Vietbf.com Cục diện thế kỷ 21, 4 nền chính trị và 2 đồng tiền. Việt Nam quốc gia “sân sau” trở thành “trước cửa nhà” là kết quả sau cả nghìn năm bị đô hộ mà giờ đây hơn lúc nào hết thấy được vị thế dân tộc ta với người láng giềng khổng lồ cũng từ hỗn loạn đến hợp nhất.
Nhất định TQ cần đến VN và các nước khác trong đại cục là “kỷ nguyên của châu á” do TQ làm người tự phong sẽ mang nghĩa vụ trụ cội văn minh á châu. Bằng không Kế hoạch một vành đai, một con đường tơ lụa trên biển để kết nối cùng với ngân hàng phát triển AIIB là đường độc đạo đi tới cái đích ấy với nhiều sắc màu ý chí và chỉ có TQ đỏ mới làm được sẽ thất bại hoàn toàn.
Từ đây để nhìn ra đường 9 đoạn và các tranh chấp khác được TQ coi là tiểu cục cần phải duy trì như một sự chơ chẽn không đáng có đối với châu á, nhưng phải có tất yếu như một hiện trạng mạo hiểm và đầy đủ nhất để thử vàng tức chỉ hệ thống luật pháp và trật tự phương tây đặt ra đang dưới danh nghĩa luật pháp quốc tế mà TQ mới muốn thách thức, nhằm phân định vai trò văn minh châu á với phương tây.
Vậy đường 9 đoạn do đâu sẽ được hủy bỏ? đó là ý chí cộng đồng rộng gồm các quốc gia có lợi ích trên Biển Đông đấu tranh, với sự mạo hiểm như vậy TQ coi như luôn có một vết thương rỉ máu dài ngày mà khó tránh khỏi nhiễm trùng.
Một minh chứng gắn kết châu á, một thời để nhớ là các quốc gia TQ, Triều tiên, Nhật bản, Vn…đều có chung một ý nguyện đánh Mỹ và các nước thuộc nền văn hóa khác đến như những kẻ khai sáng độc ác, điều này chắc không dễ mất đi nhất là khi cả Trung, Triều, Việt đều mang di chứng từ sự chia cắt.
Hàn, Nhật chỉ là các nhánh trôi xa rồi có ngày tự bò về trụ cội Á, dù có thoát Á rồi cũng hoài niệm mà quay về với bản sắc, mà ở khoảng không ấy tức trung tâm đã có một TQ đảm nhiệm vỗ về. Hoàn toàn là chuyện của Châu á. Thoát á rồi về đâu? Văn minh phương tây cũng không thể nào bao dung được phần nhân loài có thuộc tính hoài cổ về bản sắc, dù có trải nghiệm đủ đầy hơn từ văn hóa ngoại nhưng đến một lúc nào đó thì sự trở về như định sẵn thân thuộc.
Với AIIB và khoản dự trữ ngoại hối khổng lồ bằng đôla mỹ TQ như đang khẳng định rằng tài huệ quốc lấy lại phần nào số tư bản mà đế quốc phương tây tích lũy duy trì từ quá trình bóc lột thuộc địa, và rồi đây các quốc gia đó sẽ già đi như những cái xác rỗng vì đã tiêu dùng quá mức. TQ trở thành quốc gia có quyền được phân phối lại tài sản công bằng và lý tưởng hơn chính là CNXH đặc sắc TQ …khi đó TQ sẽ tự kiềm chế mình cả ý chí lẫn nguồn lực.
Kịch bản: Cục diện 4 nền chính trị và 2 đồng tiền mạnh làm dự trữ của thế giới.
Sự biến chuyển hòa bình và thịnh vượng thế kỷ XXI dựa vào 2 nhân tố thay đổi chính :
Nước Nga gia nhập cộng đồng kinh tế châu Âu và sử dụng đồng tiền euro.
IMF cải tổ với vai trò giám sát quản lý việc phát hành tiền tệ của tất cả các quốc gia và cơ chế định giá quốc tế.
Khát vọng đế chế Nga và còn đó dấu tích liên bang Xô Viết đã từng tồn tại.
Bức tường Berlin sụt đổ và nước Đức thống nhất song vẫn chưa thực sự như kỳ vọng chuyển thế của La Mã cổ đại.
