Thị trường phần cứng máy tính trên toàn cầu đang bị chao đảo dữ dội trước cơn bão giá DRAM. Tác động của nó không chỉ dừng lại ở những con số thống kê khô khan mà đã len lỏi vào quyết định mua sắm của người tiêu dùng. Nhiều người buộc phải
"bỏ của chạy lấy người", hoãn lại giấc mơ build PC mới hay nâng cấp dàn máy vì giá RAM DDR5 đã chạm ngưỡng cao không tưởng. Một báo cáo mới nhất từ
Board Channels (thông qua Gaz Log) đã phơi bày bức tranh ảm đạm: doanh số bo mạch chủ các công ty lớn như
MSI, GIGABYTE, ASUS... đã bị bốc hơi từ 40-50% so với cùng thời kỳ năm ngoái.
Thông thường, đây là thời điểm nóng để cho các hãng tung ra các chương trình khuyến mãi cuối năm nhằm kích thích việc mua sắm. Tuy nhiên, sự leo thang điên cuồng của giá DRAM kể từ tháng 10 đã khiến cho mọi kế hoạch bị đổ bể. Các bộ kit RAM DDR5 hiện đang được bán với giá cao gấp 2 đến 4 lần so với trước đây, buộc các nơi sản xuất bo mạch chủ phải đau đầu để tính toán lại chiến lược kinh doanh cho những tháng sắp tới. Nguyên nhân sâu xa nằm ở sự chuyển dịch mạnh mẽ của thị trường sang nền tảng DDR5. Cả AMD và Intel đều đã cho
"đoạn tuyệt" với RAM DDR4 trên các bo mạch vi xử lý mới nhất (AM5 và LGA 1851), đẩy người tiêu dùng vào thế không còn đường lui. Những ai đang chờ đợi để nâng cấp dung lượng bộ nhớ giờ đây chỉ biết ngậm ngùi, hoặc chấp nhận bỏ tiền ra mua với cái giá cắt cổ, hoặc quay về tiếp tục sử dụng với phần cứng đời cũ. Hậu quả tất yếu là doanh số CPU cũng đang bị lao dốc không thắng theo đà sụt giảm của các bo mạch chủ.

(Minh họa)
Trước tình hình bi đát hiện nay, một làn sóng kêu gọi
"tẩy chay RAM" đã nhen nhóm trên diễn đàn
Reddit với hi vọng ép giá thị trường xuống. Tuy nhiên, nếu nhìn sâu vào chuỗi cung ứng, đây có thể là một nước đi
"lợi bất cập hại". Nhiều người lầm tưởng rằng, cơn sốt AI là thủ phạm duy nhất, nhưng trên thực tế, nguồn gốc của sự thiếu hụt này đã bắt đầu xuất hiện từ đại dịch COVID-19. Khi nhu cầu tiêu dùng trên đà giảm sút, các công ty sản xuất chip nhớ như Samsung đã cho cắt giảm sản lượng để duy trì mức lợi nhuận. Sự chuyển đổi sang Ram DDR5 cũng không xảy ra nhanh như kỳ vọng do sự "nuối tiêc" của các nền tảng cũ như AM4. Kết quả là khi nhu cầu bùng nổ trở lại, các dây chuyền sản xuất đã không kịp trở tay.
Quan trọng hơn, phần lớn sản lượng DRAM hiện nay đang được
"nuốt trọn" bởi chuỗi cung ứng AI, nhằm phục vụ cho các trung tâm số liệu và các tập đoàn như NVIDIA, AMD. Các bộ nhớ cao cấp như HBM là thành phần không thể thiếu của chip AI hiện đại đang chiếm dụng phần lớn năng lực sản xuất. Với mức lợi nhuận béo bở từ AI, các công ty sản xuất chip bộ nhớ gồm Samsung, SK hynix hay Micron chẳng có lý do gì để ưu ái thị trường game. Vì vậy, sự tẩy chay từ phía người tiêu dùng cá nhân chẳng khác nào như
"muối bỏ biển".
Vậy ai choi game phải làm gì giữa tâm bão này? Chiến lược khôn ngoan nhất lúc này là tránh xa bẫy FOMO. Nếu đang có 8GB hay 16GB RAM, hãy kiên nhẫn
"sống chung với lũ" thêm vài tháng nữa. Việc vung tiền nâng cấp RAM vào thời điểm này đồng nghĩa với việc bạn đang chấp nhận trả một khoản
"tiền ngu ngốc" không đáng có để thỏa mãn cơn ghiền chơi game.

(Minh họa)
Tuy nhiên, nếu bạn bắt buộc phải cho build dàn máy mới, hãy tận dụng tối đa các đợt giảm giá cuối năm nay. Dù giá bán RAM vẫn cao nhưng đây có thể là lựa chọn
"đỡ đau" nhất trong ngắn hạn. Một gợi ý khác có vẻ ngược đời nhưng lại hay: hãy cân nhắc mua các bộ PC đã lắp ráp sẵn (pre-built). Giá của những bộ máy này thường chưa bị điều chỉnh tăng theo đà tăng giá linh kiện lẻ, giúp cho bạn có thể nắm sở hữu một cấu máy tính tốt với mức giá hợp lý hơn.
Cơn khát bộ nhớ không chỉ gói gọn trong thế giới PC mà đang lan rộng ra toàn bộ ngành kỹ nghệ điện tử, đe dọa đến cả giá thành của những chiếc smartphone cao cấp nhất. Một báo cáo từ
United Daily News cảnh cáo cho biết, iPhone 18 Pro và iPhone 18 Pro Max có thể sẽ tăng thêm 50-100 USD vào năm sau do chi phí bộ nhớ leo thang. Thêm vào đó, kế hoạch ra mắt iPhone Fold màn hình gập vào năm 2026 càng khiến cho áp lực nguồn cung cấp linh kiện thêm căng thẳng.

(Minh họa)
Tuy nhiên,
"con cáo già" Apple đã có những toan tính riêng để mong giảm thiểu mức thiệt hại. Chiến lược tự chủ về chip xử lý (custom silicon) đang phát huy tác dụng tối đa. Việc cho trang bị các dòng chip A20 và A20 Pro sản xuất trên tiến trình 2nm TSMC tiên tiến cho toàn bộ sản phẩm iPhone 18 series và iPhone Fold, sẽ giúp kiểm soát tốt hơn chi phí và hiệu năng.
Đặc biệt, Apple đang ráo riết chế tạo ra các linh kiện kết nối theo dạng
"tự biên tự diễn. Modem 5G tự sản xuất (C1, C1X và sắp tới là C2) cùng chip không dây N1/N2 sẽ giúp cho Apple tiết kiệm hàng trăm triệu USD tiền bản quyền và mua linh kiện từ các đối tác thứ ba như Qualcomm hay Broadcom. Ước tính, chỉ riêng việc sử dụng modem 5G tự làm trên iPhone 16e đã giúp hãng tiết kiệm 10 USD trên mỗi thiết bị bán ra, tương đương khoản lợi nhuận khổng lồ là 220 triệu USD. Những bước đi chiến lược này không chỉ giúp Apple
"né đạn" trong cuộc chiến giá cả mà còn củng cố vị thế độc tôn của họ trong hệ thống cung ứng trên toàn cầu.
Sưu tầm