Bắt đầu dấy lên câu chuyện khi có người ở Atlanta, Georgia, nhận được passport của hai người con được gửi về từ Lãnh Sự Quán Việt Nam ở New York., khiến không thể tin được vào mắt mình, cả hai passport tại phần hình ảnh các con đều bị “tô đen thui” một bên mắt, nhưng có nhiều trường hợp khác công dân Việt Nam định cư và làm việc tại Hoa Kỳ nộp hồ sơ xin gia hạn sổ thông hành (passport) tới Lãnh Sự Quán Việt Nam ở New York theo đúng yêu cầu và mức phí quy định nhưng bị nơi này “ngâm hồ sơ” trong một thời gian dài.
Sổ thông hành của bé Khang, con trai anh Minh Trương - công dân Việt Nam hiện đang định cư tại Aurora, Colorado - bị tô đen mắt trái. (Hình: Minh Trương cung cấp)
Người dân tìm đủ cách để khiếu nại như gọi điện thoại, email… cuối cùng cũng nhận được passport mới. Nhưng, hình ảnh trên passport bị cắt lẹm vào cả phần đầu và trán, thậm chí còn bị “tô đen thui” một bên mắt.
Phẫn nộ
Câu chuyện bắt đầu dấy lên hôm Thứ Năm, 11 Tháng Tư, khi chị Phương ở Atlanta, Georgia, nhận được passport của hai con trai chị gửi về từ Lãnh Sự Quán Việt Nam ở New York. Chị không thể tin được vào mắt mình, cả hai passport tại phần hình ảnh các con chị, đều bị “tô đen thui” một bên mắt. Một passport thì bị tô đen bên mắt trái, cái còn lại bị tô đen bên mắt phải.
Quá bất bình, chị Phương, nick là Eva Vu, đã đăng một bài viết dài trên diễn đàn nhóm “Tôi và Sứ Quán,” một diễn đàn có hơn 30,000 thành viên gốc Việt trên khắp thế giới: “Em mới nhận được hộ chiếu gia hạn cho hai đứa con trai tại Lãnh Sự Quán Việt Nam tại New York. Sau ba tuần hai ngày, đóng phí $70/cuốn và đầy đủ giấy tờ, nói chung là em không khó khăn gì khi gia hạn hộ chiếu. Thật mừng khi nhận hai cuốn hộ chiếu, nhưng mở ra thì ôi mẹ ơi, mọi người ơi, có phải không gửi thêm phí gì thì bị các bác ấy phá hoại tài sản cá nhân không cả nhà? Các bác ấy một mặt cấp hộ chiếu, một mặt đã lấy viết mực tô đậm hai con mắt của hai người con em như trong hình, kiểu là viết bi vẽ lên con mắt và rồi cho vào scan tờ đầu tiên của hộ chiếu. Hình gốc em gửi đi đẹp đẽ vậy mà các bác ấy lỡ nào vẽ bậy lên hình con em. Phải chi do mực máy scan mà dính thì mình không nói, đằng này là cố tình vẽ ngay con mắt. Các bác ấy không ‘ăn uống’ được gì nên các bác ấy làm ‘trò mèo’ đây. Chiêu trò mới của nhân viên LSQ VN tại Niu-Óoc đó.”
“Lần trước thì họ hoạnh họe đòi thêm tiền vì em ghi check cá nhân. Họ đòi em nếu bỏ ra $170 thì không phải làm lại giấy tờ. Nhưng em kêu họ gửi về em làm lại. Thà tốn tiền bưu điện chứ nhất quyết không cho một đồng. Lần này thì đầy đủ giấy tờ không hoạnh họe được gì nên làm bậy vậy nè. Có ai bị giống em không?” chị Phương đặt câu hỏi.
Hai sổ thông hành của hai con trai chị Phương khi nhận được cũng bị tô đen một bên mắt, ngoài ra hình ảnh còn bị cắt lẹm tới trán. (Hình: Phương cung cấp)
Bài viết của chị Phương đã nhanh chóng thu hút hàng ngàn người quan tâm, gần 300 người chia sẻ chuyển đi khắp trên mạng xã hội và hơn 200 người đã bày tỏ sự bất bình, thông qua các lời bình luận ngay dưới bài viết của chị.
Theo quy định của Bộ Tài Chính CSVN, người dân nộp tiền để gia hạn passport là $70. Trường hợp passport bị hỏng, mất thì lệ phí là $150. Tuy nhiên lệ phí này hầu như không được đưa lên công khai trên các website của các lãnh sự quán ở các nước, không riêng gì Hoa Kỳ.
Sau khi đọc chia sẻ trên của chị Phương với nick là Eva Vu, anh Minh Trương ở Aurora, Colorado, bỗng “giật mình.” Cách đây vài tháng, anh cũng gửi hồ sơ xin gia hạn passport cho con trai tại Lãnh Sự Quán Việt Nam ở New York và anh cũng nộp số tiền đúng quy định là $70, giống như chị Phương.
