Việc Kim Jong-un khóc khi phát biểu cho thấy ông đang sử dụng hình ảnh "lãnh đạo bình dân" khi đối phó với các khủng hoảng ngày càng trầm trọng.
Phát biểu tại cuộc duyệt binh hôm 10/10, ông Kim không kìm nén được xúc động khi cảm ơn những binh sĩ đã ứng phó với thảm họa quốc gia và ngăn chặn Covid-19 bùng phát, đồng thời xin lỗi người dân vì đã không nâng cao mức sống.
"Sự khiêm tốn và thẳng thắn của ông Kim, cùng những giọt nước mắt và sự nghẹn ngào của ông, tất cả đều rất khác thường, ngay cả đối với một người từng công khai thừa nhận thiếu sót và thường sẵn sàng thể hiện cảm xúc", Rachel Minyoung Lee, từng là nhà phân tích Triều Tiên cho chính phủ Mỹ, nói.
Bà cho rằng bài phát biểu được thiết kế cẩn thận để gây tiếng vang với khán giả trong nước, củng cố hình ảnh của ông Kim như một lãnh đạo có năng lực, lôi cuốn nhưng cũng rất dung dị, gần gũi.
Lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un khóc khi phát biểu trước lễ duyệt binh hôm 10/10. Ảnh: Yonhap.
Kể từ khi kế nhiệm cha năm 2011, ông Kim coi tiến bộ kinh tế là nền tảng trong chương trình nghị sự của mình. Ông cũng gặp Tổng thống Mỹ Trump, xây dựng mối quan hệ cá nhân chưa từng có với những bức thư hoa mỹ.
Nhưng các kế hoạch đầy tham vọng của ông Kim về thương mại quốc tế, các dự án xây dựng và các biện pháp kinh tế khác đã bị đình trệ vì Triều Tiên bị áp các lệnh trừng phạt quốc tế do chương trình vũ khí hạt nhân và tên lửa đạn đạo.
Ông Kim nhấn mạnh Triều Tiên liên tục gặp khó khăn về kinh tế do các lệnh trừng phạt, Covid-19 và một loạt trận bão lụt gây thiệt hại lớn. Triều Tiên nói rằng họ không ghi nhận ca nhiễm nCoV nào nhưng họ đã đóng biên từ tháng một và động thái đó càng làm trầm trọng tác động kinh tế của các lệnh trừng phạt quốc tế.
"Người dân đã đặt lòng tin cao tựa trời sâu tựa biển vào tôi, nhưng không phải lúc nào tôi cũng có thể đáp ứng kỳ vọng của họ", ông Kim nói. "Tôi thực sự xin lỗi vì điều đó".
Ông Kim nhấn mạnh thành công của đất nước trong ngăn chặn Covid-19 và vượt qua những thách thức khác là "chiến thắng to lớn do người dân làm nên". "Người dân luôn biết ơn đảng, nhưng chính họ chứ không ai khác mới là những người xứng đáng nhận được cái cúi đầu cảm ơn", ông nói thêm.
Lee nói các bài phát biểu tại những sự kiện tương tự trước đây thường chứa nhiều chủ đề mang tính tư tưởng và ca ngợi đảng Lao động Triều Tiên. Việc tập trung nhiều vào người dân là điều khác lạ. "Bài phát biểu rõ ràng là về người dân và cho người dân", bà nói.
Trái ngược bố mình, ông Kim thường đưa vợ tới các cuộc họp thượng đỉnh chính trị với các lãnh đạo nước ngoài, ông cũng thường giao lưu với quần chúng nhân dân khi xuất hiện trước công chúng. Cách tiếp cận dễ gần, chan hòa, bình dân này đã định hình cách ông phản ứng trước những thách thức kinh tế của đất nước, Benjamin Katzeff Silberstein, chuyên gia kinh tế Triều Tiên tại Trung tâm Stimson có trụ sở tại Mỹ, nói.
"Ông Kim xuất hiện nhiều hơn tại các địa điểm tái thiết sau thảm họa và những nơi tương tự, ông ưu tiên rất nhiều các dự án xây dựng mang tính biểu tượng được thiết kế để thể hiện tiến bộ kinh tế", Silberstein nói.
Giới phân tích cho rằng việc rơi lệ trước công chúng là dấu hiệu cho thấy mức độ áp lực mà Kim Jong-un đang phải đối mặt. "Đằng sau thông điệp của ông ấy, người ta có thể cảm nhận được rằng ông Kim đang cảm thấy rất nhiều sức ép đè nặng lên vai trò lãnh đạo", Hong Min, chuyên gia nghiên cứu Triều Tiên tại Viện Nghiên cứu Thống nhất Quốc gia Hàn Quốc, nói.
"Trong bài diễn văn, ông đã dùng những cụm từ như 'những thách thức nghiêm trọng', 'vô số thảm cảnh' và 'những thảm họa chưa từng có tiền lệ trong lịch sử'. Điều này cho thấy ông ấy đang trải qua một giai đoạn điều hành đất nước thực sự khó khăn", Hong Min nói thêm.
Hong đánh giá thêm rằng ông Kim cũng chịu áp lực từ lo ngại rằng người dân có thể khó chịu hoặc mất lòng tin vào chính quyền do những khó khăn này. "Đó là lý do ông ấy nhấn mạnh rất nhiều vào người dân trong bài phát biểu".
Chuyên gia nhận xét phần cuối bài phát biểu của Kim Jong-un, khi ông kêu gọi người dân ủng hộ và tin tưởng hoàn toàn vào mình, cho thấy lãnh đạo Triều Tiên rất chú trọng đến sự ổn định của chính quyền.
Một số chuyên gia khác nhận định khoảnh khắc xúc động của ông Kim nhằm khiến cộng đồng quốc tế thấy ông là một lãnh đạo toàn cầu, nhân ái. Ông gửi lời an ủi đến toàn thế giới đã chịu nhiều ảnh hưởng vì Covid-19, bao gồm Hàn Quốc.
"Với cơ hội này, tôi xin gửi lời an ủi chân thành đến tất cả những người trên khắp thế giới vẫn đang chiến đấu với virus. Từ tận đáy lòng, tôi hy vọng mọi người khỏe mạnh, hạnh phúc và luôn giữ nụ cười trên môi", ông Kim nói.
"Ông Kim thể hiện mình là một người giàu cảm xúc chứ không phải là một tượng gỗ chỉ đọc các tuyên bố một cách máy móc", Donald Kirk, tác giả viết sách về bán đảo Triều Tiên, nói. "Vì vậy, ông ấy không chỉ tiếp cận người dân nước mình mà còn cả khán giả nước ngoài và ông ấy muốn thể hiện tính nhân văn, chiều sâu của cảm xúc".
