Hà Giang/Người Việt (thực hiện)
LTS: Hồi cuối Tháng Bảy, nhật báo Người Việt có đăng lại một bài báo liên quan đến ông Thanh Nguyễn, cư dân Philadelphia, Pennsylvania, bị Bộ Tư Pháp tiểu bang tố cáo "tham nhũng và gian lận hàng triệu đô la." Nhân dịp đến Little Saigon mới đây, ông đã dành cho nhật báo Người Việt một cuộc phỏng vấn, do phóng viên Hà Giang thực hiện.
Ông Thanh Nguyễn trong chuyến viếng thăm California tháng Tám, 2014. (Hình: Người Việt)
Hà Giang (NV): Cảm ơn ông Thanh đến thăm nhật báo Người Việt để thảo luận việc ông vừa bị khởi tố tội hối lộ và khai gian để tăng hóa đơn tính tiền Bộ Giao Thông Vận Tải tiểu bang Pennsylvania. Ông có thể cho biết đầu đuôi sự việc?
Ông Thanh Nguyễn: Vâng, chúng tôi có hai công ty riêng do mình làm chủ, có làm những công trình cho nhà nước. Công ty thì cũng làm cho nhiều công ty lớn khác như Dupont. Về liên bang thì làm cho FAA, tiểu bang thì làm cho Bộ Giao Thông Vận Tải. Cá nhân của tôi thì cũng là người bốn năm trước tiếp nhận chính quyền tiểu bang của Thống Đốc Corbett, thuộc đảng Cộng Hòa. Ông có mời tôi vào làm ủy ban tiếp nhận chính quyền, thuộc ban kinh tế. Đối với thị trường chính trị tiểu bang thì tôi có đóng góp tài chánh và có hoạt động chính trị.
NV: Ông nghĩ gì về thông cáo báo chí của Bộ Tư Pháp tiểu bang Pennsylvania gửi đi ngày 31 Tháng Bảy, cho biết họ đã dựa vào chứng cớ và lời khai trước đại bồi thẩm đoàn để quyết định truy tố ông tội gian lận và tham nhũng?
Ông Thanh Nguyễn: Thật ra thì ở Mỹ đại bồi thẩm đoàn chỉ là một cái hình thức, chứ chưa bao giờ có vụ nào mà công tố viện đưa ra mà muốn truy tố người nào mà đại bồi thẩm đoàn từ chối hết. Và theo luật Mỹ thì đại bồi thẩm đoàn không đưa ra lời kết tội, chỉ là xét xử.
NV: Vâng, vai trò của đại bồi thẩm đoàn và bồi thẩm đoàn rất khác nhau. Bồi thẩm đoàn sau khi nghe hết chứng cớ trong các phiên xử, họ sẽ bỏ phiếu là nghi can có tội hay không. Đại bồi thẩm đoàn thì xét chứng cớ và nghe một số lời khai, để quyết định là công tố viện có đủ chứng cớ để mà truy tố hay không. Trong trường hợp này, thì đại bồi thẩm đoàn quyết định là có đủ chứng cớ để truy tố ông, đúng không ạ?
Ông Thanh Nguyễn: Đó là trên hình thức, còn trên thực tế thì công tố viện họ muốn truy tố thì họ truy tố, còn họ không muốn thì thôi. Thật ra thì hôm nay tôi đến đây không phải để nói chuyện về luật pháp mà muốn trình bầy mọi việc với cộng đồng người Việt mình.
NV: Có phải ông có ý nói rằng nước Mỹ không có luật pháp rõ ràng, công tố viện muốn truy tố ai thì truy tố, không cần phải có chứng cớ?
Ông Thanh Nguyễn: Không, không, tôi chỉ muốn nói về khía cạnh thực tế của vấn đề, chứ không phải tôi nói là họ không có chứng cớ.
NV: Trở lại việc khởi tố, ông nghĩ sao về những chứng cớ Bộ Tư Pháp nêu lên trong thông cáo báo chí, chẳng hạn như hồ sơ di chuyển của xe vận tải của ông, nhiều hình ảnh của những khúc đường trong 5 quận mà ông có hợp đồng, sổ tay ghi công việc hàng ngày của một cựu nhân viên?
Ông Thanh Nguyễn: Thật ra thì tôi cũng không muốn nói nhiều về chuyện luật pháp. Còn việc chứng cớ, tôi đọc thông cáo báo chí thì cũng chỉ biết là có chứng cớ như thế, còn cá nhân tôi thì chưa bao giờ thấy được những chứng cớ đó, vì nội vụ cũng chưa đưa ra phiên tòa sơ thẩm để thẩm phán quyết định là sẽ có phiên xử hay không. Sau khi có phiên xử rồi thì luật sư của mình mới yêu cầu được xem những chứng cớ đó.