Nói chuyện với phóng viên nhật báo Người Việt, anh Minh Trương cho biết: “Tôi là kỹ sư máy tính, được một công ty Mỹ tuyển dụng nên được định cư ở Mỹ theo visa H1B, nhưng tôi vẫn là công dân Việt Nam, mang hộ chiếu Việt Nam. Cuối năm 2018, hộ chiếu của con trai tôi hết hạn, tôi tự tìm hiểu cách thức gia hạn hộ chiếu, làm đủ hết giấy tờ theo hướng dẫn, kèm theo lệ phí $70 đúng theo biểu phí quy định của chính phủ. Tháng Mười Một, 2018, tôi gửi hồ sơ tới Lãnh Sự Quán Việt Nam tại San Francisco theo đường bưu điện. Sau 10 ngày chờ đợi, tôi nhận được nguyên bộ hồ sơ bị trả về, mà không có bất kỳ giải thích nào từ Lãnh Sự Quán San Francisco.”
“Sau đó vào giữa Tháng Hai, 2019, tôi tiếp tục gửi hồ sơ tới Lãnh Sự Quán Việt Nam ở New York, nhưng hơn một tháng sau tôi vẫn không nhận được hộ chiếu, mặc dù tôi đã nhiều lần gọi điện, viết email liên lạc nhưng không có câu trả lời. Cho tới cuối Tháng Ba, tôi quyết định gửi thư lên Đại Sứ Quán Việt Nam tại Washington D.C và Thanh Tra Bộ Ngoại Giao. Thì mấy hôm sau hồ sơ của tôi đã được giải quyết ngay và tôi nhận được cuốn hộ chiếu mới cho con trai tôi. Có được cuốn hộ chiếu, tôi yên tâm cất đi,” anh Minh kể.
“Cho đến khi đọc được tin của chị Eva Vu, tôi vội đi tìm cuốn hộ chiếu để kiểm tra lại. Đúng như chị ấy nói, trong cuốn hộ chiếu mới, một bên mắt tại hình ảnh của cháu đã bị ‘tô đen,’” anh Minh cho biết thêm.
Không thể tin được nhân viên một cơ quan công quyền như Lãnh Sự Quán tại một nơi văn minh bậc nhất như New York mà lại có hành động như trên với công dân Việt, nhất là với một đứa bé vô tội, anh Minh Trương không ngần ngại bày tỏ sự phẫn nộ bằng một lời bình ngay dưới bài viết của chị Eva Vũ: “Khốn nạn thật. Mình cứ tưởng là lỗi máy in hay lem mực gì đó. Đọc xong bài này mình đi kiểm tra ngay lại hộ chiếu của con trai mình thì đúng y vậy.”
Bên dưới lời bình, anh Minh đăng tải hình passport bị ‘tô đen” một bên mắt của con trai anh.
Trong khi đó, hồ sơ chị Phương gửi đi, hình các con chị đều rất đẹp đẽ, rõ ràng, theo đúng quy định của Bộ Ngoại Giao Việt Nam. (Hình: Phương cung cấp)
Sự việc trên khiến chị Phương bất bình đến mức “cả đêm không tài nào ngủ được.” Ngay sáng hôm sau chị đã email lên Lãnh Sự Quán Việt Nam ở New York để khiếu nại.
Ngay trong ngày hôm đó chị Phương đã nhận được email trả lời của lãnh sự, từ một người ký tên là Lê Quang Vinh với nội dung: “Vì trục trặc kỹ thuật, không hiểu tại sao máy in lại in ra như vậy.”
Cùng một ngày, anh Minh Trương cũng nhận được thư từ người đại diện của lãnh sự mặc dù anh chưa kịp email lên lãnh sự để hỏi.
Lý do mà người đại diện Lãnh Sự Quán Việt Nam ở New York có tên là Lê Quang Vinh (có tên email là
lequangvinh.ny@gmail .com) đưa ra là do “phần mềm scan ảnh.”
“Qua kiểm tra dữ liệu, hình ảnh trong máy in hộ chiếu của Lãnh Sự Quán, chúng tôi thấy đúng là ảnh trong hộ chiếu của cháu Khang có lỗi […] Trong thời gian vừa qua, ảnh trong một số hộ chiếu khác cũng bị như vậy do lỗi của phần mềm scan ảnh (tập trung nhận diện vào 2 mắt trên ảnh để scan). Chúng tôi đã rà soát toàn bộ hộ chiếu cấp trong tháng vừa qua và tích cực liên hệ trao đổi với những người liên quan…”
Ngày hôm sau, anh Minh cũng nhận được email thứ hai từ Lãnh Sự Quán Việt Nam ở New York, giải thích lý do tại “hệ thống máy in.”
“Qua rà soát lại hồ sơ cấp hộ chiếu thời gian gần đây, LSQ phát hiện thấy hộ chiếu của con trai ông có vấn đề lỗi kỹ thuật bị đen ở một bên mắt của ảnh hộ chiếu […] LSQ xin thông báo để ông biết và đề nghị ông gửi lại cho LSQ hộ chiếu của cháu Khang, bị hỏng do lỗi kỹ thuật nói trên để được cấp lại quyển mới. Gần đây, hệ thống máy in cấp phát hộ chiếu của LSQ bị trục trặc, LSQ đã liên hệ với nhà cung cấp để sửa chữa,” theo email có tên
lanhsuquan.newyork@g mail.com gửi đến anh Minh.
