Vào cuối tháng 8/2025, nước Úc đã chứng kiến làn sóng biểu tình phản đối chính sách nhập cư của chính phủ nổ ra đồng loạt tại các thành phố lớn như Sydney, Melbourne, Perth, Adelaide.
Dưới các khẩu hiệu
"Save Our Country", "Stop the Invasion", và
"Protect Aussie Values", hàng ngàn người đã xuống đường bày tỏ sự bất mãn trước chính sách nhập cư của chính phủ. Nhưng điều đáng nói ở đây không nằm ở số lượng người đi biểu tình, mà ở bản chất tư tưởng, cách thức tổ chức, và thông điệp nguy hiểm mang hơi hám cực đoan của phong trào này.
Mặc dù các cuộc biểu tình tại Úc không phải do Tổng thống Mỹ Donald Trump hay đảng Cộng Hòa tài trợ hay điều phối, nhưng bóng dáng của
Trumpism-chủ nghĩa Trump lại thấy hiển hiện rõ rệt trong mọi khẩu hiệu, mọi luận điệu, và mọi phương thức vận động của phong trào này. Không cần ông Trump phải có mặt, thứ
"virus tư tưởng" mà ông đã gieo rắc nay đi xuyên biên giới và được bén rễ tại Úc, một đất nước từng tự hào là hình mẫu của thể chế đa văn hóa.
(Minh họa)
Từ "America First" đến "Australia First"
Donald Trump không phát minh ra chủ nghĩa dân tộc bài ngoại, nhưng ông chính là người đã thổi luồng sinh khí mới qua thông điệp tuy đơn giản nhưng rất cực đoan:
"America First". Trong nhiệm kỳ của mình, ông biến người nhập cư thành
"kẻ xâm lược", "bọn tội phạm nguy hiễm", "gánh nặng xã hội",... đặc biệt nhắm đến những người gốc Hồi giáo, Mỹ Latinh và châu Phi. Bức tường đen biên giới, cấm nhập cảnh từ các nước Hồi giáo, trục xuất, chia cắt gia đình,… tất cả đều xuất phát từ tư tưởng cực đoan này.
Tại Úc, khẩu hiệu
"Australia First" không được hô vang trực tiếp, nhưng các biểu ngữ với lời viết như
"Stop the Invasion", "White Unity", hay
"Defend Aussie Culture" tại các cuộc biểu tình mang sắc thái hoàn toàn tương tự. Thay vì thảo luận về chính sách nhập cư một cách ôn hòa, các khẩu hiệu đầy ác ý và phân biệt chủng tộc đã được sử dụng để
"kích động tâm lý sợ hãi và hận thù sắc tộc". Đây không còn là đấu tranh cho dân chủ mà hiện hình công khai là
"chủ nghĩa dân túy trá hình".
Cùng một phương cách hô hào kích động, cùng một kẻ thù trong tưởng tượng
Phong trào
"March for Australia" tại Úc được khởi xướng từ những nhân vật như
"Bec Freedom", một TikToker không tên tuổi nhưng có khả năng lôi kéo cảm xúc cực đoan thông qua mạng xã hội. Cách huy động người biểu tình qua các clip ngắn, giọng điệu khơi mào sự giận dữ, thông tin nửa thật nửa giả… khiến cho người ta không thể không liên tưởng đến chiến dịch truyền thông kiểu
MAGA (Make America Great Again) đã từng gây chấn động tại nước Mỹ.
Tại Mỹ, ông Trump không ngừng đổ lỗi cho người nhập cư về tình trạng bị mất việc, tội phạm, ma túy và khủng hoảng ở biên giới. Tại Úc, các nhân vật đứng ra tổ chức biểu tình nay cũng viện dẫn các
"kẻ thù" tương tự với các luận điệu như
"không có đủ nhà ở", "người nhập cư chiếm đoạt tài nguyên", "người Úc bị bỏ lại phía sau",...
Không có bằng chứng nào xác thực rằng di dân gây ra khủng hoảng về nhà ở, nhưng phong trào này vẫn tiếp tục nhồi nhét những thông tin sai lệch, đẩy người dân vào trạng thái bất an và phẫn nộ. Đây là đặc điểm quen thuộc của chủ nghĩa dân túy cực hữu: bóp méo sự thật, tạo ra vật tế thần, và đánh tráo nguyên nhân.
Những "bóng đen phát-xít" dưới bóng râm yêu nước
Nếu chỉ dừng ở sự bất mãn trong xã hội, có lẽ những cuộc biểu tình chống nhập cư vẫn còn nằm trong giới hạn của một xã hội dân chủ lành mạnh. Nhưng khi mà những nhóm người như
National Socialist Network (NSN), một tổ chức theo tư tưởng phát-xít mới, đã thấy xuất hiện trong các cuộc biểu tình với bộ trang phục đen, đeo mặt nạ che giấu bộ mặt thật, và những biểu tượng đầy thù hận, thì lằn ranh đỏ này đã bị vượt qua.
