâm” trong dầu rán.
2. Rau nấu quá kỹ
Sai lầm nấu ăn này làm giảm chất dinh dưỡng trong rau và không tốt cho sức khỏe. Các loại rau lá xanh và một số rau củ khác khi nấu quá lâu sẽ biến chất và gây hại cho sức khỏe, thậm chí gây ngộ độc.
Sau khi nấu, rau mất đi khoảng 15% lượng vitamin và các chất dinh dưỡng. Lượng dưỡng chất này sẽ mất dần theo thời gian khoảng 25% sau 30 phút và 75% sau 1 giờ.
Khi nấu xong, rau dễ bị vi khuẩn, mầm bệnh tấn công gây ra biến chất và ảnh hưởng đến sức khỏe.
3. Khoai tây chiên quá kỹ
Khoai tây là một món ăn rất được nhiều người thích rất tốt và giàu chất dinh dưỡng, vitamin tốt cho tim như vitamins B6, C và D, cũng như magiê, sắt và beta-carotene.
Tuy nhiên,theo các chuyên gia dinh dưỡng việc chiên kỹ hoặc chiên trên chảo nóng là những cách không nên. Bởi việc chiên như thế này còn làm tăng hàm lượng calo của khoai tây, và nhiệt độ cao khi chiên khiến các chất dinh dưỡng bị phá hủy.
Nên hạn chế dùng khoai tây vào các món chiên xào vì khi đó, các enzym tiêu hóa sẽ bị phá hủy, đồng thời protein sẽ kết hợp với dầu mỡ sẽ biến thành chất rất khó tiêu hóa dẫn tới đầy bụng, khó tiêu.
Nuốt nghẹn là dấu hiệu ung thư thực quản thường gặp nhất. Ngoài ra, người bệnh có thể có biểu hiện bị trớ, nước bọt tiết nhiều mà không rõ lý do, khàn tiếng kéo dài…
Dấu hiệu ung thư thực quản phổ biến nhất là nuốt nghẹn. Lúc đầu người bệnh cảm thấy nuốt nghẹn mơ hồ, vướng sau xương ức khi ăn thức ăn đặc, một thời gian sau cảm giác rõ, uống nước cũng nghẹn.
Bên cạnh đó, một số dấu hiệu của căn bệnh nguy hiểm này cần phải kể đến là:
- Trớ: Thức ăn đọng lại trong lòng thực quản khi người bệnh ngủ trớ ngược ra ngoài. Hiện tượng này là nguyên nhân của viêm phế quản dai dẳng do dịch từ thực quản chảy vào đường thở.
- Nước bọt tiết nhiều mà không rõ cơ chế.
- Các biểu hiện khác như: khàn tiếng hoặc ho kéo dài, gầy sút không rõ nguyên nhân, da sạm và khô, mặt và hai bàn tay có nhiều nếp nhăn nổi rõ dễ nhận thấy.
Theo các chuyên gia, với những biểu hiện bệnh khác nhau trong từng giai đoạn, ung thư thực quản rất khó phát hiện trong những giai đoạn đầu. Thường đến khi bệnh đã tiến triển người bệnh mới có thể phát hiện và điều trị.
Bệnh gây ra những biến chứng nguy hiểm: hẹp thực quản gây nuốt nghẹn, buồn nôn, sụt cân; loét khối u gây xuất huyết tiêu hóa. Bệnh có thể làm xói mòn thực quản và tạo ra lỗ rò vào khí quản, gây ra ho sặc khi nuốt; xâm lấn vào ống ngực, tĩnh mạch chủ gây phù nề ngực và đầu, mặt, cổ.
Phẫu thuật là biện pháp chủ yếu để điều trị ung thư thực quản. Thông qua phương pháp phẫu thuật, khối u sẽ được lấy cùng với một phần hoặc toàn bộ thực quản, tổ chức bạch huyết kề cận và các tổ chức khác trong vùng.
Biện pháp xạ trị thông qua nguồn tia có năng lượng cao và biện pháp hóa xạ trị sử dụng các hóa chất kháng u để tiêu diệt tế bào ung thư.
Ngoài ra, thông qua một số thuốc được hấp thụ và hoạt hóa hồng ngoại chủ yếu bởi tế bào ung thư để điều trị bệnh bằng phương pháp điều trị quang độc học. Liệu pháp miễn dịch tự thân là giải pháp đột phá trong điều trị ung thư, bao gồm ung thư thực quản.
Để phòng tránh bệnh ung thư thực quản, chuyên gia khuyên người dân nên hạn chế tối đa việc lạm dụng các chất kích thích, đặc biệt là rượu, thuốc lá, có chế độ sinh hoạt khoa học, bổ sung đầy đủ vitamin, các chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể.
Với những người bệnh có tiền sử viêm thực quản kéo dài, ung thư vùng cổ… cần thăm khám bác sĩ thường xuyên để kịp thời phát hiện bệnh.
Lòng tốt
CÓ MỘT THỨ MÀ NGƯỜI ĐIẾC CÓ THỂ NGHE VÀ NGƯỜI MÙ CÓ THỂ THẤY...!
• Lòng tốt có thể làm được nhiều điều kỳ diệu, như mặt trời toả sáng trong những ngày lạnh giá, như mặt trăng chiếu sáng những đêm mịt mù, như làn gió xua tan sự oi bức.
• Lòng tốt chính là những hành động tử tế...
Bạn có biết một hành động tử tế dẫn tới một hành động tử tế khác. Một hành động tử tế đơn giản như tưới nước cho cây, cây sẽ lớn lên, đơm hoa kết trái, trái cho hạt, hạt được gieo xuống và có nhiều cây khác lại được mọc lên. Không hành động tử tế nào sẽ dừng lại chỉ với chính nó.
❤️ Chuyện kể rằng có một người phụ nữ mù bắt taxi tới một tòa nhà. Đồng hồ taxi hiển thị số tiền là 100 ngàn đồng khi đến nơi. Người tài xế taxi dẫn người phụ nữ vào chỗ an toàn rồi nói rằng: “Tôi không nhận tiền cước taxi của cô, bởi vì so với cô, việc kiếm tiền của tôi chắc dễ dàng hơn”.
Cũng vào lúc đó, một người đàn ông có dáng vẻ của một ông chủ đi ra, ông lên chính chiếc xe taxi đó. Trên đường đi, hai người đàn ông vui vẻ chuyện trò cùng nhau.
Khi tới nơi, đồng hồ báo cũng hiển thị số tiền là 100 ngàn đồng. Người đàn ông này đã lấy ra số tiền 200 ngàn và nói với người lái taxi rằng: “Tiền này bao gồm cả số tiền của người phụ nữ lúc nãy. Tôi cũng không phải là vĩ đại gì, nhưng chắc việc kiếm tiền của tôi cũng dễ dàng hơn cậu, hy vọng cậu có thể tiếp tục làm việc tốt!”.
Đúng như Mark Twain đã từng nói: “Lòng tốt là thứ ngôn ngữ mà người điếc có thể nghe và người mù có thể thấy”.
• Lòng tốt nhiều khi không biểu đạt qua tiền bạc, lòng tốt chính sự sẻ chia chân thành...
• Lòng tốt đến từ cái nhìn biểu cảm, từ sự sẻ chia, từ sự tiếp xúc ân cần. Nó là mọi thứ làm người khác ấm lòng, ở mọi nơi mọi lúc. Không phải chỉ khi có tiền, người ta mới có thể làm người tốt, mới có thể mang đến niềm vui cho người khác...!
❤️ Hai cậu bé tình cờ gặp nhau. Một cậu mồ côi luôn ước ao được bay như chim tới những vùng đất khác. Một cậu bị liệt ngồi trên xe lăn được bố đưa đi dạo, cậu ao ước có thể đi và chạy như các bạn nhỏ khác...!
Cậu bé muốn bay như chim hỏi cậu bé bị liệt xem liệu có cách nào có thể mọc thêm cánh để bay lượn trên bầu trời. Cậu bé bị liệt đáp rằng mình không biết, giờ cậu chỉ mong muốn có thể đi và chạy thôi...!
Cậu bé mồ côi nhìn bạn đầy thương cảm và ước mình có thể giúp được người bạn kia...
Và thế là cậu bé mồ côi đã nghĩ ra một trò chơi, cậu bảo bạn trèo lên lưng, bắt đầu đứng lên và chạy. Những bước chân ban đầu còn chuệnh choạng, càng về sau lại càng nhanh hơn...
Trên lưng, người bạn tật nguyền ôm ghì lấy cổ, cậu dần không cảm thấy gánh nặng trên lưng mà như được tiếp thêm sức mạnh, đôi chân cậu lướt chạy băng băng, cho tới lúc cả hai cảm nhận gió đang tạt mạnh vào mặt...
Quá phấn khích, cậu bé tật nguyền giang rộng một tay, khua loạn trong gió và hét to: “Con đang bay, bố ơi. Con đang bay!”.
Vậy là cậu bé mồ côi đã giúp được người khác thực hiện được chính ước mơ của cậu...!
Điều vĩ đại nhất mà lòng tốt làm được cho người khác là khiến chính họ cũng trở nên tốt đẹp...!
• Lòng tốt đến từ sự biết nghĩ cho người khác..!
Jacqueline Kiplimo đã giúp một vận động viên khuyết tật uống nước trong lúc sắp về đích đầu tiên ở một giải marathon...!
•Lòng tốt luôn hiện diện quanh ta, bởi quanh ta còn có rất nhiều người biết nghĩ cho người khác. Lòng tốt là sự cho đi mà không cầu đáp lại.
❤️ Khi một người mẹ hỏi đứa con trai 5 tuổi: “Nếu hai mẹ con ta đang khát nước và chỉ có 2 quả táo, con sẽ làm gì?”. Cậu bé suy nghĩ một lát rồi trả lời: “Con sẽ cắn mỗi quả táo một miếng mẹ ạ!”.
Người mẹ nghe vậy cảm thấy hơi buồn và thất vọng, cô nhẹ nhàng hỏi con: “Con có thể nói cho mẹ biết vì sao con làm thế?”.
Và cô đã thật sự xúc động khi cậu bé ngây thơ đáp: “Con muốn thử và dành quả ngọt nhất cho mẹ...!"
Đừng vội nghi ngờ người khác...
Hãy nhớ rằng làm người tốt và làm điều tốt, đó là tất cả những gì chúng ta nên làm. Hãy để lòng tốt hiện diện trên gương mặt, trong đôi mắt và trong nụ cười của bạn...!
4 động tác đơn giản giúp phòng chốпg đột qᴜị
Bác Sĩ Hᴜỳnh An Thiên
Đột qᴜị không còn là căn bệпh của người lớn tᴜổi mà ngay cả người tɾẻ tᴜổi cũng có ngᴜy cơ mắc phải. Cùng nghe bác sĩ hướng dẫn 4 động tác đơn giản giúp phòng chốпg đột qᴜị tại nhà nhé.
Những năm gần đây, số ca bị đột quị (tai biến mạch máᴜ não) liên tiếp tăng và tỷ lệ người tɾẻ tᴜổi bị đột qᴜị ngày càng nhiềᴜ. Để phòng ngừa đột qᴜị, bên cạnh việc ăn ᴜống lành mạnh, lᴜyện tập thể dục thể thao điềᴜ độ thì bác sĩ Hᴜỳnh An Thiên – Khoa Khám Bệпh & Nội Khoa, Bệnh Viện Đa Khoa Qᴜốc Tế Vinmec Đà Nẵng đã hướng dẫn 4 động tác đơn giản giúp phòng ngừa đột qᴜị ngay tại nhà.
