Điều ǵ xảy ra khi bạn không rửa tay sau khi đi vệ sinh?
Bạn có khi nào “quên” rửa tay sau khi sử dụng nhà vệ sinh không?
Nếu không rửa tay bằng xà pḥng và nước sau khi sử dụng nhà vệ sinh có thể gây nguy hiểm cho bạn
Nếu bạn ra khỏi nhà vệ sinh mà không rửa tay hoặc rửa không đúng cách, th́ bài viết này là dành cho bạn. Nếu bạn rơi vào trường hợp này, bạn đang mắc một sai lầm lớn. Không rửa tay bằng xà pḥng và nước sau khi sử dụng nhà vệ sinh có thể gây nguy hiểm cho bạn, theo Times of India.
1. Thói quen xấu có thể khiến bạn mắc bệnh
Nhà vệ sinh là nơi sinh sản của các mầm bệnh và nếu bạn đang sử dụng nhà vệ sinh công cộng, nó có thể c̣n tồi tệ hơn nữa, bởi v́ bạn không biết ai đă chạm vào cái ǵ.
Khi bạn không rửa tay, vi trùng sẽ truyền từ tay bạn sang bất cứ thứ ǵ bạn chạm vào, điều này dẫn đến mầm bệnh bên trong con người bạn. Từ nhiễm trùng đường ruột nhẹ cho đến một loại virus corona mới, bạn có thể mắc tất cả chúng nếu không rửa tay.
Chỉ rửa tay trước khi ăn là không đủ. Bởi v́ khi bạn rời khỏi chỗ trống mà không rửa tay và chạm vào đồ vật, chẳng hạn như điện thoại di động hoặc chai nước, bạn sẽ truyền vi trùng sang những thứ đó. Mỗi khi bạn chạm vào các vận dụng này, bạn đang “tiếp cận” lại tất cả các vi trùng.
2. Có thể làm hỏng da của bạn
Điều ǵ xảy ra khi bạn không rửa tay sau khi đi vệ sinh? - ảnh 1
Đừng bao giờ quên rửa tay sau khi sử dụng nhà vệ sinh, nhất là nhà vệ sinh công cộng
Da của bạn là siêu nhạy cảm. Khi dùng tay đầy vi trùng chạm vào da, bạn có nguy cơ mắc các bệnh về da. Bạn có thể bị phát ban, nổi mụn và kích ứng da, theo Times of India.
3. Bạn có thể khiến người khác bị bệnh
Bạn có thể trở thành người mang mầm bệnh và bất cứ ai tiếp xúc với tay hoặc bề mặt bạn đă chạm vào cũng có thể bị bệnh.
4. Cách rửa tay đúng theo Trung tâm Kiểm soát và Pḥng ngừa Dịch bệnh Mỹ
- Rửa sạch tất cả các vùng da tiếp xúc của tay bạn
- Xả tay qua nước và thoa xà pḥng để rửa sạch vi trùng
- Xoa phía sau ḷng bàn tay và giữa các ngón tay
- Chà sạch cả móng tay
- Vi trùng lây lan ngay lập tức trên tay ướt, v́ vậy bạn phải lau khô tay đúng cách sau khi rửa tay
- Không vứt khăn giấy sau khi lau tay. Giữ khăn giấy để dùng nó mở cửa, sau đó loại bỏ nó v́ nó chạm vào tay nắm cửa. Lưu ư rằng tay nắm cửa có thể khiến bạn tiếp xúc với vi trùng do ai đó không rửa tay để lại, theo Times of India.
V́ Sao Người Mỹ Thường Không Thể Hiện Sự Giàu Có?
Đa số người Mỹ thường không thể hiện sự giàu có, họ dùng tiền để trang trải cuộc sống của bản thân, chăm sóc người thân và gia đ́nh.
Tổng thống Mỹ Obama cùng con gái ăn kem rất giản dị. (Ảnh: Internet)
Bài viết của một người Trung Quốc chuyển đến Mỹ sinh sống, được đăng tải lại trên trang Secret China.
Gia đ́nh Cameron sống ở căn nhà đối diện nhà tôi là một gia đ́nh trung lưu điển h́nh ở Mỹ. Người chồng Antony là quản lư cấp trung của một công ty tài chính, vợ anh Meryl là giáo viên tiểu học, thu nhập thuộc giai cấp trung lưu. Nhưng mỗi lần nh́n thấy đôi vợ chồng này, tôi luôn nhận thấy cách ăn mặc của họ đều không khác ǵ người b́nh thường cả.
Cuối năm 2008, những người ở khu tôi sống muốn tổ chức tiệc mừng năm mới, đây cũng là lần đầu tiên tôi tham gia các hoạt động xă giao, v́ thế tôi đặc biệt bỏ 300 USD thuê một bộ lễ phục thương hiệu Prada (một thương hiệu trời trang cao cấp và xa xỉ bậc nhất nước Ư), hy vọng cách này có thể giúp tôi ḥa nhập.
Tôi nghĩ hẳn Meryl cũng sẽ thể hiện “thực lực” ẩn giấu của cô ấy ở nơi như vậy. Nhưng tối hôm đó, cô ấy chỉ mặc một bộ lễ phục thương hiệu CK màu xanh nhạt khiến tôi rất bất ngờ. Và Meryl giải thích việc cô ấy chọn hiệu CK là v́ nó phù hợp với tầng lớp trung lưu như cô ấy.
Meryl đă dùng một phép ẩn dụ như sau: dù chim trĩ có khoác lên ḿnh một bộ lông sặc sỡ th́ nó cũng sẽ không trở thành chim công được.
Thật ra, người Mỹ cũng không phải là không thích các nhăn hiệu đắt tiền, nhưng người tiêu dùng đa số chỉ hạn chế trong một nhóm người nhất định mà thôi, ví dụ như giám đốc công ty, những quư bà trong giới thời trang, minh tinh điện ảnh, vận động viên chuyên nghiệp v.v… Người Mỹ không có cách nói “sĩ diện”, người ta sẽ không v́ ḷng hư vinh mà tốn nhiều tiền lương mua một đôi giày hiệu LV. Không chỉ người trưởng thành như vậy mà giới trẻ cũng hoàn toàn không quá xem trọng h́nh thức.
Có một lần tôi gặp con trai Mike của Meryl ở siêu thị, thấy cậu bé đang chăm chú chọn những quần jean giảm giá. Tôi hỏi cậu v́ sao không đến cửa hàng chuyên bán để mua những kiểu mới ra, câu trả lời của Mike khiến tôi ấn tượng rất sâu sắc:
“Mẹ cháu không phải là người giàu có ǵ, dù cho cháu có mặc quần Levis kiểu mới nhất th́ cũng sẽ không trở thành “cậu ấm”. Hơn nữa sau 18 tuổi cháu c̣n phải kiếm tiền tự nuôi bản thân ḿnh nữa, khi đó sẽ càng không có tiền mua đồ hiệu nữa đâu, cho nên như bây giờ rất tốt rồi ạ”.
Thấy Mike thản nhiên mà thỏa măn như vậy, tôi cũng bắt đầu tiếc số tiền 300 đô mà tôi đă dùng để thuê bộ đồ hiệu Prada kia, thích thể diện quả thật là lăng phí.
Dần dần tôi nhận ra sở dĩ người Mỹ không quá ham mê hàng hiệu c̣n có một nguyên nhân khác, đó chính là ở Mỹ thật sự mua hàng hiệu quá dễ dàng, người ta có rất nhiều sự lựa chọn. Có một năm trước Giáng sinh, tôi đi mua sắm ở trung tâm thương mại Macy cùng cô đồng nghiệp Jenny. Bởi v́ từ lâu đă nghe nói Jenny thừa hưởng tài sản lớn từ gia đ́nh, b́nh thường cách tiêu tiền của cô ấy cũng không giống người b́nh thường, v́ thế tôi rất ṭ ṃ cô ấy sẽ mua quà đắt tiền ǵ cho chồng và con trai. Cô ấy nhanh chóng chọn được hai cái khăn quàng cổ cho nam.
Tôi cầm mác giá xem thử, quả thật là không hề rẻ, không hề thua kém nhăn hiệu Burberry nổi tiếng gần đó. Tôi hỏi Jenny: “Giá đă tương đương nhau, sao cô không mua khăn hiệu Burberry cho chồng?”. Jenny nh́n tôi bằng ánh mắt khó hiểu, cô ấy lấy chiếc khăn ra, nói một hồi về màu sắc, hoa văn, kiểu dáng cho đến chất liệu. Cuối cùng, cô ấy hỏi tôi: “Giá th́ tương đương nhau, nhưng giá trị th́ không hề giống, nếu là cô th́ cô sẽ chọn cái nào? Đương nhiên là cái có chất lượng tốt rồi. Tại sao tôi lại phải bỏ tiền ra mua những món hàng có giá nhăn hiệu đắt tận trời như thế làm ǵ?”. Cô ấy nói khiến tôi không biết nói ǵ hơn, người Mỹ chú trọng hiện thực, không quan tâm đến hư vinh, điều này thật sự tôi phải học hỏi.
Thật ra, người Mỹ không muốn dùng hàng hiệu để phủ lên người c̣n do một nguyên nhân sâu xa nữa, đó là từ khi sinh ra, họ đă đặt cái tôi cá nhân cao hơn mọi thứ, họ thích thể hiện cá tính, nổi trội, thích làm cho ḿnh càng không giống với người khác càng tốt. Nếu chọn những món hàng hiệu đó th́ hiển nhiên sẽ không thể giúp họ thể hiện được mục đích này.
Tháng 6/2012, công ty của chồng tôi tổ chức một buổi tiệc từ thiện, tôi cũng được mời.
V́ nghe nói 2 nhân vật nổi tiếng lừng lẫy Warren Buffetts và Bill Gates đều có tên trong danh sách khách quư, nên tối hôm đó tôi đă nhân cơ hội hai lần đứng gần để quan sát cẩn thận cách ăn mặc của hai “nhân vật chính” này, tôi nhận ra dù là Buffets hay Bill Gates th́ đều chọn những bộ vest đứng đắn, phù hợp.
Warren Buffetts và Bill Gates. (Ảnh minh họa, nguồn: Daniel Acker/Bloomberg)
Tôi kéo tay Sophie là vợ của đồng nghiệp chồng tôi, hỏi cô ấy thương hiệu đồ vest của Buffetts và Bill Gates là ǵ, kết quả là biên tập thâm niên của tạp chí thời trang này cũng không biết, không t́m được xuất xứ của chúng. Nhưng mà Sophie cũng đă phân tích và giải thích một cách rất có lư: những nhân vật như Buffetts và Bill Gates, hoàn toàn không cần mặc những bộ quần áo thương hiệu nổi tiếng để khẳng định danh tính, họ đều là những người trầm tính trong giới từ thiện, nếu mặc quần áo của thương hiệu Zegna th́ lại quá tầm thường rồi.
Cá nhân và gia đ́nh
Càng t́m hiểu về cuộc sống của người Mỹ, tôi càng cảm thấy giá trị quan về tiền bạc của họ không giống người khác. So với những người Trung Quốc thích dùng những thứ xa xỉ th́ người Mỹ lại thích dùng tiền để “đầu tư” vào việc thắt chặt t́nh cảm gia đ́nh và xây dựng nền tảng gia đ́nh.
Tiffany là huấn luyện viên ở pḥng tập mà tôi hay tới, trong cuộc sống hằng ngày, cô ấy luôn mặc quần áo rất giản dị, rẻ tiền, v́ thế tôi đă tṛn mắt há miệng khi cô ấy nói với tôi rằng đă mua cho mỗi người trong nhà một bộ đồ bóng bầu dục có giá 400 đôla để đi xem trận đấu của đội Denver Broncos.
Tôi hỏi: “Tiffany, chẳng lẽ cô không muốn dùng số tiền đó để mua cho ḿnh bộ quần áo và giày mới hay sao?”
Cô ấy chớp chớp đôi mắt xanh cười nói: “So với việc tự làm đẹp cho ḿnh, tôi sẵn sàng dùng tiền để làm điều ǵ đó cho người thân hơn”. Có rất nhiều người cho rằng quan niệm t́nh thân của người Mỹ rất mờ nhạt, khái niệm về gia đ́nh cũng không mạnh mẽ. Tuy nhiên, trên thực tế, người Mỹ là những người vô cùng xem trọng t́nh cảm gia đ́nh.
Sau này, tôi nhận ra rằng dù cho thu nhập có hạn, những người Mỹ trung lưu sống tiết kiệm cũng sẽ không tích góp tiền dùng để mua hàng hiệu cho ḿnh mà sẽ mua mới, thay thế đồ dùng trong gia đ́nh.
Có một lần, cô Lucy giúp việc cho gia đ́nh tôi xin nghỉ, nói là cô ấy đi mua cho gia đ́nh một cái tủ lạnh, tôi hỏi tủ lạnh hiệu ǵ, Lucy tự hào nói: “Kenmore”. Thương hiệu tủ lạnh này không hề rẻ.
“Đối với tôi, để chồng được sảng khoái uống bia ướp lạnh sau giờ làm, để các con được ăn kem ngon sau giờ tan học là những việc hạnh phúc nhất trên thế gian”. Nh́n nụ cười thật thà chất phác của Lucy, tôi đă quyết định: vài ngày nữa tôi cũng sẽ đổi tủ lạnh tốt cho gia đ́nh ḿnh.
Thế nào mới là hạnh phúc thật sự? Có những người tiêu rất nhiều tiền để mua hàng hiệu mặc lên người, c̣n người Mỹ lại dùng tiền để trang trải cuộc sống, đầu tư cho người thân và gia đ́nh. Cái nào có giá trị hơn? Câu trả lời của bạn là ǵ?
Một Sự Nhịn Chín Sự Lành, B́nh Tĩnh Mà Sống - BS Hồ Ngọc Minh
Người Việt ta có câu, “Quảng Nam hay căi, Quảng Ngăi hay co…”. Và, tôi, người có máu Quảng, từ khi c̣n bé dường như đă không tránh được chuyện căi co, măi, cho đến năm 40 tuổi mới “nguội lửa” từ từ.
Trong hai thập niên vừa qua, tôi đă cố gắng vun xới trong tâm hồn ḿnh, tự bảo ḿnh không nên nóng giận, tránh đôi co với người khác, khi mà đối tượng hành xử không đúng theo ư muốn của ḿnh.
Là con người, chúng ta thường hay có những khái niệm hay quan điểm thành h́nh trong đầu óc về những sự việc phải xảy ra như chúng ta muốn, cho dù những điều muốn ấy hầu hết chỉ là viễn vọng. Khi mà giấc mơ không thành tựu, sẽ tạo ra những bực dọc vô cớ. Những bực tức ấy sẽ làm hại đến quan hệ với những người chung quanh, vợ chồng, con cái chẳng hạn. Thí dụ, chúng ta muốn vợ hay chồng của ḿnh, con cái của ḿnh phải hành xử theo chiều hướng của ḿnh, hay bạn bè cũng phải tử tế và chiều theo ư của ḿnh, và ngay đến người lạ mặt cũng không được khó chịu với ḿnh, vân vân và vân vân.
Một khi phải va chạm với thực tế đi ngược chiều thuận lợi, hầu như mọi người đều không tránh khỏi những bực tức, nóng giận, hành xử không đúng, căi cọ, đôi co, và kể cả khóc lóc tỉ tê.
Thế th́, chúng ta có thể làm được những ǵ khác hơn?
1. Thở…
Bạn không thể kiểm soát được những ǵ người khác hành động và suy nghĩ. Bạn không thể khống chế được tất cả những ǵ xảy ra chung quanh ḿnh. Bạn chỉ có thể điều chỉnh được thái độ của chính ḿnh trước sự việc. Điều khiển được phản ứng của ḿnh chính là sức mạnh có được trong tay.
Nói có vẻ bi quan, nhưng sự thật, trong cuộc sống, đầy rẫy những bất trắc. Mỗi ngày, chúng ta không thể không tránh khỏi những những va chạm, những xung đột, những vất vả, những đua tranh vô h́nh với xă hội, và cả những gánh nặng ngoại lực cũng như nội tâm của chính bản thân ḿnh. Ta, chẳng thể làm được ǵ để kiểm soát hay tránh né những điều bất trắc và đối chọi xảy đến không như ư. Sự bấp bênh không thể dự đoán trước được, là một phần chẳng thể gạt bỏ của cuộc sống.
Khi mà bạn có cảm tưởng như một nồi áp suất sắp bùng nổ, hăy thử một vài phút để dừng lại, để thở. Hít thở sâu giúp ta lấy lại b́nh tĩnh, giảm bớt những lo âu giận dữ, tạo cơ hội cho ta t́m ra một giải pháp đáp ứng cho mọi vấn đề, cho mọi t́nh huống. B́nh tĩnh để mà sống, và sự sống bắt nguồn từ hơi thở của ḿnh.
Một số điểm mà chính tôi đang cố gắng thực hành, xin chia sẻ ra đây:
2. Biết dừng lại.
Trong các game thể thao gọi là “timeout”, nghỉ 30 giây. Khi một người nào đó nổi nóng với ḿnh, không nên vội “nhảy vào trận” mà hăy dừng lại, để, thở. Người tốt đến đâu khi bị stress cũng có những thái độ xử sự không đúng. Mà dẫu, có “lâm trận” th́ cũng c̣n kịp để timeout càng sớm càng tốt. Khi ta ngừng lại, chỉ 30 giây thôi, cũng đủ cho ta trấn tỉnh, suy nghĩ chính chắn, và cũng tạo cho đối phương một khoảng cách để họ có th́ giờ suy nghĩ như ḿnh. Trong mọi trường hợp, 30 giây là đủ để tạo ra một khoảng cách an toàn giữa hai bên.
3. Biết tôn trọng sự khác biệt.
Tập thói quen tôn trọng ư kiến của kẻ khác, cho dù khác với ḿnh, không có nghĩa là người ta hoàn toàn trật. Có nhiều đường dẫn đến La Mă, có nhiều đường binh, và, mọi người đều có quyền có ư kiến khác biệt. V́ thế, nên biết chấp nhận những điều mà ḿnh cho là không thể chấp nhận được.
4. Biết vị tha.
Thử đặt ḿnh vào chỗ đứng của người khác. Chúng ta không hoàn toàn biết hết những khó khăn hay những stress mà người khác phải trải qua. V́ thể nên gạt qua tất cả những phán đoán, tị hiềm, những đ̣i hỏi về người khác.
5. Biết rộng lượng và tế nhị.
Tất cả chúng ta, ai ai cũng đă từng nóng giận và mất b́nh tĩnh. Là con người, chúng ta giống nhau nhiều hơn là khác nhau. V́ thế nên bỏ qua, tha thứ, đừng gim trong bụng những ghen ghét trong tâm. V́ lẽ, nếu ta nuôi dưỡng những thù hận th́ chỉ có chính ḿnh sống và chịu đựng với những hận thù đó.
Thí dụ, tôi hay nguyền rủa những người chạy xe ẩu, nhưng nghĩ lại, trong ḷng xe của ḿnh, chỉ chính ḿnh nghe những lời nguyền rủa ấy, trong khi “cái thằng” chạy xe ẩu, nó “dọt” mất tiêu.
6. Không để tâm.
Không nên nghĩ là người khác cố t́nh chọc giận ḿnh. Thí dụ, một người nào đó nói một câu bâng quơ, hay “móc họng” mà ḿnh không thích, không nên tự ám chỉ là người ấy cố nói xấu ḿnh. Cho dù người ta có cố t́nh động chạm đến ḿnh đi chăng nữa, th́ cũng nên bỏ qua. Người khác có thể “chơi xấu” với ḿnh đó là chuyện của họ, nhưng thái độ phản ứng của ḿnh là của ḿnh, và ḿnh có thể kiềm chế được.
7. Nói ít và lắng nghe để hiểu nhiều hơn.
Đừng nên vội nhảy vào những chuyện tranh căi lôi thôi không hữu ích, mà hăy nên đứng ngoài ṿng và lắng nghe. Thường thường, yên lặng và b́nh tĩnh, trước khi nói, lời nói sẽ có “trọng lượng” nhiều hơn, và dễ làm lắng dịu bớt những xung đột.
8. Biết đối phó với stress.
Ai cũng bị stress và dễ nóng giận. Nên biết sắp xếp công việc để đừng bị stress. Và nếu có bị stress, nên lựa chọn những giải pháp lành mạnh như đi bộ ngoài trời, nghe nhạc, uống trà thay v́ uống rượu, ăn đồ ngọt, hay hút thuốc lá.