Hai quốc gia hiện tại với nhiều tâm tư duyên nợ này vẫn luôn là đối tượng của khủng hoảng hệ thống tài chính và chính trị đe dọa, kể cả khi Đức vững vàng trong liên minh châu Âu hoặc Nga khi không còn là anh cả của khối nước xã hội chủ nghĩa.
Ở một phương diện nhất định có thể thấy EU là giá trị hiện tại của tây Đức trước đây, sự tương đồng giữa đông Đức với Nga khó đoán hơn bởi Nga là một quốc gia có chủ quyền và sức mạnh quân sự quốc phòng nổi trội. Sự hiện diện của người Nga vài thập kỷ ở đây kết thúc khi bức tường Berlin được tháo dỡ, nước Đức với 2 nền kinh tế và đồng tiền phía đông – tây có sức mua khác nhau điều này tương tự như EU khi chưa hợp nhất dùng đồng euro, kinh nghiệm này giúp Đức vững vàng trong EU, sự chuẩn bị tuyệt vời cho liên kết lớn nhất: Đức – Nga trong EU.
Cả Nga và Đức cần một sự khởi phát làm thay đổi thế giới, thế giới mà đáng lý ra họ là những người có ảnh hưởng lớn mạnh.
Và đó chỉ có thể là sự tìm thấy ở trong nhau. Khát vọng Nga hoàn toàn phù hợp với thực tiễn nước Đức ( và EU ) và sự kết hợp này hoàn toàn để đảm bảo nền chính trị và kinh tế đại diện cho thế giới này.
Nước Nga vĩ đại, nước Đức hào nhoáng trong cơn sóng gió chinh phục từng có lúc bại hoại cũng tìm ra ánh sáng. Chuyển thế của người La Mã với vai trò người điều hành hòa bình.
Cộng đồng kinh tế Châu Âu có thành viên là nền kinh tế Nga thì đồng euro sẽ lớn mạnh. Cải thiện niềm tin người châu Âu vào đồng nội tệ do chính phủ của họ phát hành.
Nga tham gia liên minh châu Âu là nút cởi tất cả các bế tắc chính trị thế giới. Chẳng có liệu pháp kinh tế nào phát huy tác dụng tốt nếu người Nga không tự chủ được nền kinh tế của mình.
Sẽ rất khó khăn và đường đột nhưng không có kẻ thù truyền kiếp mà chỉ có lợi ích quốc gia, không duyên thì nợ sớm rồi cũng gặp nhau.
Người sẽ dẫn dắt liên minh châu Âu kết liên lại với nền kinh tế Nga lúc này chỉ có thể là một người đủ tầm ảnh hưởng, đây là một nhiệm vụ gần như không tưởng với người châu Âu nhưng chính phủ nữ thủ tướng Đức Merkel có thể theo đuổi. Trong các trừng phạt mà châu Âu áp dụng với Nga vừa qua do khủng hoảng Ukraina gây nên chúng ta vẫn thấy một sự nhẫn nại và ánh mắt hy vọng của bà với nền kinh tế Nga. Trước đó cuộc khủng hoảng Sirya thì cả Nga và người châu Âu, Mỹ đã tìm ra giải pháp chung, đây là một phép thử quan trọng, do có những nỗi đau tương tự mà con người thông hiểu nhau.
Đối lại sự xuất hiện và duy trì kiên định của Tổng thống Putin gần như là một sự chuẩn bị được báo trước cho muôn vàn thách thức mà chính quyền Nga phải gánh vác, Nga cần cắt ngay cơn sốt cao này để sớm phục hồi sức khỏe mới làm được việc lớn. Bản lĩnh Putin đầy đủ tính cách Nga và thử thách liên gia EUR lần này là lý tưởng nếu do ông thừa quyền đại diện nhân dân Nga lộ trình hoạch định.
Sự lựa chọn khó khăn này là sự lựa chọn của thời gian, thời cơ đã đến và Chúa sẽ giúp nhiều người cùng một lúc, thế giới không thể chỉ có một đồng tiền dự trữ và cũng không thể mãi chìm ngập trong khủng hoảng chính trị triền miên.
Đừng sợ hãy nhìn thẳng vào sự thật.
Nếu muốn có kết quả xứng đáng thì chỉ có những nhân tố thay đổi tương ứng mới quyết định được, mọi sự gán ghép ngoài các nhân tố “dự báo” đều khó tạo ra thay đổi cần thiết.