Còn nếu mà nói một cách chung chung thì ở Mỹ này không có chuyện mà chỉ cần có một người ký rồi lấy tiền được của chính phủ đâu, mỗi một dự án làm ra nó có nhiều hệ thống, cái anh đó (ông Robert Slamon, người bị truy tố nhận hối lộ) chỉ là một thanh tra tầm thường, ở mức thấp nhất của Bộ Giao Thông Vận Tải. Trước khi được Bộ Giao Thông Vận Tải trả tiền, phải qua nhiều sự kiểm soát.
Còn nói về những hình ảnh thì tôi cho là của một công ty đấu thầu trước đây 5 năm (công ty đối lập với mình) họ cung cấp, còn hình ảnh đó có chứng minh được gì không thì phải đợi ra tòa mới biết được. Còn những người nhân viên mà họ đưa ra hồi ký làm việc là những người nhân viên tôi đuổi lâu rồi. Còn những nhân viên nào mà nói tốt cho tôi thì họ đâu có mời ra trước đại bồi thẩm đoàn. Tôi chỉ muốn nói cho mọi người hiểu là luật pháp ở xứ Mỹ này nó có nhiều yếu (nhược) điểm và nó cũng có nhiều ưu điểm.
Tôi cũng muốn trình bày thêm là ngay trong công việc làm công trình xây dựng bất cứ ở đây, Việt Nam hay bất cứ nơi nào, nó rất là phức tạp, không đơn giản. Mình làm đường thì có chỗ nó rất tốt, có chỗ không tốt lắm, cũng như cái áo mình may, cũng đâu có cái máy nào có thể kiểm soát được là tất cả mọi đường may đều chắc hết đâu.
NV: Vâng, việc thanh tra kiểm soát phẩm chất của công việc thì dễ hiểu, nhưng Bộ Tư Pháp của tiểu bang Pennsylvania đưa ra những cáo buộc rất nặng nề, chẳng hạn $660,000 tiền gửi hóa đơn hai lần trong hợp đồng thuốc diệt cỏ, $1.5 triệu tiền tiểu bang trả cho công ty ông cho thuốc diệt cỏ dùng cho cả 5 quận, mà công ty ông, theo lời cáo buộc, không bao giờ mua cả, và $1.1 triệu tiểu bang trả cho ông cho những hợp đồng liên quan đến những dịch vụ quang cảnh (landscaping) mà ông không bao giờ thực hiện, xin được nghe ý kiến của ông về những cáo buộc này.
Ông Thanh Nguyễn: Tôi có câu trả lời nhưng mà bây giờ nói ra thì cũng chỉ là mình tự biện hộ thôi. Tôi chỉ có thể nói được là sự việc này nó không đơn giản như vậy đâu. Cái xã hội này nó không cho phép mình suy nghĩ đơn giản như vậy. Mỗi một món hàng nó có một loại, muốn được trả tiền phải có thanh tra kiểm soát, rồi đưa lên cho người giám sát của họ, lên tới người giám đốc của họ, lên tới người phụ trách ở địa hạt, rồi họ mới chuyển qua chỗ trả tiền, chứ không có chuyện tôi không làm gì hết, hai người rủ nhau ký tên rồi bên phòng tài chính trên họ trả. Đó chỉ là lời họ nói để họ dựng lên một cái câu chuyện.
NV: Như vậy là Bộ Tư Pháp tiểu bang Pennsylvania hoàn toàn dựng chuyện lên để cáo buộc ông?
Ông Thanh Nguyễn: Cái chuyện mà nói rằng tôi chưa làm mà họ trả tiền là không có, hay là họ không biết rõ, mà ngay cả khi họ biên cái câu đó ra họ không biết là tôi không có làm cái khâu đó, mà công ty khác làm. Họ nói tại sao làm mà không mua hóa chất, mà sao mua hóa chất ít vậy. Họ không biết là thời gian đó tôi thuê công ty khác làm cái việc đó, mà họ không biết. Họ có hỏi tôi đâu mà họ biết.
NV: Trước khi thông cáo báo chí của Bộ Tư Pháp được gửi đi ngày 31 Tháng Bảy, ông có biết là mình đang bị họ điều tra không?Họ có bao giờ tiếp xúc với ông không?