Nói chung, trong những năm qua, tôi đă cố gắng học tập, rèn luyện, vun xới cho ḿnh một vài điều như, tự nhắc nhở, ḿnh không thể kiểm soát hết mọt người, mọi vật, v́ mọi người và muôn vật luôn luôn xoay chuyển. Mỗi người có một lối sống, một quan điểm khác nhau cũng như những đám mây trôi muôn hướng, “cuốn theo chiều gió”. Tôi cũng tập không để nhập tâm những phiền hà v́ dẫu sao đi nữa, “nhân chi sơ tánh bản thiện”. Người khác có lúc khó chịu v́ cuộc sống của họ gặp những khó khăn, và sẽ có ngày chính ḿnh cũng rơi vào t́nh huống ấy.
Nên bỏ qua tất cả, “dĩ ḥa vi quư”. Thở. B́nh tĩnh mà sống.
Friday, March 16, 2018
21 Phương Thức Đơn Giản Giúp Bạn Sống Khỏe Mạnh Hơn Trong 2018
Năm 2018 gần kề, chắc hẳn nhiều người nghĩ đến những cách để cải thiện sức khỏe. Trang Business Insider vừa công bố 21 điều bạn có thể làm để cải thiện sức khỏe mà không tốn quá nhiều công sức.
1. Ăn trái cây thay v́ ăn bánh kẹo và đồ ngọt
Bánh kẹo có vị ngọt vừa chứa nhiều đường hóa học và thường có nhiều fructose corn syrup. Nhưng trái cây có vị ngọt v́ đường tự nhiên và loại đường này tốt cho sức khỏe do chứa nhiều chất xơ. Do đó ăn trái cây sẽ giúp bạn no lâu hơn v́ chất xơ giúp phân hủy lượng đường chậm hơn, cùng lúc, giúp cho hệ tiêu hóa.
2. Đi mua sắm khi bạn no bụng
Nhiều nghiên cứu cho thấy, tỉ lệ bạn mua những loại thức ăn có hại cho sức khỏe sẽ thấp hơn nếu bạn ăn no bụng trước khi đi mua thức ăn. Việc này giúp bạn tránh trường hợp mua những thức ăn không tốt v́ đói bụng ngay lúc đi chợ.
3. Học nấu ăn tại nhà
Nghiên cứu cũng cho thấy, kiêng ăn một số món nhất định lại khiến bạn thèm ăn món ấy hơn. Nhưng nghiên cứu cho thấy nấu ăn tại nhà lại có liên kết chặt chẽ tới việc ăn uống khỏe mạnh hơn và giúp bạn tiết kiệm chi phí ăn uống.
4. Uống cà phê đen
Nhiều nghiên cứu chứng minh rằng uống cà phê đen mang lại nhiều lợi ích sức khỏe, và thậm chí uống ba đến năm tách cà phê mỗi ngày cũng giúp bạn sống lâu hơn. Bạn cũng nên tránh thêm sữa, đường, và các loại pha chế có mùi vị nhằm tránh thêm đường và tối đa các lợi ích của cà phê.
5.Thay bơ (butter) bằng trái bơ (avocado) khi ăn cùng bánh ḿ
Trái bơ chứa nhiều chất béo có lợi cho sức khỏe và chứa nhiều chất potassium, magnesium, chất khoáng, vitamin C và E.
6.Thay bánh ḿ thông thường bằng bánh ḿ nguyên chất (whole wheat)
Bánh ḿ nguyên chất chứa nhiều chất xơ hơn bánh ḿ thường. Hơn thế nữa, chất xơ giúp bạn no lâu hơn, cùng lúc, giúp hệ tiêu hóa của bạn bằng cách giảm lượng đường hấp thu vào cơ thể.
7.Chọn chén và dĩa đựng thức ăn có màu trái ngược với màu thức ăn
Nếu muốn giảm khẩu phần ăn để giảm lượng calories, bạn nên chọn dĩa hoặc chén có màu trái ngược với màu thức ăn, theo nghiên cứu Journal of Consumer Research công bố năm 2012. Nghiên cứu này cho thấy, nhiều người nhận thấy rằng họ lấy khẩu phần ăn nhiều hơn khi màu của chén, dĩa trùng với màu của thức ăn.
Thế nên, nếu bạn muốn ăn thêm đậu th́ hăy nên chọn dĩa có màu xanh lá. Và nếu bạn muốn giảm các loại thức ăn chứa nhiều tinh bột, bạn nên tránh sử dụng các loại chén dĩa có màu trắng, vàng, hay cam.
8. Uống nhiều nước
Đây chắc hẳn là một lời khuyên bạn thường nghe thấy, nhưng uống nhiều nước mang lại rất nhiều ích lợi cho sức khỏe như giúp cân bằng lượng nước trong cơ thể và giúp bạn có nhiều năng lượng hơn. Một số chuyên gia dinh dưỡng cũng cho biết, uống nhiều nước giúp bạn giảm cân.
9. Đi bộ nhanh hơn
Theo một nghiên cứu năm 2013 của 40,000 người tản bộ, đi bộ nhanh không những giúp bạn đến đích nhanh hơn mà c̣n giúp bạn giảm tỉ lệ nhiễm bệnh.
10. Đậu xe xa hơn một chút
Đây là một trong những phương pháp đơn giản nhất để bạn vận động cơ thể. Đi bộ giúp bạn giảm calories, giúp bạn giảm căng thẳng, giúp xương săn chắc hơn, và cũng tốt cho năo bộ.
11. Dùng cầu thang
Đây cũng là một phương pháp đốt calories hiệu quả, cùng lúc, giúp bạn có cơ bắp chân khỏe mạnh hơn, khi bạn khá bận rộn và không có thời gian để đến pḥng gym.
12. Đứng bằng một chân khi đánh răng
Phương pháp này giúp bạn tập sự thăng bằng và giúp cải thiện sức khỏe, nhất là khi bạn cao tuổi.
13. Thường xuyên rửa tay
Rửa tay thường xuyên là cách pḥng bệnh hữu hiệu nhất v́ giúp diệt vi khuẩn và làm chậm tỉ lệ vi khuẩn lây lan.
14. Thường xuyên giặt ra giường
Ra giường lâu ngày không giặt là một “ổ” vi khuẩn khiến bạn dễ bệnh, theo một nghiên cứu của New York University. Hơn thế nữa, gối ngủ của bạn có thể là “nhà” của 16 loại nấm (fungus) khác nhau. Để tránh những loại vi khuẩn siêu nhỏ này xâm nhập vào cơ thể qua đường miệng hoặc mũi, các nhà khoa học khuyến cáo nên giặt mền, gối, và ra giường mỗi tuần.
15. Bôi kem chống nắng
Dù có mùi hơi khó chịu, nhưng bôi kem chống nắng là phương thức hữu hiệu nhất giúp bạn tránh bị ung thư da.
16. Đeo kính râm
Kính râm không chỉ đơn thuần là một vật phẩm thời trang mà c̣n giúp bảo vệ mắt bạn khỏi những tia UV. Bảo vệ mắt cũng quan trọng không kém bảo vệ da, thế nên bạn hăy đeo kính râm cắt cỏ trong vườn, đạp xe quanh khu phố, và cả chơi thể thao nếu có thể.
17. Dưỡng ẩm
Thường xuyên bôi kem dưỡng ẩm giúp da bạn không bị khô và bong tróc. Tuy vậy, kem dưỡng ẩm có nhiều loại và được dung cho mỗi mục đích khác nhau, do đó bạn cũng nên chú trọng đến loại kem dưỡng ẩm hiện tại của ḿnh xem có phù hợp với nhu cầu của bản thân không.
18. Thiền 30 phút mỗi ngày
Nhiều người thành đạt như người thành lập Panda Express, bà Oprah Winfrey, và nhiều nhân vật khác cho biết thường thiền mỗi ngày để thư giăn đầu óc. Ngoài ra, nghiên cứu cũng giúp bạn quản lư stress tốt hơn, tăng trí nhớ, và giúp giảm huyết áp.
Một số người thiền ít nhất 30 phút mỗi ngày, năm ngày mỗi tuần, trong ṿng một tuần, cho các nhà khoa học biết họ nhận thức hành động của họ tốt hơn.
19. Đọc sách
Không cần dùng mạng Internet, đọc sách là một phương thức giúp bạn trau dồi kiến thức và giảm stress hiệu quả. Một nghiên cứu cho thấy, khi bạn đọc một câu chuyện đầy cảm hứng của người khác, chính bạn cũng được truyền cảm hứng.
20. Đi ngủ đúng giờ, kể cả vào cuối tuần
Nếu bạn đi ngủ và thức dậy mỗi giờ khác nhau vào mỗi ngày trong tuần, cơ thể của bạn có thể bị rối loạn giấc ngủ. Điều này khiến bạn khó ngủ hơn khi bạn cần ch́m vào giấc ngủ. Thế nên, ngủ nướng vào buổi trưa chủ nhật có thể khiến bạn khó ngủ hơn vào ban đêm.
21. Tắt hẳn điện thoại di động khi có thể
Tránh thường xuyên xài di động giúp bạn thư giăn đầu óc một cách tốt hơn, nhất là trước khi đi ngủ, v́ ánh sáng từ điện thoại có thể làm gián đoạn sóng năo và khiến bạn khó ngủ.
Monday, October 26, 2020
8 Loại Cá Giàu Dinh Dưỡng
Cá hồi, cá cơm, trích, rô phi... giàu protein, vitamin, khoáng chất, omega-3, tốt cho sức khỏe con người.
Cá hồi
Thịt cá hồi chứa hàm lượng lớn protein, axit béo omega-3, vitamin B, D và các khoáng chất thiết yếu. Để tránh làm mất đi những vi chất bổ dưỡng, người ta chế biến cá hồi thành sushi, chiên hoặc nấu lẩu.
Cá rô phi
Cá giàu protein, ít chất béo, mức thủy ngân thấp nhất trong các loài cá nên phù hợp với trẻ em trên hai tuổi, phụ nữ mang thai hoặc cho con bú. Trong 100 g cá có 26 g protein và chỉ chứa 2 g chất béo.
Cá ṃi
Cá ṃi là một loài cá nhỏ, màu trắng, vảy nhỏ, da bóng nhẫy. Dù kích thước nhỏ nhưng cá ṃi chứa một lượng lớn omega-3, vitamin B12, D và canxi, DHA giúp cải thiện trí nhớ ở người cao tuổi. Cá ṃi đóng hộp có chứa đầy đủ chất dinh dưỡng bởi trong hộp cá có đủ xương và da cá.
Cá trích
Cá trích nhiều selen, vitamin B12, vitamin D, sắt và chất chống oxy hóa. Loại cá này c̣n được gọi là "cá béo" bởi dầu trong cá có chứa nhiều axit béo omega-3 có lợi cho trí năo.
Cá thu Đại Tây Dương
Loại cá này giàu protein, niacin, selen, magie, sắt, kali, nhiều vitamin D giúp tăng cường miễn dịch. Cá thu thường được hun khói hoặc đóng hộp, người dùng có thể phi lê cá thu tươi để chế biến món nướng.
Cá cơm
Cá cơm là một loại cá béo nhỏ cung cấp một lượng đáng kể EPA và DHA omega-3. Loại cá này có hàm lượng thủy ngân thấp nên được đánh giá là một trong những lựa chọn lành mạnh và an toàn cho mọi người.
Cá hồi cầu vồng
Thịt cá chứa hàm lượng protein cao và giàu omega-3. Trong 85 g cá chứa khoảng 17 g protein. Cá hồi cầu vồng nuôi thường an toàn hơn loại cá tự nhiên bởi hàm lượng tồn dư các chất độc hại ngoài biển sẽ được giảm đáng kể.
Cá ngừ
Trong 100 g cá chứa 184 kcal, 30 g protein, canxi 10 mg, magie 64 mg và các loại vitamin A, B, B6. Cá ngừ tươi hay cá ngừ đóng hộp đều vẫn giữ được vị ngon và giá trị dinh dưỡng.
Ảnh Hưởng Của Âm Nhạc Và Năo Bộ - Bác Sĩ Hồ Ngọc Minh
Những em bé 1 và 2 ngày tuổi được nghe nhạc ngay trong bệnh viện. (H́nh: Getty Images)
Tại sao âm nhạc có thể làm cho người nghe có lúc trầm lắng, lúc khác lại phấn chấn, và nhiều khi tạo những nhịp cầu kết nối giữa những tâm hồn, những nhịp đập của con tim với nhau?
Có bao giờ bạn thắc mắc v́ sao khi nghe một giai điệu, một ca khúc nào đó chợt thấy ḷng ḿnh xốn xang khó hiểu? Hầu như mọi người chúng ta đều trải nghiệm qua một vài lần như thế, cho dù, tự phân loại ḿnh, vào diện không biết ǵ về âm nhạc cả.
Âm nhạc có thể giúp ta hồi phục những tổn thương về tâm hồn lẫn thể xác, giúp ta vận động thể dục thể thao, hay làm việc với năng suất cao hơn. Và có khi, có khả năng làm cho hệ thống thần kinh hồi phục sau khi bị chấn thương.
Là một bác sĩ y khoa, lại yêu âm nhạc, tôi xin đơn cử một số ư tưởng về hiệu ứng của âm nhạc và năo bộ con người.
Âm nhạc là phương cách truyền đạt tư tưởng với nhau, đi trước cả sự phát triển của ngôn ngữ loài người. Hăy tưởng tượng, những nhóm người tiền sử xa xưa, cho dù chưa biết nói, nhưng có thể sáng chế ra những dụng cụ tạo ra âm thanh rất thô sơ để liên lạc với nhau. Từ âm nhạc, ngôn ngữ dần dần h́nh thành với những phát âm u ơ, trọ trẹ. Ví dụ, ta có thể nh́n thấy quá tŕnh phát triển của âm nhạc và ngôn ngữ của nhân loại được thu ngắn lại với tiến tŕnh phát triển ngôn ngữ của một em bé. Nghiên cứu cho thấy, trước khi chào đời, em bé đă biết nghe và phản ứng với âm nhạc. Nếu được nghe nhạc, sự phát triển về ngôn ngữ của em bé ấy sẽ dễ dàng hơn sau nầy.
Âm nhạc bao gồm nhịp, điệu và giai điệu. Có thể nói nhịp là cơ bản, có khi c̣n quan trọng hơn cả điệu và giai điệu. Chỉ cần một chuỗi tiếng trống, tiếng chiêng, hay tiếng muỗng nĩa gơ lên nhau, tạo nên một khuôn mẫu lập đi lập lại cũng đủ gọi là âm nhạc. Không tin, bạn thử lên YouTube t́m nghe những “nghệ sĩ đường phố,” ngồi gơ thùng rất ư là tuyệt vời. Dựa trên nhịp, những điệu như fox, valse, rock, slow rock… được xây dựng. Cuối cùng nhịp và điệu chuyên chở giai điệu (melody) đến người nghe. Cũng có khi giai điệu được phát sinh trước, nhưng giai điệu sẽ không có hồn nếu không có nhịp và điệu đi kèm, và c̣n phải “đúng điệu” nữa.
Năo bộ con người thường có thói quen nhận diện những khuôn mẫu lập đi lập lại, và lâu lâu, lại thích những đột biến, để tạo ra những cảm xúc đột ngột. Cũng v́ vậy, người nhạc sĩ, để thoả măn hiếu kỳ của người nghe, có khi phá lệ, đi ngoài những quy luật của âm nhạc, như dùng “nhịp chỏi,” dùng hợp âm lạ, hay tạo những “cao trào bất ngờ.”
Về “nhịp chỏi,” nhạc sĩ có thể đảo phách, thay v́ thường là phách mạnh đi trước, nhưng một số nhịp lại đi ngược phách.
Về cao trào, thay v́ để “cao trào” vào đoạn giữa bài, bài nhạc lại chấm dứt ngay ở cao trào. Ví dụ, thay v́ viết một bài nhạc theo kiểu A1, A2, B, A3, ở đây A là phiên khúc, B là điệp khúc, một số bài nhạc được viết theo kiểu A1, A2, B1, B2 hay A, B, C hoặc A, B, C, D. Một số bài nhạc khác, ví dụ như các bài Barber’s Adagio for Strings, Tiësto’s Adagio for Strings, một cổ điện, một hiện đại, có thể nghe trên YouTube, lại cứ xoay tṛn, lập đi lập lại ở đoạn cao trào, dường như không chấm dứt.
(H́nh minh họa: Getty Images)
Một điểm khác nữa, là về hợp âm, dùng để hỗ trợ cho giai điệu, nhưng có khi lại giúp để tạo ra giai điệu. Chúng ta thường nghe nói hợp âm ṿng, trong đó “hệ thống hợp âm” được đi theo một tứ tự “tuần hoàn,” một số bài nhạc lại được viết với những biến chuyển hợp âm rất bất ngờ, phá lệ.
Nhiều bài nhạc, tuy không phải là nhạc sĩ, nhưng khi nghe, cho dù là lần đầu, ta vẫn có thể đoán được câu kế tiếp sẽ ra sao. Tiêu biểu là loại nhạc Bolero của Việt Nam. Loại nhạc nầy dễ đi vào ḷng người cũng v́ tính chất bất biến, dễ nhớ, dễ cảm nhận, và dễ… thương. Những bài nhạc thuộc loại êm đềm, theo đúng quy luật của âm nhạc như thể loại nhạc tiền chiến của Việt Nam, dễ cho ta những lắng dịu về tâm hồn, an b́nh v́ không tạo ra những xáo trộn. Những khi khác, ta lại thích những đột phá bất ngờ như loại nhạc trẻ. Ví dụ khi nghe nhạc của Freddie Mercury, thể hiện trong phim Bohemian Rhapsody, người nghe sẽ thấy kích thích v́ những đột biến về cả giai điệu và nhịp điệu. Những đột biến bất ngờ ở cao trào ấy, khiến năo bộ tiết ra các chất tín hiệu thần kinh kích thích sự sung sướng như dopamin, c̣n gọi là “phê.”
Nhạc sĩ và những người nghiên cứu về nhạc đều đồng ư rằng, năo bộ con người không thể nhận ra hay phân biệt được điệu nhạc, ví dụ như valse hay “x́-lô,” nhưng lại bị tác động và cảm ứng bởi nhịp, như 2/4, 3/4 hay 4/4 chẳng hạn. Trung tâm năo bộ chuyên kiểm soát về sự vận động, co thắt của bắp thịt, cũng chính là trung tâm cảm nhận và phân tách được nhịp. Đó là lại sao những điệu vũ được xây dựng trên nhịp là chính. Học khiêu vũ, ta phải học bước theo nhịp, trước khi học về điệu.
Suy luận cho kỹ, cơ thể con người được xây dựng trên nền tảng của những nhịp và điệu, biểu hiện qua những ṿng tuần hoàn của sự sống. Và đó cũng là lư do tại sao, con người thường không thể lư giải được “nhịp đập con tim,” nhịp co thắt của mạch máu, nhịp thở, và những cơn sóng của tâm hồn. V́ thế, tất cả những nhịp, và điệu của nội tâm có thể cộng hưởng với nhịp và điệu của âm nhạc một cách dễ dàng, tự nhiên.
Thí dụ, nghe nhạc êm dịu khi tâm hồn bị xáo động làm cho tâm tư trầm lắng, nhịp tim chậm lại, và nhịp thở sâu hơn, chỉ v́ năo bộ con người có khuynh hướng ḥa đồng với nhịp và điệu của âm nhạc với nhịp và điệu của nội tâm, làm cho toàn bộ hệ thống đi chậm lại. Nghiên cứu cho thấy những hormone về stress như cortisol sẽ giảm đi khi nghe nhạc êm dịu, và đầu óc dễ tập trung, năng suất làm việc cao hơn.
Tuy không may mắn được huấn luyện âm nhạc một cách “chính quy,” tôi cũng tập tành sáng tác nhạc. Nhiều nhạc sĩ đàn anh thường phê b́nh, lối viết nhạc của tôi rất “phóng túng.” Thật ra, những đột biến về hợp âm, những cao trào phá lệ, hay những nhịp chỏi mà tôi sử dụng chỉ v́ t́nh cờ, lười biếng, và nhiều khi chỉ v́ dốt nhạc mà thôi.
Ngoài ra, tôi vẫn thích nghe nhạc trong pḥng mổ. Nghiên cứu cho thấy bệnh nhân thường có cảm giác an b́nh hơn, cần ít thuốc mê hơn, và ngược lại bác sĩ cũng dễ tập trung tư tưởng, ít bị sai sót trong khi giải phẫu.