Phản ứng của Lãnh Sự Quán Việt Nam ở New York nhanh “một cách kỳ lạ” đã phần nào làm dịu đi bầu không khí căng thẳng của dư luận.
Dư luận, người dân nói gì?
Tuy nhiên, lời giải thích của họ có làm hài lòng người dân?
Trao đổi với phóng viên nhật báo Người Việt, chị Phương thẳng thắn cho hay: “Mặc dù Lãnh Sự Quán Việt Nam ở New York đã nhanh chóng đổi hộ chiếu mới cho con tôi, thậm chí còn gửi trả lại $30 tiền phí bưu điện, nhưng tôi không hài lòng về cách giải thích của Lãnh Sự Quán Việt Nam ở New York rằng ‘không biết tại sao lại in ra như vậy?!’ Nếu có in ra bị lỗi như vậy, thì họ phải là người kiểm tra, sửa chữa lại, chứ sao vẫn ký tên đóng dấu vào hộ chiếu? Không lẽ ông Hoàng Thanh Tú – người ký cấp hộ chiếu – cũng đồng ý với việc làm sai của nhân viên? Và tôi khẳng định 100% là hộ chiếu con tôi bị tô bút bi màu xanh lên.”
“Tôi muốn sau sự việc của tôi, không một ai còn bị như vậy nữa. Hộ chiếu là tài sản cá nhân, không ai được phá hoại. Người ở Lãnh Sự Quán Việt Nam ở New York biết luật mà vẫn phạm luật để làm khó người dân. Cũng may tôi phát hiện kịp, chứ nếu đi ra nước ngoài với tấm hộ chiếu này thì không biết sẽ phiền phức ra sao!” chị Phương nói thêm.
Quản trị viên của diễn đàn “Tôi và Sứ Quán,” anh Nghiêm Xuân Vượng, hiện đang định cư tại Canada, nói: “Vụ việc của chị Eva Vu là một hành xử nhẫn tâm, dã man, không có tính người khi Tổng Lãnh Sự Quán Việt Nam tại New York đã tô bút bi lên mắt cháu bé và scan ảnh hộ chiếu mất một nửa đầu. Họ biết thừa rằng với quyển hộ chiếu đó, người mang nó có thể bị phiền phức bất cứ lúc nào, thậm chí bị câu lưu xác minh và phải hủy bỏ nhiều kế hoạch trong chuyến đi, mất tiền, mất thời gian và mất cơ hội. Đôi khi cơ hội đó chỉ có một lần trong đời và vĩnh viễn không bao giờ gặp lại như một người ở Úc đã không thể gặp lại mẹ của mình khi bị chậm hộ chiếu chỉ vì không kẹp $100 để được làm lại.”
Là người có kinh nghiệm nhiều năm chứng kiến và giúp đỡ hàng trăm trường hợp từ đơn giản tới phức tạp liên quan tới các vấn đề của Lãnh Sự Quán Việt Nam tại các quốc gia, anh Nghiêm Xuân Vượng trăn trở: “Với vụ việc của chị Eva Vu chúng ta đã thể hiện thái độ quyết liệt với hàng trăm cảm xúc giận dữ, hàng trăm chia sẻ và những lời xứng đáng dành cho Lãnh Sự Quán Việt Nam ở New York. Bản thân tôi cũng trực tiếp nhắn tin hỏi Lãnh Sự Quán Việt Nam ở New York nhưng họ chỉ xem và không trả lời. Họ đọc thông tin và hiểu rằng cơn giận dữ này sẽ trút lên đầu họ và rồi diễn đàn sẽ bằng mọi cách để đưa vụ việc về tới thủ phủ Bộ Ngoại Giao. Họ hằng ngày có mặt ở diễn đàn này theo dõi chặt chẽ các vụ việc, nhưng chỉ có vụ việc nào được theo dõi và cứng rắn đấu tranh họ mới thay đổi nhanh chóng còn lại trường hợp nào đấu tranh nửa vời họ lại khéo léo kéo giãn và vẫn tìm cách chặt chém.”
Hằng ngày, trên diễn đàn “Tôi và Sứ Quán” vẫn nhan nhản những câu chuyện về người dân Việt Nam ở rất nhiều quốc gia, từ Đông Âu, Tây Âu, Nam Hàn, Úc, tới Hoa Kỳ, dù đã “nộp đúng mức phí quy định,” hồ sơ đầy đủ nhưng đều bị “ngâm hồ sơ” tới nửa năm, bị làm khó, hạch sách đủ kiểu, và bị lạm thu gấp 5-7 lần so với mức phí quy định hoặc bị trả về mà không có lý do!
Những người mang passport Việt Nam ở nước ngoài, vẫn còn đó, những nỗi bất bình và hoang mang! (Tâm An)
