Syria vừa có thỏa thuận lịch sử: Damascus "thắng đậm", Mỹ và các nước Ả Rập đồng loạt lên tiếng

[therealrtz]

Lực lượng dân quân do người Kurd lãnh đạo đã đồng ý sáp nhập với chính phủ mới của nước này hôm 10/3.

Lực lượng người Kurd sáp nhập vào chính quyền Syria

Lực lượng dân quân do người Kurd lãnh đạo kiểm soát ở vùng Đông Bắc Syria đã đồng ý sáp nhập với chính phủ mới của nước này vào hôm 10/3, đánh dấu bước đột phá lớn của Damascus trong nỗ lực thống nhất đất nước vẫn đang vật lộn với bất ổn và bạo lực.

Thỏa thuận do Văn phòng Tổng thống Syria công bố và được cả hai bên kí kết, quy định rằng Lực lượng Dân chủ Syria sẽ sáp nhập "tất cả các thể chế dân sự và quân sự" vào nhà nước Syria mới vào cuối năm nay, bao gồm cả các mỏ dầu và khí đốt quý giá của nước này.

Thỏa thuận này cũng kêu gọi Lực lượng Dân chủ Syria (SDF) giúp Damascus chống lại lực lượng những người ủng hộ chế độ Assad. Giới lãnh đạo mới của Syria cam kết thành lập chính phủ bao trùm sau nhiều năm xung đột giáo phái.

Thời điểm của thỏa thuận diễn ra trong bối cảnh các cuộc đụng độ dữ dội diễn ra ở vùng ven biển Syria khiến hơn 1.300 người thiệt mạng.

Kể từ khi lực lượng của ông Ahmed al-Sharaa đứng đầu lật đổ cựu Tổng thống Syria Bashar al-Assad vào tháng 12, chính phủ mới đã tìm cách thống nhất mạng lưới phức tạp của các lực lượng hoạt động trên khắp Syria - trong đó mạnh nhất là lực lượng do người Kurd lãnh đạo ở vùng Đông Bắc giàu dầu mỏ. Tuy nhiên, tình hình an ninh vẫn không ổn định và lực lượng dân quân người Kurd là một trong những lực lượng khó khăn nhất để đưa vào vòng kiểm soát của chính phủ mới.

Chính phủ mới của Syria đã ra lệnh giải tán tất cả các nhóm vũ trang trong nước và trong những tuần gần đây, một số lực lượng dân quân lớn đã đồng ý hợp tác với chính quyền mới, nhưng vẫn chưa rõ liệu tất cả lực lượng dân quân này đã hoàn toàn hợp nhất thành một quân đội quốc gia duy nhất dưới quyền của Tổng thống lâm thời al-Sharaa hay chưa.


Người Syria ăn mừng sau khi SDF sáp nhập vào các thể chế nhà nước mới của Syria. Ảnh: Reuters

Nguyên nhân dẫn tới đàm phán

Trong nhiều năm, lực lượng dân quân do người Kurd lãnh đạo là đối tác chính của Mỹ trong cuộc chiến chống lại Nhà nước Hồi giáo ở Syria. Lực lượng này từ lâu đã tìm cách định vị là người bảo vệ người Kurd ở Syria, chiếm khoảng 10% dân số cả nước.

Tuy nhiên, trong bối cảnh bất ổn gia tăng về vai trò của Washington trong khu vực, các chuyên gia cho biết lực lượng do người Kurd lãnh đạo có thể nhận ra vị thế đàm phán của họ đang bị lung lay. Sự hỗ trợ của Mỹ cho lực lượng dân quân người Kurd rất quan trọng, nhưng Tổng thống Mỹ Donald Trump vẫn chưa cam kết tiếp tục hỗ trợ nhóm người mà Mỹ đã hỗ trợ khoảng 186 triệu USD vào năm 2024.

Cho đến hôm 10/3, giao tranh vẫn tiếp tục diễn ra ở vùng Đông Bắc Syria, giữa lực lượng do người Kurd lãnh đạo và các nhóm vũ trang được Thổ Nhĩ Kỳ hậu thuẫn - nước ủng hộ chính phủ mới ở Damascus.

Thổ Nhĩ Kỳ từ lâu đã coi SDF là một phần mở rộng của lực lượng ly khai người Kurd bên trong Thổ Nhĩ Kỳ. Trong bối cảnh chính trị Syria có nhiều thay đổi mạnh mẽ, nhiều người Kurd đã trở nên lo lắng trước viễn cảnh sẽ tồi tệ hơn dưới một chính phủ - được đối thủ lâu năm của họ là Thổ Nhĩ Kỳ - hậu thuẫn.

Mỹ và các nước Ả Rập hoan nghênh thỏa thuận

Hãng tin Reuters cho biết, Mỹ chính là cầu nối cho thỏa thuận giữa SDF và chính quyền Damascus. Tướng Mazloum Abdi, người đứng đầu Lực lượng Dân chủ Syria (SDF) do người Kurd lãnh đạo, đã bay tới Damascus trên một máy bay quân sự của Mỹ để ký kết với Tổng thống lâm thời Ahmed al-Sharaa vào hôm 10/3.

Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio hôm 11/3 cho biết rằng Washington hoan nghênh thỏa thuận này.

Bộ Ngoại giao Jordan, Ả Rập Xê Út và Qatar, các nước Ả Rập láng giềng, đã hoan nghênh thỏa thuận lịch sử. Bộ ngoại giao Jordan gọi đây là "bước tiến quan trọng hướng tới việc tái thiết Syria trên nền tảng đảm bảo sự thống nhất, chủ quyền và ổn định, bảo vệ an ninh, giải phóng Syria khỏi chủ nghĩa khủng bố và bảo vệ quyền của toàn thể người dân Syria".

Bộ Ngoại giao Qatar cũng tuyên bố ủng hộ thỏa thuận, nói rằng đây là "bước tiến quan trọng hướng tới củng cố hòa bình dân sự, tăng cường an ninh và ổn định, và xây dựng một nhà nước dựa trên các thể chế và pháp quyền".

Bộ Ngoại giao Ả Rập Xê Út hoan nghênh thỏa thuận này, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc duy trì hòa bình dân sự ở Syria và "hoàn thiện quá trình xây dựng các thể chế nhà nước để đạt được an ninh và ổn định, đáp ứng nguyện vọng của người dân Syria".
VietBF@ Sưu tập