Một người bệnh nhân của tôi, gốc người Ư, sau 18 năm, cho tôi biết cậu con trai mà tôi giúp chào đời nhờ phương pháp thụ tinh nhân tạo, bây giờ là một nhạc sĩ, cho dù trong gia đ́nh không có ai có năng khiếu âm nhạc cả. Tôi trả lời, có thể, v́ tổ phụ của cậu ấy là một nhạc sĩ bên Ư, mà cũng có thể, v́ khi cấy phôi, cậu ấy được cùng tôi nghe nhạc cổ điển!
Tương lai khi bạn già đi, bạn mong đợi ai? Cùng nghe những lời thật tâm từ một nhóm bạn già.
Người già mong đợi vào ai? Bản thân, bản thân, câu trả lời vẫn chỉ có thể là bản thân.
Có một chiếc nồi của riêng ḿnh, trước lúc chết tuyệt đối không được vứt bỏ, có một người vợ, hăy tận tâm đồng hành, có một cơ thể, hăy bảo trọng thật tốt; có một trạng thái tốt, hăy tự tạo niềm vui cho chính bản thân ḿnh!
Già rồi, chúng ta đă già rồi! Chỉ là sức khỏe vẫn c̣n tốt, đầu óc c̣n tỉnh táo, người già, mong đợi ai! Để bàn về chuyện này cần phân ra vài giai đoạn.
Giai đoạn đầu tiên
Sau khi nghỉ hưu độ 60-70 tuổi cơ thể c̣n tốt, có điều kiện. Thích ăn ǵ th́ ăn nhiều một chút, muốn mặc ǵ th́ mặc nhiều một chút, muốn vui chơi th́ cứ mặc sức vui chơi. Đừng tiếp tục hà khắc với chính ḿnh, quăng thời gian thế này không c̣n nhiều, cần trân trọng nắm giữ. Luôn giữ trong ḿnh một khoảng tiền, giữ lại ngôi nhà, sắp xếp sẵn đường lui cuối đời.
Kinh tế của con mạnh là nỗ lực của các con, người con hiếu thuận là ḷng cảm ân đối với phụ mẫu. Chúng ta không từ chối nhận tài trợ, chúng ta cũng không nên từ chối sự hiếu thuận từ các con. Nhưng cũng vẫn phải dựa vào bản thân ḿnh là chính, tự an bài cuộc sống của ḿnh.
Giai đoạn thứ hai
Sau năm 70 tuổi không bệnh không tật, cuộc sống vẫn có thể tự chăm sóc bản thân, điều này không phải vấn đề to tát ǵ, nhưng lúc này đây đă thực sự ư thức, bản thân già thật rồi, dần già thể lực và tinh lực đều không c̣n được như trước, phản ứng càng ngày càng tệ hơn, ăn uống chậm chạp – tránh bị nghẹn, đi đứng từ từ – tránh bị ngă. Bạn không thể tiếp tục dũng cảm, cần để ư chăm sóc bản thân!
Đừng tiếp tục quản này quản này, quản con quản cái, quản cả đời thứ ba, thật ra bạn đă quản cả một đời người, ích kỷ một chút, quản tốt bản thân ḿnh là được rồi, mọi thứ cần kiếm chế mức độ vừa phải, giúp quét dọn, cố gắn giữ ǵn sức khỏe của chính ḿnh duy tŕ lâu thêm một chút. Hăy cho chính ḿnh thời gian để có thể sống độc lập càng lâu càng tốt sẽ tốt hơn so với cuộc sống cầu người.
Giai đoạn thứ ba
Khi sức khỏe kém đi, cần có sự trợ giúp từ người khác! Nhất định phải được chuẩn bị kỹ lưỡng, tuyệt đối hầu hết mọi người sẽ không thể lường trước ải này. Cần điều chỉnh tâm trạng, để thích ứng. Sinh lăo bệnh tử là thường thái đời người nhất định phải đối mặt. Đă là giai đoạn cuối cùng trong cuộc đời chẳng có ǵ đáng sợ hăi, khi đă có sự chuẩn bị bản thân sẽ không quá buồn tuổi.
Hoặc đi vào viện dưỡng lăo hoặc thuê bảo dưỡng chăm sóc tại nhà, tùy vào khả năng,mà bố trí thích hợp, mọi thứ đều luôn có cách giải quyết, nguyên tắc là không để mặc con cái lo liệu, đừng tạo cho con trẻ thêm quá nhiều gánh nặng tâm lư, việc nhà, kinh tế. Bản thân tự khắc phục nhiều một chút, cả đời bươn trải có những đau khổ và khó khăn nào chúng ta chưa từng trải qua, tôi tin rằng cuộc hành tŕnh cuối đời chỉ cần b́nh tĩnh chúng ta có thể vượt qua một cách dễ dàng.
Giai đoạn thứ tư
Khi tinh thần tỉnh táo, nhưng bệnh lư không cách nào chữa khỏi, cuộc sống hoàn toàn tồi tệ, chúng ta nên dũng cảm đối mặt với cái chết, kiên quyết không để gia đ́nh,người thân và bạn bè lăng phí thời gian tiền bạc vô ích để giúp chung ta giành lại cuộc sống với tử thần.
Tóm lại, cho dù bạn thọ lâu đến mức nào, cuối cùng cũng là một con người, câu nói này tuyệt nhiên không bi ai, không khủng khiếp, tất cả phụ thuộc vào cách sắp xếp cuộc sống của bạn, để xem bạn có phải là người có một tâm lư trưởng thành. Cảm thấy xứng đáng th́ hăy hành động ngay, đừng quên, kiếp người chỉ có một lần, bắt gặp niềm vui và hạnh phúc, th́ đùng bao giờ để dành lại kiếp sau.
Cảm nghĩ: Những người bạn già hăy cùng ghi nhớ! Đời trước chúng ta hiếu thuận phụ mẫu,nhưng đến thế hệ sau lại bị bỏ rơi, tuyệt đối đừng bao giờ oán trách “Người trên thiên đàng, tiền trong tài khoản”, nào là “một người quá đỗi cô độc”, “già rồi, chẳng có ai chăm sóc.” … Điều này sớm đă trở thành suy nghĩ lỗi thời của thế hệ ngày nay.
V́ Sao Người Xưa Nói: Mọi Bệnh Tật Đều Khởi Phát Từ Trong Tâm?
Rốt cuộc, hết thảy bệnh tật trên đời đều là tâm thái của bạn gây nên cả. Phải làm thế nào để cải biến tất cả đây?
Tâm thái của bạn chính là chủ nhân của cơ thể. Hoàn cảnh không trói buộc con người, mà là con người ta tự buộc chặt ḿnh vào trong hoàn cảnh.
1. Tâm niệm và bệnh tật là có quan hệ trực tiếp với nhau
Tâm hồn có tổn thương, có vấn đề th́ sẽ biểu hiện ra ngoài thân thể. Rất nhiều bệnh tật trên thân thể chỉ là giả tướng. Giống như chúng ta chỉ có thể nh́n thấy được h́nh dạng của quả, chứ không biết được hạt giống gieo xuống từ khi nào và ở đâu, rồi lại nảy mầm kết trái ra sao.
Bệnh tật có tâm niệm trong đời này, c̣n có nhân duyên, quan niệm, của những đời trước. Hăy để cho mỗi một niệm đều chan chứa t́nh thương. Trong t́nh yêu thương đó không có đau ḷng, sợ hăi, phẫn nộ, mà chỉ có b́nh thản, hài ḥa. Học cách yêu thương để thân thể trở thành đồng hồ đo của t́nh thương, để tâm hồn tỏa ra ánh sáng lương thiện vốn có!
Đời người, mỗi một cảm xúc đều là một cái hộp tối của tâm hồn. Đời người, mỗi một trạng thái đều là hiển hiện của tâm linh. Đó cũng chính là góc khuất của tâm t́nh mà người ta hay nói đến.
Con người ta một khi sinh ra tâm trạng tiêu cực trong suốt khoảng thời gian dài, rất mau chóng sẽ chiêu mời bệnh tật. Có những người sợ hăi quá độ, kết quả có thể dẫn đến các chứng bệnh thần kinh. Lại có những người tâm oán hận rất lớn mạnh, sẽ chiêu mời các loại tai họa.
2. Xin hăy ghi nhớ rằng, lực lượng tự nhiên là vô cùng to lớn
Nó vốn không sợ bạn cứng rắn đến đâu, chỉ sợ bạn luôn hiền lành, khiêm nhường. Phàm những người có tâm oán hận quá nặng, vận mệnh trong đời phần lớn đều sẽ đau khổ bi thảm. Phàm những người hiền lành, khiêm nhường, vận mệnh cuộc đời phần nhiều sẽ tốt lành. Sống theo đạo trời, một đời b́nh yên là vậy.
Tâm oán hận sâu nặng chính là căn nguyên của mọi khổ nạn trong đời. Hăy cố gắng loại bỏ nó đi. Đời người nếu sinh khởi một niệm tâm oán hận, sau này thế nào cũng sẽ có người tức giận với bạn, hoặc khiến bạn tức giận. Con người ta nếu như ngày nào cũng như vậy th́ quả là phiền phức rồi. Rác rưởi tích tụ nhiều rồi, tai họa trong đời ắt sẽ giáng xuống.
Nếu như một đời này của chúng ta luôn thích nóng giận, thế th́ sẽ cứ luôn mắc bệnh. Hăy luôn tự nhắc nhở bản thân: “Ḿnh không nên cứ luôn tức giận như thế!“. Vậy th́, mọi thiếu sót của bản thân đều sẽ dần dần được hóa giải. Hăy nhớ rằng, nếu đời người thật sự học được cách sám hối th́ nhất định có thể cải biến vận mệnh của ḿnh.
Nếu chúng ta bớt nóng giận, sau này những việc khiến ta tức giận cũng sẽ ít đi. Đồng thời, người khác cũng sẽ ít chọc giận bạn hơn. Trường khí đen bẩn trong thân thể bạn tự nhiên sẽ giảm bớt đi, đau nhức trong thân thể cũng sẽ thuyên giảm đi rất nhiều. Vận mệnh đời người cũng sẽ theo đó mà phát sinh thay đổi.
3. Người ta trong đời luôn phải học cách nhận thức bản thân
Đây là năng lực giác ngộ cá nhân vô cùng quan trọng. Ai có thể t́m ra được càng nhiều thiếu sót của bản thân th́ năng lực giác ngộ của người đó càng mạnh. Người nào cứ măi t́m kiếm khuyết điểm của người khác th́ si mê của người đó càng sâu. Người tu Đạo không nh́n vào chỗ thiếu sót của người khác, mà chỉ nh́n vào chỗ thiếu sót của bản thân.
Vào thời thượng cổ, người người đều tu Đạo, người người đều tu tâm, con người thời đó hầu như đều có thể sống đến hơn trăm tuổi. Về điều này, trong “Hoàng Đế Nội Kinh” đều có ghi chép rơ ràng. Hiện tại, một đời này của chúng ta, phần nhiều đều sống không được thoải mái lắm.
Rất nhiều người hàng ngày đều đang bới t́m khuyết điểm của người khác, hễ gặp chuyện th́ cứ luôn oán trách người khác, trước nay không chịu nh́n lại bản thân ḿnh. Ngày ngày luôn nghĩ đến việc tranh đấu tính kế người khác, họ không biết rằng người thích tranh tới tranh lui cuối cùng đều chỉ là công dă tràng.
Tâm t́nh của người ta có thể làm lợi muôn vật, thay đổi vạn vật. Tâm trạng của người ta có thể nuôi dưỡng sinh mệnh của chính ḿnh. Tâm trạng người ta rối bời rồi th́ thân thể của người đó sẽ mắc bệnh. Thân thể của chúng ta là đồng hồ đo của linh hồn. Tiếc thay chúng ta trước nay lại không hề hay biết, cũng thật đáng buồn thay!
Trong bộ y kinh “Hoàng Đế Nội Kinh”, người xưa từ sớm đă vén mở những quy luật thân tâm đơn giản như vậy: “Vui vẻ tổn thương tim“, “vui vẻ th́ khí tŕ hoăn“, vui mừng quá độ thường th́ không c̣n chút sức lực. “Giận tổn thương gan“, “giận th́ khí sôi trào lên“, vậy nên người xưa có câu “giận dựng đứng cả tóc gáy“. “Buồn th́ hại phổi“, “buồn th́ tinh thần sa sút“, khóc đến bi thương cực độ, con người ta sẽ bị sốc choáng. “Lo nghĩ nhiều tổn thương lá lách“, “nghĩ nhiều th́ khí ứ đọng“. Hay như: “Lo sợ th́ hại thận“, “lo sợ th́ khí huyết tụt giảm“.
4. Biết rơ tính cách của bản thân chính là biết rơ bệnh tật của ḿnh
Phàm là người dễ bị kích động, chẳng mấy ai có được trái tim khỏe mạnh. Mạch máu đầu năo thông thường cũng sẽ lưu thông không được tốt.
Phàm là người hay tức giận, rất dễ mắc các bệnh tuyến giáp trạng, gan cũng sẽ không được tốt.
Phàm là những người thích phân cao thấp, không chịu nhận thua, phần nhiều xương cổ không được tốt.
Phàm là những người nhát gan sợ sệt, thận tạng thông thường sẽ không được tốt.
Phàm là những người hay đa nghi, thường có vấn đề về tuyến tụy.
Phàm là những người không có chủ kiến, đầu óc thường hay mơ hồ.
Phàm là những người hay tức giận trong lúc làm việc, thường có vấn đề xung quanh bờ vai.
Phàm là những người mà con cái không nghe lời, thường thường có vấn đề nơi các khớp chân.
Phàm là những người chăm chỉ nghiêm túc, phần đông trông khá là gầy g̣.
Phàm là những người chấp nhận được th́ cứ chấp nhận, thích tích cóp từng chút một, không có tinh thần cầu tiến, rất dễ bị béo ph́.
Phàm là người hay lo lắng, tim dễ đập mạnh, phần nhiều mắc các bệnh cao huyết áp.
Phàm là người sợ áp lực, phần nhiều dễ mắc chứng huyết áp thấp.
Phàm là những người đặc biệt thích sạch sẽ, da dẻ thường không được tốt, tỳ vị cũng không được khỏe.
Phàm là người đau khổ quá độ, phần nhiều tuyến tụy không được tốt, lưng cũng không được tốt, rất dễ có cảm giác nhức mỏi.
Phàm là người hay buồn bực, phần nhiều dễ bị ngứa ngáy trên người.
Phàm là những người cảm thấy đời người quá gian nan, thường thường khi đi đứng hành động cảm thấy đặc biệt khó khăn.
“Tướng” do tâm sinh, “bệnh” do tâm khởi, vậy nên các loại bệnh tật, suy cho cùng đều là do tâm thái bạn dẫn khởi cả! Muốn cải biến cơ thể, đổi thay vận mệnh, đừng chỉ tập trung vào biểu hiện bề ngoài. Uống mười thang thuốc chẳng bằng cười một nụ cười sảng khoái. Thay đổi thái độ, nghĩ tích cực hơn, sống an lạc, nhẹ thân tâm, đạo trường sinh chẳng phải đó sao?
Saturday, October 10, 2020
Bàn Chân Là “Con Tim Thứ Hai” Của Cơ Thể
Ảnh hưởng của chân lên các cơ quan khác trong cơ thể (nguồn: internet)
Hàng ngày bạn tiêu tốn thời gian để dưỡng da, tập thể thao, thiền, yoga…với mục đích giữ ǵn cơ thể khỏe mạnh nhưng lại bỏ quên đôi chân, nơi chịu toàn bộ trọng lượng cơ thể của cả ngày.
Chân được ví như con tim thứ hai của cơ thể. Theo Đông y tất cả các huyệt ở chân đều ảnh hưởng đến các cơ quan khác với vô số đầu dây thần kinh nối liền với năo. Tất cả máu lưu thông trong cơ thể đều đi qua mạng mạch máu dưới chân. Bảo vệ đôi chân là bảo vệ sức khỏe của cơ thể. Nếu khí huyết lưu thông tốt , cơ thể sẽ mạnh khoẻ và tránh được bệnh tật. Mà chân lại là nơi giao nhau của rất nhiều kinh mạch, tập trung nhiều huyệt đạo, nên giữ cho khí huyết lưu thông ở chân rất quan trọng.
Bài viết này sẽ hướng dẫn cho bạn một số cách giúp khí huyết lưu thông ở chân một cách hiệu quả.
1. Để bàn chân được tự do
Hàng ngày khi đi làm, đi học, bàn chân đều được bọc kín trong tất, giày làm mồ hôi ứ đọng, các ngón chân không được vận động thoải mái, khí huyết cũng ứ trệ khó lưu thông. Vậy nên khi có cơ hội hăy để chân trần được thông thoáng, giúp bạn mang lại cảm giác dễ chịu hơn và ngăn ngừa được các bệnh ở chân như nấm, nhiễm khuẩn.
Lúc ở nhà, nên đi chân trần, như vậy các ngón và cơ bàn chân có cơ hội vận động, giúp cơ thể bám chắc trên nền đất. Điều này rất quan trọng v́ chân là nơi chịu lực của cơ thể, một bàn chân mềm yếu th́ tướng đi sẽ không đẹp, đi và đứng lâu dễ mỏi.
Theo Trung y, khi chân trần tiếp đất cũng là lúc cơ thể và mặt đất cân bằng âm dương, giúp cơ thể giải phóng những khí dương dư thừa và bổ sung tính âm c̣n thiếu.
2. Ngâm chân bằng nước ấm
Chân có hệ thống mạch máu phức tạp và dày đặc, là nơi phần lớn máu của cơ thể tập trung để trao đổi chất độc và đi ngang qua. V́ vậy chân được mệnh danh là trái tim thứ hai, tuy nhiên trái tim này ở xa trung tâm và dễ bị nhiễm lạnh nhất. Ban đêm nếu chân lạnh, ḍng máu lưu thông từ chân trở về tim sẽ mang khí lạnh khiến cơ thể dễ nhiễm bệnh, và làm tim tiêu hao năng lượng để sưởi ấm máu.
V́ vậy ngâm chân bằng nước ấm vào ban đêm chính là cách tốt nhất để bảo vệ sức khoẻ cho cơ thể, nhất là những ngày đông lạnh hay lúc cơ thể bị cảm lạnh. Nước ấm giúp mạch máu nỡ ra, giúp cơ thể trao đổi chất được nhiều hơn.
Cách thức: Ngâm chân với lượng nước ấm vừa phải từ 40-50 độ C, nước ngang mắt cá chân , ngâm từ 5-10 phút trước khi đi ngủ. Có thể rắc 1 chút muối, có tác dụng diệt khuẩn, sẽ giúp làm sạch bề mặt da và các khoé móng. Sau khi ngâm nhớ lau thật khô bàn chân cũng như khoé móng.
Ngâm chân bằng nước ấm (nguồn: internet)
3. Tắm nắng cho chân
Cũng giống như ngâm chân bằng nước ấm, tắm nắng cho chân cũng là một biện pháp tuyệt vời để sưởi ấm cơ thể, giúp khí huyết lưu thông, trao đổi chất hiệu quả. Sáng sớm hoặc chiều tà là khoảng thời gian tuyệt nhất để tắm nắng.
Bạn hăy cởi hết giày tất, để hai bàn chân về hướng mặt trời sưởi nắng 20-30 phút, các chuyên gia cho rằng đây là biện pháp tắm trần cho chân. Điều kỳ diệu của biện pháp này là làm cho tia tử ngoại trong ánh nắng mặt trời trực tiếp chiếu rọi vào ḷng bàn chân, thúc đẩy toàn thân trao đổi chất, tăng nhanh tuần hoàn máu, nâng cao hoạt lực cho các cơ quan nội tạng, làm cho chức năng của các bộ phận trong cơ thể được phát huy dồi dào.
Cách này có hiệu quả chữa trị khá tốt đối với các bệnh như huyết áp thấp, thiếu máu, viêm mũi, bệnh c̣i xương v.v.
4. Massage chân
Như đă tŕnh bày ở trên, chân là nơi tập trung của hầu hết các đường kinh mạch lớn của cơ thể, và tập trung nhiều huyệt quan trọng bổ trợ cho ngũ tạng. Vậy nên xoa bóp, bấm huyệt giúp kinh mạch lưu thông, có thể gián tiếp điều chỉnh những bất ổn hay thiếu xót trong cơ thể, tránh được bệnh tật.
