Eden Center, Thương Xá Eden thuộc thanh phố Falls Chuch, tiểu bang Virginia, là nơi có hơn một trăm cửa hiệu của người Việt thuộc vùng Đông Bắc Hoa Kỳ. Vì không được bảo trì đúng mức và càng ngày càng xuống cấp một cách nguy hiểm, một số chủ nhân các cửa tiệm nơi đây nộp đơn kiện chủ đất người Mỹ của thương xá toàn người Việt này.
Thương xá Eden, Virginia/AFP photo
Những ngày mưa, điển hình như cơn mưa lớn tuần trước, thì trần nhà dột nát trong các hiệu buôn hoặc tiệm ăn ở thương xá Eden lại ướt sũng, nước từ trên ngói chảy xuống các bức tường, giòng nước bẩn do cống ngập cũng tràn lênh láng ra nền nhà, thậm chí vào cả trong bếp.
Phóng viên Tom Jackman của báo Washington Post đã mở đầu bài phóng sự trên báo này hôm thứ Năm 20 vừa qua, sau khi đến thương xá Eden để tìm hiểu thực tế vụ việc.
Người Việt Nam mình giỏi chịu đựng lắm thành vấn đề đó mỗi lần xảy ra là phải tự sửa tại vì kêu người quản lý xuống thì người quản lý nói là phải tự sửa.
- Bà Sương |
Được coi là trung tâm thương mại sầm uất, nơi gặp cuối tuần của người Việt địa phương và các vùng phụ cận, ký giả Tom Jackman viết tiếp, thương xá Eden nay dơ bẩn xuống cấp khiến nhiều người, kể cả du khách từ New York cho đến Atlanta và kể cả du khách đến từ Việt Nam, không còn hứng thú bước vào những quán ăn mà cứ trời mưa lại dột và bốc mùi khó chịu. Bà Sương, chủ nhân tiệm Bánh Cuốn Sài Gòn trong Eden Center 17 năm nay, cho biết nhà dột mỗi lần mưa là chuyện thường thấy trong quán ăn của bà:
Hình như dột thì trong thương xá Eden này ai cũng bị, vấn đề là nhiều hay ít thôi. Người Việt Nam mình giỏi chịu đựng lắm thành vấn đề đó mỗi lần xảy ra là phải tự sửa tại vì kêu người quản lý xuống thì người quản lý nói là phải tự sửa. Nhưng mà sau này em mới biết được cái quyền của em, nóc nhà hư là vấn đề mà chủ nhân phải giải quyết. Hôm bữa em bị dột là ngay đây, mỗi lần mưa là ướt ngập cả tiệm, mỗi lần mưa lớn là tiệm bị ngập phía dưới đất. Họ cứ hứa sửa nhưng mà sửa của họ chỉ là thay thôi. Lần rồi bị dột đến nỗi cái trần sập xuống luôn. Cứ như vậy mỗi lần gọi thì ông chủ nhà chỉ tới thay, ráp lại miếng trần bị vỡ thôi. Đó là cách sửa của chủ nhà.
Không chỉ bị dột, cửa sau nhà hàng Bánh Cuốn Sài Gòn của bà Sương còn một vấn đề khác:
Ngay cửa sau là gần cái thùng rác. Em mướn tiệm rất mắc, em trổ cái cửa sau để làm nơi giao hàng nhưng 17 năm trời nay em không mở được cửa đó là tại vì khi mở ra thì cái mùi hôi thối bay vô tiệm.
Chưa hết, bà Sương kể tiếp, sau này ông Alan Frank là đại diện của công ty chủ nhân Thương Xá Eden còn cho người đặt một thùng dầu cặn ngay cửa sau:
Chận luôn làm em không dùng được cái cửa đó, những lời phàn nàn hay là xây dựng của tụi em họ không hề để ý tới. Sau khi gởi đơn kiện ra thì họ mới dời cái thùng qua bên kia.
Một vấn đề tương tự là con rể em ở đối diện là tiệm Wish Diamond, cháu phải ngưng buôn bán luôn vì tình trạng dột. Mỗi lần kêu như vậy là họ chỉ lên để cái xô trên trần rồi họ lấy cái miếng ceiling tile khác họ gắn vô, vậy thôi. Thành ra ngày hôm sau nó vẫn tái diễn. Là tiệm vàng mà đường ống nước cứ bị nghẹt, nước cống dâng lên. Mỗi ngày trước khi mở tiệm vàng con rể của em phải xách nước đi đổ, mỗi ngày như vậy. Tụi em than phiền hoài cũng không được, ống nước có vấn đề mà ngay cả nhà vệ sinh thì nước cũng tràn ra ngoài.
