Nấm khổng lồ tại rừng quốc gia Malheur của Oregon (Mỹ) đã 8.000 năm tuổi và bao phủ diện tích 8,1km vuông, biến nó thành sinh vật còn sống có diện tích lớn nhất trên Trái Đất.
Theo trang allthatsinteresting. com, rừng quốc gia Malheur của Oregon là một nơi xinh đẹp. Nơi đây còn là nhà của một trong những sinh vật hấp dẫn nhất trên Trái Đất, một loài Armillaria ostoyae khổng lồ trải dài rộng lớn được đặt tên là Nấm khổng lồ vì kích thước thật sự gây kinh ngạc.
Một ví dụ về Armillaria ostoyae, loại nấm tạo nên Nấm khổng lồ ở Oregon. Ảnh: Wikimedia Commons
Armillaria ostoyae tại Oregon, một loài nấm còn được gọi là nấm mật, là sinh vật đơn lẻ còn sống có diện tích lớn nhất trên Trái Đất. Nó không chỉ bao phủ nhiều km vuông mà còn được cho là đã 8.000 năm tuổi.
Lần đầu tiên người ta phát hiện ra Armillaria ostoyae tại rừng quốc gia Malheur vào năm 1988. Người phát hiện là Greg Whipple thuộc Cơ quan Lâm nghiệp. Cùng thời điểm, một quần thể Armillaria gallica trải rộng được ghi nhận ở Crystal Falls, bang Michigan. Lõi nấm ở Michigan lớn đến mức được đặt tên là Nấm khổng lồ. Khi các chuyên gia ở Oregon xem xét Armillaria ostoyae ở bang mình, họ nhận ra rằng họ cũng có Nấm khổng lồ.
Ngay từ đầu, rõ ràng Nấm khổng lồ của Oregon rất lớn, thậm chí lớn hơn lõi nấm ở Michigan. Nhưng khi các chuyên gia nghiên cứu, họ nhận ra nó còn lớn hơn những gì họ nghĩ. Ước tính quần thể Armillaria ostoyae ban đầu trải rộng 1,62km2 (trong khi Nấm khổng lồ Michigan chỉ trải rộng 0,36km2), nhưng xét nghiệm di truyền sau đó cho thấy đây là một sinh vật đơn lẻ bao phủ diện tích tới 9,65km2.
Là sinh vật lớn nhất trên Trái Đất tính theo diện tích và là cây nấm lớn nhất thế giới, Nấm khổng lồ của Oregon không chỉ lớn mà còn rất nặng. Người ta ước tính nó nặng tới 35.000 tấn, tương đương 60 chiếc Boeing 747.
Vậy Nấm khổng lồ ở Oregon lớn như vậy bằng cách nào? Câu trả lời nằm ở tuổi đời. Các chuyên gia tin rằng nó khoảng 8.000 năm tuổi.
Tuy kích thước và tuổi đời lớn, sinh vật lớn nhất thế giới này lại khó phát hiện. Ở Oregon, Nấm khổng lồ chỉ trông giống những cây nấm mật đặc trưng trong vài tuần mỗi năm. Đa phần thời gian, nó trông như một chất trắng dạng sợi khi mọc trên mặt đất và các sợi hình dây giày màu đen khi mọc dưới đất.
Armillaria ostoyae chủ yếu có tại các khu rừng ở British Columbia và khu vực Tây Bắc Thái Bình Dương, dù nó cũng đã được ghi nhận ở châu Á và châu Âu. Đây chắc chắn là một sinh vật gây tò mò và ấn tượng. Nhưng Nấm khổng lồ cũng gây chết cho phần lớn các loài cây.
Sinh vật lớn nhất thế giới có kích thước lớn như vậy vì nó chủ yếu mọc dưới lòng đất. Nó mọc dưới lòng đất để hút dinh dưỡng từ cây, từ từ khiến cây chết trong nhiều thập kỷ.
