Chỉ có 12 người chịu trách nhiệm truyền bá phần lớn các thông tin sai lệch và không chính xác về vaccine COVID-19 làm náo loạn trên mạng xã hội Facebook, Instagram và Twitter, với những nhân vật này gồm các nhà hoạt động bài xích vaccine, doanh nhân và cả bác sĩ - theo đài NPR (Mỹ).
Các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra chỉ có 12 người chịu trách nhiệm truyền bá phần lớn các thông tin sai lệch và không chính xác về vaccine COVID-19 trên mạng xã hội Facebook, Instagram và Twitter.
Imran Ahmed, giám đốc điều hành của Trung tâm Chống thù địch kỹ thuật số (Anh), cho biết: "Các cá nhân này phát tán tới 65% lượng thông tin sai lệch chống lại vaccine trên các nền tảng truyền thông xã hội."
Hiện chiến dịch triển khai tiêm vaccine đang đi tới giai đoạn quan trọng mà hầu hết những người trưởng thành muốn tiêm vaccine đều đã tiêm rồi, chỉ còn lại nhóm người đang ngần ngại chưa muốn tiêm. 12 người dùng có tầm ảnh hưởng này sẽ gây ra những tác động lớn đến kết quả chiến dịch tiêm chủng.
Sau khi thông tin này được công bố hôm qua, 20/5, Facebook cho biết đã gỡ bỏ nhiều hơn các tài khoản thuộc quyền sở hữu của 12 cá nhân này. Đều có tiếng trong giới nghiên cứu và trên mạng xã hội, những nhân vật này bao gồm các nhà hoạt động chống vaccine, các doanh nhân và các bác sĩ. Một số người trong số họ quản lý nhiều tài khoản trên các nền tảng khác nhau và thường đề cao "sức khỏe tự nhiên". Một số người thậm chí còn bán sách và thực phẩm bổ sung.
Nhiều thông điệp về vaccine COVID-19 được lan truyền rộng rãi trên mạng Internet phản ánh những gì chúng ta đã được nghe trong quá khứ về các loại vaccine khác từ những nguồn tin thiếu chính xác về vaccine.
John Gregory, phó biên tập viên mảng y tế của NewsGuard, chuyên đánh giá độ tin cậy của các trang tin tức và đang theo dõi "những trường hợp siêu lây nhiễm" và thông tin sai lệch về vaccine cho biết "họ còn đưa ra thêm các tuyên bố mới".
Các tuyên bố của "Nhóm lan truyền tin giả" gồm "việc phủ nhận sự tồn tại của đại dịch COVID-19, các phương pháp chữa bệnh sai lầm không phải tiêm chủng, chê bai vaccine và các bác sĩ khi họ đề xuất tiêm chủng vaccine " - ông Ahmed nói.
Ông cho biết, nhiều người trong số 12 người này đã phát tán những thông tin và thuyết âm mưu đã bị bác bỏ về mặt khoa học trong nhiều năm qua. Điều này đặt ra câu hỏi: Tại sao các nền tảng truyền thông xã hội gần đây mới bắt đầu trấn áp những hành vi sai trái này?
Cả các nghị sĩ Quốc hội Mỹ và Tổng chưởng lý bang đều đã kêu gọi Facebook và Twitter cấm "Nhóm lan truyền tin giả".
"Việc khuyến khích người Mỹ đi tiêm phòng là rất quan trọng để kiểm soát đại dịch. Thông tin sai lệch về vaccine lan truyền trên mạng sẽ để lại hậu quả chết người, đó là lý do tại sao tôi kêu gọi các nền tảng truyền thông xã hội hành động chống lại các tài khoản tuyên truyền phần lớn những lời nói dối này," Thượng nghị sĩ Dân chủ bang Minnesota Amy Klobuchar chia sẻ với NPR.
Các mạng xã hội xử lý tin giả về vaccine
Các tập đoàn đã chưa đóng hết các tài khoản của tất cả 12 nhân vật, nhưng đang đẩy mạnh các hoạt động trong cuộc chiến chống tin giả như gắn nhãn các bài đăng gây hiểu lầm và xóa bỏ các tin giả. Trong một số trường hợp, các tập đoàn đã cấm những tài khoản liên tục chia sẻ các tuyên bố thiếu chính xác.
Sau bài báo củaNPR, Facebook cho biết họ đã triển khai bổ sung một số hành động đối với một số nhân vật được xác định bởi Trung tâm Chống lại sự căm thù kỹ thuật số, nhiều người trong số đó đứng tên nhiều tài khoản trên các ứng dụng của mạng xã hội này. Công ty cho biết hôm 20/5 rằng họ đã tìm thấy các bài đăng mới vi phạm các quy tắc.