1. Nắm ᴄhặt lòng bàn tay
Ngᴜyên nhân của đột qᴜị là do tắc nghẽn mạch máᴜ. Cho nên động tác nắm chặt lòng bàn tay sẽ giúp bạn phòng chốпg đột qᴜị tại nhà.
Bởi vì tɾong lòng bàn tay có chứa ɾất nhiềᴜ mạch máᴜ. Hành động nắm chặt tay sẽ khiến cho các mạch máᴜ bị ép lại và việc bạn liên tục nắm chặt tay và thả lỏng sẽ giúp cho mạch máᴜ được lưᴜ thông tốt hơn, không bị tắc nghẽn.
Cách thực hiện như saᴜ : Nắm chặt bàn tay 400 – 800 lần, thực hiện 3 lượt sáng, tɾưa, tối.
2. Nhún vai
Nhún vai sẽ giúp cho khí hᴜyết, cơ bắp tɾở nên thư giãn và từ đó giúp cho máᴜ lưᴜ thông tɾong cơ thể một cách dễ dàng, không bị tắc nghẽn.
Cách thực hiện như saᴜ : Mỗi sáng thức dậy và tối nhún vai lên xᴜống nhiềᴜ lần, thực hiện tɾong vòng 4 – 8 phút.
3. Lắc đầᴜ
Chᴜyển động đầᴜ qᴜa lại, tɾước saᴜ thường xᴜyên sẽ lᴜyện tập cho mạch máᴜ tɾở nên bền bĩ, có lợi cho việc phòng ngừa đột qᴜị.
Nhiềᴜ chᴜyên gia cũng cho ɾằng những ᴄôпg nhân sơn có ɾất ít ngᴜy cơ mắc phải đột qᴜị vì phải di chᴜyển đầᴜ lên xᴜống nhiềᴜ.
4. Mát-xa cổ
Việc mát-xa cổ giúp những cơ bắp ở vùng cổ được thư giãn, giảm bớt cholesteɾol tích tụ, làm cho mạch máᴜ hồi phục và giúp cho máᴜ lên não tốt hơn, hạn chế khả năng đột qᴜị.
Cách thực hiện như saᴜ : Chà xát 2 tay với nhaᴜ cho nóng, saᴜ đó mát-xa 2 bên tɾái phải của vùng cổ, thực hiện khoảng 2-3 lần/ngày.
4 động tác tɾên tᴜy đơn giản nhưng lại có khả năng ngăn ngừa cơn đột qᴜị. Hãy thực hiện và chia sẻ cho người thân, bạn bè để ngăn chặn căn bệпh này nhé. Đừng qᴜên lᴜyện tập thể thao, ăn ᴜống điềᴜ độ để tăng cường sức khỏe.
Đã gọi là bệnh tiểu đường tất nhiên liên quan đến trục trặc trong khâu biến dưỡng chất đường. Nhiều người vì thế dù chưa bệnh vẫn bớt món ngọt vì sợ bệnh hơn sợ … ma! Cẩn tắc tuy đúng là vô áy náy nhưng chỉ bấy nhiêu vẫn chưa đủ để cầm chân “cơn đại dịch của thế kỷ”! Kiêng đường đến phát thèm nhưng nếu cuộc sống tẩm đầy stress thì bệnh tiểu đường không mời cũng chực chờ ngoài cửa. Bằng chứng là nhiều người không hề “hảo ngọt” theo nghĩa đen nhưng vẫn bệnh mới đau!
Chuyện gì cũng có lý do. Nhờ tiến bộ nhảy vọt trong mô hình nghiên cứu, thầy thuốc bây giờ đã hiểu rõ hơn về giấc ngủ.Giá trị của giấc ngủ không chỉ khu trú trong phạm vi phục hồi. Giấc ngủ là khoảnh khắc vô cùng quan trọng vì là lúc cơ thể thao diễn nhiều hoạt động đa dạng, tâm cũng như sinh lý, để chủ động bảo vệ sức khỏe. Giấc ngủ đầy đủ chất lượng thậm chí là một trong các yếu tố quyết định để phòng ngừa nhiều bệnh chứng nghiêm trọng. Bằng chứng là kháng thể được tổng hợp nhiều hơn, hồng cầu được tân tạo nhanh hơn, thực bào được huy động mạnh hơn, biến dưỡng được gia tốc gấp nhiều lần… trong khi gia chủ đang say giấc nam kha.
Đi xa hơn nữa chuyên gia ngành nội tiết ở Hoa Kỳ chứng minh mối liên hệ mật thiết giữa giấc ngủ và bệnh tiểu đường. Kết quả của một công trình theo dõi kéo dài hàng chục năm với cả chục ngàn đối tượng cho thấy người thường ngủ không đủ 5 giờ đồng hồ mỗi đêm dễ bị bệnh tiểu đường khi vượt qua độ tuổi 40, nếu so sánh với nhóm đồng niên ít khi mất ngủ.
Lý do rất đơn giản. Cảm giác mỏi mệt do ngủ không đủ khiến hệ thần kinh hiểu lầm là cơ thể thiếu năng lượng. Tuyến yên khi đó ra lệnh cho tụy tạng phóng thích nội tiết tố insulin nhiều hơn nhằm thoái biến chất đường để sinh năng lượng. Không sai về mặt cơ chế tác dụng nhưng tình trạng này nếu cứ lập đi lập lại quá thường do nạn nhân thiếu ngủ thường xuyên thì tụy tạng đến lúc nào đó phải kiệt lực. Bệnh tiểu đường khi đó bất chiến tự nhiên thành.
Thêm vào đó là tác dụng tự tăng đường huyết của tuyến thượng thận dù nạn nhân suốt đêm không ăn nhưng ngủ không yên vì mang công việc, nỗi lo, tính toán vào giấc ngủ. Đây chính là đòn bẩy khiến người phải đồng hành với stress sớm trở thành khách hàng thân thiết của khoa nội tiết. Bệnh tiểu đường loại này càng khó chữa vì bên cạnh rối loạn biến dưỡng còn là bàn tay đánh lén của căng thẳng thần kinh!
Ai cũng hiểu “Ăn được ngủ được là tiên, không ăn không ngủ mất tiền thêm lo”. Không riêng gì bệnh tiểu đường, nhiều căn bệnh khác không kém phần nghiêm trọng sở dĩ phát tán, từ cao huyết áp bước qua trầm uất, chỉ vì nạn nhân nhiều đêm không trọn giấc nồng do bàn tay đánh bồi suốt đêm của stress. Rất thường khi nhiều vấn đề trở nên phức tạp một cách oan uổng chỉ vì một điểm khởi đầu tương đối đơn giản nhưng không được giải quyết rốt ráo. Vướng bệnh tiểu đường vì ngủ không ngon, ngủ không đủ là một dẫn chứng rõ hơn ban ngày!
Nhưng nói thế không có nghĩa là phải trả giá quá cao vì phản ứng phụ của thuốc ngủ loại hóa chất tổng hợp. Thầy thuốc ở Âu Mỹ, nơi chắc chắn không thiếu thuốc đặc hiệu, ắt hẳn có lý do chính đáng khi đồng lòng trở về với hoạt chất sinh học như lactium, melatonin, valeriana, gaba… để an toàn tuyệt đối khi dùng dài lâu, thay vì chỉ an thần một chiều, thay vì mua giấc ngủ tạm bợ gượng ép dù biết là trái ngược với qui luật của thiên nhiên.
Thông thường người lớn tuổi dễ bị cao mỡ trong máu, nhưng ngày nay bệnh này cũng xảy ra ở những người trẻ tuổi. Dưới đây là một số biện pháp cần làm để giúp kềm chế lượng mỡ trong máu.
1. Ăn thực phẩm chứa nhiều magnesium.
Nhiều nghiên cứu cho thấy thực phẩm chứa nhiều magnesium giúp kềm giữ lượng cholesterol xấu trong máu và cải thiện sức khỏe của tim. Người thiếu magnesium dễ bị viêm họng, rối loạn nhịp tim, và cả nhồi máu cơ tim.
2. Giữ vững động lực.
Mỗi sáng thức dậy với suy nghĩ tích cực. Tự hỏi bản thân điều gì làm cho mình có động lực. Có thể đó là người mình yêu thương, hoặc một mục tiêu cá nhân mà mình đã đặt ra. Mỗi ngày, cần tự xác định với bản thân lý do tại sao mình cần có một trái tim hoạt động tốt.
3. Đừng sử dụng nhiều đường.
Ai cũng biết ăn nhiều đường dễ có nguy cơ bị tiểu đường loại 2, nhưng ít người biết là đường cũng làm cao mỡ trong máu. Giảm ăn đường không chỉ giữ ổn định cholesterol mà còn làm giảm cân. Nên ăn nhiều thực vật, không ăn quá nhiều thịt và chất bột, và tránh ăn quá ngọt.
4. Cần thêm nhiều chất xơ trong bữa ăn.
Các chất xơ hòa tan giúp hạ thấp cholesterol xấu. Nên chọn những loại thực phẩm có nhiều chất xơ như ngũ cốc, rau cải, trái cây và hạt.
5. Sử dụng đúng thuốc.
Có ít nhất 7 loại thuốc làm giảm cholesterol. Mỗi loại đều có giá bán, hiệu quả và tác dụng phụ khác nhau như đau cơ, chóng mặt…. Nên thảo luận với bác sĩ để thử và chọn loại thuốc phù hợp nhất.
6. Tích cực hoạt động.
Các phương thức tập thể dục như đi bộ (2 miles hay 45 phút mỗi ngày), tập thể dục nhịp điệu (aerobic) hoặc đạp xe đều có ích cho việc hạ thấp cholesterol. Dầu vậy không cần phải tới phòng gym mỗi ngày 2-3 tiếng.
7. Giữ cố định khẩu phần ăn.
Không nên ăn nhiều hơn lượng calories cần cho cơ thể. Khi ăn quá nhiều, không thể nào giữ cho sức khỏe tốt và sẽ bị tăng cân cho dù tập thể dục nhiều đi nữa. Tham khảo bác sĩ hoặc các chuyên viên về dinh dưỡng để biết phần ăn bao nhiêu là đủ cho cơ thể
8. Nên ăn chay.
Nhiều nghiên cứu trong thời gian qua cho thấy ăn chay là phương pháp hiệu quả nhất làm giảm cholesterol và các vấn đề liên quan tới tim mạch. Vì vậy nên ăn nhiều thực vật và các loại thực phẩm không qua chế biến. Được như vậy thì cholesterol có thể giảm xuống mà không cần uống thuốc.
9. Ngưng hút thuốc.
Thuốc lá gây ra nhiều tai hại, trong đó bao gồm cả việc làm giảm lượng cholesterol tốt (HDL) trong máu và đồng thời làm tăng nguy cơ bị bệnh tim mạch. Các bác sĩ nói rằng ngay cả một điếu thuốc mỗi ngày cũng làm tăng nguy cơ bị bệnh tim hoặc bị tai biến mạch máu não.