Cách làm cụ thể là mỗi lần rửa chân th́ massage toàn bộ phần chân 1-2 lần, mỗi lần khoảng 30-40 phút.
Ngâm chân bằng nước ấm (nguồn: internet)
5. Vận động ngón chân tốt cho bao tử
Các nhà y học Nhật bản gần đây đă nghiên cứu và phát hiện, thường xuyên vận động ngón chân có thể làm mạnh khỏe bao tử. Lư luận kinh lạc cho rằng, kinh lạc của dạ dày là nằm giữa ngón chân thứ 2 và thứ 3, nguồn huyệt của bao tử cũng nằm ở vị trí đốt ngón chân. V́ vậy, chúng ta nên luyện tập ngón chân thứ 2 và thứ 3 giúp 2 ngón có tính đàn hồi, linh hoạt. Ngoài ra, người có chức năng bao tử mạnh, khi đứng thẳng th́ ngón chân cũng bám rất chắc. Người có chức năng dạ dày yếu th́ nên thường xuyên luyện tập các ngón chân.
Cách làm rất đơn giản mỗi ngày bất cứ khi nào rảnh bạn cho các ngón chân cử động, dùng 2 ngón thứ 2 và 3 gắp đồ… Cứ luyện tập dần dần như vậy chức năng của bao tử sẽ mạnh dần lên.
6. Đấm chân luyện tập sức khỏe
Sau mát xa, ngâm chân nước ấm th́ đấm chân cũng là 1 cách tác động lên các huyệt đạo, giúp khí huyết lưu thông.
Dùng một cây gậy đấm lưng đấm nhẹ lên ḷng bàn chân, mỗi lần khoảng 50-100 cái, làm cho chúng ta có cảm giác nhức, tê, nóng, sưng, lần lượt đấm từ chân trái rồi chân phải. Thông qua đấm chân để kích thích hậu tố thần kinh dưới chân, thúc đẩy tuần hoàn máu, có thể đạt được hiệu quả khỏe mạnh và pḥng chống bệnh tật.
7. Lắc chân giải tỏa mệt mỏi
Nằm ngửa, hai chân nhắc lên cao, sau đó lắc đi lắc lại hai chân, cuối cùng chuyển động một cách có tiết tấu giống như đạp xe đạp, mỗi lần làm từ 5-6 phút. Cách này có thể thúc đẩy toàn thân tuần hoàn máu, giải tỏa cảm giác mệt mỏi.
8. Cọ xát chân thư giăn gân cốt
Bỏ giày, đặt một vật h́nh tṛn to như quả bóng tennis vào ḷng bàn chân, chuyển động qua lại 1-2 phút, như thế có thể giúp cho chúng ta pḥng chống chuột rút ở chân hoặc mệt mỏi quá độ.
Massage chân bằng bóng tennis (nguồn : internet)
9. Ấm chân pḥng bệnh
Hàn lạnh bắt đầu từ chân, cho nên mùa đông chúng ta phải đặc biệt chú ư. Ḷng bàn chân cách xa tim, lượng máu cung ứng ít, bề mặt có liên kết với thần kinh của đường hô hấp trên, đặc biệt là có liên kết chặt chẽ với niêm mạc mũi. V́ vậy không nên xem nhẹ giữ ấm cho chân, nếu không sẽ dễ bị cảm, trúng gió. Nếu bạn bị nghẹt mũi, cảm lạnh, có thể dùng dầu gió thoa một ít ở ḷng bàn chân, cũng là 1 cách giữ ấm và chữa bệnh hiệu quả.
10. Chăm sóc chân đuổi bệnh
Móng chân chỉ cần một chút là có thể bong ra khỏi ngón và vùng đó có thể sẽ bị viêm nhiễm do vi khuẩn. Để tránh trường hợp này chúng ta có thể thường xuyên cắt móng chân để tránh móng chân bị găy đột ngột. Ngoài ra, khi cắt móng chân không nên để móng chân nhọn, hai bên móng cũng không nên cắt quá ngắn, nếu không móng chân sẽ châm vào da và ảnh hưởng đến sự phát triển của thịt móng phía trong.
Qua 10 phương pháp đơn giản trên bạn đă có thể chăm sóc bàn chân để cơ thể khỏe mạnh. Hăy nhớ kiên tŕ và bền bỉ để có được hiệu quả tốt, ngoài ra cách đơn giản nhất để bảo vệ chân là không nên đứng quá lâu, massage chân trước khi đi ngủ.
Chúc bạn luôn có 1 sức khỏe tràn trề.
Tại sao chúng ta cần ngủ? Tại sao lại “phí phạm” đến 8 giờ quư báu, 1/3 cuộc sống để ngủ? Câu trả lời thoạt nghe khá đơn giản: ngủ để bồi dưỡng, để phục hồi năo bộ. Tuy nhiên hơn 120 năm qua, cho dù nhiều nghiên cứu được tiến hành nhưng vẫn chưa giải thích thoả đáng những bí ẩn của giấc ngủ.
Giấc ngủ, được h́nh thành qua tiến tŕnh tiến hóa của nhân loại, để tồn tại. Khi ta ngủ, thật ra cơ thể tiêu thụ năng lượng tương đương như khi tỉnh thức. Trong hoang dă, khi ta ngủ, là dễ bị nguy hiểm đến tính mạng, thế nhưng giấc ngủ vẫn được duy tŕ, thế th́ phải có cái lư do của nó.
Ai cũng biết, chẳng cần đến một văn bằng tiến sĩ này hay bác sĩ nọ để hiểu rằng giấc ngủ rất cần thiết cho đời sống. Những ai ngủ không yên giấc, qua một đêm, sẽ thấy ngày kế tiếp dài đăng đẳng không khác ǵ “Ngày Dài Nhất” của cuộc đổ bộ Normandy vào Thế Chiến Thứ Hai!
Các nghiên cứu gia thường xuyên t́m ra thêm những lư do để lư giải cho việc ngủ: từ việc cô đọng lại những sự kiện kiến thức mới thu thập được, đến việc loại bỏ những đau đớn của biến cố không tốt xảy đến, và thậm chí, ngủ giúp giảm bớt những xung đột, “nội chiến từng ngày” với người bạn đời của ḿnh. Người ngủ ngon, thường ít quạu quọ, cau có trong cuộc sống vợ chồng.
Hàng chục thập niên nghiên cứu về giấc ngủ đă liên kết giấc ngủ đến việc chọn lựa và đúc kết trí nhớ, cân bằng về tâm tư và t́nh cảm, và cả việc tẩy rửa những chất dơ trong năo bộ, đại loại như máy giặt đồ. Một số “chất dơ” ấy có thể đưa đến bệnh mất trí nhớ Alzheimer’s, và cả một số bệnh liên hệ đến hệ thống thần kinh.
Một nghiên cứu mới đây đăng trên tờ báo Science, từ trường Đại Học Boston University, dùng máy MRI để theo dơi giấc ngủ của những người t́nh nguyện. Giấc ngủ được xen kẽ bởi những giai đoạn ngủ mê gọi là “non-REM sleep”, và giai đoạn “ngủ tỉnh”, khi mà năo bộ hoạt động như c̣n tỉnh, với tṛng mắt di động nhanh chóng, gọi là REM, “rapid eye movement”.
Trong giai đoạn ngủ mê, là lúc mà nước tủy sống tẩy rửa năo bộ để loại trừ độc tố. Một số chức năng về sinh hóa được phục hồi.
Riêng về giấc mơ, thường xảy ra trong giai đoạn “ngủ tỉnh”. Thường thường những chi tiết xảy ra trong giấc mơ lại là những “uẩn khúc” mà ta không thể giải quyết được khi ta c̣n tỉnh. Một nghiên cứu cho thấy, ví dụ, nằm mơ thấy một người bạn lâu năm, hay một người đă khuất mặt, chỉ v́ trong tâm tư ta có những “trắc trở” ǵ đó mà những người, hiện đến hay sự kiện xảy ra, trong giấc mơ chỉ là những biểu tượng để hóa giải mà thôi. Những chuyện ấm ức mà ta không thể giải quyết được trong khi tỉnh, thường được giải quyết qua giấc mơ. Ví dụ khác, nói cho vui, nằm mơ thấy ḿnh trúng số độc đắc, đa phần để bớt ấm ức, v́ mua vé số hoài mà chẳng bao giờ trúng!
Nghiên cứu c̣n cho thấy, hệ thống tế bào thần kinh được sử dụng khi tỉnh cũng được tác động trong khi mơ. Giấc mơ do đó c̣n giúp tinh lọc trí nhớ, và giúp cho năo bộ thêm bén nhạy, giải quyết vấn đề chính xác hơn, lúc tỉnh.
Giấc mơ cũng giúp tháo gỡ bớt những giao động không tốt đến tâm tư và t́nh cảm. Ví dụ, khi ta bị kinh sợ v́ một biến cố nào đó, như chết hụt v́ bị đụng xe chẳng hạn, giấc mơ sẽ làm giảm nhẹ hậu quả tác hại lâu dài đến tâm thần.
Một số nghiên cứu khác cho thấy những người ít ngủ hay đi ngủ trễ thường là do thói quen, v́ chỉ có 25% là do chi phối của gene di truyền. Đối với những người có gene ít ngủ, thường không có vấn đề, cho dù họ chỉ ngủ dưới 6 tiếng mỗi đêm.
Riêng đối với đại đa số “người thường”, chúng ta cần ngủ từ 6 đến 8 tiếng mỗi ngày. Ngoài ra, nếu nói rằng người già không cần ngủ là điều không đúng. Người cao tuổi vẫn cần ngủ đầy đủ, nhất là để tránh bệnh mất trí nhớ.
Thông điệp cuối cùng của bài viết nầy là, ngủ là một nhu cầu tối quan trọng. Giấc ngủ giúp ta có được một năo bộ lành mạnh, một cơ thể ít bị bệnh tật, kể cả các bệnh tim mạch, tai biến năo, và các loại ung thư. Do vậy, lần tới, nên suy xét cẩn thận và nhớ đến những nghiên cứu đề cập trên đây, trước khi tiếp tục xem phim bộ Đại Hàn, hay phim trên Netflix mỗi đêm. Nếu muốn sống lâu, sống khoẻ, thay v́ sống “dật dờ” qua ngày, th́, mỗi đêm nên tắt đèn sớm, đi ngủ!
Cá hồi, cá cơm, trích, rô phi... giàu protein, vitamin, khoáng chất, omega-3, tốt cho sức khỏe con người.
Cá hồi
Thịt cá hồi chứa hàm lượng lớn protein, axit béo omega-3, vitamin B, D và các khoáng chất thiết yếu. Để tránh làm mất đi những vi chất bổ dưỡng, người ta chế biến cá hồi thành sushi, chiên hoặc nấu lẩu.
Cá rô phi
Cá giàu protein, ít chất béo, mức thủy ngân thấp nhất trong các loài cá nên phù hợp với trẻ em trên hai tuổi, phụ nữ mang thai hoặc cho con bú. Trong 100 g cá có 26 g protein và chỉ chứa 2 g chất béo.
Cá ṃi
Cá ṃi là một loài cá nhỏ, màu trắng, vảy nhỏ, da bóng nhẫy. Dù kích thước nhỏ nhưng cá ṃi chứa một lượng lớn omega-3, vitamin B12, D và canxi, DHA giúp cải thiện trí nhớ ở người cao tuổi. Cá ṃi đóng hộp có chứa đầy đủ chất dinh dưỡng bởi trong hộp cá có đủ xương và da cá.
Cá trích
Cá trích nhiều selen, vitamin B12, vitamin D, sắt và chất chống oxy hóa. Loại cá này c̣n được gọi là "cá béo" bởi dầu trong cá có chứa nhiều axit béo omega-3 có lợi cho trí năo.
Cá thu Đại Tây Dương
Loại cá này giàu protein, niacin, selen, magie, sắt, kali, nhiều vitamin D giúp tăng cường miễn dịch. Cá thu thường được hun khói hoặc đóng hộp, người dùng có thể phi lê cá thu tươi để chế biến món nướng.
Cá cơm
Cá cơm là một loại cá béo nhỏ cung cấp một lượng đáng kể EPA và DHA omega-3. Loại cá này có hàm lượng thủy ngân thấp nên được đánh giá là một trong những lựa chọn lành mạnh và an toàn cho mọi người.
Cá hồi cầu vồng
Thịt cá chứa hàm lượng protein cao và giàu omega-3. Trong 85 g cá chứa khoảng 17 g protein. Cá hồi cầu vồng nuôi thường an toàn hơn loại cá tự nhiên bởi hàm lượng tồn dư các chất độc hại ngoài biển sẽ được giảm đáng kể.
Cá ngừ
Trong 100 g cá chứa 184 kcal, 30 g protein, canxi 10 mg, magie 64 mg và các loại vitamin A, B, B6. Cá ngừ tươi hay cá ngừ đóng hộp đều vẫn giữ được vị ngon và giá trị dinh dưỡng.
Có một lần nọ, ăn sáng chung ở bệnh viện với một ông bác sĩ người Mỹ chuyên về bệnh tim mạch, khi thấy tôi rắc muối lên những múi bưởi, ông ta trố mắt: “Anh không sợ bị cao huyết áp ư?”
Nh́n ánh mắt của người đồng nghiệp, tôi nghĩ lư do cao huyết áp không phải là quan tâm chính, mà là chuyện ăn bưởi với muối! Tôi dụ ông ta thử, “chàng” gật gù khen ngon, v́ muối bưởi dường như ngọt hơn, bớt chua và bớt đắng.
Trong gần 50 năm qua, các bác sĩ thường khuyên chúng ta không nên ăn mặn, trong khi đó, các cụ từ ngàn xưa lại nói, ăn mặn cho chắc da, chắc thịt. Thuở bé, tôi vẫn c̣n nhớ những nồi cá hay nồi thịt kho mặn đắng dành cho các sản phụ nhà hàng xóm, sau khi sanh.
Những nghiên cứu cũ, hơn 100 năm trước, suy diễn, biện luận một chiều, dựa trên những quan sát không đầy đủ, cho rằng ăn mặn có hại đến sức khoẻ tim mạch, thật ra không đúng hẳn. Theo các nghiên cứu gần đây, ăn nhiều muối cũng không đến nỗi tệ như người ta hằng nghĩ.
Hiện nay, chúng ta được khuyên, nên giới hạn lượng muối tiêu thụ ở mức 6 gram mỗi ngày, tức là 2.4 gram chất sodium (natri), vào khoảng độ một muỗng cà phê muối. Nếu bệnh nhân có bệnh cao huyết áp, bác sĩ thường khuyên nên giảm muối xuống c̣n 2/3 muỗng cà phê mỗi ngày. So với chế độ ẩm thực của người Việt, và ngay cả những thức ăn của các chủng tộc khác, giới hạn về muối nầy là chuyện nói cho vui, v́ nó đi ngược lại bản năng sinh tồn của con người nói chung.
Từ thời cổ đại, nhất là ở những vùng đất xa biển, muối là một loại nhu cầu quư hiếm, người ta tôn thờ nó, giết nhau cũng v́ nó. Muối rất quan trọng cho sự sống, không riêng ǵ cho con người mà cho cả những loài động vật. Ở xứ Keyna, quê hương thuỷ tổ của ông Obama, những con voi thèm muối, đang đêm, lặn lội vào hang sâu, để liếm những tinh thể muối tích tụ trên vách đá. Rồi những con khỉ đười ươi gorillas, theo vết, ăn phân của các cô chú voi, cũng v́ muối. Ngay đến những chú khỉ nhỏ, ngồi bắt chí bắt rận cho nhau, chỉ để liếm vào da nhau, hưởng thừa chút muối tiết ra từ mồ hôi.
Con người chúng ta, thực tế, là một bịch muối biết đi, với những tế bào ngâm trong nước muối. Chúng ta khóc ra muối, đổ mồ hôi ra muối, khi thiếu nguồn muối bổ sung là đời tàn. Nghiên cứu gần đây cho thấy, khi thiếu muối, sự ham muốn về dục tính sẽ giảm đi, đàn ông dễ bị yếu sinh lư, mệt mỏi và… xụi. Phụ nữ thiếu muối cũng giảm bớt khả năng sinh sản và ảnh hưởng đến cân lượng của em bé.
Thiếu muối c̣n làm cho nhịp tim tăng, làm cho thận suy, làm cho tuyến giáp suy nhược, làm tăng độ vô cảm với chất insulin, và làm tăng cholesterol. Như thế, trên lư thuyết làm hại đến hệ thống tuần hoàn, tăng nguy cơ bị bệnh tim mạch.
Chất sodium là thành phần chính trong máu và tất cả dịch thủy trong cơ thể, vừa giữ thể tích cho máu, bảo đảm áp suất cho hệ thống tuần hoàn, vừa duy tŕ các phản ứng sinh hoá cho các tế bào. Mất muối, hệ thống tuần hoàn bị rối loạn. Riêng với hệ thần kinh, sự thay đổi nồng độ sodium qua những cái bơm nhỏ ở tế bào thần kinh, tạo ra những tín hiệu truyền dẫn trong mạng lưới thần kinh. Thiếu muối, hệ thống thần kinh bị tê iệt, năo bộ sẽ bị sưng lên, gây hôn mê. Trong trường hợp bị mất máu v́ thương tích hay bị phỏng nặng, chúng ta mất nước và mất muối, làm cho các cơ phận có nguy cơ sụp đổ, ngừng hoạt động. V́ thế, khi vào nhà thương, truyền nước biển là chuyện đầu tiên.
Vậy th́, tại sao hầu hết các bác sĩ lại khuyên ta nên cử muối?
Lư do v́ những suy luận cổ điển dựa trên những quan sát hạn hẹp, một chiều, cho rằng ăn nhiều muối sẽ làm tăng huyết áp. Đă thế, để chứng minh cho những tiền đề không đúng, những nghiên cứu lệch lạc đua nhau t́m cách chứng minh cho một tiền đề nông cạn về cơ bản. Một ṿng lẩn quẩn!
Này nhé, người ta suy luận rằng, khi chúng ta ăn nhiều muối sẽ bị khát nước, v́ thế sẽ uống nhiều nước. Nồng độ sodium từ muối tăng cao làm cho cơ thể giữ nước lại để pha loăng bớt độ mặn của máu, do đó thể tích máu tăng. Một khi thể tích máu tăng, sẽ làm tăng áp suất máu, đưa đến bệnh tim mạch, tai biến năo, và các nguy cơ khác.
Lư thuyết trên đây, chính tôi, cũng như hầu hết các bác sĩ đều được dạy như thế trong những năm đầu của trường thuốc. Thoạt nghe th́ rất ư là “logic”, nhưng dần dà những sự thật quan sát được lại không chứng minh được cho lư thuyết nầy.
Huyết áp của con người được kiểm soát bởi nhiều động cơ mà trong đó nồng độ sodium và thể tích máu chỉ là một. Kế đến nguy cơ bị bệnh tim mạch, truỵ tim, tai biến năo lại là hệ quả của nhiều lư do khác nhau, trong đó cao hyết áp chỉ là một trong những lư do ấy. Theo quan sát, 80% người có áp suất b́nh thường, khi ăn nhiều muối, không bị tăng huyết áp. Ngay cả những người đă bị cao huyết áp, khoảng 60% không bị ảnh hưởng v́ muối.
Ở đây, nồng độ của muối, của chất sodium, cũng như huyết áp được điều chỉnh bới trái thận. Những hormone từ tuyến thượng thận aldosterone, angiotensin từ lá gan, và renin từ trái thận, tạo thành một hệ thống gọi là renin–angiotensin–al dosterone system (RAAS), làm việc với nhau để kiểm soát nồng độ muối, thể tích máu cũng như áp suất máu. Như thế người có lá gan khoẻ, trái thận tốt, đa số sẽ đáp ứng rất nhạy bén cho nồng độ muối trong máu. Cao huyết áp không đơn thuần v́ ăn nhiều muối, mà v́ hệ thống RAAS không làm việc hữu hiệu. Lá gan yếu, thận hư thật ra lại do những lư do khác, về nếp sống, về ẩm thực như ăn nhiều đường và tinh bột chẳng hạn.
Nói như trên đây, cũng không có nghĩa là chúng ta có thể ăn mặn càng nhiều càng tốt, nhưng lâu lâu lỡ ăn mặn tí xíu th́ cũng không hại ǵ, từ trường hợp những người thuộc vào diện cao huyết áp v́ “nhạy cảm với muối”, phải cử muối v́ trái thận đă suy. Trung b́nh, chúng ta có thể tiêu thụ muối vừa phải, khoảng độ từ 1.5 đến 3.5 muỗng cà phê muối là vừa. Nếu thấy khát nước là đă ăn quá mặn, không tốt cho trái thận, nên bớt ăn mặn cho lần sau. Không nên để “đời cha ăn mặn” đến “đời con khát nước” mới cử muối th́ hơi trễ!