Ông Thanh Nguyễn: Biết chứ! Hai ba tháng trước họ có gặp tôi một lần để hỏi tôi là có quen gì với một người làm rất lớn trong bộ giao thông không. Vậy thôi, không hỏi gì nữa hết. Và người đó cho đến giờ chưa được nhắc tên, nên tôi cũng không biết là họ (bộ tư pháp) ý là muốn gì. Nhưng tôi biết là mình sẽ phải đối phó với rắc rối này, thành ra tôi phải mướn luật sư, thành ra mới có ngày ra tòa, chứ còn vấn đề bắt bớ thì họ cũng không đặt ra.
NV: Sự việc rồi sẽ diễn tiến ra sao thưa ông?
Ông Thanh Nguyễn: Phiên tòa sơ thẩm lẽ ra là ngày mai (13 Tháng Tám) nhưng đã được dời lại một hai tuần gì đó. Nhưng mà chắc chắn là phải tôi ra tòa rồi, trừ khi là họ muốn mình dàn xếp vụ này, tức là dàn xếp ngoài tòa, nộp phạt thì họ mới không xử thôi. Tôi nghĩ họ muốn lấy tiền của mình thôi, chứ còn bắt mình ở tù năm ba tháng thì đâu có lợi gì cho họ.
NV: Qua rắc rối kỳ này, ông rút tỉa được kinh nghiệm gì ?
Ông Thanh Nguyễn: Tôi không biết, nhưng mà có lẽ tôi không muốn tham dự chính trường nhiều nữa. Về rút kinh nghiệm thì ở xứ Mỹ này muốn làm công trình xây dựng thì có hai yếu tố mới làm việc với nhà nước được, thứ nhất là tài chánh mình phải vững, vì làm xong họ mới trả tiền. Thứ hai là mình phải thủ, tức là phải có bảo hiểm để nếu mình làm hỏng việc thì công ty bảo hiểm họ bồi thường.
Kinh nghiệm của tôi là đối với những hợp đồng với nhà nước mình phải cẩn thận hơn, vì chắc chắn là mình thể nào cũng có sơ sót. Nói thật kỳ này tôi về sẽ phải sinh hoạt với nhà thờ với chùa chiền nhiều hơn. Cái rủi ro trong công việc thì tôi không nghĩ là ai có thể tránh được, nếu cái xui nó đến. Nói cho đúng ra thì ai trong chúng ta ai có thể nói được là mình khai thuế đúng 100%? Cứ hỏi bất cứ công ty nào xem nào, lớn hay nhỏ, có ai khẳng định là mình làm đúng được 100% không.?
NV: Ông còn điều gì muốn bày tỏ với độc giả nhật báo Người Việt?
Ông Thanh Nguyễn: Có một điều tôi muốn nói là điều làm tôi đau lòng nhất trong sự kiện này là nó làm cho tiếng tăm của người Việt Nam mình không được tốt. Tôi muốn xin lỗi cộng đồng người Việt trong và ngoài nước, là việc xẩy ra nó không phản ánh đúng được tinh thần dân tộc của tôi, và xin mọi người hiểu cho vấn đề của tôi trong khía cạnh tình người. Điều thứ hai là dù đúng dù sai, tôi cũng chịu trách nhiệm 100% với những điều mình làm.
Tôi vẫn không nghĩ là mình làm điều gì sai, nhưng mình cũng đâu có thể cam đoan 100% được là ra tòa mình sẽ thắng. Chưa chắc! Tại vì công lý của Mỹ này, chưa hẳn người không có tội lúc nào cũng được xử vô tội. Thí dụ đang mùa bầu cử, họ muốn cái tin này nó nổ ra trước mùa bầu cử để ảnh hưởng đến ai đó. Họ đã điều tra vụ này hơn một năm rồi, tại sao bây giờ mới đưa ra tin này? Bà bộ trưởng Bộ Tư Pháp đã tuyên bố là sẽ còn nhiều người khác bị truy tố. Họ muốn nhắm vào con cá lớn hơn, mình chỉ là con cá nhỏ thôi, không phải là mục tiêu của họ. Còn với cộng đồng mình, tôi xin và tin tưởng mọi người sẽ nhìn nhau bằng ánh mắt thông cảm, chưa vội kết tội nhau khi người bị cáo buộc chưa bị tòa kết tội.
NV: Cảm ơn ông đã dành thì giờ cho cuộc phỏng vấn và chúc ông mọi điều may mắn.
Liên lạc tác giả:
hagiang@nguoi-viet.com
