Triều Tiên âm thầm mở rộng cơ sở hạt nhân, trong khi Hàn Quốc chuẩn bị "tên lửa quái vật"

[Romano]

Ảnh vệ tinh mới tiết lộ Triều Tiên đang âm thầm mở rộng cơ sở hạt nhân Yongbyon, phù hợp với chỉ đạo của ông Kim Jong-un về tăng trưởng “cấp số nhân” kho vũ khí hạt nhân.Triều Tiên đã dành suốt một năm qua để âm thầm mở rộng và hiện đại hóa cơ sở sản xuất vật liệu hạt nhân chủ chốt của mình, theo loạt ảnh vệ tinh mới cho thấy điều mà các nhà phân tích mô tả là phản ứng “cụ thể và tăng tốc” trước yêu cầu của Chủ tịch Kim Jong-un về việc phát triển kho vũ khí hạt nhân theo hướng “tăng trưởng theo cấp số nhân”.

Ảnh vệ tinh thương mại chụp Trung tâm Nghiên cứu Khoa học Hạt nhân Yongbyon vào tháng 10 và tháng 11 hé lộ hàng loạt hoạt động cải tạo, xây mới và mở rộng quy mô lớn trên toàn khu phức hợp, theo 38North – trang phân tích về Triều Tiên thuộc Trung tâm Stimson (Mỹ).

“Những cải tiến này đều nhằm thực thi chỉ thị của ông Kim về việc tăng trưởng cấp số nhân kho vũ khí hạt nhân”, báo cáo nêu.

Yongbyon là cơ sở duy nhất được biết đến của Bình Nhưỡng sản xuất plutonium và là nguồn cung cấp uranium làm giàu quan trọng cho chương trình vũ khí hạt nhân của nước này.Những động thái mới phù hợp với chỉ thị mà ông Kim đưa ra khi thị sát các cơ sở hạt nhân hồi tháng 1, thời điểm ông gọi năm 2025 là “năm then chốt” để tăng cường lực lượng hạt nhân và sản xuất vật liệu hạt nhân cấp độ vũ khí.

Theo 38North, các diễn biến nổi bật tại Yongbyon trong năm nay gồm: chạy thử trước vận hành lò phản ứng nước nhẹ thử nghiệm; xây dựng các cơ sở mới trông giống như khu làm giàu uranium và khu lưu trữ chất thải hạt nhân; cùng với hoạt động ổn định của lò phản ứng hạt nhân 5 megawatt, vốn được sử dụng chủ yếu để sản xuất plutonium cấp độ vũ khí.Một địa điểm nghi là cơ sở làm giàu uranium nằm ở phía đông bắc của Phòng thí nghiệm Tái chế Hóa học đã trở thành tâm điểm xây dựng từ đầu năm 2025. Các nhà phân tích xác định một tòa nhà hai tầng dài khoảng 120 m và rộng 47 m, với sảnh trung tâm có thiết kế và bố cục an ninh tương tự cơ sở làm giàu uranium nghi vấn tại Kangson gần Bình Nhưỡng.

Từ tháng 9, sáu thiết bị nhiều khả năng là bộ trao đổi nhiệt – dùng để làm mát các máy ly tâm trong quá trình làm giàu uranium – đã được lắp đặt dọc bức tường đông nam của tòa nhà.

Truyền thông nhà nước Triều Tiên đã công bố hình ảnh ông Kim thị sát một cơ sở hạt nhân, được cho là Kangson, vào tháng 9 năm ngoái. Cơ sở này được cho là nơi đặt gần 4.000 máy ly tâm, với công suất sản xuất ít nhất 73 kg uranium làm giàu cao mỗi năm.

Một quả bom uranium kiểu như quả được thả xuống Hiroshima cần khoảng 50–60 kg uranium làm giàu cao, trong khi các thiết kế tiên tiến hơn chỉ cần 6–12 kg.

Mở rộng theo “hàm số mũ”
Tăng sản lượng vật liệu hạt nhân là trụ cột trong kế hoạch hiện đại hóa quốc phòng 2021–2025 của Triều Tiên, theo ông Hong Min, nhà nghiên cứu cấp cao tại Viện Thống nhất Quốc gia Hàn Quốc.

Các mục tiêu khác gồm phát triển tên lửa siêu vượt âm, đầu đạn hạt nhân cỡ lớn, tên lửa đạn đạo xuyên lục địa dùng nhiên liệu rắn, tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân và vệ tinh trinh sát.