Nhân đọc tin hàng trăm người chết tại một thôn Phước Thiện, Quảng Ngăi với 90% do bị ung thư, xin gởi lại quí bạn đọc bài sau đây).
"Chết diễm phúc phải là chết già, trên giường, và có người chung quanh khóc ầm ĩ".
Ít nhất đó là h́nh ảnh hầu hết người Việt chúng ta được dậy từ thuở nhỏ. Hơn thế nữa, chúng ta c̣n nghĩ h́nh ảnh "chết lư tưởng", "chết êm ả" đó cũng là ước muốn chung của loài người. Chí ít cũng bao gồm mọi người thuộc văn hóa Đông phương.
Nhưng thật thế không?
Có ngay thí dụ: Một trong những điều giới vơ sĩ đạo Nhật sợ nhất là phải chết già, chết trên giường. Họ tha thiết cầu phật khấn thần để đừng phải chết như vậy. Cảnh một samurai lưng c̣ng, chân tay run rẩy, không cử động được theo ư muốn, ngay cả đi đứng cũng phải cậy dựa vào người khác là cơn ác mộng đối với họ. Rơ ràng viễn cảnh trở nên "vô dụng" đối với họ đáng lo hơn cái chết.
Và có thể nói hầu hết chiến binh phương Đông, từ Mông Cổ đến Trung Hoa, Nhật Bản, Hàn Quốc, Việt Nam, đều khoái được "da ngựa bọc thây" hơn nằm giường.
Sang đến văn hóa phương Tây th́ người ta lại càng không thích để lại h́nh ảnh chết già. Người càng có học, có tài, có tiếng càng muốn cả người thân lẫn công chúng chỉ nhớ tới thời điểm cực thịnh mà họ đẹp nhất, thành công nhất, quyền thế nhất, hay sáng chói nhất về trí tuệ. Rơ ràng họ quan tâm đến di sản họ để lại hơn cái chết rất nhiều.
Do đó, quan điểm 'chết già là sướng' chẳng đáng được điểm cao đến thế đâu. Và ngược lại 'chết lúc chưa già' cũng chưa chắc đáng sợ như ta vẫn nghĩ. C̣n lắm thứ đáng sợ hơn cái chết nhiều.
Nhiều cán bộ lớn tuổi tâm sự điều mà họ sợ nhất vào cuối cuộc đời là phải nh́n lại những ǵ họ đă làm hay không làm trong những năm dài đă qua. Từ đó, họ sợ những nạn nhân đang chờ họ ở thế giới bên kia hơn sợ cái chết, v́ chết chỉ là ngưỡng cửa bước qua trong khoảng khắc. Với thời đại Internet, chúng ta có thể thấy được khá nhiều lănh đạo đảng đi qua giai đoạn cuối đời như vậy, kể cả những hung thần một thời như Tố Hữu, Lê Đức Anh, Lê Khả Phiêu, ...
Cũng có lănh đạo sợ phải đối diện những người bạn đang chờ họ bên kia thế giới hơn cả cái chết. Đó là những đồng đội mà họ từng phản bội hay bỏ rơi để giữ an toàn cho bản thân, kể cả những người đứng lên theo lời kêu gọi của họ. Chúng ta có thể thấy loại ân hận đó ở những ông Vơ Văn Kiệt, Vơ Nguyên Giáp, ...
Và cũng có những lănh đạo sợ phải thừa nhận ḿnh đă sống qua cả một cuộc đời vô ích, vô nghĩa, vô vị. V́ quá lo an toàn cho bản thân mà chẳng để lại được ǵ, chẳng hoàn thành được ǵ. Mà cái chết, tức lằn ranh sau cùng của an toàn, vẫn đến, chẳng né tránh được. Hơn thế nữa, họ phải thừa nhận chính họ là một phần của cỗ máy đem lại điêu linh cho biết bao người khác. Chúng ta có thể nhận ra loại tâm tư này ở những ông Phạm Văn Đồng, Trần Quang Cơ, ...
Trong t́nh trạng thê thảm của dân khí hiện nay, chúng ta khó c̣n cảm được lời dạy của cha ông: Chết vinh hơn sống nhục. Nhưng 5 chữ đó là kết tinh kinh nghiệm sống của biết bao cuộc đời. Một trong những lư do chết vinh hơn sống nhục là v́ "sống nhục" chỉ được một thời gian ngắn rồi vẫn dẫn đến cái chết, mà luôn là "chết nhục". Mọi hối tiếc vào lúc sắp "chết nhục" đều đă quá trễ.
Qui luật đó ứng dụng cho cả nhân loại chứ không riêng ǵ người Việt. Gần 80 năm trước, hàng triệu người Do Thái khi gần chết trong trại tập trung của Đức Quốc Xă mới quặn ḷng hối tiếc đă không tham gia kháng chiến v́ sợ chết; hối tiếc đă không mang thân ra hứng đạn cản đường cho vợ con chạy trốn v́ sợ chết; hối tiếc đă riu ríu kéo cả nhà lên xe vào trại tập trung v́ sợ chết, ... để rồi giờ đây vẫn chết, chết riêng từng người, chết từng phần cơ thể v́ kiệt lực, và chết với nhận thức từng người trong gia đ́nh ḿnh ở đâu đó cũng đang chết dần ở mức dưới hàng súc vật như ḿnh. Đối với họ cái đau của hối tiếc lớn hơn cái đau của sự chết.
Ngày nay, tại nước ta, cả dân tộc đang bị đẩy vào loại chọn lựa đó. Gần nhất là những bà con tại 4 tỉnh miền Trung đang sống dở chết dở v́ thảm họa môi trường do Formosa gây ra. Nhiều người đang phân vân: đứng lên đấu tranh đ̣i tẩy rửa môi trường bây giờ có thể bị trấn áp nhưng dẫu có chết đi nữa th́ vẫn hơn cảnh ngồi nh́n từng người trong gia đ́nh nhiễm ung thư, đau đớn nhiều năm tháng, rồi lần lượt ra đi, kể cả bản thân ḿnh. Cái đau của hối tiếc sẽ lớn hơn nhiều cái đau của sự chết. C̣n nếu đứng lên đấu tranh giành lại môi sinh bây giờ, gia đ́nh ḿnh sẽ sống.
Dĩ nhiên câu hỏi lương tâm này cũng được đặt ra cho từng người chúng ta chứ chẳng riêng ǵ bà con 4 tỉnh miền Trung. Chất độc nay không chỉ có trong cá mà trong hầu hết mọi loại thực phẩm và không từ một ai trên cả nước. Liệu chúng ta có dám chấp nhận để đứng lên mạnh mẽ đ̣i nhà cầm quyền phải đóng ngay các cánh cửa dẫn chất độc vào Việt Nam? hay ngồi chờ ngày ung thư đến đón từng người trong gia đ́nh ra đi?
Và c̣n nhiều quốc nạn khác nữa, đặc biệt là số phận của đất nước sau thời điểm 2020. Liệu chúng ta có dám chấp nhận để đứng lên bảo vệ chủ quyền đất nước ngay bây giờ, bất kể những kẻ cứ nhất định ôm chân quân xâm lược? hay ngồi chờ ngày "chết nhục" dưới chân chủ mới như dân tộc Tây Tạng? Đến lúc đó có muốn chọn lại cũng đă quá muộn.
oOo
Chẳng ai muốn t́m lấy cái chết nhưng nghĩ cho cùng chết có phải là chuyện khủng khiếp nhất chưa?
Friday, June 23, 2017
10 Nguyên Nhân Làm Tăng Huyết Áp
Lười tập thể dục, hay ăn mặn, cơ thể tích nhiều mỡ thừa, thường xuyên uống thuốc tránh thai... có thể khiến huyết áp của bạn tăng cao.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), các bệnh về tim mạch ảnh hưởng đến khoảng 80% dân số sống ở các quốc gia có thu nhập thấp và trung b́nh. Nguyên nhân chính của căn bệnh gây tử vong cao này là do cao huyết áp. Dưới đây là 10 nguyên nhân hàng đầu khiến bạn bị tăng huyết áp, bạn cần biết để pḥng tránh:
Tuổi tác
Khi bạn càng nhiều tuổi, bạn càng có nhiều nguy cơ bị huyết áp cao. Những người cao tuổi có nguy cơ cao tăng chỉ số huyết áp tâm thu. Nguy cơ này là do xơ cứng động mạch. Nếu bạn có tiền sử gia đ́nh bị cholesterol tăng th́ bạn cần cảnh giác. Dạng cao huyết áp do di truyền có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe đối với người trẻ tuổi.
Di truyền
Nếu bạn có tiền sử gia đ́nh bị cholesterol tăng th́ bạn cần cảnh giác. Dạng cao huyết áp do di truyền có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe đối với người trẻ.
Giới tính
Nam giới được cho là có nguy cơ lớn hơn bị huyết áp cao so với nữ giới. Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa phụ nữ không cần lo lắng. V́ vậy hăy duy tŕ thói quen sống và ăn uống lành mạnh.
Thừa cân
Thừa cân hoặc béo ph́ có thể là một trong những nguyên nhân hàng đầu của huyết áp cao nhưng có sự khác nhau ở mỗi người. Những người tích trữ nhiều mỡ ở bụng, mông và đùi có nguy cơ cao hơn bị huyết áp cao. V́ vậy hăy duy tŕ cân nặng.
Ăn mặn
Một số người bị nhạy cảm với muối hoặc natri, điều này khiến cho họ bị tăng huyết áp. Nếu bạn nằm trong số này th́ lựa chọn an toàn duy nhất là giảm lượng muối tiêu thụ. Bạn phải rất thận trọng khi sử dụng muối để chế biến thức ăn và đọc kỹ nhăn mác của bất cứ loại thực phẩm chế biến sẵn nào. Thức ăn nhanh có hàm lượng muối cao v́ vậy bạn nên hạn chế những loại thức ăn này.
Uống rượu
Nếu bạn bị say chỉ với 2 cốc rượu th́ đó là dấu hiệu cho thấy bạn nên ngừng uống. Uống nhiều rượu có hại cho sức khỏe cũng như huyết áp của bạn. Do đó, hăy tránh uống nhiều rượu để duy tŕ huyết áp ổn định.
Cuộc sống căng thẳng
Cuộc sống của bạn bị căng thẳng thường xuyên do công việc hoặc các nguyên nhân khác, đây là lư do có thể khiến huyết áp của bạn bị tăng lên. Hăy giải tỏa mọi căng thẳng, giữ sự b́nh tĩnh và thư giăn chính bạn.
Tránh thai
Trong một nghiên cứu gần đây, người ta thấy rằng sử dụng thường xuyên thuốc tránh thai làm tăng nguy cơ bị huyết áp cao.
Lối sống lười vận động
Lối sống lười vận động không chỉ khiến ṿng bụng của bạn to ra mà c̣n khiến bạn có nguy cơ cao bị tăng huyết áp. V́ vậy hăy tăng cường vận động dưới bất cứ h́nh thức nào mà bạn thích, có thể là tập một môn thể thao hoặc đi bộ tới chỗ làm. Lư do mà hoạt động thể chất có thể làm giảm nguy cơ tăng huyết áp của bạn là v́ vận động sẽ giúp bạn lưu thông mạch máu, duy tŕ áp suất trong tĩnh mạch và động mạch trong giới hạn b́nh thường.
Một số loại thuốc
Một số loại thuốc được sử dụng để điều trị các triệu chứng cảm lạnh hoặc dị ứng có thể làm tăng huyết áp của bạn. Do đó, hăy hỏi ư kiến bác sĩ trước khi dùng bất cứ loại thuốc nào và cho bác sĩ biết về tiền sử bệnh của bạn để tránh các biến chứng.
Đâu đây đă nghe thấy nhiều thân hữu ấm ức than phiền bị Dị Ứng quấy rầy. Nên xin cùng ôn lại về vấn đề này. Để cùng nhau pḥng ngừa, t́m nơi chữa trị.
1- Dị Ứng là ǵ?
Dị Ứng là một phản ứng quá đáng của cơ thể với một chất mà với cùng số lượng không gây ảnh hưởng ǵ cho người khác. Phản ứng xẩy ra khi người có thể bị dị ứng lại cứ liên tục tiếp xúc với các chất đó. Hậu quả của phản ứng là những triệu chứng khó chịu nặng nhẹ khác nhau, đôi khi đe dọa tới đời sống con người.
2- Bằng cách nào mà phản ứng bất thường đó có thể xẩy ra? Đây là một diễn tiến khá phức tạp với nhiều giai đoạn:
a- Giai đoạn đầu Khi chất gây dị ứng xâm nhập cơ thể, tiếp xúc với hệ thống miễn dịch lần đầu th́ chưa có chuyện ǵ xẩy ra. Nhưng cơ cấu pḥng thủ này đă sửa soạn để đối phó với kẻ lạ mặt bằng cách tạo ra những kháng thể riêng với chúng, gọi là kháng thể IgE. Do đó người dễ bị dị ứng đều có lượng IgE khá cao trong máu.
b- Giai đoạn hai xẩy ra khi cùng chất gây dị đó lại vào cơ thể. Kháng thể IgE sản xuất trong giai đoạn đầu nhận ra kẻ lạ trước đây bèn bao vây, tiêu diệt. Rồi một loạt các hóa chất như histamine, protaglandins được tiết ra. Một nghịch lư là chính các hóa chất này lại gây ra các triệu chứng của dị ứng. Histamine kích thích cơ thể khiến nước mắt nước mũi dàn dụa, ngứa ngáy trên da; nhức đầu, tim đập nhanh và không đều, giảm huyết áp; tăng tiết dịch vị bao tử, nhu động ruột non mạnh gây ra ngăm ngăm đau bụng; tâm thần bồn chồn, lo lắng Protaglandins làm co thắt đường hô hấp, dăn mở huyết quản.
c- Giai đoạn ba. Trong giai đoạn này, một số bạch cầu được điều động tới để tiêu diệt chất sinh dị ứng. Trong cuộc chiến, các bạch cầu cũng tiết ra một số hóa chất khiến tế bào cơ thể bị viêm sưng nhiều hơn.
3- Những chất nào là “chất gây dị ứng”?
Hầu như mọi vật chất đều có thể gây ra dị ứng. Chúng có thể hiện diện trong môi trường chung quanh như phấn cây cỏ, bào tử mốc meo, không khí ô nhiễm từ các khu kỹ nghệ. Trong nhà ở th́ có bụi mạt, mốc meo trong bếp buồng tắm, lông thú vật như chó mèo, các sợi len vải, mỹ phẩm, thuốc xịt tóc, khói thuốc lá, lớp sơn tường mới quét.
Một số thực phẩm thường gây dị ứng là sữa, trứng, hải sản, đậu phọng, đậu nành, xúc cù là... Hóa chất trong dược phẩm cũng có thể gây dị ứng, nhất là thuốc kháng sinh penicillin, thuốc chống đau aspirin
4- Xin kể các dấu hiệu khi bị dị ứng?
Thường thường chất dị ứng xâm nhập cơ thể qua đường hô hấp như mũi, cuống họng, cuống phổi và phổi. Khi đường hô hấp trên bị kích thích th́ bệnh nhân hắt hơi, sổ mũi, nghẹt mũi, ngứa mũi và cuống họng, chẩy nước phía sau mũi, ngứa và chẩy nước mắt. Khi chất dị ứng vào phổi th́ nạn nhân cảm thấy nặng nặng nơi ngực, kḥ khè, khó thở, ho, hen. Khi ăn phải chất dị ứng th́ có buồn nôn, ói mửa, tiêu chẩy, đau bụng. Đôi khi chất gây dị ứng làm cho da sưng đỏ, nổi ngứa cùng ḿnh.
5- Có mấy thứ dị ứng?
Dị ứng có thể xẩy ra theo mùa trong năm như là Sốt Cỏ Khô thường có nhiều vào mùa xuân và thu khi hoa bắt đầu nhả phấn. Dị ứng quanh năm gây ra do lông chó mèo, mạt bụi, mốc meo...
6- Xin kể các dị ứng thường thấy nhất. Đó là Sốt Cỏ Khô (Hay fever), Hen Suyễn, Chàm Da (Eczema).
a- Sốt Cỏ Khô là ǵ?
Sốt Cỏ Khô là một loại dị ứng gây ra do phấn hoa của cỏ cây và các thực vật khác. Một trong các loại cỏ hay gây dị ứng nhất là Cỏ Phấn Hương ragweed với nhiều hạt phấn từ cuối mùa hạ tới đầu mùa đông. Triệu chứng chính của bệnh là viêm niêm mạc của mũi, đôi khi có viêm giác mạc. V́ thế tên y học của Hay Fever là Viêm Dị Ứng Mũi allergic rhinitis. Bệnh nhân bị hắt hơi, chẩy nước mũi hoặc nghẹt mũi, ngứa và chẩy nước mắt, tai như đầy nước. Bệnh thường xẩy ra vào mùa xuân, hạ, thu khi cây cỏ trổ hoa, nhả phấn theo gió theo ong tản mác khắp nơi. Nếu xác định được chất sinh dị ứng th́ có thể dùng phương pháp giải cảm thụ desentilization để trị bệnh.
b-Hen suyễn là bệnh ǵ vậy? Đây là một bệnh ảnh hưởng tới sự hô hấp và hai lá phổi. Bệnh nhân thở kḥ khè và khó thở v́ sự co thắt của phế quản. Bệnh có thể nặng hơn khi tiếp xúc với một hay nhiều các chất sinh dị ứng như dược phẩm, phấn hoa hoặc khi làm việc mà cố gắng quá sức, hoặc khi có xúc đông mạnh hoặc bị nhiễm trùng.
c- C̣n bệnh Chàm da? Đây là bệnh viêm da dị ứng, đặc biệt là biểu b́. Chàm gây ra ngứa với vết ban đỏ, bóng nước nhỏ trên da. Các bóng nước này thường rỉ nước rồi đóng vẩy, dầy lên và biến mầu. Chàm có thể do các nhân tố từ ngoài tới như khi ăn một vài thực phẩm, tiếp xúc với vài kim loại; hoặc nội tại, không biết nguyên do. Chữa tùy theo nguyên nhân, thường là bằng thuốc steroid
7- Ngoài ba dạng trên, c̣n dạng dị ứng nào khác nữa? Có chứ. Ta có thể bị dị ứng ở các bộ phận khác trong cơ thể với nhức đầu, đi tiêu chẩy, đau bụng, nổi mề đay.
8- Có ǵ khác biệt giữa “Dị Ứng” với “Nhậy cảm” và “Bất Dung”
Dị ứng chỉ dùng để diễn tả một phản ứng xẩy ra khi cơ thể tái tiếp xúc với một chất mà b́nh thường vô hại. Chất này được cơ thể nhớ ra do đă có tiếp xúc trước đây và đă sản xuất ra kháng thể IgE để đối phó.
Nhậy cảm (Sensitivity) là một phản ứng quá đáng với tác dụng phụ của một chất nào đó. Chẳng hạn thuốc hít để chữa hen suyễn mà dùng quá phân lượng th́ bệnh nhân cảm thấy kích thích, run rẩy. Bất dung (Intolerance) là cảm giác khó chịu khi ta ăn một món thực phẩm mà cơ thể không tiêu thụ được. Lư do là bao tử không tiết ra đủ dịch vị để tiêu hóa món ăn đó. Chẳng hạn nhiều người không có diêu tố lactase để tiêu hóa đường lactose trong sữa nên thường hay bị tiêu chẩy khi uống sữa.
9- Dị ứng có nguy hiểm không? Dị ứng có thể chỉ thoảng qua với mấy khó chịu cục bộ tùy theo từng người và tùy theo chất gây dị ứng nhiều hay ít.
Hiếm hơn nhưng rất trầm trọng là sốc phản vệ (anaphylactic shock) với phản ứng toàn thân, ảnh hưởng tới hệ tuần hoàn. Chất histamine tiết ra rất nhiều, làm cho mạch máu dăn mở, nước ứ ngoài tế bào gây sưng phù, co thắt cuống phồi, hạ huyết áp, suy sụp tuần hoàn đôi khi tử vong. Trường hợp cụ thể là khi có phản ứng với thuốc chích penicillin hoặc khi bị ong độc đốt.