10. Thực phẩm Địa Trung Hải.
Nhiều chuyên viên tim mạch cho rằng ăn thực phẩm theo kiểu Địa Trung Hải (mediterranean) là một trong những cách tốt nhất để chống lại cao mỡ. Kiểu thực phẩm này mang lại chất béo cần thiết với tỉ lệ tốt nhất. Ngoài ra, trong đó còn chứa nhiều omega-3, là chất giúp nâng cao cholesterol tốt, chống viêm và giảm nguy cơ bị bệnh tim mạch
11. Quan hệ tốt với bác sĩ.
Một bác sĩ theo dõi bệnh nhân lâu dài sẽ biết rõ hơn về tình trạng sức khỏe của bệnh nhân đó để điều trị cao mỡ vì đây là bệnh cần theo dõi nhiều năm. Ngoài ra, họ còn có thể giới thiệu những bác sĩ đáng tin cậy khác.
12. Cần ngủ đủ giấc.
Giấc ngủ phải kéo dài ít nhất 6 tiếng mỗi đêm. Thiếu ngủ sẽ làm tình trạng cao mỡ trầm trọng thêm, dễ đưa tới bệnh tim mạch và tai biến. Nếu có trở ngại hay bất thường về giấc ngủ, nên thảo luận với bác sĩ
13. Giảm căng thẳng.
Nhiều nghiên cứu cho thấy căng thẳng thường xuyên cũng làm tăng cholesterol xấu. Căng thẳng cũng ảnh hưởng tới việc tạo những thói quen nhằm làm ổn định cholesterol. Căng thẳng nhiều cũng sẽ đưa tới nguy cơ bị bệnh tim và tai biến. Tập thể dục, yoga, giao tiếp với bạn bè hoặc tập thiền… cũng giúp làm giảm mỡ trong máu.
14. Lịch sử bệnh của gia đình.
Nên biết rõ những bệnh sử của gia đình và các yếu tố di truyền, nhất là ở những người đã áp dụng nhiều biện pháp điều trị mà cholesterol vẫn cao. Người ta thường quên là di truyền cũng đóng vai trò quan trọng trong chỉ số mỡ trong máu.
15. Kiểm tra thuốc sử dụng.
Một số loại thuốc như loại dùng để ngừa thai cũng có thể làm tăng cholesterol. Tình trạng suy yếu tuyến giáp cũng làm tăng mỡ trong máu. Nên báo cho bác sĩ rõ việc sử dụng thuốc để theo dõi và xét nghiệm máu dịnh kỳ.
16. Thường xuyên theo dõi.
Ngay cả khi các chỉ số mỡ trong máu bình thường, cũng cần phải kiểm tra định kỳ mỡ trong máu. Người có lượng mỡ trong máu trong chiều hướng gia tăng nên giảm bớt ăn các chất bột, đường và mật ong. Nên ăn nhiều thực phẩm hoặc dùng thuốc có chứa omega-3.
Dùng Trụ Sinh Bừa Bãi Làm Vi Trùng Quen Thuốc
23/01/2000
Bác Sĩ Trần Mạnh Ngô
Khi dùng trụ sinh bưà bãi, vi trùng sẽ từ từ quen thuốc.
- Bốn chục năm về trước, lần đầu tiên, người ta khám phá rằng vi trùng đã quen thuốc trụ sinh trong nhà thương.
- Năm 1960, vi trùng bệnh lậu gonorrhrea (Neisseria gonorrhea) và vi trùng bệnh tiêu chảy ra máu (Shigella) được phát hiện là có quen thuốc trụ sinh.
- Gần đây, có hai loại vi trùng đã quen thuốc trụ sinh, đến nỗi không thể dùng thuốc để chưã bệnh được nưã. Loại thứ nhất là vi trùng lao (MDR-TB), trong thành phố New York, đã quen nhiều thứ thuốc. Phần lớn những người mắc bệnh lao ở đây là những bệnh nhân HIV, tù nhân, và một số người vô gia cư. Loại thứ hai tên là Enterocccus, cũng đã quen thuốc Vancomycine. Trong quá khứ vancomycine là thuốc tốt nhất để chưã bệnh do vi trùng enteroccocus (Pharmacy today, December 1999).
- Vi trùng Streptoccocus Pneumoniae cũng đã quen thuốc trụ sinh là một baó hiệu khẩn cấp cho chúng ta. Tại Hoa Kỳ, S. Pneumoniae đứng hàng đầu gây bệnh viêm sưng phổi. Mỗi năm có 500,000 bênh nhân bị bệnh viêm phổi. Và cũng mỗi năm, có 50,000 bệnh nhân bị vi trùng S. Pneumoniae tấn công vào máu, 7 triệu trường hợp bị nhiễm trùng tai, và 3,000 bệnh bị viêm màng óc. Cho tới bây giờ đã có 35 phần trăm vi trùng S. Pneumoniae đã quen thuốc Penicilline, và gần phân nửa quen thuốc cephalosporins. Có nghiã là tiêu chuẩn chữa trị đã không đạt được mức bình thường, và một ngày nào đó sẽ xuất hiện loại vi trùng S. Pneumonia quen thuốc trụ sinh (Contemporary Pediatrics, December 1999).
NGUYÊN NHÂN VI TRÙNG QUEN THUỐC
Có ba nguyên nhân làm vi trùng quen thuốc trụ sinh:
1) Nguyên nhân thứ nhất là do đột biến gen (gen mutations),
2) Nguyên nhân thứ hai là sự trao đổi thông tin gen (exchange of genetic information) giữa các vi trùng,
3) Và, nguyên nhân thứ ba là cách chọn lựa thuốc trụ sinh chữa bệnh trong nhà thương.
- Dùng trụ sinh qúa lố, hay không đúng cách trong nhà thương, trong y viện, hay trong cng đồng, sẽ tạo điều kiện cho vi trùng đã từng quen thuốc, nảy nở.
- Tuy nhiên, trong một tường trình khác cho thấy có 80 phần trăm thuốc trụ sinh dùng cho ngoại chẩn, khám bệnh trong phòng mạch, và chỉ có 20 phần trăm trụ sinh được dùng trong nhà thương. Người ta nghĩ rằng cần phải để ý đến cách dùng thuốc trụ sinh chữa bệnh ở ngọại chẩn, hay phòng mạch, thí dụ như trị máy hô hấp bị nhiễm trùng, sưng phổi, viêm xoang, viêm cuống họng, và viêm tai, v...v...
- Trong lúc còn đi học hay thực tập, bác sĩ thường dùng trụ sinh kéo dài 10 (mười) ngày, cho mỗi liều thuốc. Nhưng bây giờ bác sĩ lại được khuyên:
- Phải dùng trụ sinh mạnh, tác dụng nhanh.
- Phải dùng lượng thuốc cao, giảm thời gian cho ngắn.
- Phải tránh dùng thuốc trụ sinh có nồng độ thấp, vì sợ không đủ sức ngăn chặn vi trùng.
Theo Tiến sĩ dược khoa G.G.Zhannel thì chính tại cách dùng thuốc trụ sinh kiểu đó có thể làm vi trùng quen thuốc. Chẳng hạn như đang chưã một bênh nhiễm trùng quen thuốc Ampicilline, mà phải thay đổi, dùng một thể loại Penicillines khác. Cũng theo Tiến sĩ Zhannel, quan niệm không phải chỉ giản dị như vậy, mà phải thận trọng thay đổi theo hoàn cảnh, tuỳ theo từng thứ bệnh nhiễm trùng, từng loại vi trùng và từng bệnh nhân (Pharmacy today, December 1999).
NHỮNG NGUYÊN NHÂN KHÁC LÀM VI TRÙNG QUEN THUỐC
1) Thuốc trụ sinh trong Nông lâm mục
- Tiến sĩ Dược khoa Steven C. Ebert ghi nhận rằng ít ra có tới 50 phần trăm thuốc trụ sinh được dùng trong các nông trại. Dùng trụ sinh để giúp xúc vật lớn mạnh, sinh sản tốt, và giảm nhiễm trùng trứng. Chính vì vậy đã làm cho vi trùng càng ngày càng quen thuốc.
- Ở những nước đang mở mang, tình trạng dùng thuốc càng tệ hơn. Ở Ấn Độ, thuốc trụ sinh dùng cho nông trại nhiều hơn dùng cho bệnh nhân gấp trăm ngàn lần. Nguy hiểm là tính chất quen thuốc trụ sinh của vi trùng trong gen (genes), đã truyền từ vi trùng này qua vi trùng khác, trong súc vật, trong phân phế thải.
- Năm 1998, tại Đan Mạch, vụ trúng độc do vi trùng Salmonella enterica, huyết thanh loại DT 104, đã giết hại nhiều người, cũng là do đã dùng quá nhiều thuốc trụ sinh quinolones cho xúc vật, và vì vậy Salmonella đã quen Quinolones.
2) Dùng thuốc trụ sinh không toa.
Ở nhiều nước khác trên thế giới, kể cả ở Việt Nam, dùng thuốc trụ sinh không cần toa bác sĩ, vi trùng cũng sẽ bị quen thuốc. Những vi trùng quen thuốc đó sẽ theo phương tiện giao thông dễ dàng trên thế giới ngày nay, di chuyển đi khắp nơi, từ chỗ này qua chỗ khác, từ nước này qua nước khác. Trong một cuộc thí nghiệm ở Đài Loan cho thấy: vi trùng đã rõ ràng quen nhiều thuốc trụ sinh, khi so sánh, thử nghiệm nước tiểu cho bệnh nhân trong phòng cấp cứu, phòng ngoại chẩn, hay cho hoc sinh trung học và bệnh nhân lớn tuổi.
Nói tóm lại, chúng ta đã nhìn thấy sự nguy hiểm khi dùng thuốc trụ sinh bưà bãi, vì vi trùng sẽ từ từ quen thuốc, sẽ không còn công hiệu khi trị bệnh hiểm nghèo cho chúng ta, cho cộng đồng, và cho cả nhân loại nữa.
Bác Sĩ Trần Mạnh Ngô, M.D., Ph.D., FAAFP; E-mail: nmtran@hotmail.com; Fax: (714)547-4968; Điện thoại: (714) 547-3915.
Bí ẩn căn bệnh truyền nhiễm kỳ lạ bắt nguồn từ nước hoa xịt phòng
Một căn bệnh nhiễm khuẩn nhiệt đới hiếm gặp đã lây lan cho người dân ở các bang có khí hậu khô như Minnesota, Kansas và Texas (Mỹ). Bệnh nhân đầu tiên mắc bệnh, ở Kansas vào tháng 3, đã tử vong.
Bí ẩn căn bệnh truyền nhiễm kỳ lạ bắt nguồn từ nước hoa xịt phòng - Hình 1
CDC Mỹ đã xác định rằng một chai nước hoa xịt phòng có chứa vi khuẩn nguy hiểm và hiếm gặp. Ảnh: CNN
Theo kênh (CNN), tất cả các trường hợp này đều nhiễm một loại vi khuẩn có tên Burkholderia pseudomallei gây bệnh Melioidosis , còn được gọi là Whitmore . Căn bệnh này có các triệu chứng không đặc hiệu như ho và khó thở, suy nhược, mệt mỏi và buồn nôn. Bệnh Melioidosis được ghi nhận nhiều nhất ở Thái Lan, Malaysia, Singapore và phía bắc Australia.
Người ta thường tìm thấy vi khuẩn gây bệnh Melioidosis trong đất và nước bị ô nhiễm. Không ai có thể ngờ rằng nó lại xuất hiện ở Trung Mỹ, và chắc chắn không phải từ lọ nước hoa xịt phòng hương hoa và đá quý. Thông thường, những người nhiễm Melioidosis ở Mỹ thường do đi du lịch . Nhưng các trường hợp lần này lại nhiễm bệnh vào đúng thời điểm đại dịch COVID-19 đang bùng phát, khi du lịch quốc tế hầu như không hoạt động và không ai trong số các gia đình này đã đi du lịch.
Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) Mỹ đã ban hành một cảnh báo sức khỏe hồi tháng 6 năm ngoái, khi nhận thấy 3 trường hợp nhiễm bệnh ở Kansas, Minnesota và Texas có liên quan đến nhau. Vào thời điểm các nhà nghiên cứu tìm ra nguồn gốc của Melioidosis trong tháng này, đã có 4 người mắc bệnh và 2 người trong số họ đã tử vong
Nhà dịch tễ học của CDC, Tiến sĩ Jennifer McQuiston, người dẫn đầu cuộc điều tra, cho biết cơ quan này đã làm việc với các sở y tế tiểu bang để cố gắng tìm hiểu xem người dân đã nhiễm loại vi khuẩn bất thường này bằng cách nào.
“Cuộc điều tra này như một chuyến đi câu. Chúng tôi không có bất kỳ manh mối nào và cũng không có bất kỳ hướng dẫn nào để lần theo nó”, bà McQuistin nói và cho biết nhóm nghiên cứu đã xem xét kỹ lưỡng các sản phẩm chăm sóc cá nhân, sản phẩm khử khuẩn, kem dưỡng da, xà phòng, thực phẩm, vitamin những thứ mà người nhiễm bệnh có thể đã tiếp xúc.
“Vấn đề là vi khuẩn Burkholderia pseudomallei chỉ có thể sống sót trong môi trường ẩm ướt. Nó có thể tồn tại trong độ ẩm mà thông thường bạn không nghĩ là vi khuẩn có thể sống sót trong đó, chẳng hạn nước rửa tay”, bà nói.
Bí ẩn căn bệnh truyền nhiễm kỳ lạ bắt nguồn từ nước hoa xịt phòng - Hình 2
Vi khuẩn Burkholderia pseudomallei. Ảnh: Wikipedia
Sau đó, đến tháng 7, một bệnh nhân ở Georgia đã tử vong sau khi nhiễm Melioidosis. Xét nghiệm di truyền cho thấy trường hợp này có mối liên hệ với 3 người nhiễm khuẩn còn lại. Các nhà nghiên cứu đã tăng gấp đôi nỗ lực tìm kiếm, xem qua tất cả các sản phẩm có thể tìm thấy nguồn vi khuẩn, nhưng cũng không thể tìm ra vật chứng. Họ đã kiểm tra hàng trăm mẫu vật và dường như cuộc điều tra đang dần đi vào ngõ cụt.
Vào đầu tháng này, các nhà nghiên cứu đã dồn mọi nỗ lực và quay lại nhà của bệnh nhân cuối cùng để tìm kiếm. Và họ đã thu thập được mẫu vật từ một lọ làm mát không khí, sản phẩm này đã bị bỏ qua trong lần nghiên cứu đầu tiên. Mới đây, kết quả xét nghiệm PCR của lọ làm mát không khí này cho kết quả dương tính với Burkholderia pseudomallei.
“Tại căn nhà của bệnh nhân, họ tìm thấy nó: Nước xịt phòng chiết xuất tinh dầu hoa oải hương, cúc La Mã với đá quý”, McQuiston nói. Sản phẩm này được sản xuất tại Ấn Độ và được bán tại Walmart . Walmart đã thu hồi sản phẩm hôm 22/10.
“Tất cả chúng tôi đều cảm thấy nhẹ nhõm khi tìm ra nguồn lây nhiễm vì nỗi lo lớn nhất của chúng tôi là nó có thể vẫn còn tồn tại và gây nguy cơ cho sức khỏe cho mọi người. Chắc hẳn nhiều hộ gia đình ở Mỹ sở hữu lọ nước hoa xịt phòng này và có khả năng sử dụng nó”, McQuiston nói.
Tuy nhiên, họ vẫn đang chờ kết quả xác nhận trình tự di truyền để khẳng định sản phẩm này có mối liên hệ trùng khớp với bệnh nhân ở Georgia hay không. Trước đó, CDC đã khẳng định chủng vi khuẩn này có liên quan đến các bệnh nhân ở Texas, Kansas và Minnesota.
Bí ẩn căn bệnh truyền nhiễm kỳ lạ bắt nguồn từ nước hoa xịt phòng - Hình 3
Walmart đã thu hồi sản phẩm hôm 22/10. Ảnh: CNN
Không rõ thành phần nào trong lọ nước hoa xịt phòng có thể là chất gây bệnh. Tuy nhiên, nó có thể là đá quý. Bà McQuiston cho biết các viên đá được thu thập từ tự nhiên có thể đã nhiễm khuẩn trong môi trường đó. Vì vậy, nếu các viên đá này không được khử khuẩn trước khi được đưa vào sử dụng, nó có khả năng làm lây lan vi khuẩn cho con người.
Giả thuyết khác là một thành phần khác trong lọ nước hoa xịt phòng này đã nhiễm khuẩn. Và những viên đá quý đã tạo ra môi trường vi sinh nhỏ trong chai xịt phòng giúp vi khuẩn phát triển.
“Chúng tôi chưa tìm hiểu kỹ những viên đá có trong sản phẩm này có vai trò gì. Tuy nhiên, những viên đá trong một lọ nước xịt phòng chắc chắn là điều bất thường. Chúng tôi sẽ xem xét điều này”, McQuiston nói.
CDC cho biết hiện chưa rõ những người sử dụng sản phẩm này đã nhiễm khuẩn bằng cách nào. Cơ quan y tế khẳng định không nhất thiết nạn nhân nhiễm khuẩn do hít phải mùi hương này.
“Rất nhiều người nói rằng họ xịt sản phẩm này lên gối vào buổi tối trước khi ngủ để có mùi thơm dễ chịu. Vì vậy, có thể thấy rằng những chất có trong lọ nước hoa này có rất nhiều công dụng, thậm chí không chỉ là xịt trong phòng”, bà nói.
Ngoài ra, các nhà điều tra cũng cần xác nhận lại liệu bệnh nhân ở Texas có mua cùng một nhãn hiệu nước hoa xịt phòng với các bệnh nhân còn lại hay không.
“Chúng tôi có thể hoặc không bao giờ tìm ra mối liên hệ đó vì đã nhiều tháng trôi qua. Chai nước hoa xịt phòng có thể đã bị vứt đi”, bà nói và cho biết rằng có khả năng sẽ không thể biết được bệnh nhân ở Kansas, người đã chết vào tháng 3, và bệnh nhân Minnesota, đã sử dụng loại sản phẩm nào. “Nhưng chúng tôi đã nghe nói rằng cả 2 người nhiễm bệnh đều có tiền sử sử dụng các sản phẩm có mùi thơm hoặc các sản phẩm tinh dầu. Vì vậy tôi nghĩ rằng rất có khả năng có mối liên hệ đó”.
Phương pháp mới trị bệnh truyền nhiễm nguy hiểm
Bệnh Whitmore (hay còn gọi bệnh Melioidosis) là một bệnh truyền nhiễm nguy hiểm. Gần đây, nhờ có những phương pháp chẩn đoán, điều trị hiện đại, nhiều bệnh nhân nặng đã được điều trị thành công.
Sốt cao dai dẳng điều trị 2 tháng không đỡ...
Vừa qua, bệnh nhân nam, 63 tuổi, có tiền sử đái tháo đường, từng sống trong vùng ngập lụt miền Trung, đến Bệnh viện TWQĐ 108 trong tình trạng: sốt cao rét run, khó thở suy hô hấp, đau ngực, đau vùng thắt lưng mông và mặt trước cẳng chân trái, đại tiểu tiện không tự chủ.
Trước khi đến Bệnh viện TWQĐ 108, bệnh nhân bị sốt, ho, khó thở kéo dài 2 tháng, đã được điều trị ở nhiều bệnh viện tuyến huyện và tỉnh với chẩn đoán viêm phổi, chưa loại trừ ung thư phổi nhưng không đỡ.
Sau khi được thăm khám và làm các xét nghiệm, bệnh nhân nhanh chóng được chẩn đoán xác định nhiễm khuẩn huyết do Burkholderia pseudomallei có nhiều ổ nhiễm khuẩn khu trú (viêm phổi diện rộng 2 bên, áp xe cơ nhiều nơi). Sau gần 2 tháng điều trị hồi sức tích cực, kiểm soát và hỗ trợ hô hấp, tuần hoàn, kiểm soát đường máu và các rối loạn nội môi... bệnh nhân ra được viện trong tình trạng tỉnh táo, không sốt, hô hấp - tuần hoàn ổn định, vết mổ liền sẹo tốt.
Phương pháp mới trị bệnh truyền nhiễm nguy hiểm - Hình 1
Vi khuẩn gây bệnh Whitmore lây qua tiếp xúc trực tiếp với đất, nước.
Bệnh nguy hiểm nhưng khó phát hiện
Theo các bác sĩ Viện Lâm sàng và các bệnh truyền nhiễm, Bệnh viện TWQĐ 108: Bệnh Whitmore do vi khuẩn gram âm Burkholderia pseudomallei gây ra. Tại Việt Nam, bệnh xuất hiện rải rác tại các địa phương trong cả nước, hay xảy ra vào mùa mưa và gia tăng trong thời gian gần đây.
Bệnh lây truyền chủ yếu do tiếp xúc với nguồn đất, nước có chứa vi khuẩn qua các vết trầy xước ngoài da. Những người có sức đề kháng suy giảm, có bệnh lý nền như đái tháo đường, nghiện rượu, bệnh gan, thận, bệnh phổi mạn tính có nguy cơ mắc bệnh cao.
Bệnh diễn biến thường cấp tính, hay gặp nhất là viêm phổi hoại tử, áp-xe phổi; viêm mủ hoại tử, áp-xe ở da, cơ, xương, khớp; có thể gây viêm mủ, áp-xe ở các cơ quan nội tạng như gan, lách, thận, não - màng não. Hơn một nửa số bệnh nhân bị nhiễm khuẩn huyết và 1/4 có thể dẫn đến sốc nhiễm khuẩn, suy đa tạng.
Những bệnh nhân có viêm phổi, viêm não - màng não, nhiễm khuẩn huyết, sốc nhiễm khuẩn là những bệnh nhân rất nặng, nguy cơ tử vong cao. Tuy nhiên, cũng có một số trường hợp bệnh diễn biến bán cấp tính hoặc mạn tính, hay tái phát. Bệnh cảnh lâm sàng đa dạng, dễ nhầm lẫn với nhiều bệnh nhiễm trùng khác nên việc chẩn đoán khó khăn, thường là muộn. Hiện điều trị bệnh Whitmore còn rất khó khăn.
Khuyến cáo điều trị
Theo khuyến cáo điều trị của Bộ Y tế, tất cả các trường hợp nhiễm B. Pseudomalei từ nhẹ đến nặng đều cần được điều trị ban đầu bằng kháng sinh tĩnh mạch ít nhất 2 tuần, sau đó là điều trị duy trì kháng sinh đường uống trong tối thiểu 3 tháng.
Kháng sinh đường tĩnh mạch, lựa chọn một trong các kháng sinh sau: Lựa chọn ưu tiên ceftazidim; tiếp đến meropenem, imipenem/cilastatin. Với những trường hơp bệnh nhân cần điều trị tại các đơn vị hồi sức tích cực nên lựa chọn kháng sinh nhóm carbapenem.