“Triều Tiên cần tăng mạnh sản lượng vật liệu phân hạch để chế tạo đầu đạn cho số lượng tên lửa đang tăng lên cả về kích cỡ lẫn chủng loại”, ông Hong nói với This Week in Asia.

Tại cuộc họp đảng hồi tháng 1/2023, ông Kim đã yêu cầu mở rộng sản xuất vũ khí hạt nhân theo “cấp số nhân”.

Khi truyền thông Triều Tiên công bố chuyến thị sát nữa của ông Kim tới Kangson hồi tháng 1, họ đăng tải hình ảnh cho thấy khoảng 4.000 máy ly tâm làm giàu uranium – lần đầu tiên kể từ năm 2010 Bình Nhưỡng công khai một cơ sở như vậy.

“Suốt một năm rưỡi qua, Triều Tiên đã công khai ý định tăng sản xuất vũ khí và tên lửa hạt nhân”, ông Hong nói. “Đây là thông điệp nhắm thẳng vào Washington: hãy ngừng nói về phi hạt nhân hóa Triều Tiên. Việc tăng cường kho vũ khí hạt nhân là không thể đảo ngược”.Nhà nghiên cứu Cho Han-bum của cùng viện cho biết Yongbyon lâu nay được Bình Nhưỡng dùng như “lá bài mặc cả” trong đàm phán với Mỹ và đồng minh.

“Yongbyon, vốn luôn bị vệ tinh đối phương theo dõi sát sao, có thể được dùng làm mồi nhử để che giấu các hoạt động tại Kangson và các cơ sở bí mật khác. Nhưng bản thân Yongbyon cũng cần nâng cấp và bảo trì”, ông nói.

Theo Niên giám 2025 của Viện Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Stockholm, tính đến tháng 1 năm nay Triều Tiên có khoảng 50 đầu đạn hạt nhân đã lắp ráp và đủ vật liệu phân hạch để chế tạo khoảng 90 đầu đạn. Hầu hết được đánh giá là đầu đạn phân hạch đơn giai đoạn công suất thấp, chỉ một số ít được xem là đầu đạn nhiệt hạch.

“Tên lửa quái vật” của Hàn Quốc
Trong khi đó, lãnh đạo Hàn Quốc tiếp tục nhấn mạnh lập trường phi hạt nhân. Tổng thống Lee Jae-myung hôm Chủ nhật vừa qua tái khẳng định Seoul tuân thủ Hiệp ước Không phổ biến vũ khí hạt nhân (NPT) và không theo đuổi kho vũ khí riêng.

Trong cuộc phỏng vấn bằng văn bản với hãng Anadolu (Thổ Nhĩ Kỳ) trước chuyến thăm Ankara, ông Lee nhấn mạnh chính sách răn đe mở rộng do Mỹ hậu thuẫn – cam kết Washington dùng toàn bộ sức mạnh quân sự, bao gồm cả vũ khí hạt nhân, để bảo vệ Hàn Quốc. Chiến lược này, ông nói, đang “được củng cố để đối phó hiệu quả hơn với mọi hành động” từ Bình Nhưỡng.

Thay vì sở hữu vũ khí hạt nhân, Seoul đặt cược vào các loại vũ khí thông thường ngày càng mạnh hơn. Bộ trưởng Quốc phòng Ahn Gyu-back cho biết tháng trước rằng Hàn Quốc sẽ triển khai vào cuối năm nay mẫu tên lửa xuyên boongke mới – “tên lửa quái vật” Hyunmoo-5 – có khả năng tấn công các sở chỉ huy ngầm của Triều Tiên.

Hyunmoo-5, tên lửa đất đối đất kích cỡ khổng lồ, có thể mang đầu đạn nặng tới 8 tấn, được thiết kế để phá hủy mục tiêu nằm sâu dưới lòng đất, khiến nó trở thành một trong những loại vũ khí thông thường mạnh nhất thế giới.

“Tôi tin chắc rằng chúng ta cần sở hữu số lượng lớn tên lửa Hyunmoo-5 để tạo thế cân bằng răn đe”, ông Ahn nói với Yonhap. “Việc sản xuất hàng loạt đã bắt đầu và đang tìm cách tăng mạnh sản lượng”.