10- Dị ứng có di truyền không? Thực ra dị ứng không di truyền, nhưng có khả năng là nếu trong gia đ́nh có nhiều người bị dị ứng th́ ḿnh cũng có thể bị theo.
11- Dị ứng có thường xẩy ra không? Theo thống kê th́ có tới 20% dân chúng bị dị ứng với một vật chất nào đó.
12- Vào tuổi nào th́ dị ứng hay xẩy ra? Dị ứng thường bắt đầu ở tuổi ấu thơ, nhưng cũng có thể xẩy ra ở bất cứ tuổi nào. Không bao giờ con người quá già để mà không bị dị ứng.
13- Có người nói khi lớn lên th́ dị ứng hết, đúng hay sai. Không đúng đâu. Có điều là dấu hiệu của dị ứng thay đổi với thời gian. Chẳng hạn khi c̣n bé th́ dấu hiệu dị ứng là chàm da, đau bụng nhưng khi lớn lên th́ có thể là hen suyễn, ban đỏ trên da. Ngay người cao tuổi cũng có các dấu hiệu dị ứng nhưng nhẹ hơn.
14- Khi bị dị ứng th́ liệu tôi có phải đi khám bệnh với bác sĩ chuyên về dị ứng không? Thực ra dị ứng có nhiều dấu hiệu khác nhau ở nhiều bộ phận, nên một bác sĩ tổng quát hoặc chuyên khoa nào đó, ngoài bác sĩ dị ứng, cũng chữa được. Chẳng hạn khi ta bị chàm ngứa da th́ bác sĩ b́ phu có thể chữa được. Một em bé bị dị ứng với sữa ḅ th́ đến bác sĩ chuyên về nhi khoa là có thể giải quyết được khó khăn.
15- Có cách nào để thử coi bị dị ứng không? Có chứ. Hiện nay có ít nhất ba phương thức thử nghiệm, được thực hiện tùy theo triệu chứng bệnh và t́nh trạng của da.
a- Thử trên da. Có thể là Châm kim da, miếng dán trên da -Châm kim trên da- skin prick testing. Thử nghiệm này rất phổ thông đặc biệt trong các trường hợp hít hoặc ăn phải chất gây dị ứng và được thực hiện trên da, Vùng da để thử nghiệm là ở mặt trong của cánh tay. Sau khi khử trùng sạch sẽ, một chút dung dịch chất gây dị ứng được đặt lên da. Với một mũi kim nhọn, châm nhẹ da để chất thử nghiệm ngấm vào. Có thể thử vài loại chất dị ứng một lần, đặt cách xa nhau. Kết quả dương tính khi chỗ da thử ngứa, đỏ dầy lên, lan rộng tới 3-5 mm trong ṿng 15 phút. Trong phương pháp này, chỉ sử dụng một số lượng rất nhỏ chất sinh dị ứng, nên rất an toàn và có thể thực hiện ở mọi lứa tuổi. Đây cũng là thử nghiệm đầu tiên mà các bác sĩ làm khi nghi ngờ bị dị ứng với một chất nào đó. Phương pháp rất giản dị, kết quả mau chóng, ít tốn kém
a- Thử bằng miếng dán trên da.
Chất sinh dị ứng được đặt trên một miếng kim loại đường kính 1 phân. Miếng kim loại được gắn trên da, thường là ở lưng. Bệnh nhân cần giữ cho da không bị ẩm nước. Sau 48 giờ, gỡ miếng kim loại. Nếu da ở chỗ đó sưng đỏ lên th́ kết quả dương tính, tức là người đó dị ứng với chất thử nghiệm. Thử nghiệm này được dùng đặc biệt cho dị ứng chàm da -Chích dưới da với một chút síu chất nghi là gây ra dị ứng rồi coi kết quả như trên.
b- Thử máu.
Máu được lấy ở tĩnh mạch rồi gửi tới pḥng thí nghiệm để t́m kháng thể IgE. Sau một tuần lễ th́ có kết quả. Thử máu được dùng khi người bệnh có thể bị phản ứng mạnh với chất dị ứng đặt trên da, khi da bị chàm rộng không có chỗ đặt chất gây dị ứng.
c- Loại trừ chất sinh dị ứng.
Cách này thường được dùng để coi dị ứng với thực phẩm nào. Thực phẩm hay gây dị ứng là sữa, trứng, đậu phọng, đậu nành.
Thực phẩm khả nghi được loại bỏ trong phần ăn trong vài tuần lễ. Bác sĩ và bệnh nhân cùng quan sát coi dấu hiệu dị ứng c̣n hay hết trong khi không ăn thực phẩm này. Sau đó ăn lại thực phẩm đó từ từ và để ư có dấu hiệu dị ứng không.
Có thể cho bệnh nhân ăn thực phẩm khả nghi rồi quan sát sự xuất hiện của triệu chứng.
Cách này cần được thực hiện dưới sự theo dơi của bác sĩ và ở trong bệnh viện để đảm bảo là bệnh nhân ăn uống đầy đủ.
16- Xin nói cách điều trị ban đầu cho dị ứng.
Mục đích chính của điệu trị dị ứng là giảm thiểu hoặc ngăn ngừa các triệu chứng của bệnh và giúp nạn nhân duy tŕ nếp sinh hoạt b́nh thường mỗi ngày.
Trước hết là phải t́m hiểu lịch sử bệnh t́nh người bị dị ứng. Khi mà đă biết được chất sinh dị ứng th́ cần phải tránh xa, loại bỏ chất đó. Chẳng hạn dị ứng v́ lông chó th́ phải tặng cho người khác, dị ứng với đồ trang sức th́ phải cho bạn bè món đó, dị ứng với dâu, cua th́ đừng ăn các thứ này nữa.
Nên nhớ là phấn hoa trong không khí cao nhất từ nửa đêm tới 8 giờ sáng, đặc biệt là vào những ngày nắng ấm và khô. Ta nên tránh ra ngoài trong thời điểm này hoặc mang khẩu trang.
Nếu không loại bỏ được th́ phải dùng dược phẩm, dựa trên các dấu hiệu khó chịu của người bệnh.Chẳng hạn, khi dấu hiệu chính là nghẹt mũi th́ thuốc xịt chống nghẹt được sử dụng. Nếu là chẩy nước mũi và ngứa lỗ mũi, khóe mắt th́ phải dùng các loại chống histamine. Nếu có cả hai dấu hiệu th́ phải phối hợp cả hai loại thuốc.
Khi dị ứng nhẹ vừa phải, bác sĩ thường cho các thuốc ít gây ngủ như loratadine (Claritin), desloraladine (Clarinex), fexofenadine (Allegra), cetirizine(Zyrtec), hoặc thuốc xịt mũi như azelatine (Astelin). Các thuốc Seldane (Terfenadine) và Hismanal (Astemazole) đă không c̣n được bán trên thị trường Hoa Kỳ v́ tác dụng ngoại ư quá mạnh lên nhịp tim.
Chống nghẹt mũi có các thuốc có chất pseudoephedrine uống hoặc xịt mũi. Khi bệnh trầm trọng th́ phải dùng thêm thuốc uống hoặc xịt mũi có chất steroids. Chất này rất tốt để làm giảm các triệu chứng của dị ứng nhưng đôi khi cũng gây ra nhiều tác dụng phụ ở một số người. Mấy loại thuốc xịt mũi mới ra ḷ thường làm giảm nghẹt mũi rất mau và ít gây ra tác dụng phụ Các thuốc vừa kể cần có toa của bác sĩ, ngoại trừ Claritin được bán tự do.
Thuốc chống histamine mua tự do gồm có diphenhydramine (Benadryl), clemastine (Tavist), Chlorpheniramine(Chl or-trimeton); hydroxyzine (Atarax). Các thuốc này đều gây ra ngây ngất buồn ngủ nhưng khá công hiệu với dị ứng.
Miễn dịch trị liệu (immunotherapy) hiện nay đang được sử dụng và có nhiều triển vọng khả quan , nhưng khá tốn kém.
17- Xin nói về tác dụng phụ của các thuốc chống histamine và chống nghẹt mũi.
Vâng, đây là điều mà nhiều người thắc mắc và chúng ta cần ghi nhớ. Chúng tôi gh́ tên riêng của thuốc cho dễ nhớ, dễ đọc.
a- Zyrtec. - Chống chỉ định: không dùng khi có tiền sử dị ứng với thuốc này và thuốc hydroxyzine. -Thận trọng: Cần điều chỉnh liều lượng với người bị suy thận, suy gan. Có thể gây rối loạn cho sinh hoạt tâm thần và thể chất. Không nên dùng chung với rượu hoặc thuốc an thần. Hỏi ư kiến bác sĩ khi có thai hoặc đang cho con bú sữa mẹ. -Tác dụng ngoại ư: Hiện tượng ngủ gà; mệt mỏi, khô miệng, nhức đầu, viêm họng, chóng mặt, đau bụng, ho, chẩy máu cam, tiêu chẩy.
b- Allegra -Chống chỉ định: Không dùng nếu đă bị dị ứng với thuốc này. -Thận trọng: Cần cho bác sĩ hay nếu có bệnh tim, thận hoặc gan v́ có thể phải điều chỉnh liều lượng thuốc khi có các bệnh vừa kể. Hỏi ư kiến bác sĩ trước khi dùng nếu đang có thai hoặc cho con bú sữa mẹ. Thuốc chưa được phép dùng cho trẻ em dưới 6 tuổi. -
Cách uống thuốc: Uống theo chỉ dẫn của bác sĩ, thường là hai lần vào buổi sáng và buổi chiều. Nếu quên một liều th́ uống ngay khi nhớ ra, nhưng nếu đă tới giờ uống liều thứ hai th́ không uống hai liều một lúc. Uống thuốc với một ly nước. Không nên uống Allegra khi uống thuốc chống acid bao tử như Rolaids, Maalox, Mylanta, Pepcid v́ các thuốc này có thể làm giảm tác dụng của Allegra. -Tác dụng ngoại ư: Buồn nôn, ói, nhức đầu, ho, đau lưng, khó chịu bao tử, nóng sốt, nhiễm trùng tai trong, mũi, cuống phổi. c-Clarinex -Chống chỉ định: Không dùng nếu đă bị dị ứng với thuốc.
-Thận trọng: Cho bác sĩ hay nếu đang có bệnh tim, thận để được thay đổi liều lượng thuốc. Tham khảo ư kiến bác sĩ trươc khi dùng nếu có thai, cho con bú sữa mẹ. -Cách uống: Uống ngày một lần; có thể uống với thực phẩm hoặc khi đói bụng.
-Tác dụng ngoại ư: Khô miệng, mệt mỏi, buồn ngủ, đau họng, chóng mặt, muốn ói, đau nhức xương thịt, nhức đầu, ho, tiêu chẩy.
d- Benadryl: Cần cẩn thận khi dùng thuốc này nếu đang bị bệnh phổi, cao áp nhăn, khó khăn tiểu tiện v́ sưng tuyến tiền liệt. Thuốc thường gây buồn ngủ, bẳn tính. Không nên dùng khi uống rượu, thuốc an thần, thuốc ngủ.
18- Chích ngừa dị ứng có tốt không?
Chích ngừa dị ứng rất công hiệu trong trường hợp hít thở phấn hoa, bụi bặm, meo mốc hoặc khi bị ong đốt. Trước khi chích, cần làm các thử nghiệm trên da để xác định chất gây dị ứng. Bệnh nhân sẽ được chích một số lượng rất nhỏ chất sinh dị ứng một cách đều đặn, thường là mỗi tuần lễ. Phân lượng nhiều ít tùy theo bệnh nhân và bệnh trạng nặng nhẹ. Sau khi chích vài tháng ta đă thấy kết quả ngay. Đôi khi phải chích lâu hơn, hai ba năm.. Trên 80% bệnh nhân chích đều đặn có kết quả khả quan hoặc hết hẳn. Cần phải kiên nhẫn với phương pháp giải cảm thụ này. Và cũng khá tốn kém đấy. Xin cầu chúc mọi người allergic free. Để an hưởng cuộc đời và tự do ăn uống.
Với bệnh nhân bị suy cả hai trái thận và đă trải qua nhiều năm lọc máu nhân tạo, thay thận là một trị liệu nên làm, v́:
- Không c̣n phải phụ thuộc vào lọc máu mỗi tuần lễ ba lần.
- Cảm thấy thoải mái, khỏe mạnh, nhiều sinh lực hơn sau khi nhận thận mới.
- Không phải kiêng khem ăn uống và giới hạn hoạt động hàng ngày như trường hợp lọc máu.
- Tuổi thọ kéo dài hơn là nếu tiếp tục lọc máu. Tỷ lệ sống sót sau ghép thận là :
* 92% với 1 năm
* 80% với 5 năm
* 54% với 10 năm
- Trong lâu dài, chi phí cho thay thận ít hơn so với lọc máu suốt đời.
Phẫu thuật thay thận hiện nay rất phổ biến với kỹ thuật tân tiến, ít biến chứng. Rủi ro chính là:
- sự chối từ rejection thận mới, nhưng có thể hóa giải được bằng thuốc ức chế miễn dịch.
- nhiễm trùng trầm trọng;
- xuất huyết;
- phản ứng với thuốc mê…
B́nh thường th́ nhóm máu và mẫu mô bào của người cho và người nhận phải phù hợp để tránh sự chối bỏ cơ quan do tính miễn dịch người nhận tấn công mô mới ghép. Ngày nay, nhờ trị liệu miễn dịch đặc biệt ở người nhận trước khi cấy ghép cho nên trở ngại trên đă được loại bỏ.
Sau đây là mấy hiểu biết căn bản cho người muốn ghép thận và người hiến thận. Người bị thận suy, chỉ cần nhận được một trái thận là đủ kéo dài cuộc sống b́nh thường.
Người nhận.
1-Suy thận v́ những lư do sau đây đều được ghép thận:
- Bệnh tiểu đường
- Viêm thận-tiểu cầu (Glomerulonephritis)
- Cao huyết áp trầm trọng và không kiểm soát được
- Một vài loại bệnh nhiễm.
2-Không được ghép thận nếu:
- Có bệnh nhiễm như bệnh lao.
- Không thể uống thuốc mỗi ngày trong suốt cuộc đời c̣n lại
- Đang có bệnh tim, phổi hoặc gan
- Có các bệnh khác có thể đe dọa tới tính mệnh.
3-Sửa soạn ghép
Bệnh nhân phải sẵn sàng tuân theo các chương tŕnh y tế trước và sau khi giải phẫu, như là tự chăm sóc và dùng dược phẩm ức chế miễn dịch mỗi ngày, suốt đời để tránh cơ thể chối từ thận mới.
Phải hợp tác chặt chẽ với bác sĩ và các chuyên viên để hưởng lợi ích tối đa và giảm thiểu rủi ro của phẫu thuật.
Trước khi nhận thận, bệnh nhân cần được bác sĩ khám tổng quát rất kỹ và làm một số thử nghiệm như:
- Thử máu để biết loại máu cùa ḿnh có thích hợp với thận người cho hoặc coi xem có bị bệnh nhiễm như HIV, viêm gan.
- Chụp h́nh tim phổi, đo điện tâm đồ.
- Chủng ngừa các bệnh viêm gan, viêm phổi… để tăng cưởng khả năng miễn dịch bảo vệ cơ thể.
Đồng thời cũng phải thảo luận với các giới chức liên hệ về chi phí, v́ chi phí cho một cuộc thay thận và thuốc men cần uống suốt đời đều khá cao.
Phẫu thuật kéo dài khoảng 3 giờ.
Thận cho được đặt vào phần dưới của bụng; mạch máu thận người cho nối với mạch máu người nhận; ống dẫn tiểu nối với bàng quan người nhận. Thận cho bắt đầu hoạt động ngay.
Trong đa số các trường hợp, thận bị suy không cần lấy ra trừ khi bị nhiễm trùng trầm trọng, ung thư thận, hội chứng hư thận (nephrotic syndrome) hoặc thận đa nang ( polycystic kidney.)
4-Những việc cần làm sau khi ghép thận
Ghép thận là một đại giải phẫu, thường là phải ở lại bệnh viện từ 7 tới 10 ngày rồi cần ít nhất 6 tuần lễ để hồi phục. Sau đây là một sồ điều nên lưu ư:
a- Để ư theo dơi xem có dấu hiệu cơ thể từ chối thận mới, như là nhiệt độ cơ thể trên 38C ( 104F), giảm lượng nước tiểu, tăng cân trên 2lb (900gr) trong 1 tuần lễ, tăng huyết áp, cảm giác đau ở vùng thận.
b- Uống thuốc theo đúng hướng dẫn: không bẻ nhỏ thuốc, không quên một liều nào, không uống gấp đôi khi quên.
c- Giảm thiểu muối để tránh ứ nước; tránh rượu v́ rượu gây tổn thương cho thận đặc biệt là khi dùng chung với thuốc ức chế miễn dịch.
d- Tránh làm công việc nặng nhọc trong 6 tuần lễ. Khi nằm nên cử động hạ chi để tránh máu cục.
e- Giới hạn tiêu thụ các thuốc chống đau trong tuần lễ đầu sau giải phẫu, ngoại trừ khi có chỉ định khác của bác sĩ.
f- Sinh hoạt b́nh thường trở lại khi thấy có thể, nhưng không nên cố gắng quá sức, không nâng nhấc vật nặng, không làm tổn thương tới trái thận mới.
g- Đo ghi nhiệt độ, huyết áp trước và sau bữa ăn trưa, tối. Thông báo cho bác sĩ nếu nhiệt độ cao quá 99.6F
h- Cân trọng lượng cơ thể mỗi ngày vào cùng giờ và thông báo cho bác sĩ ngay nếu tăng 2 lb một tuần lễ.
Người cho thận
Thận có thể được lấy từ:
- Người mới măn phần, không có bệnh thận măn tính. Đa số thận cho đều do nguồn cung cấp này.
- Người cho c̣n sống có liên hệ với người nhận như cha, mẹ, anh chị em hoặc con cái. Tỷ lệ thành công rất cao ở trường hợp cho này v́ không bị chối từ.
- Người cho c̣n sống nhưng không có liên hệ gia đ́nh, như bạn bè.
Người cho không nên quá mập, không cao huyết áp, ung thư, bệnh nhiễm măn tính, bệnh tim, thận.
Đôi khi, người cho cũng được yêu cầu làm một trắc nghiệm tâm lư để coi họ có hiểu rơ ư nghĩa và rủi ro có thể xảy ra khi cho thận.
Họ có thể thay đổi ư kiến vào phút chót và họ cũng không nên có ư nghĩ là cho thận tức là có quyền kiểm soát đời sống người nhận.
Luật lệ Hoa Kỳ cũng như nhiều quốc gia khác không cho phép người cho nhận tiền khi hiến thận.
Chi phí cho các dịch vụ y tế khi cho thận như thử nghiệm, phẫu thuật lấy thận, chăm sóc tại bệnh viện sẽ do bảo hiểm người nhận trả. Tại Hoa Kỳ thẻ bảo hiểm Medicare gánh chịu các phí tổn này. Tuy nhiên người tặng không được bồi hoàn các thua thiệt tài chánh trong thời gian cho và nằm bệnh viện cũng như điều trị các bệnh xảy ra do giải phẫu.
Dù thận từ đâu, sự thành công của ghép thật tùy thuộc vào việc tế bào và máu của đôi bên phải càng thích hợp với nhau càng tốt..
Thận người cho được giữ trong nước muối sinh lư lạnh trong ṿng 48 giờ để người nhận có th́ giờ sửa soạn.
Sau khi cho thận, cần thời gian từ 4-6 tuần lễ để hồi sức. Trong thời gian này, tránh những công việc nặng nhọc.
Theo một kết quả nghiên cứu của Đại học Minnesota được phổ biến trên tạp chí y học New Journal of Medicine ngày 29-1-2009, th́ người cho một thận sống lâu và khỏe mạnh như người có hai thận.
Tại Hoa Kỳ hiện nay có 77,000 bệnh nhân trong danh sách đợi để được thay thận.
Mỗi năm có khoảng 17,000 trường hợp ghép thận trong đó 10,500 thận đến từ người mới măn phần, 6000 thận từ thân nhân bạn bè cho. Thường thường người cần thận phải đợi khá lâu, có khi cả mấy năm mới đến lượt ḿnh.
V́ chờ đợi hơi lâu, có khi cả 5-7 năm, cho nên mỗi năm 4000 bệnh nhân trong danh sách đành măn phần, xa lánh cơi trần gian.
