Khi giấc mơ ông trùm ốp lưng bắt đầu
Hồi Pokémon Go mới bùng nổ, đi ngoài đường thấy ai cũng cầm điện thoại lom khom “săn thú”, trong đầu tôi và thằng bạn chỉ lóe lên đúng một chữ: trend. Hai đứa ngồi với nhau, mắt sáng rực: “Hay mình bán ốp lưng điện thoại hình Pokémon trên Amazon đi?”.
Nói là làm, mỗi đứa hùn 2.500 USD – với tôi lúc đó là cả một gia tài nhỏ. Lên Alibaba tìm nguồn hàng, nói chuyện với nhà cung cấp Trung Quốc, gửi mẫu, chỉnh mẫu, thêm hình, đổi màu… cái gì họ cũng “no problem, my friend”. Mọi thứ trơn tru đến mức tôi đã bắt đầu tưởng tượng cảnh mình trở thành “ông trùm ốp lưng Pikachu” trên Amazon, tiền về ting ting mỗi sáng.
Cú tát đầu tiên: ship & thuế không bao giờ đùa
Trên file Excel, con số đẹp lắm: giá ốp rẻ, bán 14,99 USD, trừ chi phí sơ sơ là thấy lời. Nhưng đời không sống trên Excel.
Hàng vừa rời xưởng là thực tế tát cho một cái: tiền vận chuyển từ Trung Quốc sang Mỹ không hề rẻ. Vận chuyển chậm thì sợ hết trend, vận chuyển nhanh thì phí cao ngất.
Chưa kịp hoàn hồn đã gặp thêm thuế, phí hải quan. Mỗi khoản một tí, cộng lại thành một cục không nhỏ. Hàng còn chưa tới kho Amazon mà “tiền lời trên giấy” đã teo lại thấy rõ.
Cú tát thứ hai: Amazon thu phí kiểu “ngọt mà đau”
Tôi ngây thơ nghĩ: “Bán 14,99 USD, vốn vài đồng, chắc lời ngon.” Amazon mỉm cười hiền hậu: “Để tụi tui tính lại cho nha.”
Lúc đó tôi mới biết trên đời có:
– Phí referral – Amazon cắn một miếng trên mỗi đơn hàng.
– Phí FBA – muốn Amazon đóng gói, giao hàng dùm thì phải trả tiền.
– Phí lưu kho hàng tháng.
– Hàng nằm hoài không bán được lại dính thêm phí lưu kho dài hạn.
Cộng tất cả lại, có lúc nhìn báo cáo mà tự hỏi: mình đang kinh doanh hay đang tài trợ cho Amazon tồn tại vậy?
Cú tát thứ ba: quảng cáo đốt tiền, đối thủ đông như quân Nguyên
Tôi tưởng trend hot, chỉ cần list hàng lên Amazon là khách tự tìm tới. Không đâu. Muốn người ta nhìn thấy sản phẩm đã là một cuộc chiến.
Thế là phải chạy quảng cáo PPC: mỗi lần ai đó bấm vào sản phẩm, dù không mua, tôi vẫn mất tiền. Trong khi trên sàn, ốp Pokémon nhan nhản, người bán trước có review nhiều, giá lại mềm. Còn sản phẩm của tôi thì vừa mới toanh, review lèo tèo, giá chẳng rẻ hơn ai.
Sau vài tuần, doanh số có, nhưng lợi nhuận thì bay theo tiền quảng cáo như khói.
Cú tát thứ tư: hoàn hàng, hư hỏng và những thứ lặt vặt đáng ghét
Làm online rồi mới hiểu: bán được một đơn chưa chắc đã xong.
Có người nhận hàng xong đổi ý, trả lại. Có người bảo màu ngoài đời không giống hình, hoặc đơn giản chỉ “không thích nữa”. Hàng trả về thì cái trầy, cái móp, cái hộp nát… bán lại cũng khó.
Từng món nghe nhỏ, nhưng cộng lại thành một đàn Pokémon chạy vòng vòng trong đầu, kêu chí chóe tiếng… lỗ.
Đếm lại sau mùa Pokémon: lời chẳng thấy, chỉ thấy học phí
Đến lúc ngồi chốt sổ: vốn, ship, thuế, phí Amazon, tiền quảng cáo, hàng tồn, hàng trả về… Tính tới tính lui, doanh thu có nhưng tổng kết là lỗ. Không đến mức sạt nghiệp, nhưng đủ để nhớ cả đời.
Đó không phải là một “thương vụ thất bại thảm khốc”, mà là một khóa học kinh điển: “Amazon 101 – từ mộng giàu nhanh đến bảng lỗ chi tiết.”
Những bài học xương máu cho ai muốn bán hàng trên Amazon
– Đừng mù quáng chạy theo trend: trào lưu đến nhanh, đi còn nhanh hơn. Chậm một vài tháng là từ “siêu hot” thành “ai nhớ làm gì”.
– Đừng chỉ nhìn giá vốn: phải tính đủ ship, thuế, phí kho, phí nền tảng, phí quảng cáo, tỷ lệ hoàn hàng… Nếu chưa Excel mà đã thấy “wow lời quá” thì chắc chắn là… thiếu dòng.
– Luôn test nhỏ trước khi all-in: nhập ít hàng, thử quảng cáo, xem tốc độ bán – rồi hẵng tăng số lượng.
– Hiểu thật kỹ sân chơi: Amazon là cỗ máy khổng lồ với luật chơi, thuật toán và mức phí riêng. Không hiểu, bạn rất dễ trở thành “mạnh thường quân tự nguyện” hơn là người kiếm tiền từ nền tảng.
– Tiền mất nhưng kinh nghiệm còn: sau cú trượt dài với ốp Pokémon, bất cứ “cơ hội làm giàu cấp tốc” nào xuất hiện, phản xạ tự nhiên của tôi là mở Excel lên tính lại từ đầu.
Lời kết: làm thì cứ làm, nhưng làm cho… tỉnh
Câu chuyện này không phải để dọa mọi người “đừng bao giờ bán Amazon”. Trên đó vẫn có rất nhiều người kiếm sống, thậm chí giàu lên thật. Nhưng họ không đi lên bằng may mắn hay mơ mộng, mà bằng hiểu biết, tính toán và rất nhiều lần… rút kinh nghiệm.
Nếu bạn muốn thử sức, cứ thử. Chỉ xin một điều: đừng giống tôi ngày xưa – thấy Pikachu là sáng mắt lên, để rồi vài tháng sau chỉ còn thấy… số âm trong tài khoản.