Giới khoa học chỉ trích ngành thực phẩm vì lợi nhuận lớn từ đồ siêu chế biến

[therealrtz]

Các nhà khoa học cho biết nhiều loại thực phẩm siêu chế biến đang góp phần gia tăng béo phì, bệnh mạn tính và tử vong sớm trên toàn thế giới, trong khi ngành công nghiệp thực phẩm tiếp tục quảng bá mạnh mẽ để thu lợi lớn. Nhận định trên nằm trong loạt nghiên cứu ba phần của 43 chuyên gia dinh dưỡng, được UNICEF và Tổ chức Y tế Thế giới hỗ trợ.

Nghiên cứu công bố ngày 18/11 cho biết hơn 50% trong số 2,9 nghìn tỷ USD mà các tập đoàn thực phẩm chi trả cho cổ đông giai đoạn 1962 - 2021 đến từ các nhà sản xuất thực phẩm siêu chế biến. Các tác giả cho rằng tiêu thụ nhóm thực phẩm này đang tăng tại mọi khu vực, được thúc đẩy bởi các tập đoàn lớn. Họ cảnh báo ngành thực phẩm vận động chính trị để ngăn chặn chính sách dinh dưỡng có lợi cho sức khỏe.

Một số chuyên gia cho biết doanh nghiệp có thể nhân đôi hoặc gấp 3 lợi nhuận bằng cách biến nguyên liệu như bắp, lúa mì hay đậu thành sản phẩm không còn đặc tính ban đầu rồi tái tạo bằng hương liệu và phụ gia. Loạt nghiên cứu cũng cho rằng nhiều công ty tài trợ cho chuyên gia dinh dưỡng để phủ nhận các tác hại đã được cảnh báo.

Bộ tài liệu kêu gọi nỗ lực toàn cầu nhằm siết quản lý ngành thực phẩm siêu chế biến, bao gồm nhãn cảnh báo, đánh thuế và hạn chế quảng cáo, nhất là với trẻ em. Tuy nhiên, Liên minh Thực phẩm và Đồ uống Quốc tế khẳng định khái niệm thực phẩm siêu chế biến chưa đạt đồng thuận khoa học và cảnh báo các đề xuất mới có thể hạn chế khả năng tiếp cận thực phẩm chế biến an toàn, giá rẻ.

Các tác giả cũng nêu việc ngành thực phẩm sử dụng mạng lưới toàn cầu gồm các nhóm vận động, đối tác nghiên cứu và nhiều đơn vị liên quan để phản bác quy định mới, thông qua vận động hành lang, tác động cơ quan quản lý và tạo nghi ngờ khoa học. Một số nghiên cứu do doanh nghiệp tài trợ được cho là có khả năng cao hơn trong việc bác bỏ mối liên hệ giữa thực phẩm siêu chế biến và béo phì.

Loạt bài cho biết các tập đoàn thực phẩm và đồ uống từng được thâu tóm bởi các công ty thuốc lá trong thập niên 1960 - 1980 và họ đã áp dụng chiến lược tương tự để tạo ra những sản phẩm hấp dẫn và có tính gây nghiện. Trong bối cảnh thị trường tại Mỹ, Anh và châu Âu bão hòa, ngành thực phẩm đang mở rộng sang Nam Mỹ, châu Phi, Đông Âu, Trung Quốc và Ấn Độ.

Các nghiên cứu chỉ ra hơn 90% trong số 104 nghiên cứu quan sát cho thấy thực phẩm siêu chế biến liên quan đến nguy cơ cao mắc một hoặc nhiều bệnh mạn tính. WHO gọi xu hướng tiêu thụ ngày càng tăng của thực phẩm siêu chế biến là mối đe dọa mang tính hệ thống và kêu gọi hành động toàn cầu.