Kỹ thuật lấy thận
Từ lâu bác sĩ vẫn phải mổ bụng người cho để lấy thận. Vết mổ thường dài, người cho đau nhiều hơn, thời gian nằm bệnh viện và lành vết mổ cũng lâu.
Mới đây, các phẫu thuật gia tại Johns Hopkins University School of Medicine, Maryland, Hoa Kỳ đă thành công lấy trái thận lành mạnh của một phụ nữ qua âm đạo người này để tặng một cô cháu gái. Họ rạch ba vết mổ nhỏ bằng hạt đậu trên bụng để đưa ống nội soi có máy chụp h́nh và dụng cụ giải phẫu vào trong. Sau khi cắt, thận được bọc trong túi plastic rồi kéo ra ngoài qua một vết mổ nhỏ ở mặt sau âm đạo người cho.
Phẫu thuật kéo dài khoảng 3 giờ như trường hợp mổ bụng nhưng sẹo của lỗ mổ vừa mau lành vừa nhỏ hơn, nằm dưới cạp quần bikini, nên không mất thẩm mỹ.
Bác sĩ Anthony Kallo, Giám đốc bộ môn Dạ Dày-Ruột của đại học Johns Hopkins, người sáng chế phương pháp này, cho biết: “Giải phẫu với ống nội soi qua các lỗ /cửa mở thiên nhiên của cơ thể giúp bệnh nhân có sẹo nhỏ, ít đau đớn và rất an toàn đối với người mập ph́”
Thực ra th́ các cơ quan bị bệnh như túi mật, thận, ruột dư cũng đă được giải phẫu qua âm đạo hoặc miệng từ lâu, nhưng đây là lần đầu mà thận lành mạnh được lấy qua cơ quan sinh dục người nữ.
Mới đây, ngày 6 tháng 6, 2009, nhóm phẫu thuật tại Đại Học Illinois, Chicago đă sử dụng người máy da Vinci Robotic System đưa qua vết cắt dài 4cm trên da bụng để ghép thận cho một phụ nữ quá mập có nhiều rủi ro lây nhiễm. Nếu áp dụng phẫu thuật cổ điển phải rạch dài từ lớn hơn, 12-16 cm vết mổ lâu lành và dễ nhiễm trùng, chảy máu.
Thực là mầu nhiệm và nhân đạo v́ Y khoa học càng ngày càng tiến bộ để phục vụ sức khỏe con người.
Theo thời gian, cơ thể con người sẽ bị lăo hóa, thể hiện bằng những biến đổi về h́nh thái và chức năng của các bộ phận của cơ thể. Quá tŕnh lăo hóa không diễn ra đột ngột, mà đến từ từ.
Vậy hăy xem lịch tŕnh lăo hóa của các bộ phận trong cơ thể như thế nào nhé.
Tim: Lăo hóa từ tuổi 40
Ở tuổi 40, mạch máu dần mất đi sự đàn hồi, động mạch cũng có thể trở nên cứng hoặc bị tắc, nguyên nhân gây ra sự thay đổi này là do chất béo tích tụ ở động mạch vành. Điều này làm cho hiệu quả truyền máu của tim tới toàn bộ cơ thể cũng bắt đầu giảm xuống. Do đó, để giữ cho trái tim khỏe mạnh, tốt nhất bạn không nên ăn quá nhiều chất béo băo ḥa.
Phổi: Lăo hóa từ tuổi 20
Dung tích của phổi bắt đầu giảm dần từ tuổi 20. Đến tuổi 40, một số yếu tố như lồng ngực biến dạng, các khớp bị cứng, nhu mô phổi giảm đàn hồi... kết hợp với sự xơ cứng ở cơ bắp và xương sườn buồng phổi có thể khiến cho nhiều người bị khó thở.
Hoạt động của phổi gặp khó khăn, đồng nghĩa với việc không khí sau khi hít thở sẽ lưu lại trong phổi nhiều hơn dẫn tới khó thở.
Da: Lăo hóa từ khoảng tuổi 25
Cùng với sự giảm tốc của quá tŕnh tạo collagen, da bắt đầu lăo hóa tự nhiên từ tuổi 25. Các tế bào da chết sẽ không biến mất một cách nhanh chóng, trong khi lượng tế bào da mới có thể giảm đi chút ít. Kết quả là da sẽ xuất hiện nếp nhăn và trở nên mỏng hơn, ngay cả khi dấu hiệu lăo hóa da ban đầu có thể đến tận tuổi 35 mới xuất hiện.
Ngực: Lăo hóa từ tuổi 35
Phụ nữ đến tuổi 35, các mô vú và chất béo trong ngực bắt đầu mất dần, kích cỡ và sự căng đầy cũng giảm xuống. Từ tuổi 40, ngực phụ nữ bắt đầu chảy sệ, quầng vú (khu vực xung quanh đầu vú) bị thu hẹp mạnh.
Cơ quan sinh sản: Lăo hóa từ tuổi 35
Cơ quan sinh sản của các chị em bắt đầu suy giảm sau tuổi 35. Nội mạc tử cung có thể trở nên mỏng hơn, khiến việc thụ tinh gặp khó khăn hoặc tạo thành môi trường kháng tinh trùng. Khả năng sinh sản của đàn ông cũng bắt đầu suy giảm ở độ tuổi này. Sau tuổi 40, chất lượng tinh trùng giảm xuống, nên khả năng có con của nam giới cũng có dấu hiệu suy giảm.
Cơ bắp: Lăo hóa từ tuổi 30
Sau tuổi 30, tốc độ lăo hóa của cơ bắp c̣n nhanh hơn cả tốc độ phát triển. Ở độ tuổi này, hầu hết chúng ta có xu hướng tích trữ chất béo nhiều hơn và đốt cháy lượng calo ít hơn nên cơ bắp dần bị mất đi. Qua tuổi 40, tốc độ lăo hóa cơ bắp của con người càng tăng nhanh hơn. Thường xuyên luyên tập có thể giúp ngăn chặn sự .
Xương: Lăo hóa từ tuổi 35
Sau tuổi 35, xương bắt đầu ṃn và rơi vào quá tŕnh lăo hóa tự nhiên do các tế bào xây dựng xương hoạt động kém hơn. Xương của phụ nữ măn kinh ṃn nhanh hơn và có thể gây ra bệnh loăng xương. Kích thước và sự suy giảm mật độ xương có thể làm giảm chiều cao của bạn.
Răng: Lăo hóa từ tuổi 40
Khi chúng ta già đi, lượng nước bọt tiết ra cũng ít đi. Nước bọt có thể rửa sạch vi khuẩn, nếu nước bọt ít đi, răng và nướu của chúng ta dễ bị hôi. Sau khi các mô nha chu mất dần, nướu răng sẽ bị thu hẹp, đây là triệu chứng thường gặp ở người lớn trên 40 tuổi.
Thính lực: Lăo hóa từ khoảng tuổi 55
Hơn một nửa số người trên 60 tuổi có thể bị giảm thính lực do lăo hóa . Triệu chứng này gọi là điếc lăo hóa, là do sự thiếu “các tế bào lông” gây ra. Tế bào lông cảm quan trong tai có thể tiếp nhận sự rung động của âm thanh và truyền âm thanh tới năo bộ.
Theo TTVN
at 12:40 AM
Bệnh ngưng thở lúc ngủ là một biến chứng mà người ngủ bị ngưng thở khoảng 10 giây hay lâu hơn trong lúc ngủ.
Rất là nhiều người bị bệnh ngưng thở lúc ngủ này (obstructive sleep apnea). Bệnh này có thể xảy ra từ trẻ em nhi đồng cho tới mấy cụ già. Bệnh này thường xảy ra trong những người 20 tới 40 và xảy ra khá nhiều trong đàn ông.
Những nguyên nhân ǵ có thể gây ra bệnh này?
Có nhiều nguyên nhân có thể tạo ra bệnh này và thường là do bệnh mũi hay miệng bị nghẽn. Sau đây là các lư do:
Trẻ em:
a) Amidan (thịt dư) (tonsils) lớn
b) Amidan VA (adnoid) lớn
c) Cằm lẹm
d) Bệnh dị ứng (allergy)
e) Nặng cân
f) Bệnh khờ (Down’s Syndrome)
g) Bệnh bẩm sinh như là khuôn mặt và đầu sọ không được thành đúng h́nh (dị dạng) (craniofacial deformity), khe hở ṿm miệng (cleft palate) v.v..
Người lớn:
a) Mập béo (obesity)
b) Vách ngăn trong mũi bị lệch
c) Thịt dư trong mũi (nasal polyps)
d) Lưỡi gà (uvula) bị dài
e) Ṿm miệng mềm (soft palate) bị tḥng xuống miệng
f) Lưỡi lớn
g) Cằm lẹm v.v..
Những ví dụ trên có thể gây ra bệnh ngưng thở tại v́ mấy nguyên nhân này sẽ chận đường thở ở mũi, cổ họng và miệng nên hơi không khí không xuống phổi được và sẽ gây ra bệnh ngưng thở. Ngoài ra những ví dụ ở trên, bệnh ngưng thở có thể xảy ra nếu năo tủy (medulla oblongata) không hoạt động thường được.
Triệu chứng của bệnh ngưng thở lúc ngủ:
Dĩ nhiên chính người bệnh thường sẽ không biết ḿnh bị bệnh ngưng thở trong lúc ngủ v́ thường triệu chứng ngưng thở xảy ra trong lúc người bệnh đang ch́m trong giấc điệp. Thường là người thân ngủ cạnh nhận thức được cho người bệnh.
Các triệu chứng thông thường của bệnh ngưng thở:
a) Ngáy lớn
b) Ngưng thở hơn 10 giây trong lúc ngủ và có thể xảy ra từ 5-50 lần mỗi giờ
c) Ngủ không ngon giấc buổi tối
d) Ngủ gục ban ngày.
Mặc dù mũi, cổ họng, và miệng bị nghẹt, lâu lâu không khí cũng có thể đi qua mấy chỗ này và làm cho lưỡi gà bị rung nên gây ra ngáy. Tại v́ ngưng thở nên tối ngủ bị chập chờn không được ngon giấc bị thức nhiều lần cho nên sẽ gây ra sựûï ngủ gục trong ban ngày.
Ngủ bị chập chờn hay lăn qua lại, cảm thấy nghẹt thở, toát mồ hôi, tức ngực, không cảm thấy thoải mái hay khoẻ khoắn khi thức dậy. Không tập trung tư tưởng, mệt mỏi.
Tại sao ḿnh nên quan tâm về bệnh ngưng thở?
Bệnh ngưng thở có thể gây ra sự nguy hiểm đến sức khoẻ v́ nếu mà không trị bệnh này th́ lâu năm (có thể 10 tới 20 năm sau) bệnh này có thể gây ra bệnh suy tim (heart failure), cao áp huyết (hypertension), loạn nhịp tim (arrythmia), sudden infant death syndrome (SIDS) v.v... Ngoài những bệnh nguy hiểm này bệnh này có thể gây ra bệnh trầm cảm (depression), mất trí nhớ, mệt mỏi (fatigue), giảm t́nh dục, dễ đụng xe v́ ngủ gục trong khi lái, v.v...
Làm sao bác sĩ sẽ biết ḿnh bị bệnh ngưng thở?
Bệnh nhân nên tham khảo với bác sĩ về bệnh ngưng thở lúc ngủ nếu bạn hay người thân cho bạn biết bạn ngáy to như kéo gỗ, ngáy khoan ḥ hay ngáy như sấm. Người ngủ có thể thấy bạn sẽ bị ngưng thở hay nghẹn trong lúc ngủ. Bệnh nhân cảm thấy ḿnh ngủ không được ngon giấc, ngủ gục ban ngày; đôi khi có người bị nặng quá ngủ gục trong lúc đang ăn hay lúc nói chuyện, hay bị quên và lúc nào cũng mệt. Nếu bệnh nhân khai những triệu chứng kể trên, bác sĩ sẽ khám bệnh để xem bệnh nhân có bị những nguyên nhân như đă nói ở trên. Sau khi khám bệnh, bác sĩ sẽ làm thử nghiệm ngủ (sleep study). Có hai loại thử nghiệm ngủ, đó là ambulatory và sleep over. Nếu thử nghiệm bằng ambulatory study th́ nhân viên y tế sẽ mang máy tới nhà bệnh nhân và gắn máy trên người bệnh nhân một đêm và sẽ trở lại nhà bệnh nhân ngày sau và lấy máy về để xét kết quả. Nếu thử nghiệm sleep over th́ bệnh nhân phải tới pḥng thí nghiệm và ngủ qua đêm.
Bác sĩ cũng có thể dùng máy đo dưỡng khí (pulse oximeter) lúc bệnh nhân ngủ. Nếu dưỡng khí trong máu bị thấp là có thể bệnh nhân bị thiếu dưỡng khí v́ ngưng thở lúc ngủ. Bác sĩ có thể nội soi yết hầu để xem thanh quản có bị hẹp không.
Nếu bệnh nhân bị bệnh ngưng thở này v́ mập béo và bị ngưng thở dưới 5 lần mỗi giờ th́ họ phải cố gắng t́m cách để làm sụt cân và nằm xấp lúc ngủ. Tránh rượu bia và dùng thuốc ngủ hay thuốc an thần.
Ngủ cho đầy đủ. Nếu sau khi làm các cố gắng trên mà vẫn bị ngưng thở th́ bác sĩ sẽ ra ư kiến cho bệnh nhân thử máy thở (CPAP machine). Lúc sử dụng máy này, bệnh nhân sẽ đeo một cái mặt nạ (mask) mỗi đêm khi đi ngủ để máy thổi hơi và dưỡng khí oxygen vô miệng và cổ họng trong lúc ngủ.
Nhiều người không chịu quen được với máy CPAP th́ có thể cần phải giải phẫu. Tuỳ theo nguyên nhân gây ra bệnh này mà cách giải phẫu khác nhau. Nếu amidan bị lớn th́ nên cắt; nếu vách ngăn bị lệch th́ phải chỉnh vách ngăn; nếu ṿm miệng mềm và lưỡi gà bị dài th́ cắt bớt cho bộ phận này ngắn lại. Nhiều bệnh nhân mà bị ngưng thở nặng th́ vẫn có thể phải dùng máy CPAP sau khi mổ.
Những Ǵ Có Thể Bạn Không Nh́n Thấy
Một người rất yêu các loài cây và hoa đă trồng một loại nho quư ở bờ tường. Cây nho mọc rất khỏe, nhưng chẳng bao giờ thấy có hoa quả ǵ cả. Hàng ngày, người đó cố gắng chăm sóc, tưới nước cho cây nho, nhưng vẫn chẳng bao giờ thấy kết quả.
Một buổi sáng, khi người trồng cây đang thất vọng đứng nh́n cây nho của ḿnh th́ người hàng xóm chạy sang, tay cầm một giỏ nho rất lớn. Người hàng xóm hào hứng kéo người trồng cây sang phía nhà ḿnh:
- Anh không thể tưởng tượng nổi là tôi thích cây nho này đến mức nào đâu! Anh có thể lấy bao nhiêu nho về ăn cũng được, v́ chúng là của anh mà! Nhưng tôi muốn nói rằng tôi biết ơn anh rất nhiều khi làm cho khu nhà của tôi đẹp hẳn lên như vậy!
Người trồng cây tṛn mắt ngạc nhiên khi thấy bên kia bờ tường, cây nho ra rất nhiều hoa và quả – hết sức rực rỡ.
Cũng vậy, khi chúng ta nghĩ rằng những nỗ lực của ḿnh là vô ích v́ chúng ta không nh́n thấy kết quả. Nhưng những cố gắng không bao giờ là vô ích. Chúng tạo ra kết quả ở một nơi nào đó, vào một thời điểm nào đó, mà chắc chắn chúng ta sẽ thấy và được hưởng hương vị ngọt ngào!
Tại sao có giàu nghèo, sang hèn trên thế gian này? Sang hèn, giàu nghèo có phụ thuộc vào tôn giáo, dân tộc, hay học thức hay không?
Tất cả mọi việc đều có nhân của nó. Phải có gieo nhân giàu sang th́ mới hái được quả giàu sang. Vậy nhân giàu sang là ǵ? Đó là nhân bố thí và tôn trọng người. Nhân bố thí là biết cho đi và chia sẽ những ǵ ḿnh có từ tiền tài vật chất cho đến bố thí thời gian, công sức, lời nói ái ngữ, sự hiểu biết kinh nghiệm,...
Ngoài ra nhân giàu sang là biết sống không tham lam trộm cắp, cờ bạc dù là một vật nhỏ như cây kim; sống không ích kỷ, hẹp ḥi và bủn xỉn.
Đức bố thí là một đức hạnh tuyệt vời của con người, ai sống vời ḷng thương yêu th́ luôn luôn muốn giúp đỡ tất cả mọi người dù có hay không hoạn nạn hoặc đau khổ,...
Đức bố thí giúp diệt ḷng ích kỷ, bủn xỉn, tham lam trộm cắp và hẹp ḥi của con người. Chính Đức bố thí giúp cho con người gieo được nhân thiện có quả cuộc sống giàu sang đầy đủ. Những ai có cuộc sống nghèo đói là do thiếu đức bố thí. Do vậy giàu nghèo trên thế gian này không phải phụ thuộc và tôn giáo, học thức, dân tộc ( v́ ai cũng thấy trong tất cả mọi tôn giáo đều có người nghèo người giàu dù là dân tộc nào, có học hay không có học) mà chính là đức hiếu sinh bố thí.
Bố thí với ḷng thương yêu th́ vô cùng đẹp, v́ khi bố thí chỉ nghĩ đến niềm vui và hạnh phúc của người nhận, c̣n người bố thí lấy niềm vui và hạnh phúc của người nhận làm niềm vui và hạnh phúc cho ḿnh. Chính niềm vui và hạnh phúc đó sẽ theo ta măi măi đến cuối cuộc đời.
Ví dụ: Nhà ḿnh trồng bông, người ngoài đi ngang nhà thấy bông đẹp, thích và hái, không xin phép. Ḿnh thấy vậy th́ hăy lấy đó làm niềm vui, v́ bông ḿnh trồng đem niềm vui đến cho người khác. Nếu được th́ nói ngay những lời nói yêu thương “nếu cô thích th́ hái thêm về cắm trong nhà cho đẹp”. Nếu ḿnh nghĩ rằng ḿnh trồng bông chỉ để cho ḿnh ngắm thôi, chỉ để cho ḿnh hái thôi th́ ḿnh sống quá ích kỷ hẹp ḥi. C̣n khi ḿnh luôn sống biết chia sẽ những ǵ đẹp nhất, ngon nhất, tốt nhất cho người khác, ai thích cái ǵ ḿnh đang có th́ ḿnh luôn sẵn sàng cho đi, đó là ḿnh sống biết đem niềm vui đến cho người.
Khi người ta muốn cái ǵ mà đạt được toại nguyện th́ ai cũng vui. Ngay khi khi biết người khác muốn ǵ mà ḿnh đáp ứng ngay th́ ḿnh sẽ đem niềm vui đến cho họ. Đâu phải khi cho tiền người nghèo ḿnh mới vui đâu.
Ai biết sống yêu thương th́ hằng ngày có hằng trăm ngh́n cách để đem niềm vui đến cho mọi người. Đó là sống yêu thương. Khi các bạn sống yêu thương th́ mới nhận ra rằng sao chúng đơn giản, dễ dàng, gần gủi đến thế mà ḿnh đă bỏ qua và không biết từ bao lâu nay. Đức này là đức ly tham bố thí.
• Giúp người đừng tính thời gian. Đang giúp người th́ giúp cho trọn, cho xong rồi nghỉ. Thấy người vẫn làm th́ ḿnh cùng làm cho xong, đừng nghĩ rằng đă đến giờ nghỉ phải thôi việc. Khi ḿnh cùng làm chung với người cần giúp đỡ đến khi xong việc th́ ḿnh sẽ thấy sự vui mừng của họ. Đức này là đức bố thí.
• Sống biết cho đi những ǵ ḿnh thích nhất, ngon nhất, tốt nhất, đẹp nhất, quí nhất, kể cả hạnh phúc của ḿnh cho người khác, không phân biệt thân sơ và kẻ thù. Nếu ḿnh vui khi có những thứ thích nhất, ngon nhất, tốt nhất, đẹp nhất, quí nhất th́ người khác cũng vậy, cho nên trước khi cho ai vật ǵ th́ hăy lấy những thứ ḿnh thích nhất, ngon nhất, tốt nhất, đẹp nhất và quí nhất cho người khác.