Đó là tình trạng chung chung của những cửa tiệm ở bên trên, còn tầng trệt (basement) của thương xá Eden, nơi trước đây anh Nguyễn Thanh Bình muớn để mở phòng trà V3 Lounge, nhưng đã dọn ra sau khi được khuyến cáo tầng hầm này quá nguy hiểm cho sinh hoạt đông người.
Trần nhà ố do giột vào trời mưa. |
Cùng với chị Sương, anh Nguyễn Thanh Bình là một trong hơn mười mấy người khác nộp đơn kiện chủ đất của trung tâm thương mại Eden này:
Đây là một trong những chỗ đã chảy nước rất nhiều năm, nước này là nước từ ống cống, nước phân nước tiểu chảy xuống đây. Chảy nhiều năm thì nó làm hư hết, mấy cái bê tông cốt sắt nó bể ra hết rồi và nó đã nút từ bên này qua tới bên kia, cái tầng trên này có thể sập xuống bất cứ lúc nào theo lời kỹ sư kiến trúc.
Điều thứ hai nữa là Bình đã mời những người giám sát bảo vệ môi trường vô trong này, họ làm research và họ nói không khí trong này rất độc vì những lớp vảy mốc đen mà chủ nhà đã dùng sơn trắng để sơn lại đây, rất độc cho người nào ở trong này.
Để hoàn tất hồ sơ kiện tập thể chủ đất tắc trách, coi thường cũng như bê trễ trong việc đáp ứng yêu cầu vệ sinh chung cũng như an toàn nhà cửa cho người buôn bán trong thương xá Eden, anh Nguyễn Thanh Bình còn cho mời những người chuyên môn khác:
Những người thợ sửa ống nước chuyên nghiệp của Michael &Son nói rằng những ống này quá nhỏ, đáng lẽ phải 12 inches trở lên tại vì bên trên là cả một khu buôn bán, cái này chỉ có 3 inches thì nó bể ra và chảy như vậy.
- Anh Nguyễn Thanh Bình |
Những người thợ sửa ống nước chuyên nghiệp của Michael &Son nói rằng những ống này quá nhỏ, đáng lẽ phải 12 inches trở lên tại vì bên trên là cả một khu buôn bán, cái này chỉ có 3 inches thì nó bể ra và chảy như vậy. Ở trên này là nó đã nứt hết rồi, khi nứt hết như vậy một chuyện gì xảy ra thì trần nhà sụp xuống, người ở trên sẽ rớt xuống và người ở dưới sẽ chết. Nói chung thì đây là người Việt Nam mình thôi. Theo như quí vị coi báo Washington Post để so sánh thì tiền thuê ở đây rất là mắc mà chủ nhà thì bất cần, không sửa cơ sở hạ tầng nên nó chịu không nổi.
Được biết chủ đất thương xá Eden, ông Douglas Ebenstein và thân phụ, ông Norman Ebenstein, từng là luật sư chuyên biện hộ về vấn đề thương tích cá nhân, có văn phòng tại Boca Raton tiểu bang Florida, đã yêu cầu dời vụ kiện về Boca Raton là nơi ông ta cư ngụ. Ông Ebenstein cũng không bắt điện thoại để trả lời giải thích về vụ kiện tụng này.
Từ năm 2012, những người Việt đứng đơn kiện chủ đất Douglas Ebenstein nhiều lần cùng luật sư của họ, ông Trần Hậu Duệ, xuống Boca Raton để trình bày vấn đề thương xá Eden bị xuống cấp nhưng mọi chuyện không thay đổi.
Trong khi đó, trả lời câu hỏi của đài Á Châu Tự Do, ông Alan Frank đại diện của công ty chủ đất thương xá Eden, bác bỏ mọi cáo buộc và quả quyết đây là vụ kiện không có cơ sở, rằng công ty luôn phục vụ tốt và sẽ khởi sự lợp mới toàn bộ nóc nhà cho trung tâm thương mại này đầu tháng Chín tới đây.
Thanh Trúc, phóng viên RFA