Tại Adelaide, một kẻ tự nhận là thành viên
NSN đã lên sân khấu kêu gọi
"Hãy chấm dứt nhập cư" và được một nhóm người reo hò ủng hộ.
Ở Melbourne, các biểu tình viên hô vang khẩu hiệu "White Pride" trong khi giơ cao bàn tay chào theo kiểu phát-xít Đức trước kia.
Một số cuộc đụng độ với những người ủng hộ Palestine và cộng đồng chống phân biệt sắc tộc đã bùng phát khiến cho giới cảnh sát phải dùng hơi cay để can thiệp.
Không thể nào nói rằng đây chỉ là
"vài kẻ cực đoan lọt vào đám đông". Khi một phong trào được cho phép hoặc không bị ngăn chặn kịp thời, chủ nghĩa tân phát-xít đang hiện diện công khai, thì phong trào đó đã đánh mất tính chính danh của mình.
Chính phủ Úc sẽ không làm ngơ
Điểm khác biệt then chốt giữa Úc và Mỹ nằm ở thái độ của chính phủ. Dưới thời Trump, chính quyền Mỹ dung dưỡng và thậm chí khuyến khích phong trào cực hữu. Ông Trump từng gọi người biểu tình tân phát-xít ở Charlottesville là
"những con người rất tốt". Ông đứng chụp ảnh với là cờ
Confederate, kêu gọi
"lập lại trật tự" trước những cuộc phản kháng chính đáng.
Tại Úc, ngược lại, chính phủ của Thủ tướng Anthony Albanese đã lên án mạnh mẽ các cuộc biểu tình chống vấn đề nhập cư. Các Bộ trưởng trong Nội các đưa ra tuyên bố rõ ràng:
"Chúng tôi không ủng hộ bất cứ hình thức kỳ thị sắc tộc hay bài ngoại nào. Úc là một quốc gia đa văn hóa và đó là niềm tự hào của chúng ta"
Sự lên tiếng này không chỉ mang tính cách biểu tượng, mà còn là lời nhắc nhở rằng không phải mọi sự phản đối đều là chính đáng, đặc biệt khi chúng đang bị lợi dụng để gieo rắc hận thù.
Người nhập cư không phải là thủ phạm
Các nhân vật tổ chức biểu tình lớn tiếng đổ lỗi cho người nhập cư về giá nhà, y tế, giáo dục và sinh kế. Nhưng bằng chứng về kinh tế và xã hội lại nói ra điều ngược lại: Nhập cư là động lực giúp tăng trưởng dân số và cung ứng nguồn nhân công tại Úc trong nhiều thập kỷ qua. Nghiên cứu cho thấy người nhập cư thường đã đóng góp nhiều hơn cho ngân sách so với các phúc lợi mà họ nhận được.
Tình trạng thiếu nhà ở là do chính sách quy hoạch yếu kém, đầu tư công cộng bị trì trệ, và nạn đầu cơ bất động sản, chứ không phải vì người nhập cư đến từ Ấn Độ, Trung Đông hay Việt Nam.
Việc đổ lỗi cho người nhập cư là cách để đánh lạc hướng về mặt chính trị, để che đậy những thất bại trong việc điều hành và đầu tư công cộng.
Phản đối để bảo vệ chính xã hội dân chủ
Một xã hội dân chủ không thể tồn tại nếu để chủ nghĩa thù hận lan tràn mà không bị phản kháng và lên án. Dù tên gọi có là
"yêu nước", "bảo vệ di sản văn hóa", hay
"bảo vệ người bản xứ", thì nếu phong trào cực đoan đó chỉ muốn nuôi dưỡng sự sợ hãi, thù ghét, và bạo lực, không đáng được gọi là hành động chính trị, mà chỉ là sự bài ngoại khoác áo tự do.
Chúng ta không phản đối quyền biểu tình của người dân. Chúng ta chỉ muốn phản đối việc biến tự do ngôn luận trở thành công cụ gieo rắc hận thù.
***
Donald Trump không tài trợ cho các cuộc biểu tình ở Melbourne. Ông cũng không gọi điện cho Thomas Sewell. Nhưng điều đó cũng không quan trọng. Tư tưởng của ông, dân tộc chủ nghĩa bài ngoại, chống nhập cư, đánh vào cảm xúc sợ hãi, đang lan rộng trên toàn cầu.
Điều đó không chỉ gây ra tổn hại cho người nhập cư, mà còn đe dọa chính nền tảng đạo đức và pháp lý mà nhân loại đã dày công xây dựng lên hàng thế kỷ qua.
(Viết từ Melbourne, Úc)