Ví dụ ḿnh thích uống nước trái cây th́ hăy mời người nước trái cây thay v́ nước lạnh, ḿnh thích ăn trái cây th́ hăy mời người trái tươi tốt ngon mà ḿnh thích,… Như người mẹ thương yêu con cái luôn để giành những thứ tốt đẹp, ngon, mới, quí giá nhất cho con ḿnh. Đức này là đức tôn trọng bố thí.
• Mua đồ vật mà rẽ quá th́ trả tiền thêm. Ở Việt Nam có nhiều người từ quê ra chợ thị trấn bán vài món rau hay trái cây vườn kiếm thêm tiền mua gạo. Họ bán rẽ hơn chợ và nh́n trông rất tội nghiệp. Có nhiều người mua thấy vậy khi trả tiền th́ trả hơn một chút hoặc không cần tiền thối lại. Đó là một hành động sống thương yêu khéo léo thật là hay. Đây là đức bố thí.
• Nếu có dư vật ǵ không dùng th́ hăy cho đi, đừng để giành cất giữ. Biết có c̣n sống đến ngày mai không mà cất giữ làm ǵ. Có rất nhiều người đang cần những thứ ta có. Có rất nhiều cơ quan từ thiện sẵn sàng nhận những vật người khác cho để đem cho lại những người cần đến, hoặc bên Mỹ mỗi vùng có những website freecycle hoặc craiglist giúp cho mọi người tận dụng lại những đồ cũ hoặc dư thừa của người khác. Có thể đối với một người một vật là cũ hay vô dụng, nhưng đối với người khác lại là vật hữu dụng. Đây là đức buông xả bố thí.
• Đừng nghĩ rằng vật ǵ cũng có thể bán, tiền bạc sẽ làm cho chúng ta đánh mất t́nh thương. Nếu có dư giả tiền của th́ khi dư cái ǵ hay muốn thay đổi cái ǵ mới th́ nên cho đi cái cũ, đừng nghĩ rằng bán rẽ c̣n hơn cho không, nhất là anh em trong gia đ́nh th́ không nên buôn bán dù đó là chiếc xe hơi hay căn nhà. Đây là đức hiếu sinh bố thí.
• Dù cho người giàu hay người nhiều tiền cũng cần giúp đỡ, đừng đánh giá người qua h́nh tướng hay tài sản mà bỏ qua cơ hội sống thương yêu. Người nhiều tiền cũng lo lắng, buồn phiền, sợ hăi, cũng bệnh, già, chết, cũng chỉ có hai tay… như mọi người khác. Người giàu là người sống biết đủ. Người nhiều tiền chưa chắc là người giàu v́ họ vẫn thấy chưa đủ, luôn nghĩ cách t́m ra tiền. Đây là đức hiếu sinh bố thí.
• Giúp người đừng sợ đêm khuya, mưa hay giông băo. Vùng nông thôn Bắc Việt có vài nhà có điện thoại. Một lần chủ nhà nghe chuông reo và được nhờ nhắn hàng xóm cách vài căn, tuy trời đêm hôm mưa lạnh, người chủ vẫn khoác áo vào đi gọi. Thật là t́nh nghĩa xóm làng. Đây là đức bố thí.
• Sẵn ḷng giúp chổ ăn chổ ở cho những thí sinh lên thành phố thi đại học, nếu có khả năng th́ cung cấp chổ ở miễn phí cho sinh viên học đại học 5 năm và nếu có khả năng hơn nữa th́ cung cấp học bổng cho học sinh, sinh viên nghèo. Có khi sinh viên phải lên thành phố thuê nhà để sống và học, nếu v́ lư do ǵ đó không đủ tiền trả tiền trọ th́ chúng ta thương yêu họ và cho họ sống nhờ đến khi có tiền rồi trả cũng được hoặc trả bao nhiêu cũng được tùy khả năng. Khi con người không c̣n bị nô lệ cho đồng tiền th́ chúng ta thấy ḿnh đem hạnh phúc và niềm vui đến cho bao nhiêu người hằng ngày. Đức này là đức hiếu sinh bố thí.
• Khi đọc báo thấy có nhiều người bất hạnh nghèo đang bệnh tật cần tiền mua thuốc hay làm phẩu thuật, những vùng nghèo cần xây dựng hay thiếu thiết bị cho trường học. Nếu có khả năng chúng ta nên giúp ngay, đừng để cơ hội qua đi, để rồi đánh mất một cơ hội sống thương yêu. Đức này là đức hiếu sinh bố thí.
• Có ai nhờ giúp việc ǵ th́ đang bận hay tính làm việc ǵ cũng dời lại làm sau. Khi có ai nhờ làm việc ǵ là người đó tin tưởng ḿnh, hy vọng vào sự giúp đỡ của ḿnh, vậy chúng ta hăy sống thương yêu và đừng làm cho người khác thất vọng. Người có ḷng thương yêu luôn sẵn sàng vui vẻ giúp người mà không bao giờ nghĩ rằng người khác lợi dụng ḷng tốt của ḿnh. Đây là đức hoan hỷ bố thí.
• Có khi chúng ta cho ai đó mượn tiền hay mượn đồ vật mà trả chậm th́ chúng ta cũng vui vẻ, đừng hối thúc hay hỏi họ. Ai cũng có lúc khó khăn, ḿnh cũng có lúc như vậy th́ chớ nên làm khó người. Nếu ai cho mượn tiền hay mượn vật ǵ th́ nên nhớ rằng nếu chẳng may người mượn v́ lư do nào đó không trả được th́ ḿnh cũng sẵn ḷng cho họ luôn. C̣n không tính được chuyện này th́ thà không cho mượn v́ khi gặp chuyện không may xảy ra th́ t́nh cảm sẽ bị mất, kể cả anh em, bạn bè, vợ chồng, cha mẹ và con cái. Có thể ḿnh không nói ra nhưng người mượn cũng cảm thấy khó chịu. Đức này là đức tỉnh giác bố thí.
• Sống biết yêu thương mọi người và các loài vật sống xung quanh ḿnh. Loài vật nào cũng cần có sự sống, loài vật nào cũng phải kiếm ăn hằng ngày. Kiếm ăn rất khổ cực. Ḿnh đây cũng phải khổ cực đi làm hằng ngày kiếm tiền mua thức ăn th́ mọi người, mọi loài vật đều như vậy. Nếu có dư đồ ăn th́ ḿnh chia sẻ cho người khác, cho loài vật khác. Như vừa rồi trên TV có thống kê số tiền thu nhập của tổng thống Mỹ Obama trong đó ông có nhận 1.4 triệu đô cho giải Nobel, số tiền này ông tặng cho các quỹ từ thiện, ngoài ra c̣n một phần thu nhập của ông cũng đă làm từ thiện. Đức này là đức hiếu sinh bố thí.
• Khi sống với đức bố thí người bố thí nên biết cám ơn người nhận bố thí. Có thể câu nói này hơi lạ, xin các bạn đọc mẫu chuyện này. Thành La Phiệt thời Đức Phật có ông Hoàng rất hung bạo. Thêm vào đó quyền thế và địa vị của ông có thể giúp ông thủ tiêu tội án trước pháp luật, chưa một lời phải nào, một đạo giáo nào cảm hóa được ông. Một hôm ông gặp Phật. Đức Phật dạy cho ông niệm Phật: “Hăy tưởng niệm Phật đà, hăy từ bi thương người, hăy hùng lực cứu người”.
Đêm hôm ấy, ông suy nghĩ mông lung, ông nghĩ: “Nhớ Phật phải nhớ đến người nghèo khổ, tưởng Phật phải tưởng đến người nghèo khổ. Rồi mới sáng, ông đi t́m Phật. Giữa đường ông gặp một người hành khất ốm liệt bên vệ đường. Không suy nghĩ ông đến ân cần hỏi han và dốc hết tiền trong túi ra cho. Người ấy e sợ cám ơn rối rít. Nhưng ông chỉ bảo: V́ tưởng nhớ Phật nên tôi giúp anh. Anh nhận tiền này khiến tôi được phước, thế là tôi ơn anh chứ nào anh ơn ǵ tôi? Người hành khất nghe thế, lấy làm lạ v́ không lạ ǵ tính nết của ông và uy danh của đức Phật nữa. Bỗng nhiên người ấy cất tiếng niệm: “NAM MÔ BỔN SƯ THÍCH CA MÂU NI PHẬT” (kính lễ đấng giác ngộ). Ông Hoàng cũng bất giác niệm theo và đi mau t́m Phật. Khi gặp được Ngài, ông thuật rơ đầu đuôi mọi việc. Nghe xong đức Phật mỉm cười hiền từ bảo : Phải! Niệm Phật ông phải tưởng niệm người nghèo khó là để giúp đỡ họ. Tưởng niệm người nghèo khó, để giúp đỡ họ là tưởng niệm Phật đó.
Qua câu chuyện trên chúng ta thấy dù một người hung bạo, bảo thủ, kiêu mạn đến đâu cũng có tấm ḷng thương yêu. Chính ḷng thương yêu sẽ thay đổi tâm tánh của họ. Một vấn đề nữa chính là Phật dạy niệm Phật chính là sống như đời sống của Phật biết yêu thương mọi người, biết sống đạo đức không làm khổ ḿnh, khổ người và khổ các loài vật, đó chính là niệm Phật. Niệm Phật như vậy mới đúng là có ư nghĩa, là có trí tuệ.
Chính điều này mới thực tế, mang đến hạnh phúc thật sự. Đức Phật thường nói: “Trí tuệ ở đâu th́ giới luật ở đó, giới luật ở đâu th́ trí tuệ ở đó, giới luật làm thanh tịnh trí tuệ, trí tuệ làm thanh tịnh giới luật” Giới luật của đạo Phật chính là đạo đức, là đức hạnh của con người. Ai sống có đạo đức, chính người đó có trí tuệ. Đức này là đức bố thí khiêm tốn và đức minh mẫn.
Mất Ngủ Và Giấc Ngủ Người Cao Tuổi - BS Nguyễn Ý Đức
Ở những người trẻ tuổi, mỗi một chu kỳ ngủ thường kéo dài từ sáu mươi tới chín mươi phút. Càng lớn tuổi th́ các chu kỳ lại càng ngắn đi, Có nhiều vị cao tuổi không bao giờ ngủ. Và khi ngủ trở lại, họ rất khó mà ngủ.
Nguyên nhân
Có nhiều nguyên nhân đưa tới mất ngủ như là:
- trầm cảm, căng thẳng, buồn rầu và một số các rối loạn thần kinh tâm trí khác.
-Phụ nữ. Các bà thường hay thấy thói quen đi ngủ của ḿnh kém phần thỏa măn, nhất là khi có kinh, lúc có thai, sanh con và vào tuổi măn kinh.
-Chệch múi giờ. Khi phải du lịch qua nhiều nơi khác nhau th́ cơ thể ta không thích ứng kịp với sự thay đổi sáng chiều này và đưa tới khó ngủ.
-Vấn đề sức khỏe. Có nhiều vấn đề về sức khỏe gây ra khó ngủ, như là ung thư, viêm khớp xương, tim yếu, bệnh Parkinson…
-Dược phẩm. Rất nhiều loại thuốc khiến ta mất ngủ hoặc khó ngủ. Thí dụ chất kích thích như Ritalin hoặc amphetamine, thuốc giảm cân có ephedrine hoặc pseudoephedrine... Chúng ta c̣n nhớ có nhiều cụ cao niên mới sáng tinh sương đă thức giấc, ho sù sụ, hút thuốc lào rồi đi bộ khắp nhà, không cho ai ngủ.
-Cà phê. Khi uống vào buổi chiều hoặc trước khi đi lên giường thường hay sinh ra khó ngủ.
-Rượu uống trước khi ngủ có thể giúp ta rơi vào giấc ngủ nhưng ta hay thức giấc ban đêm.
-Thuốc lá là nguyên nhân thông thường làm mất ngủ, nhất là đối với quư vị cao niên, v́ các cụ hay ho rồi ngủ khó.
-Một giấc ngủ thêm vào mỗi buổi trưa hoặc xế chiều làm ta ngủ khó khăn về ban đêm.
Người tuổi cao thường mất ngủ hơn giới trẻ. Họ khó đi vào giấc ngủ, thức dậy nhiều lần và trở lại ngủ rất khó khăn.
Điều trị và pḥng ngừa sự mất ngủ
Chúng ta biết rơ về tại sao người cao niên lại khó ngủ nhưng chúng ta lại không biết cách điều trị chúng. Lư do tại sao ư?!! Tại v́ ở người cao tuổi th́ sự hóa già khác nhau từ người này sang người khác và hậu quả của chúng cũng khác nhau. Nếu chúng ta là một trong mấy chục triệu người khó ngủ th́ sự hóa già hoặc tuổi tác không phải là thủ phạm chính. Chúng ta hăy đọc kỹ những điều căn bản trên và loại bỏ càng nhiều càng tốt những nguyên nhân gây ra mất ngủ. Sau đây là một số điều có thể giúp ta ngủ, dù chúng ta trẻ hoặc tuổi cao.
Hăy vận động đều đặn, nhất là vận động thể h́nh, mỗi lần khoảng nửa giờ, vào buổi chiều nhưng không nên đợi khoảng sáu giờ trước khi đi ngủ. Ta sẽ ngủ khá hơn khi nhiệt độ trong cơ thể ta thấp và sự vận động nâng nó lên cao. Nhiệt độ cơ thể chúng ta thường thường lên cao ban ngày và xuống thấp về ban đêm nhưng ở người mất ngủ nhiệt độ đi theo lối khác: Họ không thấy ấm vào ban ngày và thấy lạnh vào ban đêm. Nếu chúng ta làm nhiệt độ cơ thể ấm hơn với vận động vào buổi chiều th́ nhiệt độ cơ thể sẽ xuống khi ta sẵn sàng đi ngủ.
Xin hăy đừng ám ảnh với mất ngủ và nhất là đừng cố gắng để ngủ. Càng cố ta càng khó ngủ.
Tâm lư trị liệu và mấy loại thuốc trị trầm cảm có thể giúp cho người mất ngủ.
Một cuộc thoa bóp sẽ giúp ta rơi vào giấc ngủ dễ dàng hơn, cũng như các phương tiện vật lư hoặc hóa học khác. Hăy chỉ cho người bạn đường cách thức thoa bóp.
Làm t́nh sẽ giúp nhiều người dễ ngủ hơn.
Thay đổi giờ làm việc như sau: trước hết là làm việc ban ngày, rồi buổi chiều và sau cùng là ban đêm. Hăy giữ lịch này trong ba tuần lễ. Nếu chúng ta thay đổi thường xuyên sẽ không giúp đồng hồ sinh học của ta thích ứng.
Người cao tuổi thường hay mẫn cảm với caffeine, vậy th́ những ai có khó khăn với giấc ngủ nên tránh dùng vào buổi chiều. Tức là không có cà phê, nước ngọt, xúc cù là, nước trà hoặc viên thuốc giảm ăn.
Hăy đừng uống rượu ban đêm. Rượu có thể giúp ta ngủ nhưng giấc ngủ không sâu và hay thức dậy. Hăy uống một ly sữa ấm rồi tắm nước ấm chừng ba mươi phút.
Hăy đừng hút thuốc lá trước khi đi ngủ. Chất nicotine trong thuốc lá là chất kích thích, làm tăng huyết áp, trái tim đập mau và làm năo bộ hoạt động mạnh hơn.
Có thể là chúng ta thỏa măn cơn đói với một chút thức ăn trước khi đi ngủ nhưng tránh những thứ quá hậu hĩnh, có nhiều chất béo, v́ chúng tăng dịch vị chua của bao tử và gây ra khó tiêu.
Một chế độ dinh dưỡng với nhiều rau, trái củ quả sẽ giúp rất nhiều cho sức khỏe của ta và giúp ta ngủ dễ dàng hơn.
Nếu ta đă mất ngủ mới đây, hăy đừng cố gắng ngủ ngày hôm sau v́ ta sẽ khó ngủ vào tối kế tiếp.
Hăy giữ pḥng ngủ hơi lạnh hơn các pḥng khác. Ta sẽ ngủ tốt hơn nếu nhiệt độ cơ thể xuống thấp một chút. Pḥng ngủ nên tối và nếu sáng quá, nên mang tấm vải che mắt.
Hăy cùng bác sĩ coi lại tất cả dược phẩm mà ta đang dùng và loại bỏ những thứ làm ta mất ngủ.
Hăy cất đồng hồ trong pḥng ngủ và nằm đó đếm thời gian đi qua.
Hăy xin bạn bè đừng điện thoại cho ta vào ban đêm, v́ câu chuyện sẽ kích thích ta hoặc làm ta phải suy nghĩ.
Mỗi tối hăy đi ngủ và thức dậy vào cùng giờ. Cơ thể chúng ta khoái lịch tŕnh đều đặn, dù là ăn uống, đi cầu hoặc là đi ngủ. Hăy đừng ngủ vào cuối tuần, mặc dù có vẻ hấp dẫn, nhưng nó sẽ làm đồng hồ cơ thể xáo trộn.
Nếu nệm và áo gối làm ta không thoải mái th́ hăy mua loại khác. Nhớ áo ngủ cần rộng răi thoải mái.
Có nhiều loại băng ghi lại tiếng nhạc êm dịu, tiếng nước chảy nhẹ nhàng hoặc tiếng mưa rơi tí tách… làm ta ngủ dễ dàng hơn.
Đừng vào giường trước khi buồn ngủ.
Thiền định đôi khi giúp ta ngủ dễ dàng. Hăy nhắm mắt, thư dăn cơ bắp, và đếm từ 100 xuống số không và cố gắng thư dăn bắp thịt khi ta ngủ.
Trước khi dùng viên thuốc ngủ, hăy tới một pḥng chuyên về mất ngủ, nơi đây có các nhà chuyên môn giúp xác định và điều chỉnh các vấn đề của sự ngủ. Chẳng hạn nếu chẳng may bạn bị ngưng thở khi ngủ và nếu người bạn đường có than phiền bạn ngáy hoặc hơi thở không đều. Bệnh này có thể chữa bằng nhiều cách như là cho một làn không khí chạy vào mũi để để mở rộng đường không khí hoặc giải phẫu để loại bỏ những mẩu thịt dư thừa cản trở sự thở.
C̣n các viên thuốc ngủ th́ sao?
Trên nguyên tắc th́ chúng ta không nên dùng thuốc ngủ, nhất là quư vị cao niên. V́ đa số các loại này đều tạo thành thói quen mà thói quen th́ không dễ mà bỏ được. Cho nên, trước khi dùng, ta nên hỏi ư kiến bác sĩ trước.
Điều cần nhớ về giấc ngủ.
Mất ngủ là t́nh trạng trong đó ta cảm thấy mệt mỏi vào ngày hôm sau mặc dù đêm vừa qua ta có vẻ như đă ngủ được vài giờ.
Có nhiều nguyên nhân gây ra mất ngủ, như là buồn phiền, nếp sống , dược phẩm, bệnh tật..
Người cao tuổi cũng cần ngủ như mọi người nhưng đôi khi họ cảm thấy không ngủ được như thời c̣n trẻ. Đó là v́ có nhiều thay đổi sinh học trong chu kỳ ngủ của họ.
Các loại thuốc bán tự do giúp cho khó ngủ vừa phải nhưng các thuốc loại chống dị ứng thường làm nhiều vị cao niên cảm thấy ngây ngất và nhiều khó chịu khác vào ngày hôm sau.
Melatonin hiện nay đang được dùng để chữa mất ngủ nhưng sự công hiệu của nó chưa được công nhận và hậu quả lâu dài chưa biết rơ.
BS. Nguyễn Ý Đức
Diễn Đàn Người Việt Hải Ngoại. Tự do ngôn luận, an toàn và uy tín. V́ một tương lai tươi đẹp cho các thế hệ Việt Nam hăy ghé thăm chúng tôi, hăy tâm sự với chúng tôi mỗi ngày, mỗi giờ và mỗi giây phút có thể. VietBF.Com Xin cám ơn các bạn, chúc tất cả các bạn vui vẻ và gặp nhiều may mắn.
Welcome to Vietnamese American Community, Vietnamese European, Canadian, Australian Forum, Vietnamese Overseas Forum. Freedom of speech, safety and prestige. For a beautiful future for Vietnamese generations, please visit us, talk to us every day, every hour and every moment possible. VietBF.Com Thank you all and good luck.
News
Library
Technology
Giải Trí
Portals
Tin Sốt
Home