Theo Bách khoa Oregon, Nấm khổng lồ mọc ra các sợi dài màu đen gọi là rhizomorph kéo dài dưới mặt đất. Chúng lan chậm, chỉ 0,21 đến 1,01 mét mỗi năm, nhưng gây chết cho các cây mà chúng gặp. Nấm khổng lồ là sinh vật ký sinh ăn cây từ rễ và tiếp tục hút dinh dưỡng từ cây ngay cả khi cây đã chết.
Theo ông Greg Filip, chuyên gia bệnh lý của Cơ quan Lâm nghiệp Mỹ, tầng gỗ của cây bị nấm thắt chặt. Nấm sẽ mọc bao quanh gốc cây và sau đó giết toàn bộ mô.
Những cây bị nhiễm Armillaria ostoyae có triệu chứng như nhựa chảy từ gốc, tán vàng hoặc thưa, lớp mô nấm trắng dưới vỏ hoặc dấu hiệu rõ nhất là nấm mật mọc gần đó vào mùa thu.
Nhưng Nấm khổng lồ ở Oregon không giết cây ngay lập tức. Quá trình này diễn ra chậm và kéo dài hàng thập kỷ.
Nó có thể mất 20, 30, 50 năm rồi cây mới chết hẳn.
Vì vậy, Armillaria ostoyae có thể được xem là một hiện tượng xâm nhiễm và là vấn đề gây bực bội đối với các công ty khai thác gỗ và nông dân. Nhưng nấm này cực kỳ khó loại bỏ. Chỉ khi cào sạch mọi sợi nấm mới có thể tạo ra khác biệt, điều mà hầu như không ai muốn làm.
Dù vậy, Nấm khổng lồ đóng một vai trò quan trọng trong chu kỳ tự nhiên của hệ sinh thái. Những cây này mang lại lợi ích cho động vật hoang dã. Khi chúng chết, chúng phân hủy, chim bắt đầu khoét và dùng chúng làm nơi trú ẩn.
Dù gây hại, nhưng sinh vật lớn nhất thế giới này vẫn có rất nhiều người thích. Ảnh hưởng của Nấm khổng lồ vượt khỏi cộng đồng khoa học. Loài nấm độc đáo này đã tạo tên tuổi trong văn hóa đại chúng rộng hơn và trong các phòng thương mại địa phương.
Tại Crystal Falls (bang Michigan), nơi Nấm khổng lồ đầu tiên được phát hiện, cư dân thậm chí tổ chức một lễ hội hằng năm để vinh danh lõi nấm khổng lồ của mình.
Dù Oregon là nơi có cây nấm lớn nhất thế giới, nhưng nơi đây vẫn chưa có sự kiện tương tự Michigan cho đến nay. Nhưng Nấm khổng lồ của Oregon tạo dấu ấn theo cách khác. Năm 2012, tác giả Richard Faulk xếp rừng quốc gia Malheur là một trong những nơi kinh dị yêu thích của ông ở Mỹ trong cuốn sách Gross America vì có Nấm khổng lồ.
Tác giả Faulk viết: Đừng để cây nấm trông bình thường đánh lừa bạn. Bên dưới nó là một thứ cổ xưa khủng khiếp đã âm thầm lớn lên hàng nghìn năm.
Nấm khổng lồ ở Oregon cũng thu hút khách du lịch, khi các blog và trang du lịch quảng bá rừng quốc gia này không chỉ vì vẻ đẹp tự nhiên mà còn vì lõi nấm khổng lồ kỳ lạ. Nấm này cũng xuất hiện trong chương trình Oregon Field Guide của PBS.
Trong thực tế, Nấm khổng lồ ở Oregon là một cây nấm đặc biệt đáng chú ý. Là sinh vật lớn nhất thế giới tính theo diện tích, nó lớn gấp năm lần quốc gia Monaco. Nhưng vì cây nấm lớn nhất thế giới chủ yếu mọc dưới lòng đất, nên người ta khó phát hiện. Có lẽ đâu đó còn có những Nấm khổng lồ lớn hơn. Nhưng hiện tại, danh hiệu nấm lớn nhất vẫn thuộc về Oregon.