Ở những bệnh nhân nặng (nhiễm khuẩn huyết, viêm màng não và áp-xe), có thể phối hợp trimethoprim/sulfamethoxazole (TMP/SMX) dạng uống hoặc tiêm tĩnh mạch.
Thời gian: Kéo dài tối thiểu 2 tuần, có thể tới 4-8 tuần với những trường hơp bệnh nặng, sốc nhiễm trùng. Chỉnh liều ở những bệnh nhân suy giảm chức năng thận.
Lưu ý: B. Pseudomallei có tính kháng tự nhiên với penicillin, ampicillin, cephalosporin thế hệ thứ nhất và thứ 2, gentamicin, tobramycin và streptomycin.
Giai đoạn duy trì: Sử dụng kháng sinh đường uống, lựa chọn một trong các thuốc sau: TMP-SMX; doxycillin; amoxicillin/clavulanic.
Với phụ nữ có thai, ưu tiên lựa chọn amoxicillin/clavulanic trong giai đoạn duy trì.
Thời gian duy trì kháng sinh kéo dài từ 3-6 tháng tùy theo vị trí ổ nhiễm trùng.
Phòng bệnh thế nào?
Đến nay vẫn chưa có vắc-xin phòng bệnh, vì vậy, người dân cần chú ý đảm bảo vệ sinh cá nhân, thường xuyên rửa tay với xà phòng và nước sạch; thực hiện ăn chín, uống nước đun sôi để nguội, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm; hạn chế tiếp xúc trực tiếp với đất, nước bẩn, đặc biệt tại những nơi bị ô nhiễm nặng; không tắm gội, bơi lặn ở các ao, hồ, sông tại/gần nơi bị ô nhiễm; sử dụng đồ bảo hộ lao động (giày, ủng, găng tay...) đối với những người thường xuyên làm việc, tiếp xúc với đất và nước bẩn; khi có vết thương hở, vết loét hoặc vết bỏng cần tránh tiếp xúc với đất hoặc nước có khả năng bị ô nhiễm; nếu bắt buộc phải tiếp xúc thì sử dụng băng chống thấm và cần được rửa sạch đảm bảo vệ sinh.
Khi nghi ngờ nhiễm bệnh, cần đến cơ sở y tế để được tư vấn, khám phát hiện và điều trị kịp thời. Những người có bệnh nền như đái tháo đường, bệnh gan, thận, phổi mạn tính, suy giảm miễn dịch... cần được chăm sóc, bảo vệ các tổn thương để ngăn ngừa nhiễm khuẩn.
Phát hiện thêm biến chứng nguy hiểm hậu Covid-19
Các nhà khoa học Nhật Bản vừa báo cáo về một trường hợp mắc hội chứng hậu môn không nghỉ sau khi khỏi Covid-19. Cụ thể, chuyên trang Health đưa tin trong báo cáo khoa học được công bố trên tập san BMC Infectious Diseases (tạm dịch: Bệnh truyền nhiễm BMC ), nhóm nhà khoa học Nhật Bản cho biết một nam bệnh...
InChia sẻ
Bạn thấy bài báo này có hữu ích không?
CóKhông
TIN LIÊN QUAN
Phát hiện thêm biến chứng nguy hiểm hậu Covid-19
Sốc nhiễm khuẩn, suy đa tạng sau cơn sốt mò
Biện pháp phòng bệnh truyền nhiễm và chăm sóc sức khoẻ mùa dịch tại nhà
Bác sĩ ơi: Nhóm trẻ có nguy cơ diễn tiến Covid-19 nặng
Công nghệ vaccine Covid-19 thắp hy vọng xóa sổ sốt rét
Các bài thuốc phòng trị bệnh sốt rét
Chủ đề: Vi Khuẩn Nhiễm Khuẩn Bệnh Truyền Nhiễm Cơ Quan Y Tế Walmart Kansas Nước Hoa Xịt Phòng Mỹ Bệnh Melioidosis Whitmore
Xem nhiềuMới nhất
Ý: Vắc xin Covid-19 mRNA ổn định trong vòng 7 tháng đầu01:46
Nghiên cứu về 69 ca nhiễm nCoV sau tiêm vaccine lên tạp chí quốc tế08:46
Tỷ lệ mắc bệnh khớp ở người trẻ tăng01:44
Các quy tắc ăn kiêng dành cho người bị tiểu đường02:24
Nghiên cứu mới về khả năng lây truyền virus ở người đã tiêm vắc xin mắc Covid-1901:14
TIÊU ĐIỂM
Ngứa- dấu hiệu ung thư bạn không nên bỏ qua
1 ngày
Châu Âu xem xét duyệt thuốc Molnupiravir đặc trị COVID-19
1 ngày
Giảm gần một nửa nguy cơ ung thư với món ăn quen thuộc của người Việt
18 giờ
Vì sao TP Vinh xin chuyển 4.000 liều vaccine Vero Cell cho địa phương khác?
1 ngày
Quảng Ninh: 13 học sinh bị ngộ độc do ăn 'kẹo lạ' được xuất viện
14 giờ
Thay huyết tương cứu bệnh nhân COVID-19 bị 'viêm tủy cắt ngang' hiếm gặp trên thế giới
8 giờ
Hỏi nhanh về Covid-19: Sau khi trẻ tiêm vắc xin Covid-19, phụ huynh cần chú ý điều gì?
1 ngày
Người bệnh viêm xoang có nên dùng sữa và các chế phẩm từ sữa?
1 ngày
Liệu pháp điều trị HIV tiềm năng thay thế cho thuốc ART
1 ngày
Tác dụng phòng 4 loại ung thư của các loại rau họ cải
1 ngày
THÔNG TIN ĐANG NÓNG
NSƯT Minh Vượng bàng hoàng, Mai Phương Thúy và cả showbiz xót xa khi nhận tin tang sự từ MC Anh Tuấn
8 giờ
Đúng như đã hẹn, Vy Oanh lên tiếng đáp trả bà Phương Hằng, lần đầu hé lộ profile khủng của ông xã, hoá ra là "cái đồ có nổi 1000 tỷ"
8 giờ
Rộ tin Mạnh Quỳnh khởi kiện bà Nguyễn Phương Hằng, đòi lại trong sạch cho Phi Nhung, thực hư ra sao?
7 giờ
1 đạo diễn nổi tiếng bị bắt giữ khẩn cấp, Bành Tiểu Nhiễm (Đông Cung) bất ngờ vướng vào drama "quy tắc ngầm" chấn động
7 giờ
Tiệc thôi nôi của ái nữ nhà Đông Nhi: Cả nhà lên đồ "chanh sả", bà nội quyền lực lộ diện, Winnie chọn 2 món đồ gây bất ngờ!
8 giờ
Không phải 10 triệu USD nuôi 23 người con NS Phi Nhung, tỷ phú Hoàng Kiều cuối cùng đã gửi về Việt Nam thứ này!
5 giờ
Vụ Tịnh thất Bồng Lai: Lê Thanh Minh Tùng nói về "tội bất hiếu", gợi ý cha nhận kèo 20 tỷ
9 giờ
Nghệ sĩ Việt "bất động" trước tình hình bão lũ miền Trung, lý do dịch bệnh hay nỗi sợ bị đại gia Phương Hằng réo tên?
8 giờ
Ngồi nghe bố mẹ chồng chia tài sản, tôi sợ hãi run rẩy mà không dám thú nhận sự thật phũ phàng
8 giờ
Clip: Sam đi ăn thân thiết với "ông trùm" Điền Quân, còn được Color Man tự tay gắp thức ăn cho gây xôn xao MXH
6 giờ
TIN MỚI NHẤT
Bệnh lặn đơn gen - nỗi ám ảnh với người trong cuộc
7 giờ
Bệnh lặn đơn gen vô hình vẫn đang gieo rắc nỗi lo sợ và cả nỗi đau cho rất nhiều gia đình Việt Nam. Dù vậy, thông tin về bệnh hầu như vẫn là con số không tròn trĩnh.
Tiêm vắc xin cho trẻ em: Bộ Y tế cần là tổng chỉ huy
7 giờ
Trao đổi với Tuổi Trẻ, bà Nguyễn Thị Mai Hoa - phó chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, giáo dục của Quốc hội - cho rằng rất cần thiết và cấp thiết phải đẩy nhanh tiến độ tiêm vắc xin cho trẻ em để chuẩn bị sẵn sàng cho các em đi học trở lại.
Biến thể AY.4.2 dễ lây hơn Delta nguy hiểm cỡ nào?
7 giờ
Một làn sóng các ca bệnh mới có liên quan đến biến thể AY.4.2 (biến thể phụ của chủng Delta) đang được ghi nhận ở 42 quốc gia trên thế giới, trong đó có Anh và Mỹ.
Cách chữa viêm họng từ A-Z an toàn hiệu quả
8 giờ
Viêm họng là bệnh lý rất dễ gặp ở mọi lứa tuổi, khi mắc bệnh cổ họng sẽ xuất hiện cảm giác đau rát, khó chịu ảnh hưởng đến cuộc sống thường ngày, thậm chí dẫn đến các biến chứng nguy hiểm khác. Vì vậy, chữa viêm họng sao cho an toàn, hi...
Cuộc hồi sinh kỳ diệu của sản phụ mang song thai mắc COVID-19 cấp độ nguy kịch
8 giờ
Sản phụ Huỳnh Thị C.N mắc COVID-19 cấp độ nguy kịch đã được cứu sống nhờ kỹ thuật ECMO cùng sự tận tình cứu chữa, chăm sóc đặc biệt của đội ngũ y, bác sĩ.
Những loại thuốc có thể gây nguy hiểm khi lái xe
8 giờ
Lái xe trong tình trạng có cồn là vi phạm pháp luật, nhưng không phải ai cũng nhận ra sự nguy hiểm của việc lái xe sau khi uống thuốc.
10 loại thuốc trị viêm xoang thường dùng và những lưu ý cần biết
9 giờ
Viêm xoang khiến người bệnh có cảm giác ngứa ngáy, ngạt mũi, sổ mũi, đau nhức tại các hốc xoang bị bệnh.
9 cách tự nhiên tăng cường miễn dịch cho cơ thể trong mùa COVID-19
9 giờ
Bạn có thể thực hiện một số thay đổi lối sống và chế độ ăn uống ngay hôm nay để tăng cường hệ thống miễn dịch của mình.
Những lưu ý để phòng bệnh viêm phổi ở trẻ trong mùa lạnh
9 giờ
Thời tiết chuyển mùa từ nắng ấm chuyển sang lạnh đột ngột, rất dễ làm cho trẻ, đặc biệt lứa tuổi từ 2 tháng đến 5 tuổi bị mắc các bệnh về đường hô hấp, nhẹ thì bị ho, sổ mũi, viêm phế quản và nặng hơn là viêm phổi.
Nghiên cứu mới về khả năng lây truyền virus ở người đã tiêm vắc xin mắc Covid-19
11 giờ
Nghiên cứu cho thấy người đã tiêm vắc xin Covid-19 đầy đủ ít khả năng lây truyền virus cho người khác hơn nhiều so với người chưa tiêm vắc xin, ngay cả khi bị nhiễm biến thể Delta.
Nhiễm độc chì: Mối nguy rình rập trẻ
18 giờ
7 trong 18 mẫu sơn công nghiệp có hàm lượng chì vượt quy chuẩn của Việt Nam (trên 600 ppm). Gần một nửa trẻ mẫu giáo tham gia nghiên cứu có nồng độ chì máu cao hơn giá trị tham chiếu của CDC Mỹ.