Facebook hiện đã xóa 16 tài khoản khỏi Instagram và áp đặt các hạn chế đối với 22 tài khoản khác trên mạng xã hội của mình, chẳng hạn như ngăn họ được giới thiệu với người dùng khác, giảm phạm vi tiếp cận các bài đăng và chặn việc truyền bá thông qua hình thức quảng cáo trả phí.
"Chúng tôi đã phản ứng sớm và quyết liệt với đại dịch COVID-19 thông qua việc hợp tác với các chuyên gia y tế để cập nhật chính sách chống thông tin sai lệch nhắm vào các tuyên bố thiếu chính xác về COVID-19 và vaccine, bao gồm cả hành động chống lại một số tài khoản trong báo cáo của CCDH," phát ngôn viên Kevin McAlister cho biết trong một tuyên bố.
"Tổng cộng, chúng tôi đã xóa hơn 16 triệu nội dung vi phạm chính sách và tiếp tục làm việc với các chuyên gia y tế để thường xuyên cập nhật chính sách khi xuất hiện các sự kiện và xu hướng mới."
Tuy nhiên, Facebook cũng phản bác phương pháp luận của báo cáo trung tâm, nói rằng họ không rõ tiêu chí nào của nhóm này sử dụng để tập hợp các bài đăng trên mạng xã hội của mình. Twitter cho biết họ đã đình chỉ vĩnh viễn hai trong số các tài khoản "Nhóm truyền bá tin giả" do liên tục vi phạm các quy tắc của mạng xã hội này, yêu cầu các tài khoản khác xóa một số tweet, dán nhãn liên kết đến thông tin đáng tin cậy về vaccine và không cho phép chia sẻ hoặc trả lời các tweet đó. Nhìn chung, mạng xã hội này đã xóa hơn 22.400 tweet do vi phạm chính sách COVID-19.
Tuy nhiên, phát ngôn viên Elizabeth Busby cho biết Twitter phân biệt giữa "thông tin sai lệch về vaccine không chính xác bị cấm trên mạng xã hội với những thông tin sức khỏe cộng đồng đáng tin cậy, với cảm giác tiêu cực về vaccine". Do đó, người dùng vẫn có thể dễ dàng tìm thấy thông tin về "Nhóm phát tán tin giả".
Facebook hiện giới hạn phạm vi tiếp cận của các bài đăng với mục đích kêu gọi mọi người hạn chế tiêm phòng, ngay cả khi các thông điệp này không vi phạm các quy định một cách rõ ràng.

Ảnh: Getty Images
Mối lo về tâm lý e ngại vaccine
Khi các mạng xã hội tiến hành các chiến dịch triệt phá, một số người lan truyền thông tin sai lệch về vaccine trước đây đã giảm bớt số bài đăng và thông báo những người theo dõi họ rằng họ đang bị kiểm duyệt nội dung.
Ngay cả khi các công ty truyền thông xã hội gần đây trở nên cứng rắn hơn về thông tin sai lệch, các nhà nghiên cứu lo ngại sự tồn tại của những trò lừa đảo liên quan đến vaccine sẽ càng làm xói mòn niềm tin của những người ngại tiêm chủng. Điều đó đặc biệt có ý nghĩa đến việc hoạt động tiêm chủng vaccine cho trẻ em từ 12 tuổi trở lên.
Trong một cuộc khảo sát đối với các bậc cha mẹ Mỹ, nhà xã hội học Jessica Calarco của Đại học Indiana cho hay, hơn 1/4 phụ huynh không có kế hoạch tiêm phòng cho con họ.
Facebook công bố dữ liệu khảo sát tuần này, cho thấy mức độ chấp nhận vaccine ở người trưởng thành tại Mỹ đã tăng 10% kể từ tháng 1. Tuy nhiên, khảo sát cũng chỉ ra lý do hàng đầu mà mọi người cho biết họ không muốn tiêm chủng là lo lắng về tác dụng phụ và thiếu tin tưởng vào vaccine hoặc chính phủ - đây chính xác là tâm lý lo ngại mà các tài khoản bài tiêm chủng cổ súy.
Các mạng xã hội cho biết việc quảng bá thông tin đáng tin cậy từ các nguồn có thẩm quyền, chẳng hạn như Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC), cũng quan trọng như việc giảm sự lan truyền của các bài đăng tin giả.
Cả Facebook và Twitter đều liên kết đến thông tin sức khỏe cộng đồng trong ứng dụng và trong các nhãn mà họ dán trên các bài đăng gây hiểu lầm. Nhưng giờ đây họ phải đối mặt với một trận chiến khó khăn trong việc thuyết phục những người hoài nghi.
Bà Calarco cho biết nhiều phụ huynh mà bà đã nói chuyện coi tầm quan trọng của các bài viết trên mạng xã hội "ngang với các khuyến cáo từ các chuyên gia y tế và thông tin do CDC công bố".