Theo như chắc chắn là công nghệ truy sát các phần tử chủ chốt của thủ lĩnh Al-Qaeda Ayman al-Zawahiri và tàn dư Nhà nước Hồi giáo mà Hoa Kỳ kiên trì áp dụng, đang trở nên ngày càng tinh vi và chính xác hơn, khiến các mạng xã hội và truyền thông Nam Á, Trung Á và các nước Hồi giáo vẫn bàn cãi rất nhiều về vụ giết chết Al-Qaeda Ayman al-Zawahiri hôm cuối tháng 7/2022.
Drone vũ trang hay thiết bị bay không người lái, chở hỏa tiễn Hellfire năm 2016 ở Trung Đông
Mới nhất đây, chính quyền Taliban chọn cách đưa tin rằng họ "không biết ông Zawahiri có mặt ở Kabul".
Điều chưa rõ là Al-Qaeda vốn đã suy yếu nhiều, sẽ chọn ai làm thủ lĩnh mới.
Thế nhưng chắc chắn là công nghệ truy sát các phần tử chủ chốt của Al-Qaeda và tàn dư Nhà nước Hồi giáo mà Hoa Kỳ kiên trì áp dụng, đang trở nên ngày càng tinh vi và chính xác hơn.
Các câu hỏi mà báo chí khu vực đặt ra là bằng cách nào, trái hỏa tiễn ‘Lửa địa ngục’ – Hellfire của Mỹ có thể giết chết chỉ ông Zawahiri, mà không làm ai khác trong căn nhà bị thương.
Hellfire phối hợp tin tình báo đa diện
Hỏa tiễn Hellfire có thể được bắn ra từ phi cơ, trực thăng, xe hơi, tàu chiến hoặc từ drone.
Nhưng loại dùng để giết ông Zawahiri đã được cải thiện rất nhiều, kể từ khi Hellfire được Hoa Kỳ dùng nhiều năm về trước.
Năm 2017, Abu Khayr al-Masri có khả năng bị giết bởi một trái R9X Hellfire ở Syria. Ảnh chiếc xe của ông ta sau vụ không kích cho thấy các dấu hiệu đặc trưng của ‘Lửa địa ngục’: nóc xe bị khoan một lỗ và sức công phá của hỏa tiễn chỉ đủ giết trọn những ai ngồi trong xe, nhưng các phần còn lại của xe vẫn “lành lặn”.
Tuy thế, việc tấn công sát thủ từ xa sau khi Mỹ rút khỏi Afghanistan không phải lúc nào cũng chính xác.
Mới hôm 29/08/2021, một hỏa tiễn bắn từ trên cao vào điểm gần sân bay Kabul đã giết chết 10 thường dân vô tội, gồm cả trẻ em. Hoa Kỳ thừa nhận đó là một “sai lầm”.
Cùng lúc, cách làm của một số đồng minh Hoa Kỳ trong cuộc chiến chống khủng bố vẫn mang tính “đặc công” trên bộ: Israel vẫn dùng mìn gắn vào xe hơi để giết các đối thủ ngay trong lãnh thổ Iran.
Giới chuyên gia tin rằng độ chính xác của Hellfire ngày càng cao.
Công nghệ này có khả năng dùng camera gắn ngay trên đầu hỏa tiễn để cho người điều khiển ngồi ở xa thấy hành trình bằng video trực tuyến (live streaming) khi Hellfire bay vào mục tiêu.
Người điều khiển có để chọn điểm cần tác xạ trên màn hình và “khóa điểm nổ” và chiếu tia laser vào đó. Kể từ thời khác ấy, trái hỏa tiễn giết người bay thẳng vào đúng mục tiêu.
Trong trường hợp của Zawahiri là mặt ông ta, khi ra balcon nhà hít thở khí trời.
Khói bốc lên từ ngôi nhà nơi Zawahiri được cho là đã bị giết
Khói bốc lên từ ngôi nhà được cho là nơi Zawahiri bị giết
Một cựu quan chức CIA, ông Marc Polymeropoulos nói với đài BBC rằng việc xác định tọa độ và danh tính của mục tiêu trong vụ giết Zawahiri tuy thế, là kết quả của việc phối hợp nhiều nhánh thu thập tin tình báo.
Ngoài bộ phận trên bộ, có nhiều khả năng phi cơ do thám và drone của Mỹ đã quần đảo trên bầu trời khu vực đó nhiều tuần, thậm chí nhiều tháng.
Họ đã chọn lúc không có ai khác gần ông Zawahiri để ra tay, và sự kiên nhẫn này giảm đi nguy cơ giết thường dân vô tình xuất hiện cùng lúc.
Điều gây ngạc nhiên là Hoa Kỳ, như chính lời Tổng thống Joe Biden nói, “có trí nhớ thật dài" và quyết tâm tiêu diệt bằng được – có người nói là trả thù – các nhân vật gây ra cuộc tấn công 9-11, sau hơn 20 năm.
Phong trào jihadism chuyển hướng về phía Tây
Zawahir, người Ai Cập sinh năm 1951 vừa bị giết là sự kết nối của ba thế hệ chiến binh Thánh chiến Hồi giáo (jihadist), từ những năm 1980s tới nay.
Được cho là thầy của Osama bin Laden trong giai đoạn tá túc ở Yemen và Afghanistan, ông ta còn là bộ óc của Al-Qaeda, mạng lưới chiến binh Hồi giáo dám tấn công trực diện vào Hoa Kỳ 11/09/2021.
Đây là lý do Mỹ cùng đồng minh đem quân vào Afghanistan nhằm “nhổ rễ” các chi bộ khủng bố quốc tế.
Tòa nhà được cho là địa điểm vụ tấn công, với balcon hiện được che phủ
Nhân sự của Al-Qaeda bị thiệt hại nặng.
Nhưng thách thức chính về tinh thần và vật chất cho Al-Qaeda giai đoạn sau khi Osama bin Laden bị giết khi trốn tại Pakistan năm 2011 và Taliban bị mất chính quyền lần một ở Afghanistan lại đến từ Nhà nước Hồi giáo.
Sự khởi phát của Nhà nước Hồi giáo ở Syria, Iraq được cho là dấu hiệu cách đánh lại Phương Tây theo kiểu du kích của Al-Qaeda không làm thỏa mãn tham vọng các nhân vật Hồi giáo cực đoan muốn có lãnh thổ, chính quyền riêng.
Mất dần sự ủng hộ của các nhà tài trợ và thiếu nhân sự, Al-Qaeda, theo cách điều hành của Zawahiri, đã “đi vào bí mật” và gần như trở thành đối trọng tinh thần của Nhà nước Hồi giáo, theo Colin Clarke trong bài đánh giá về sự nghiệp Zawahiri trên kênh NPR của Mỹ tuần qua.
Tới đây, dù Al-Qaeda sẽ còn tồn tại, việc chọn tân lãnh tụ phản ánh xu thế quay về trọng tâm của cuộc chiến chống lại Phương Tây của phong trào jihadism nói chung: vùng Cận Đông.
Các nhân vật dự kiến có thể lên nắm chức emir, lãnh đạo Al-Qaeda đều không còn đến từ bán đảo Ả Rập như bin Laden và Zawahiri.
Người ta nhắc tới các cái tên Albu Abd Al-Karim al-Masri (nhánh Syria), Abu al-Walid al-Falastini (Syria) hay Yazid Mebrak (Bắc Phi), hoặc Ahmed Diriye (nhánh Đông Phi).