Vaccine Moderna tạo kháng thể mạnh ở trẻ em
19 giờ
Moderna đang tiến hành thử nghiệm vaccine COVID-19 với liều lượng thấp ở trẻ em từ 6 - 12 tuổi trong khi đợi phê duyệt tiêm phòng cho thanh thiếu niên.
Tán sỏi đường mật qua da bằng laser - bước tiến thay thế phương pháp mổ mở
1 ngày
Phương pháp tán sỏi đường mật qua da bằng laser được áp dụng tại Bệnh viện Vinmecs là một kỹ thuật xâm lấn tối thiểu, bảo tồn được túi mật nên bảo toàn được chức năng tiêu hóa và giúp bệnh nhân hồi phục nhanh.
TPHCM: Cha mẹ xông hơi trị Covid-19 cho con, nhiều trẻ bỏng nặng thương tâm
1 ngày
Hàng loạt trẻ ở TPHCM phải nhập viện cấp cứu do cha mẹ cho các bé xông hơi trị Covid-19, gây bỏng bộ phận sinh dục cùng nhiều vùng khác trên cơ thể.
Mối liên quan giật mình giữa "não cá vàng" và kiểu ăn
1 ngày
Nghiên cứu mới từ Mỹ cho thấy các tế bào mỡ có thể kiểm soát phản ứng của hệ thống cơ thể đối với chức năng não, thông qua tác động lên hồi hải mã. Mà sự khỏe mạnh của tế bào mỡ lại liên quan mật thiết đến kiểu ăn.
6 bệnh thường gặp sau mưa lũ: Nguyên nhân, triệu chứng và biện pháp điều trị
1 ngày
Sau mưa lũ sẽ là nguy cơ ô nhiễm môi trường và dịch bệnh, chính vì vậy người dân cần nhận biết các dấu hiệu và biện pháp phòng ngừa. Dưới đây là một số bệnh thường gặp sau mưa lũ.
PGS.TS Nguyễn Lân Hiếu: Có thể triển khai tiêm vắc xin Pfizer cho người 16-18 tuổi
1 ngày
Trao đổi với Tuổi Trẻ Online bên hành lang Quốc hội sáng 25-10, PGS.TS Nguyễn Lân Hiếu, đại biểu đoàn Bình Định, cho rằng địa phương thừa vắc xin Pfizer có thể triển khai tiêm cho những người 16-18 tuổi.
Sỏi túi mật: Dấu hiệu, nguyên nhân và điều trị
1 ngày
Sỏi túi mật là một bệnh lý rất hay gặp. Nếu không được phát hiện, bệnh có thể dẫn tới những biến chứng nguy hiểm.
CÓ THỂ BẠN QUAN TÂM
Cá mập xì gà từng đe dọa tàu ngầm hạt nhân Mỹ
THẾ GIỚI3 giờ
Các tàu ngầm hạt nhân lớp Ohio tối tân của Mỹ luôn bị đe dọa bởi một loài cá mập nhỏ bé khi làm nhiệm vụ thời Chiến tranh Lạnh.
Những ngày cuối cùng của tháng 10, 3 con giáp may mắn liên miên, tiền tài đầy ấp, vạn sự trước sau đều vẹn toàn
TRẮC NGHIỆM3 giờ
Những ngày cuối cùng của tháng 10 tới đây, 3 con giáp may mắn tiến thân trong sự nghiệp, đạt được nhiều thành công vang dội.
Thủ tướng muốn khôi phục đường hàng không, chuỗi sản xuất với Trung Quốc
ĐỜI SỐNG3 giờ
Thủ tướng Phạm Minh Chính đề nghị ASEAN - Trung Quốc nhanh chóng khôi phục hàng không, du lịch, các chuỗi sản xuất, cung ứng của khu vực, tạo thuận lợi di chuyển an toàn của người dân, doanh nhân.
Hoàng Thùy xả ảnh bikini khoe vòng 1 căng đầy giữa drama bị đồng nghiệp chửi
SAO VIỆT4 giờ
Động thái của Hoàng Thùy giữa drama người mẫu chửi đổng nhanh chóng trở thành tâm điểm chú ý.
Khu du lịch Dìn Ký - Trải nghiệm du lịch xanh bên sông Sài Gòn
DU LỊCH4 giờ
Khu du lịch Dìn Ký là một điểm du lịch sinh thái hấp dẫn tại Bình Dương. Chỉ cách Tp.HCM khoảng 1h lái xe, nơi đây sẽ mang đến cho bạn những trải nghiệm thư giãn nhẹ nhàng của một vùng quê yên bình.
Đây là những điều nữ thần tượng Kpop phải đối mặt khi gặp “ngày đèn đỏ”
Giảm gần một nửa nguy cơ ung thư với món ăn quen thuộc của người Việt
MINH NHẬT09:50 26/10/2021
Quảng Ninh: 13 học sinh bị ngộ độc do ăn ‘kẹo lạ’ được xuất việnNhiễm độc chì: Mối nguy rình rập trẻ
Nấm rất giàu chất dinh dưỡng , giàu axit amin thiết yếu, khoáng chất , vitamin , polysaccharid , chất đạm và ít chất béo.
Các nghiên cứu đã chứng minh rằng nấm có thể ngăn ngừa ung thư và chống lão hóa, nâng cao khả năng miễn dịch của cơ thể.
Theo nghiên cứu mới nhất, càng ăn nhiều nấm thì nguy cơ mắc bệnh ung thư càng giảm, đặc biệt là phòng chống ung thư vú.
Cụ thể, các nhà nghiên cứu từ Đại học Pennsylvania (Mỹ) đã công bố một nghiên cứu trên tạp chí “Advances in Nutrition”, cho thấy rằng việc tăng cường tiêu thụ nấm có liên quan đến giảm nguy cơ ung thư và liên quan chặt chẽ nhất đến ung thư vú.
18g nấm mỗi ngày giúp giảm nguy cơ ung thư tới 45%
Video đang HOT
Giảm gần một nửa nguy cơ ung thư với món ăn quen thuộc của người Việt - Hình 1
Nấm có giá trị dinh dưỡng và dược liệu rất lớn (Ảnh minh họa).
Trong nghiên cứu này, các nhà khoa học đã xem xét có hệ thống 17 nghiên cứu về ung thư được công bố từ năm 1966 đến năm 2020, họ đã phân tích dữ liệu của hơn 19.500 bệnh nhân ung thư và khám phá mối quan hệ giữa việc tiêu thụ nấm và nguy cơ ung thư.
Kết quả của cuộc nghiên cứu cho thấy những người bổ sung bất kỳ loại nấm ăn nào trong chế độ ăn hàng ngày đều có nguy cơ mắc bệnh ung thư thấp hơn. Theo kết quả nghiên cứu, những người ăn 18g nấm mỗi ngày có nguy cơ mắc bệnh ung thư thấp hơn 45% so với những người không ăn nấm.
Trên thực tế, trong những năm gần đây, ngày càng có nhiều nhà nghiên cứu bắt đầu nghiên cứu khả năng kháng bệnh của nấm. Các công dụng chữa bệnh chính của nấm được phát hiện cho đến nay là chống oxy hóa, giảm cholesterol, hỗ trợ phòng chống khối u, điều hòa miễn dịch, bảo vệ thận và kháng khuẩn. Có thể nói, giá trị dược liệu của nấm là rất lớn.
Ergothioneine và polysaccharides là “vũ khí” chống ung thư của nấm
Các nhà nghiên cứu cho biết thêm rằng, nấm là nguồn cung cấp ergothioneine cao nhất trong các loại thực phẩm, đây là một chất chống oxy hóa hiệu quả giúp chống lại stress oxy hóa và giảm nguy cơ ung thư. Đặc biệt, phân tích này chỉ ra rằng, những người ăn nấm thường xuyên có nguy cơ mắc ung thư vú thấp hơn đáng kể.
Ngoài ra, polysaccharid còn được coi là chất chống khối u hiệu quả trong nấm và có đặc tính điều hòa miễn dịch nhất định. Các nghiên cứu liên quan đã chỉ ra việc sử dụng kết hợp nấm và thuốc chống ung thư có thể là một công cụ hiệu quả để điều trị ung thư kháng thuốc.
Mặc dù các nghiên cứu khác nhau đã xác nhận giá trị của nấm, nhưng chúng nên được tiêu thụ ở mức độ vừa phải. Trong tương lai, nghiên cứu này sẽ giúp khám phá sâu hơn tác dụng bảo vệ của nấm và giúp thiết lập một chế độ ăn uống lành mạnh để ngăn ngừa ung thư.
Nhìn chung, những phát hiện này cung cấp bằng chứng quan trọng về tác dụng bảo vệ của nấm đối với bệnh ung thư và các nghiên cứu trong tương lai cần xác định rõ hơn các cơ chế liên quan và các bệnh ung thư cụ thể mà nấm có thể hỗ trợ phòng chống.
Trên thực tế, ngoài việc ăn nấm, một chế độ ăn uống lành mạnh cũng có thể giúp ngăn ngừa ung thư. Theo Viện Nghiên cứu Ung thư Hoa Kỳ (AICR), ăn táo, đậu Hà Lan, quả mâm xôi, quả việt quất, củ cải, anh đào, ớt, nam việt quất, rau lá xanh đậm, hạt lanh… có thể giúp giảm nguy cơ ung thư.
Dinh dưỡng cho F1, F0 tại nhà
Bác sĩ Đỗ Doãn Bách, Mạng lưới Thầy thuốc Đồng hành, hướng dẫn chế độ ăn đa dạng thực phẩm theo từng nhóm tuổi, ăn đủ bữa, uống đủ nước để nhanh hồi phục.
Dinh dưỡng cho F1, F0 tại nhà - Hình 1
Khi cách ly và điều trị tại nhà, F0 và F1 nguy cơ cao cần có chế độ dinh dưỡng phù hợp và khoa học để tăng sức đề kháng.
Theo đó, nên ăn đủ số lượng, đa dạng thực phẩm đảm bảo nhu cầu theo từng nhóm tuổi bao gồm chất đạm, chất béo, vitamin, khoáng chất, chất xơ... và uống đủ nước. Ăn đủ ba bữa một ngày, thêm một đến ba bữa phụ nếu cần thiết.
Đa dạng thực phẩm hỗ trợ tăng cường hệ miễn dịch từ đạm động vật như thịt cá trứng sữa hoặc đạm thực vật đậu nấu hay vitamin A, C, D từ rau củ, hoa quả, nhóm khoáng chất... Hạn chế thức ăn chiên xào, nhiều dầu mỡ, thực phẩm chế biến sẵn như đồ hộp, mì tôm. Giảm ăn mặn, tối đa chỉ 5 g muối một ngày.
Bệnh nhân chán ăn, đau họng, giảm vị giác, khứu giác, có thể chế biến dạng mềm lỏng, dễ ăn, dễ hấp thụ. Trẻ em, người trưởng thành có bệnh nền như đái tháo đường, suy thận, thực hiện đúng theo chế độ dinh dưỡng của bác sĩ.
Biến thể AY.4.2 dễ lây hơn Delta nguy hiểm cỡ nào?
ANH THƯ20:59 26/10/2021
Tiêm vắc xin cho trẻ em: Bộ Y tế cần là tổng chỉ huyThay huyết tương cứu bệnh nhân COVID-19 bị ‘viêm tủy cắt ngang’ hiếm gặp trên thế giới
Một làn sóng các ca bệnh mới có liên quan đến biến thể AY.4.2 (biến thể phụ của chủng Delta) đang được ghi nhận ở 42 quốc gia trên thế giới , trong đó có Anh và Mỹ.