Mặt khác rất phiếm diện nếu khối EU luôn đứng về một phía mà làm khuyết đi một vị trí có khả năng và sáng suốt làm trọng tài hóa giải các bất đồng, thế giới như mong đợi của hơn 7 tỷ con người đang thiếu người như thế còn Trung Quốc cũng không đảm được.
Khủng hoảng lấy đi sự lành mạnh và quy mô thì ngày một rộng lớn hiểm nguy, niềm tin vào đồng đô la Mỹ phát hành vay nợ ngày một bị sói mòn…họ không thể tiêu dùng nhiều hơn số của cải làm ra.
Đời sống nhu cầu cao của các nước phát triển (và các nước nắm giữ nhiều đô la dự trữ ) trở thành sự khốn khổ khi đổ vỡ, vì vậy để tránh đánh đổ một nền văn minh đô la vốn không mấy công bằng này thì đồng đô la cũng không nên bị sụt đổ.
Sự kiện bức tường Berlin là một nhân tố làm phẳng thế giới và đây không phải sự sụt đổ mà là một dự báo tin cậy.
Kỷ nguyên mới có thể được bắt đầu với nhiều ý tưởng và nó được con người đánh dấu bằng sự kiện nổi bật. Nền kinh tế Nga gia nhập cộng đồng kinh tế EU và dùng đồng tiền chung châu Âu tạo ra một viễn cảnh tốt lành, một mặt tìm ra giải pháp cho các cuộc khủng hoảng chính trị mà nước Nga đang vấp vào và một mặt hòa đồng tạo ra sức mạnh cất cánh cho một đồng tiền mang nhiều triển vọng là EUR, bên cạnh đồng USD cùng nắm giữ vai trò đồng dự trữ sẽ san sẻ rủi ro và tạo cơ hội cho tất cả các nước cùng hợp tác phát triển.
Vàng vốn không đủ cho tất cả mọi người vì vậy chúng khó đảm bảo trở thành bản vị của đồng tiền quốc tế.
Trung Quốc ( và các nền văn minh cổ đại ) coi vàng là sức mạnh đo đếm được cho tối thượng quyền lực. Trục Anh Mỹ sau đó lại tháo chạy khỏi vàng (quy định đồng tiền không có bản vị vàng) nhằm khép lại một “di tích dã man”. Thông qua quỹ tiền tệ quốc tế IMF thỏa hiệp buộc các nước không được cố định đồng tiền với vàng là nhằm mục đích ấy : tránh buộc mình vào một thứ có hạn lại mang nhiều dấu tích.
Thông qua “chính sách lạm phát” từ việc phát hành tiền tệ Chính phủ tạo ra nhiều công ăn việc làm, đây là quá trình “pha loãng” tài sản quốc gia để chia cho nhiều người. Mục tiêu tăng trưởng kinh tế đảm bảo việc làm cho người lao động bắt buộc chính phủ duy trì một tỷ lệ lạm phát nhất định. Nhưng đây cũng là một nguyên nhân của khoảng cách giàu nghèo gia tăng, khi cả xã hội có thu nhập ( người lao động nói chung ) thì người nghèo dùng thu nhập đó chi cho đời sống sinh hoạt tối thiểu và duy trì tái sản xuất sức lao động, người giàu có thể dùng số thu nhập đó để tích lũy hoặc đầu tư sinh lời. Như vậy với chính sách lạm phát các chính phủ dù có tốt đến mấy cũng khó phân phối lại tài sản quốc gia một cách bình đẳng cho các thế hệ sau. Cuộc đấu tranh giai cấp vẫn âm thầm tồn tại.
Cuộc cách mạng khoa học kỹ thuật bùng nổ và phát triển tạo ra một số lượng của cải to lớn trong khoảng thời gian rất ngắn so với số tài sản mà trước đó tính trên toàn thế giới cộng lại và đẩy nhanh sự kết thúc giai đoạn “khan hiếm giả tạo” ( vì con người với cỗ máy công nghiệp sẽ kỳ vọng làm ra rất rất nhiều của cải và không còn sự thiếu thốn nữa ). Dần dần lượng tài nguyên không tái sinh được khai thác và sử dụng hết lúc này sự khan hiếm trở lại ( trong khi một số quốc gia bước sang thời kỳ hậu công nghiệp, số khác đang hoặc kém phát triển ) trở thành vấn đề trở ngại của xã hội con người toàn cầu.
