Nga đang tung ra những đợt tấn công bằng máy bay không người lái (drone) ở độ cao kỷ lục, khiến hệ thống pḥng không Ukraine lâm vào thế bị động và buộc phải t́m kiếm các biện pháp đối phó mới.

Binh lính của Lực lượng vũ trang Ukraine thuộc đơn vị pḥng không cơ động bắn máy bay không người lái của đối phương bằng pháo pḥng không đôi 23 mm ZU-23-2 của Liên Xô vào ngày 16/4/2024 tại một địa điểm không được tiết lộ ở Ukraine. (Ảnh của Kostiantyn Liberov/Libkos/Getty)
Theo báo cáo mới nhất của CNN, Nga đă điều chỉnh chiến thuật tác chiến bằng drone, liên tục triển khai các đợt tấn công quy mô lớn với số lượng drone Shahed nhiều chưa từng có, bay ở độ cao lên tới 5 km – vượt ngoài tầm bắn hiệu quả của súng máy và các vũ khí pḥng không tầm ngắn.
Trong 4 tuần qua, 7 cuộc tấn công bằng drone lớn nhất kể từ đầu chiến tranh đă xảy ra, cho thấy Nga không chỉ tăng về số lượng mà c̣n gia tăng độ phức tạp trong mỗi đợt không kích.
Christina Harward, chuyên gia phân tích tại Viện Nghiên cứu Chiến tranh (ISW), ước tính Nga hiện có thể sản xuất 2.700 drone Shahed và 2.500 drone mồi mỗi tháng, tạo ra các làn sóng tấn công dày đặc khiến pḥng không Ukraine bị quá tải. “Việc liên tục tung ra 300–400 drone chỉ trong một đêm đang trở thành điều b́nh thường”, bà nói.
UAV bay cao vút – hiểm họa lớn
Không giống trước đây, khi drone Nga bay sát mặt đất để tránh radar, hiện chúng bay cao tới 5 km – nằm ngoài khả năng bắn hạ của súng pḥng không cỡ ṇng nhỏ. Lực lượng Ukraine buộc phải sử dụng tên lửa pḥng không đắt đỏ, vốn đang cạn kiệt dần, để đối phó.
Thẩm phán Ṭa án Tối cao Ukraine kiêm thành viên đội t́nh nguyện săn drone ban đêm tại Kiev, ông Yuriy Chumak, nói: “Radar vẫn bắt được tín hiệu. Nhưng không thể bắn hạ bằng súng máy nữa".
Hiệu quả đánh chặn của Ukraine đă giảm từ khoảng 95% xuống c̣n 80%, theo thống kê từ giới chức Ukraine. Tổng thống Volodymyr Zelensky từng xác nhận Ukraine đang triển khai các drone đánh chặn để chống lại làn sóng không kích, nhưng sản lượng drone trong nước thua xa Nga – chỉ bằng 1/3 mỗi ngày.
Tổn thất và sự thay đổi chiến thuật
CNN dẫn dữ liệu cho biết ít nhất 154 dân thường Ukraine, trong đó có trẻ em, đă thiệt mạng v́ drone, tên lửa và pháo binh Nga chỉ trong tháng qua. Gần 900 người khác bị thương.
Dù Nga phủ nhận nhắm vào mục tiêu dân sự, các đợt tấn công rơ ràng nhằm làm suy yếu tinh thần người dân Ukraine và gieo ấn tượng rằng Nga đang chiếm thế thượng phong, dù thực tế không hẳn như vậy – mặt trận vẫn ít thay đổi kể từ sau khi Ukraine giải phóng Kherson vào tháng 11/2023.
Hạ sĩ Stanislav Bunyatov, biệt danh “Osman”, cho biết các tên lửa pḥng không hiện đại như Patriot, NASAMS và IRIS-T đang cạn kiệt nhanh hơn khả năng viện trợ từ phương Tây. Ông cũng cáo buộc một số quốc gia đang chậm trễ hỗ trợ quân sự, v́ lợi ích kinh tế hoặc v́ chờ đợi động thái chính trị từ Mỹ.
Ngoài ra, Nga c̣n phối hợp drone với tên lửa hành tŕnh trong các đợt tấn công đa hướng, dùng Kalibr, Kh-101, Kh-69 hiện đại hơn và drone do Iran cung cấp, nhằm xuyên thủng pḥng tuyến.
“Bầu trời Ukraine kém an toàn hơn trước”
Lực lượng pḥng không Ukraine hiện chủ yếu tập trung bảo vệ các thành phố lớn và hạ tầng thiết yếu, khiến nhiều khu vực khác dễ bị tổn thương hơn. Ông Bunyatov nhấn mạnh: “Kết quả là chúng ta chứng kiến các cuộc tấn công hàng ngày, cái chết của dân thường, nhà cửa và cơ sở hạ tầng bị phá hủy".
Trong bối cảnh cuộc chiến đang bước sang năm thứ ba, và sự chú ư toàn cầu đang đổ dồn về Trung Đông, Ukraine phải đối mặt với một bài toán nan giải: vừa bảo vệ bầu trời trước làn sóng drone mới, vừa thuyết phục đồng minh đẩy nhanh viện trợ vũ khí pḥng không hiện đại.
VietBF@ sưu tập