Biến thể AY.4.2 dễ lây hơn Delta nguy hiểm cỡ nào? - Hình 1
Virus SARS -CoV-2 với các protein gai (màu đỏ) – Ảnh: SHUTTERSTOCK
Mặc dù Delta vẫn là biến thể chiếm ưu thế tại nhiều nước, số ca mắc AY.4.2 đang tăng lên nhanh chóng, chủ yếu tại Anh. Những nơi khác ghi nhận số ca nhiễm AY.4.2 rất ít, trong đó có Mỹ.
Dễ lây hơn chủng Delta
Cho đến nay, chúng ta đã biết AY.4.2 dễ lây hơn chủng Delta gốc khoảng 10-15%, chứa đột biến A222V và Y145H có khả năng xâm nhập được vào tế bào.
Theo kênh CNBC , các đột biến trên cũng được tìm thấy ở một số biến thể khác của virus SARS-CoV-2 nhưng không thấy ở các biến thể đáng quan tâm hiện nay.
Theo trang The Conversation , vẫn chưa rõ liệu hai đột biến nói trên có mang lại lợi thế chọn lọc cho virus hay không. A222V từng được phát hiện trên biến thể B.1.177 – xuất hiện lần đầu tại Tây Ban Nha hồi hè năm ngoái, trước khi lan rộng khắp khu vực phía bắc châu Âu.
Video đang HOT
Tuy nhiên, nhiều người bắt đầu quan tâm đến AY.4.2 khi đột biến A222V kết hợp với Y145H. Đột biến Y145H có thể giúp virus có khả năng lẩn tránh miễn dịch tốt hơn chủng Delta, bằng cách làm cho kháng thể khó nhận diện virus hơn.
AY.4.2 là một trong 45 biến thể phụ của chủng Delta. Tất cả biến thể phụ của Delta được gọi chung là Delta Plus.
Theo Đài BBC , các nghiên cứu đang được tiến hành để hiểu rõ hơn mức độ đe dọa của biến thể mới nêu trên. Dù vậy, các chuyên gia cho rằng AY.4.2 không có khả năng gây ảnh hưởng lớn như biến thể Alpha và Delta, cũng như không có khả năng kháng các vắc xin hiện tại.
Theo trang health.com , Cơ quan An ninh y tế Vương quốc Anh đang theo dõi sát AY.4.2 sau khi ghi nhận AY.4.2 chiếm khoảng 6% ca mắc mới và đang tăng dần tại nước này.
Trong khi đó tại Mỹ, danh sách theo dõi các biến thể của Trung tâm Kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh (CDC) liệt kê các biến thể Delta AY.1 và AY.2 song không đặc biệt đề cập đến AY.4 hay AY.4.2. Cho đến nay, chủng Delta gốc vẫn đang chiếm 99,9% số ca mắc mới ở Mỹ.
Theo Hãng tin AP, ngày 25-10, Bộ Y tế Israel cho biết biến thể phụ AY.4.2 dễ lây lan hơn chủng Delta khoảng 15% song không gây chết người hơn hay kháng vắc xin COVID-19. Tới nay, Israel ghi nhận 6 ca mắc biến thể phụ này, tất cả đều là người về từ nước ngoài.
Chuyên gia nói gì?
Ông Scott Gottlieb – cựu ủy viên Cơ quan Quản lý thực phẩm và dược phẩm (FDA) Mỹ – thừa nhận hiện giới nghiên cứu không có nhiều thông tin về các biến thể phụ của chủng Delta.
Ông William Schaffner – chuyên gia bệnh truyền nhiễm, giáo sư tại trường Y ĐH Vanderbilt (Mỹ) – cho biết virus luôn đột biến, và SARS-CoV-2 cũng không ngoại lệ.
“Chúng ta sẽ thường xuyên thấy các biến thể xuất hiện. Tuy nhiên, không nhất thiết chúng sẽ vượt qua chủng Delta gốc”, ông Schaffner nói.
Tiến sĩ Amesh Adalja – học giả cấp cao tại Trung tâm An ninh sức khỏe Johns Hopkins – cho biết “dự kiến” sẽ xuất hiện thêm các biến thể mới của chủng Delta. Ông Adalja lưu ý rằng “mọi thứ xảy ra hiện nay sẽ đến từ Delta” do đây là chủng đang chiếm ưu thế ở nhiều nước, đặc biệt tại Mỹ.
Tuy nhiên, tiến sĩ Adalja cũng cho là “còn quá sớm” để biết liệu AY.4 (hay các dòng phụ của nó) có trở thành biến thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng hay không.
Bà Maria Van Kerkhove – trưởng nhóm kỹ thuật về COVID-19 của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) – nói Delta “cho đến nay vẫn là biến thể chiếm ưu thế nhất” trên toàn cầu. WHO hiện đang theo dõi 20 trong 45 biến thể của chủng Delta, trong đó có AY.4.2.
Theo The Conversation , vẫn còn sớm để nói liệu đây có phải là khởi đầu của một biến thể chiếm ưu thế tiếp theo Delta hay không. Khả năng lẩn tránh miễn dịch của AY.4.2 chỉ có thể được xác nhận bằng thử nghiệm. Tuy nhiên, sự gia tăng số ca mắc AY.4.2 cho thấy đây là biến thể cần theo dõi.
Lời giải cho chứng ‘ngón chân COVID-19’
Các nhà khoa học đã tìm ra lời giải cho việc vì sao một số người mắc COVID-19 lại xuất hiện các tổn thương đau đớn ở ngón chân và ngón tay.
Hội chứng "ngón chân COVID-19" dường như là một tác dụng phụ khi cơ thể chuyển sang chế độ phản ứng tấn công lại virus SARS-CoV-2.
Nhóm nhà nghiên cứu tại Đại học Paris (Pháp) cho biết họ đã xác định chính xác các phần của hệ miễn dịch dường như có liên quan đến hội chứng trên. Phát hiện này có thể hỗ trợ trong công tác điều trị cho bệnh nhân.
Lời giải cho chứng 'ngón chân COVID-19' - Hình 1
Một người bị sưng rộp ngón chân sau khi mắc COVID-19. Ảnh: Getty
"Ngón chân COVID-19" có thể xảy ra ở mọi độ tuổi, song thường gặp ở trẻ em và thanh, thiếu niên nhiều hơn. Vùng da bị ảnh hưởng, thường là ngón chân song đôi khi ở cả ngón tay, sẽ chuyển màu đỏ hoặc tím bầm. Đối với một số người, chúng gây đau đớn và ngứa ngáy, kèm theo phồng rộp hoặc chảy mủ giống như bệnh cước.
Triệu chứng này thường kéo dài từ vài tuần đến vài tháng. Những người gặp phải lại không xuất hiện các triệu chứng điển hình của COVID-19 như ho dai dẳng, sốt cao, mất vị giác.
Nghiên cứu vừa được công bố trên tạp chí Da liễu Anh chỉ ra hai phần trong hệ miễn dịch có thể là nguyên nhân gây ra "ngón chân COVID-19". Cả hai đều liên quan đến các cơ chế mà cơ thể sử dụng để chống lại virus SARS-CoV-2.
Một là protein kháng virus được gọi là interferon loại 1 và phần còn lại là một loại kháng thể bị tấn công nhầm vào các tế bào và mô của chính người đó. Phần tế bào dẫn các mạch máu nhỏ cung cấp cho vùng da bị ảnh hưởng cũng có liên quan.
Hội chứng này thường tự biến mất, nhưng nếu bệnh nhân quá đau đớn, họ sẽ cần bôi thêm kem và uống thuốc.
Tiến sĩ Veronique Bataille, chuyên gia tư vấn kiêm phát ngôn viên của Tổ chức Da liễu Anh, cho biết "ngón chân COVID-19" xuất hiện nhiều ở giai đoạn đầu của đại và ít gặp hơn trong các đợt bùng phát hiện tại do biến thể Delta gây ra.
Theo bà Bataille, điều này có thể là do hiện nay có nhiều người đã được tiêm chủng hoặc có kháng thể với COVID-19 sau khi nhiễm virus trước đó.
Điều đó có thể là do nhiều người được chủng ngừa hơn hoặc có một số biện pháp bảo vệ chống lại Covid khỏi các bệnh nhiễm trùng trong quá khứ.
Phát hiện mới về kháng thể của F0 khỏi bệnh
THIÊN NHAN07:52 03/10/2021
Nguyên nhân khiến nCoV lan nhanh trong không khí khi thông gió kémTiêm trộn vaccine COVID-19 có an toàn không?
Nhóm chuyên gia tại Nhật Bản nhận thấy sau một năm, F0 khỏi Covid-19 vẫn có kháng thể chống lại nCoV . Đặc biệt, kháng thể này mạnh hơn nhiều lần sau khi họ được tiêm vaccine.
Nghiên cứu do nhóm chuyên gia tại Nhật Bản thực hiện, đăng tải nội dung trên medRxiv và đang chờ phản biện. Các tác giả khẳng định sau một năm khỏi Covid-19, cơ thể vẫn có kháng thể bảo vệ khỏi nCoV. Kháng thể của họ hoàn toàn từ miễn dịch tự nhiên nhưng có khả năng bảo vệ mạnh mẽ.
Kháng thể vẫn có tác dụng sau 12 tháng
Theo Medical News, nhóm chuyên gia đã thu thập mẫu máu từ 358 bệnh nhân có kết quả dương tính với nCoV. Tất cả bệnh nhân đều sinh sống ở Nhật Bản, mắc Covid-19 từ tháng 1 đến tháng 5/2020. Họ được đo chỉ số kháng thể vào tháng thứ 6 và 12 sau khi khởi phát bệnh.
Các tác giả đã phân tích nồng độ kháng thể phản ứng miễn dịch bám vào vùng liên kết thụ thể (RBD) của protein đột biến, protein nucleocapsid (NP) và nAbs chống lại nhiều chủng VOC và VOI. Họ cũng xác định các yếu tố của vật chủ góp phần thế nào vào sự tồn tại của phản ứng kháng thể.
Phát hiện mới về kháng thể của F0 khỏi bệnh - Hình 1
Nghiên cứu của nhóm chuyên gia Nhật Bản cho thấy sau một năm, F0 khỏi Covid-19 vẫn có kháng thể bảo vệ. Ảnh: Shutter Stock.
Kết quả, các nhà nghiên cứu quan sát và nhận thấy sau 12 tháng, khả năng bảo vệ của kháng thể trung hòa vẫn duy trì ở mức độ cao trong cơ thể của 61% F0, bất chấp số lượng kháng thể giảm dần theo thời gian. Đặc biệt, các kháng thể có tác dụng cả với biến chủng Delta và Alpha.
Bên cạnh đó, nghiên cứu từ nhóm chuyên gia Nhật Bản đặt giả thuyết những F0 từng trở nặng với tải lượng virus cao có thể tạo ra phản ứng miễn dịch mạnh mẽ hơn so với nhóm bệnh nhẹ hoặc không triệu chứng.
Ngoài ra, không giống những F0 từng mắc bệnh nặng, người bị bệnh nhẹ hoặc không triệu chứng có khả năng chống lại các biến chủng đáng quan ngại (như Beta, Alpha, Delta) thấp hơn, mức nAbs giảm cũng nhanh hơn.