Trong điều kiện sự “khan hiếm giả tạo” còn tồn tại ( tức tài nguyên thiên nhiên không tái sinh vẫn còn ) bằng sự khôn khéo hoặc lợi thế cạnh tranh do nắm giữ tài nguyên mà quốc gia này giàu có hơn quốc gia kia. Toàn cầu hóa một mặt đẩy mạnh hơn quá trình “khan hiếm giả tạo” kết thúc với biến đổi khí hậu là biểu hiện tiêu biểu ( sản xuất ra nhiều sản phẩm thì phải tiêu tốn nhiều nguyên nhiên vật liệu hơn, tác động xấu đến môi trường nhiều hơn ), mặt khác làm cho thế giới kết nối phụ thuộc nhau hơn và nhỏ lại hơn.
Với tư cách điều hành toàn cầu hóa, người Mỹ quản lý đất nước của họ không giống như kiểu nhà nước và quốc gia truyền thống. Vì sự thịnh vượng của lãnh thổ này ( Hợp chủng quốc Hoa kỳ ) người Mỹ sống và hưởng thụ trên đó hoặc những con người ở khắp nơi trên thế giới được dẫn dắt bởi giấc mơ Mỹ cũng vì thế mà tự cảm biến mình thành ( như đối với vùng đất rộng lớn và tự do, ở đó có những con người ưu tú, cách làm của họ là lãnh đạo toàn cầu ). Giấc mơ Mỹ được truyền bá ra ngoài nhằm hút lấy nhân tố (con người) nổi trội và tương đồng từ các nền văn hóa khác, cùng với quá trình “khan hiếm giả tạo” kết thúc giấc mơ Mỹ sẽ không bao giờ nguyên vẹn, và quỹ đạo đó đang tiệm cận đến sự phá hủy sáng tạo.
Trung quốc không cần phải làm cho các quốc gia láng giềng lo ngại với sự bành chướng lãnh thổ đánh chặn nguy cơ – dùng công để thủ khi Mỹ chuyển sang trục châu Á – Thái Bình Dương. Bản thân Trung Quốc là đối trọng của Mỹ nếu như thận trọng cân nhắc những khó khăn cũng như hạn chế của đất nước. Trung Quốc là vấn đề lâu dài, tạo ra các mối lo ngại là điều không hay đã đánh mất cơ hội là trao thiện cảm của láng giềng vào quốc gia đối lập đồng thời tạo ra lợi thế cho quốc gia khác nhận các cơ hội đầu tư nhằm cạnh tranh lại Trung Quốc.
Vị thế vượt trội của Mỹ đem lại ảnh hưởng cho đồng đô la đóng vai trò là đồng tiền trung tâm và dự trữ quốc tế. Trung Quốc mở cửa nền kinh tế và gia nhập hệ thống tài chính quốc tế với vai trò thành viên thông thường, đồng nhân dân tệ CNY khó mà trở thành biểu dương cho “quốc gia trung tâm”.
Việc giám sát quản lý phát hành tiền tệ của tất cả các quốc gia trong thời đại toàn cầu, thị trường toàn cầu là một biện pháp cần thiết chống lại lạm phát quá mức ( và xuất/ nhập khẩu lạm phát/giảm phát giữa các nền kinh tế gây bất bình đẳng kinh tế và phá vỡ hệ thống tài chính quốc tế ). Nếu khủng hoảng kinh tế xảy ra, lạm phát trong một hình thái khác sẽ là công cụ tước đoạt tài sản, do đồng tiền bị mất giá nên người dân buộc phải bán tài sản với giá bèo bọt còn chính phủ thì không còn cách nào khác buộc phải thắt chặt tiền tệ, trong đó phần lớn người lao động nhận những đồng tiền đã pha loãng chịu thiệt hại và đây là nguồn cơn bùng nổ mất ổn định xã hội. Lúc này khoảng cách giàu nghèo tăng lên bội phần, tài sản rơi vào tay lực lượng đầu cơ thu vét.
Giám sát quản lý việc phát hành tiền tệ không phải là can thiệp vào nội bộ phận nào mà nó được hiểu là cấu trúc nền kinh tế thị trường toàn cầu. Một thời để tỏ rõ sự bất đồng không khoan nhượng mà khối nước cộng sản buộc từ bỏ lý thuyết thị trường do không đồng nhất quan điểm giá trị…
Trong một thị trường lớn ngày nay cho dù các nước theo chủ thuyết cộng sản sớm hoàn thành giai đoạn quá độ hay khối thị trường cũ (nước tư bản cũ ) có những “biến chuyển sang trạng thái cộng sản chủ nghĩa” thì cũng chẳng bao giờ họ (TB) thừa nhận điều này, cũng dễ hiểu thôi khủng hoảng chính trị và các vấn đề kinh tế thị trường có thể xảy ra bất cứ khi nào, điều gì cũng có thể.
Giữa đỉnh điểm cuộc đấu tranh giai cấp gay gắt thế chiến 2, sự toàn tâm toàn ý của khối chủ nghĩa xã hội chống lại cỗ máy chiến tranh kinh hoàng, phải kế hoạch hóa nền kinh tế phục vụ nhiệm vụ cấp bách… Nhìn từ góc độ kinh tế thị trường tự do toàn cầu hóa ngày nay thì những quy tắc con người cộng sản đặt ra thời đó cũng chỉ là các “tiểu kế hoạch hóa chỉ huy” trong khi khối Mỹ Anh đã đi trước một bước là đặt nền móng cho một “đại kế hoạch hóa” cho cả tương lai nền kinh tế thế giới bằng việc phát hành đồng đô la trung tâm qua hệ thống BWS.
Sau chiến tranh thế giới 2 dòng chảy chính là công cuộc tái thiết phát triển song hầu hết các nước thứ 3 những lý lẽ và bất bình khác nhau nên đứng ngoài dòng chảy đó.
Khi khoảng cách giữa người với người, quốc gia với quốc gia ngày một xa nhau…Hy vọng sớm có những quốc gia tự cường đảm nhiệm nguyện vọng lịch sử và năm đó sẽ được nhắc tới như sự kiện khởi đầu ý nghĩa thế kỷ XXI, và đương nhiên có nhân tố thứ 1 mới có nhân tố thứ 2, Nga thành công trong liên minh mới có việc cải tổ cơ chế hoạt động của Quỹ tiền tệ quốc tế IMF, trong vấn đề định giá thị trường quốc tế không những phản ảnh sự bình đẳng kinh tế mà rất sâu sau đó còn là niềm hứng khởi.
Dòng chảy chính thế kỷ XXI nếu tiếp tục bị bó hẹp đẩy nhiều quốc gia ra ngoài lề thì đó không phải là toàn cầu hóa : toàn cầu hóa đúng nghĩa là sự “chia sẻ các giá trị hiện tại”.
Sự liên hệ tự cường mà cả hai nền văn hóa cùng thấy giá trị nội tại của mình được tôn vinh thì liên kết này xứng đáng với kỳ vọng được trao cho.
Với hai nhân tố thay đổi giả thuyết tạo ra cục diện kinh tế chính trị mới mà nhân loại có cơ sở đặt ra “nguyện vọng thầm kín” là công bằng thông qua phân phối lại của cải xã hội phát sinh trong kỳ cưỡng bức nhằm tích lũy tư bản với tên gọi là kỳ đen tối của lịch sử : “dã man” với bóc lột nô lệ và khai thác thuộc địa.
Thế gới không ngừng học hỏi, tri thức được truyền bá nhanh hơn. Chúng ta thấy lợi ích từ rất nhiều phía và hứng khởi trong tương lai được đảm bảo. Trong các cơn khủng hoảng liên tiếp gối nhau xảy ra thì sự hiện diện của những nhà lãnh đạo kiệt xuất khiến chúng ta đặt hy vọng vào thời cuộc của chúng ta.
Đây không phải sự hy sinh hoặc nghĩa vụ cao cả buộc các nhà chức trách và nhân dân phải lựa chọn trong dày vò khó sử. 4 nền chính trị gồm Mỹ – Nga và EU – Trung Quốc – phần còn lại trung lập. 2 đồng tiền mạnh song hành đóng vai trò dự trữ quốc tế là USD và EUR.
Hoàng Đình Hiền