F0 khỏi bệnh được tiêm vaccine có hiệu giá kháng thể mạnh bất ngờ
Video đang HOT
Covid-19 được cho là nghiêm trọng hơn ở nam giới. Do đó, nhóm tác giả đã kiểm tra hiệu giá kháng thể trung hòa PRNT50 giữa hai giới. Họ phát hiện nam giới có tần suất mắc bệnh nặng cao hơn, song, không có sự khác biệt đáng kể về độ mạnh của kháng thể giữa hai giới.
PRT50 được coi là “tiêu chuẩn vàng” để phát hiện và đo lường các kháng thể có khả năng vô hiệu hóa virus hay không. Trong phòng thí nghiệm, máu của người tiêm vaccine sẽ được pha loãng, trộn chung với virus sống để đánh giá hiệu quả bảo vệ của vaccine.
Nghiên cứu phân tích một số yếu tố như béo phì, hút thuốc – vốn được xem là có thể khiến bệnh nhân Covid-19 dễ trở nặng, nguy kịch. So sánh giữa những người này, một lần nữa, nhóm chuyên gia ở Nhật Bản khẳng định độ mạnh của kháng thể không phụ thuộc các yếu tố này.
Bên cạnh đó, họ cũng so sánh độ mạnh kháng thể của những F0 khỏi bệnh và người được tiêm vaccine. Trung bình, sau mũi 1 vaccine Pfizer, người được tiêm có hiệu giá kháng thể trung hòa là 76. Con số này thấp hơn nhiều so với kháng thể của F0 khỏi Covid-19. Sau mũi tiêm thứ 2, hiệu giá của kháng thể trung hòa tăng lên 841, cao hơn nhóm có miễn dịch tự nhiên nhờ khỏi bệnh.
Những F0 khỏi Covid-19 có hiệu giá kháng thể trung hòa là 216. Chỉ sau một liều vaccine mRNA, con số này đã tăng vọt lên 4.678. Tuy nhiên, sau mũi vaccine thứ 2, hiệu giá kháng thể trung hòa không tăng ở những người này.
Phát hiện mới về kháng thể của F0 khỏi bệnh - Hình 2
Những F0 từng bị bệnh nặng có kháng thể mạnh hơn nhóm bị nhẹ hoặc không triệu chứng. Ảnh: Reuters.
Từ kết quả này, nhóm tác giả kết luận các F0 khỏi Covid-19 chỉ cần tiêm một mũi vaccine cũng đã tăng đáng kể khả năng bảo vệ trước nCoV, giảm nguy cơ tái mắc bệnh. Đặc biệt, thời gian và cường độ của miễn dịch sau khi nhiễm SARS -CoV-2 đã được chứng minh là thay đổi tùy theo mức độ nghiêm trọng của biểu hiện lâm sàng.
Nghiên cứu một lần nữa nhấn mạnh ngay cả khi khỏi Covid-19, F0 vẫn cần được tiêm vaccine (thời gian trì hoãn 6 tháng) để đạt được kháng thể bảo vệ tốt nhất.
Vaccine được xem là phương pháp hiệu quả duy nhất hiện nay để ngăn đại dịch tiếp tục phức tạp. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và giới chức y tế các nước đã cấp phép sử dụng khẩn cấp nhiều loại vaccine. Tuy nhiên, các chiến dịch tiêm chủng cần nhiều thời gian. Sự xuất hiện của các biến chủng khiến nhiều người lo ngại chúng sẽ kháng lại vaccine.
HIện nay, các vaccine Covid-19 đều dựa trên protein đột biến của chủng SARS-CoV-2 ban đầu. Trong khi đó, các kháng thể trung hòa (nAbs) được tạo ra sau khi mắc Covid-19 hoặc tiêm chủng sẽ bảo vệ chúng ta khỏi virus. Song, kháng thể có hiệu lực bao lâu là điều mà giới chuyên gia luôn quan tâm.
Một số nghiên cứu ước tính sự tồn tại của hiệu giá nAb sau mắc Covid-19, dù vậy, rất ít trong số đó theo dõi trong thời gian đủ dài để trả lời, nhất là với các biến chủng đáng quan tâm (VOC), cần theo dõi (VOI).
Các dữ liệu trước đây cho thấy kháng thể trung hòa ở F0 khỏi bệnh thường biến mất sau 3 tháng. Tuy nhiên, một loạt báo cáo gần đây chỉ ra chúng vẫn được duy trì trong thời gian dài. Nghiên cứu từ nhóm chuyên gia Nhật Bản được xem là giúp bổ sung dữ liệu quý giá về hiệu lực của kháng thể ở người khỏi Covid-19, tiêm vaccine, nhất là với thời gian theo dõi lâu (một năm).
Tuy nhiên, trái ngược với báo cáo của nhóm chuyên gia Nhật Bản, một nghiên cứu trước đó cho thấy hơn 65% F0 tham gia không có kháng thể hoặc mức nAbs giảm nhanh sau 6 tháng mắc Covid-19. Nghiên cứu thực hiện trên 164 F0.
Chuyên gia: 30% bệnh nhân "hậu Covid-19" bị stress, trầm cảm
Thống kê cho thấy có 30-40% bệnh nhân Covid-19 sau khi khỏi bệnh gặp vấn đề lo lắng, trầm cảm, rối loạn giấc ngủ và stress sau sang chấn.
Thông tin này được thầy thuốc ưu tú, BS Đinh Quang Thanh, Bệnh viện Phục hồi chức năng và Điều trị bệnh nghề nghiệp TPHCM, cho biết tại hội thảo trực tuyến Phục hồi chức năng hậu Covid-19 diễn ra chiều 1/10.
BS Thanh đánh giá, bệnh nhân Covid-19 có thể để lại rất nhiều di chứng sau điều trị khỏi bệnh. Theo ông, điển hình nhất là di chứng ở phổi, khó thở, giảm khả năng gắng sức và thiếu oxy... những triệu chứng và dấu hiệu thường dai dẳng.
Hạn chế sinh lý phổi, tổn thương dạng kính mờ và xơ phổi trên hình ảnh học đã được ghi nhận khi theo dõi những người sống sót sau Covid-19. Có 20-30% huyết khối vi mạch phổi và huyết khối lớn đã được quan sát thấy ở bệnh nhân mắc bệnh.
Các tình trạng trên thường xuất hiện 4-6 tuần sau khi xuất viện đối với những người bị Covid-19 cấp tính thể nặng, thể nguy kịch, lớn tuổi hoặc có nhiều bệnh đi kèm.
Chuyên gia: 30% bệnh nhân hậu Covid-19 bị stress, trầm cảm - Hình 1
Theo các bác sĩ, bệnh nhân Covid-19 có thể để lại rất nhiều di chứng sau điều trị khỏi bệnh.
Ngoài ra, bệnh nhân có nhiều ảnh hưởng về tim mạch, huyết học, thận, đặc biệt là di chứng tâm thần kinh. Cụ thể, họ có thể gặp những bất thường dai dẳng có thể bao gồm mệt mỏi, đau cơ, nhức đầu, rối loạn thần kinh thực vật và suy giảm nhận thức (chứng sương mù não).
Thống kê cho thấy có 30-40% những người sống sót sau Covid-19 gặp vấn đề lo lắng, trầm cảm, rối loạn giấc ngủ và rối loạn stress sau sang chấn (PTSD).
Các tác nhân góp phần gây ra bệnh lý thần kinh trong Covid-19 chủ yếu do sự rối loạn điều hòa miễn dịch, viêm, huyết khối vi mạch, tác dụng gây đông máu của thuốc và tác động tâm lý xã hội; ngoài ra có thể do nhiễm virus trực tiếp, viêm thần kinh, và thoái hóa thần kinh.
Hàng loạt cuộc khám nghiệm tử thi đã chỉ ra rằng SARS-CoV-2 có thể gây ra những thay đổi trong nhu mô não và mạch máu, dẫn đến tình trạng viêm ở tế bào thần kinh, tế bào hỗ trợ và mạch máu não.
20-40% bệnh nhân xuất viện khỏi ICU được ghi nhận rõ ràng vấn đề suy giảm nhận thức lâu dài.
Chuyên gia: 30% bệnh nhân hậu Covid-19 bị stress, trầm cảm - Hình 2
Theo các bác sĩ, SARS-CoV-2 có thể gây tổn thương đa cơ quan, trong đó chính yếu là tổn thương cơ quan hô hấp,
Từ thực tế điều trị các bệnh nhân hậu Covid-19 tại bệnh viện, bác sĩ Thanh cho rằng, các liệu pháp tiêu chuẩn nên được thực hiện bởi bác sĩ chuyên khoa đối với các biến chứng thần kinh như đau đầu.
Đánh giá thêm về tâm thần kinh nên được xem xét trong bối cảnh bệnh sau cấp tính ở bệnh nhân suy giảm nhận thức, cũng như cần có các công cụ sàng lọc tiêu chuẩn để xác định bệnh nhân lo âu, trầm cảm, rối loạn giấc ngủ, PTSD, rối loạn chuyển hóa máu và mệt mỏi.
Bác sĩ nhận định, sắp tới nhu cầu chăm sóc sức khỏe với những hậu quả Covid-19 để lại sẽ tiếp tục tăng. Việc chăm sóc những bệnh nhân Covid-19 không chỉ là thời gian nằm viện mà cần phối hợp nhóm đa chuyên môn để tiếp tục chăm sóc cho những bệnh nhân này khi xuất viện điều trị ngoại trú.
"Cần ưu tiên điều trị những trường hợp có nguy cơ cao của tình trạng hậu Covid-19 cấp tính, gồm bệnh nhân thể nặng, nguy kịch, những người dễ tổn thương (như người già, người sau ghép tạng, tiền sử ung thư,...) và những người có triệu chứng dai dẳng khó chịu.
Phải thiết lập các phòng khám chuyên về Covid-19, có nhiều chuyên gia để có thể hỗ trợ cùng chăm sóc bệnh nhân" - bác sĩ Quang Thanh nói.
TS.BS Phan Minh Hoàng, Giám đốc Bệnh viện Phục hồi chức năng và Điều trị bệnh nghề nghiệp chia sẻ, khi số lượng bệnh nhân khỏi Covid-19 tăng lên, ngành Phục hồi chức năng càng có vai trò rõ rệt trong việc hạn chế đến mức tối thiểu các di chứng.
"SARS-CoV-2 gây tổn thương đa cơ quan, trong đó chính yếu là tổn thương cơ quan hô hấp, vì vậy phục hồi chức năng hô hấp giữ vai trò chủ đạo. Bên cạnh đó, phải hết sức lưu ý đến việc phục hồi chức năng nhằm hạn chế di chứng đến các nhóm cơ quan khác" - TS.BS Phan Minh Hoàng khuyến cáo.
Diễn Đàn Người Việt Hải Ngoại. Tự do ngôn luận, an toàn và uy tín. Vì một tương lai tươi đẹp cho các thế hệ Việt Nam hãy ghé thăm chúng tôi, hãy tâm sự với chúng tôi mỗi ngày, mỗi giờ và mỗi giây phút có thể. VietBF.Com Xin cám ơn các bạn, chúc tất cả các bạn vui vẻ và gặp nhiều may mắn.
Welcome to Vietnamese American Community, Vietnamese European, Canadian, Australian Forum, Vietnamese Overseas Forum. Freedom of speech, safety and prestige. For a beautiful future for Vietnamese generations, please visit us, talk to us every day, every hour and every moment possible. VietBF.Com Thank you all and good luck.
